Draft confidential

İstiqamət IV: Ətraf mühit idarəetməsinin təkmilləşdirilməsi və iqlim dəyişməsi gündəliyinin davam etdirilməsi

104. 
     ÖTS ətraf mühitə iki əsas sahədə yardım edəcək. Bunlardan birincisi, neft sənayesinin inkişafı və daha geniş iqtisadi inkişafla bağlı olan ətraf mühit sınaqlarından keçmədir, xüsusilə də sahil yanı ərazilərdə, o cümlədən miraq qalmış torpaqların çirklənməsi (boz gündəlik). İkincisi isə, təbii ehtiyatların davamlı idarə edilməsi məsələsinin həll edilməsidir (yaşıl gündəlik). ÖTS həmçinin təbii fəlakətlərin idarə edilməsinə yardım edəcək.
     

“Boz gündəliyin” (sənaye) dəstəklənməsi

104. 
     Potensial olaraq Bank, Qlobal Ekoloji Fond (QEF) və digər donorlar tərəfindən dəstəklənən təklif edilən Abşeron yarımadasında ekoloji təmizləmə layihəsi ərazi rezidentlərinin sağlamlığına təhlükənin azaldılması və dəyərli torpağın əhəmiyyətli sahələrinin yenidən istifadəsinə imkan yaradılması məqsədilə Bakı ətrafında ərazilərin bərpası üzrə genişmiqyaslı, uzunmüddətli proqrama başlanmasına kömək edəcək. Layihə 2006-cı maliyyə ilində bağlanılmış Təxirəsalınmaz Ətraf Mühit İnvestisiyaları Layihəsi cərçivəsində istifadələrinə başlanılmış texnologiyalar əsasında həyata keçiriləcəkdir. Layihənin əsas məqsədi neftlə çirkləndirilmiş torpaqların bərpa edilməsinə özəl sektor investisiyalarını istiqamətləndirmək və bütün gələcək neft hasilatının beynəlxalq ekoloji standartlara cavab verməsini təmin etmək məqsədilə tənzimləyici, institusional və həvəsləndirmə tədbirlərinin tətbiq edilməsinə kömək etməkdir. Layihə həmçinin yüksək prioritetli miras qalmış torpaqların çirklənməsinin təmizlənməsinə birbaşa investisiyaları daxil edə bilər.
     

104. 
     Bankın sektormiqyaslı infrastruktur layihələrinə cəlb edilməsi bu cür inkişafın beynəlxalq ekoloji standartlarına ciddi riayət edilməsi ilə baş verməsini və ekoloji yoxlama Azərbaycanda əsas istiqamət olmasını təmin etməyə kömək edəcək. Nəqliyyat Dəhlizi və Su təchizatı Layihələri infrastrukturun ətraf mühitə təsirini qiymətləndirəcək və nəzərdən keçirəcək. BMK Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəmərinə davam edən investisiyası vasitəsilə ekoloji yoxlamanın təmin edilməsində lider rolunu üzərinə götürmüşdür və o, özünün bütün investisiyalarında ekoloji standartlara riayət edilməsini təmin etməyi davam edəcək. ÖTS həmçinin ətraf mühit sektorunda işi təmin edəcək, xüsusilə də ekoloji təmizləmədə özəl sektorun iştirakında (hansı ki Apşeron layihəsini dəstəkləyəcək) və ekoloji məsuliyyəti və icmalı tənzimləyən standartlar və qaydalarda (hansılar ki daha geniş infrastruktur gündəliyini dəstəkləyəcək).
     

104. 
     100. Bank Azərbaycana Karbon Maliyyəsi çərçivəsində istilik effekti yaradan qazların emissiyasını azaltmaq üçün imkan yaradılması üzrə tədbirləri fəal şəkildə dəstəkləyəcək. Kioto Protokoluna əsasən, Azərbaycan qazın yandırılmasının azaldılması üçün maliyyələşdirmə, həmçinin istilik effekti yaradan qazların emissiyasını azaldan layihələrdən karbon tullantılarını satmaqla enerji, sənaye, bərk tullantılar, bələdiyyə və meşə sektorlarında təmiz texnologiya investisiyalarını cəlb edə bilərdi. Yaxınlarda Səmt Qazın Bərpası Layihəsinin hazırlanması üçün PHRD qrantı imzalanmışdır. Elektrik enerjisinin ötürülməsi, qaz hasilatı, ötürülməsi və paylanmasının yeniləşdirilməsi ilə bağlı və digər sahələrdə potensial karbon maliyyələşdirilməsi üçün imkanlar öyrəniləcək. Bu işi asanlaşdırmaq üçün Bank Qafqazda texniki ekspert yerləşdirə bilər.
     

“Yaşıl gündəliyin” (ətraf mühit) dəstəklənməsi

108. BİA, QEF və Yapon qrantı tərəfindən dəstəklənən davam edən Kənd Ətraf Mühit Lahiyəsinin məqsədi biomüxtəlifliyin qorunmasının təkmilləşdirilməsi və iki dağ təbii ehtiyatında təbii ehtiyatların daha davamlı idarə edilməsinin və iqtisadi fəaliyyətin tətbiq edilməsindən ibarətdir. Bankın irriqasiya altsektoruna investisiyaları həmçinin kənd ekoloji davamlılığı baxımından faydalı olacaqdır. Davam edən İDİBL-ın məqsədlərindən biri əsas drenaj kollektorları boyunca yerləşən 36000 hektarda bataqlaşma və minerallaşmanın azaldılmasından ibarətdir. Davam edən İrriqasiya Sisteminin Yenidənqurulması Layihəsi təsərrüfatdaxili suyun idarəedilməsinin təkmilləşdirilməsinə kömək edir, və bu həmçinin torpağın ekoloji təkmilləşdirilməsinə uyğun su istifadəsini təkmilləşdirəcək. 2008-2009 maliyyə illəri üçün təklif edilən yeni İrriqasiya və Drenaj Layihəsi – II eyni dəstəyi təqdim edəcək. KTİKL-II fermerləri düzgün kənd təsərrüfatı təcrübəsində, o cümlədən torpaqların ekoloji davamlılığının təmin edilməsi ilə bağlı təcrübədə təlimləndirməyə kömək edəcək.
109. Davam edən Xəzər Regional Proqramında iştirakına əsaslanaraq Bank Xəzər ekosistemini dəstəkləməyə davam edəcək. Davamlı balıqçılıq idarəetməsi, transsərhəd çirklənmənin azaldılması və biomüxtəlifliyin qorunması məsələlərinin həll edilməsinə yönəlmiş siyasət islahatlarının və prioritet investisiyaların həyata keçirilməsində Azərbaycana və digər Xəzəryanı dövlətlərə kömək etmək məqsədilə BMT ƏMP ilə birlikdə Bank QEF Xəzər Ekoloji Proqramı üçün potensialları öyrənəcək. BMT-nin İnkişaf Proqramı və BMT-nin Ətraf Mühit Proqramı (BMT ƏMP) tərəfindən həyata keçirilən regional texniki yardım komponenti və Dünya Bankı tərəfindən həyata keçirilən İnvestisiya Fondu vasitəsilə Proqram kapital investisiyalarını, siyasət islahatlarının həyata keçirilməsini, dövlət institutlarının gücləndirilməsini dəstəkləyəcəkdir. Xəzər dənizi ilə bağlı çirklənmə və sahilyanı idarəetmə daxil olmaqla digər QEF imkanları tədqiq ediləcəkdir.