Dinichthys, dunkleosteus olarak da bilinir, soyu tükenmiş, ilkel yapılı, zırhlı, balığa benzer su hayvanlarını içeren Arthrodirifor- mes (eklemboyunlular) takımının fosil cinsi.
Dinichthys terrelli'riın başının insan eliyle yapılmış maketi
Cleveland Museum of Natural History
Avrupa, Asya'nın kuzeyi ve Kuzey Ameri- ka'daki Üst Devoniyen Dönem (Devoniyen Dönem y. 395-345 milyon yıl önce) kayaçla- rındaki fosilleriyle tanınan bu hayvanların zırhlı baş kalkanı boyna eklemlenerek, üstçeneye hareket olanağı sağlar. 9 m'ye ulaşan uzunluklarının yaklaşık üçte birini baş kalkan oluşturur. Devoniyen Dönemde çok yaygın olan bu hayvanlar, büyük olasılıkla denizlerin en saldırgan ve usta avcılarıydı.
Diniş, diniz olarak da yazılır (d. 9 Ekim 1261 - ö. 7 Ocak 1325),"Portekiz'in altıncı kralı (1279-1325). Ekonomiyi geliştirip soylular ile kilisenin gücünü sınırlayarak krallığı güçlendirmiştir.
III. Afonso'nun oğluydu. Fransız ve Kas- tilya kültürlerinin etkisi altındaki saray ortamında usta bir şair olarak yetişti. Portekiz'in ilk üniversitesini 1290'da Lizbon'da Diniş kurdu. 1282'de Aragon kralı III. Pedro'nun kızı Isabel'le (Azize) evlendi. Kastilya ile yürüttüğü başarılı görüşmeler sonucunda Portekiz'in sınırlarım kesinleştirdi. Yerel hükümetlere müdahalede bulundu, soyluların gücünü kısıtladı, din adamlarının özellikle toprak mülkiyetinden kaynaklanan üstünlüğünü kırabilmek için 1286, 1291 ve 1309'da toprak'devredilmesi üzerindeki kısıtlamaları kaldıran yasalar çıkardı; böylece tahtı en yüksek otorite konumuna yükseltti. 1289 ve 1290'da papalıkla imzaladığı konkordatolar aracılığıyla kilise ile arasındaki mücadaleyi sona erdirdi.
Toprağa karşı özel bir ilgi duyan Diniş, ormancılığın ve ülkenin tarım kaynaklarının gelişmesini özendirdi. Ayrıca gemi yapımı ile ticaretin geliştirilmesi ve korunmasıyla da yakından ilgilendi. Dinis'in son yıllarında bir ayaklanma başlatan oğlu, onun ölümünden sonra IV. Afonso adıyla tahta çıktı.
Dostları ilə paylaş: |