Dış lastik bak lastik

Dilkeşhâveran Salat, Itrî'nin, dilkeşhâveran makamındaki salatı. Durak evferi usulüyle ölçülmüşse de, serbest okunur. Sözleri Arapçadır. Yapıta, nerdeyse baştan sona hüseyni makamı egemendir. Dilkeşhâveran olması için gereken (ırak perdesi üzerindeki) segâh geçkisi en sondadır. Günümüzde okunan besteli tek salattır. Ama müezzinlerin büyük çoğunluğu müzik bilgisinden yoksun olduklarından yapıt günümüzde sondaki segâh geçkisi yapılmadan, bütünüyle hüseyni olarak okunmaktadır.

Dili, Sir John Greer (d. 25 Aralık 1881, Lurgan, Armagh ili, İrlanda - ö. 4 Kasım 1944, Washington, D.C., ABD), II. Dünya Savaşı'nın başlarında genelkurmay başkan-

Dill

Camera Press

lığı yapan İngiliz mareşal. 1941-44 arasında askeri işbirliği için ABD'ye gönderilen heyete başkanlık yapmıştır.

Güney Afrika Savaşı (1899-1902) ve I. Dünya Savaşı'na katıldıktan sonra ordu içinde hızla yükseldi. 1934'te İngiliz Savaş Bakanlığı'nın askeri harekâtlar ve istihbarat bölümü başkanı oldu. 1937'de "sir" unvanı aldı. İngiltere'nin en yetenekli strateji uzmanı olarak kabul edilen Dili, II. Dünya Savaşı'nın başlarında Fransa'daki bir kolor-

Dilleniales 158

duya komuta etti. Mayıs 1940'ta imparatorluk genelkurmay başkanlığına atandı. Ağustos 1940'ta, yurtiçindeki gereksinime karşın, Mısır'a 150 tank gönderilmesi kararının alınmasında etkili oldu. Mart 1941'de İngiltere'nin Yunanistan'a müdahalesini destekledi. İngiliz askeri temsilcisi olarak Washington, D.C.'de bulunduğu 1941-44 arasında, İngiltere ve ABD'nin askeri politikaları arasında eşgüdüm sağlanmasına yardımcı oldu. ABD Genelkurmay Başkanı George C. Marshall ile dostluğu da, İngilte- re-ABD dayanışmasının güçlenmesine katkıda bulunmuştur.

Dilleniales, ikiçeneklilerden, iki familyayı (Dilleniaceae ve Crossosomataceae) ve 11 cinsi içeren takım. Bu takımın üyelerinin çoğu tropik ve astropik bölgelerde yetişen ağaç, çalı ya da odunsu tırmanıcı bitkilerdir. Işınsal bakışımlı ve genellikle erdişi olan çiçeklerin üst üste binmiş, üç ya da daha çok sayıda (genellikle beş) çanakyaprağı ve beş taçyaprağı vardır; çiçeklerde çok sayıda erkekorgan ve her biri çok sayıda tohumtas- lağı taşıyan, birbirinden ayrı birkaç dişior- gan bulunur. Dişiorganın açılmış boyuncuk- ları çiçeğe tipik bir görünüm verir.

Theales ve Violales takımlarının çok yakın akrabası olan Dilleniales takımı, daha ilkel bitkilerin yer aldığı Magnoliales takımı ile daha gelişmiş bitkilerin bulunduğu bazı takımlar arasında bir evrim halkası oluşturması açısından önem taşır. Dilleniaceae familyasından bitkilerin ekonomik değeri pek fazla değildir; bazı türlerin (örn. Dillenia indica, D. parviflora ve D. pentagyna) kerestesi kullanılır, bazıları da zengin bir tanen kaynağıdır. Çeşitli Hibbertia türleri süs bitkisi olarak yetiştirilir, özellikle Güney California gibi sıcak bölgelerde ya da seralarda yetiştirilen H. scandens, kötü kokulu, san çiçekleri olan tırmanıcı bir bitkidir. Dillenia indica ılıman bölgelerde güzel kokulu beyaz çiçekleri için yetiştirilen bir sera bitkisidir. Doğal olarak yetiştiği Güneydoğu Asya, Avustralya ve Fiji Adalarında ise ağaç biçiminde gelişir; bu yörelerde ağacın limon tadındaki meyveleri jöle ve körilerde kullanılır. Dilleniaceae familyasının içerdiği en geniş cinsler Hibbertia (100 tür), Dillenia (60 tür), Tetracera (40 tür), Doliocarpus (40 tür) ve Davilla'dır (38 tür). Crossosomataceae familyası, Crossosoma adıyla tek bir cinsi içerir. Bu cinsin, Amerika'nın güneybatısındaki çöllerde yetişen küçük yapraklı ve bazıları dikenli 4 çalı türü vardır. Baharda en erken çiçeklenen ve en ilgi çekici çöl bitkilerinden olan bu türler bazen kurak bölgelerde süs bitkisi olarak da yetiştirilir.