dışsal ekonomiler, iktisatta, bir etkinliğin, taraf olmayan ya da etkinliğin dışında kalan kesimler üzerindeki iyi ya da kötü etkileri. Dışsal ekonomiler, bir ekonomik etkinliğin toplumsal maliyetini ya da yararını belirtir.
Bir şirket yaptığı üretim sırasında suyu ya da havayı kirletirse, kirlenmiş havayı solumak ya da kirlenmiş suyu kullanmak zorunda kalan insanlara verilen zarar dışsal ekonomi maliyetidir. Yeni yapılan bir parkın çevredeki gayrimenkulun değerini artırması ise bir dışsal ekonomi yararıdır.
Dışsal ekonomiler doğrudan (parasal) maliyet ve yararlar da sağlayabilir. Doğrudan dışsal bir maliyet, üretim etkinliğinin hemen görülen sonucudur; havayı kirleten ve bu etkinliğin sonucunda doğan fazladan tıbbi bakım ve temizlik maliyetini ödemeyen imalatçı örneğinde olduğu gibi, maliyet buna neden olan tarafça ödenmez. Eğer bir fabrikanın genişletilmesi tüketiciler için ürün maliyetini düşürürse, dışsal ekonomi parasal yarar olarak adlandırılır. Bu genişleme aynı zamanda emek ve ürün maliyetlerinin artışına da neden olabilir. Parasal dışsal ekonomiler mal ve hizmetlerin fiyatlarında imalatçıların ve tüketicilerin hesaba kattıkları değişikliklere yol açar.
Bir ekonominin kaynaklarının çoğu, dışsal ekonomi maliyetleri tarafından tüketiliyor ve pek az kaynak dışsal ekonomi yararları sağlayan mallar için kullanılıyorsa, dışsal ekonomiler rekabetçi piyasaların optimum işlemesini engelleyebilir. İmalatçı dışsal maliyetleri hesaba katmazsa, ürün üretimin toplumsal maliyetinin altında fiyatlandırıla- bilir ve çıktı çok fazla olabilir.
dıştan evlenme, egzogamİ (Yunanca exo: "dış" ve gamos: "evlilik") olara'k da bilinir, farklı akraba gruplarından kişiler arasındaki evlenme. Ayrıca bak. evlilik.
Alfabetik sıralama sözcük esasına göre yapılmıştır.
di, Çin müziğinde hem genel olarak flüte, hem de yandan üflenen flüte verilen ad. Uçtan üflenen flüte xiao denir. Yandan ya da çapraz üflenen flütlerde çoğu zaman üfleme deliği ile altı ya da yedi tane olan parmak deliği arasında, Çin flüt müziğine özgü vızıltılı sesin çıkmasını sağlayan zarla ya da kâğıtla kaplı bir delik vardır.
Varlığı en azından İÖ 9. yüzyıla değin geri giden bu tür flütler, bambudan yapılarak verniklenir. Batı akordunda, tümüyle modern di takımları da vardır. Geleneksel olanların boyları ve yapıları çok çeşitlidir.
Dostları ilə paylaş: |