Dırma'da mecburi ikamete tâbi tutuldu


- Fiziki Ve Beşeri Coğrafya



Yüklə 1,22 Mb.
səhifə69/119
tarix09.01.2022
ölçüsü1,22 Mb.
#96713
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   119
1- Fiziki Ve Beşeri Coğrafya

Ülkenin yaklaşık 800 km. uzunluğun­daki kıyı kesimi kuzeye doğru genişle­yen bir birikim alanıdır ve alüvyonlarla kum taşlarından ve yer yer yüzeye çıkan kretase yaşlı kayaçlardan oluşur. Buna karşılık ülkenin büyük kısmını, kıyı ova­sının gerisinde yer alan prekambriyen te­mele alt gnays, granit, metamorfik şist­ler ve kum taşlarından meydana gelen 300-600 m. yükseklikteki platolar kap­lar. Bu platoların üzerinde kuzeyde Cris-tal dağı (1200 m), orta kesimde granitik bir kütle olan İbuci (Iboudji) dağı (1375 m.) yükselir. Ülkenin kuzeyinden ve güne­yinden gelen kolların birleşmesiyle olu­şan Ogue (Ogooue) ırmağı, Gabon'un en büyük kısmının sularını toplayarak ok­yanusa boşaltır. Kıyı çizgisinin güney ve orta kesimi, Benguela akıntısının sürük­lediği lagünlerin oluşmasına yol açan maddelerin birikmesiyle, eski masifin kıyıya ulaştığı kuzey kesimi ise ria bi­çimli girintilerle şekillenmiştir. Gabon'da iki yağışlı (ekim-kasım, şubat-nisan) ve iki kurak (mayıs-eylül, aralık-ocak) mev­simin birbirini takip ettiği tipik bir su-bekvatoral iklim hüküm sürer. Yıllık ya­ğış miktarı, kuzeybatı kıyılarına doğru daha da artmak üzere 1600-3000 mili­metre arasında değişir. Nem oranının çok yüksek olduğu ülkede ortalama sı­caklık 26 derece dolayında seyreder ve yıl boyunca ancak 1-2 derece kadar oy­nar. Bu iklim şartlan altında Gabon top­raklarının % 85 gibi büyük bir kısmını floristik bakımdan çok zengin olan ve okume {Gabon maunu), akarju gibi ke­restesi kıymetli ağaç türleri içeren ekva­toral yağmur ormanları kaplar.

Ülke nüfusunun hemen hemen yarısı, her biri birer ticaret ve yönetim merke­zi olan şehirlerde yaşar. Bu şehirlerin başlıcaları kıyıda Libreville ile Port Gen-til, iç kesimlerde de Franceville, Moan-da ve Lambarene'dir. Nüfusun geri ka­lan kısmı ise sayılan yaklaşık 4000 ka­dar olan kırsal yerleşmelerde yaşar. Halkı meydana getiren kırk dolayındaki etnik gruptan önde gelenler Fanglar (nüfusun yaklaşık % 30 kadarı), Echirler (% 25), Adumalar {% 17), Mieneler ve Punular'dır. Fransa ile sıkı bir ekonomik, siyasî ve kültürel ilişki içinde bulunan Gabon'un resmî dili Fransızca'dır. Bunun yanı sıra Bantu dil ailesine giren çeşitli mahallî diller de konuşulmaktadır. Dil ve kültür alanında olduğu gibi dinî bakımdan da Fransa'nın etkisinde kalan Gabon'da nü­fusun yaklaşık % 40"ı hıristiyan, yarı­ya yakını animist, geri kalanı da müslü-mandır. Hıristiyanlık buraya Avrupalı sö­mürgeciler tarafından desteklenen mis-yonerlerce getirilmiş ve sömürge yö­netiminin planlı gayretleri sonucu yayıl­mıştır.

Gabon, çeşitli doğal kaynaklan sebe­biyle Afrika'nın en zengin ve kişi başına millî gelirin en yüksek (1985te 3500 do­lar) olduğu ülkelerinden biridir. Millî ge­lirde en büyük payı {% 55 dolayında) fa­al nüfusun ancak % 6 kadarının uğraş­tığı madencilik sağlar. Buna karşılık fa­al nüfusun % 5S'ini bünyesinde topla­yan tanm sektörünün millî gelirdeki payı ancak % 8, faal nüfusun % 14'ünün uğ­raşı alanı olan endüstrinin payı ise % 14 kadardır. Başlıca tanm ürünleri manyok, şeker kamışı, kakao, kahve, kauçuk, muz ve pirinçtir. Besin maddeleri ihtiyacının % 85 kadan İthalât yoluyla dışandan te­min edilir. Değerli ağaç türlerinin işlenip ihraç edildiği ormanlar ülkenin önemli bir gelir kaynağıdır. Çoğu denizde açıl­mış kuyulardan olmak üzere yılda 8 mil­yon ton kadar petrol çıkarılır; manga­nez, uranyum, demir ve kurşun da işle­tilen başlıca yer altı kaynaklanndandır. Gabon'un ihracatında en büyük geliri petrol (% 82), orman ürünleri {% 6), man­ganez {% 6) ve uranyum sağlar. Mamul eşya, motorlu taşıt, makine ve besin maddeleri dışandan alınan başlıca mal­lardır. Dış ticarette Fransa'yı Amerika Birleşik Devletleri, Japonya ve Almanya takip eder.




Yüklə 1,22 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   119




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin