Dinesen, Isak, asıl adı blixen-finecke
baronesi karen chrıstence dinesen, karen
blixen olarak da bilinir (d. 17 Nisan 1885, Rungsted - ö. 7 Eylül 1962, Rungsted,
Dinesen, 1959
AP/VVİde World
Danimarka), Danimarkalı yazar. Geçmişi anlattığı ustalıklı öykülerinde, gerçeküstü öğelerle düş ve erotizm iç içe geçmiştir.
Özel eğitim gördü ve Kopenhag'daki Güzel Sanatlar Akademisi'nde okudu. 1914'te kuzeni Blixen-Finecke Baronu Bror ile evlendi. Birlikte Afrika'ya giderek Kenya' da büyük bir kahve plantasyonu satın aldılar. Dinesen, 1921'de eşinden ayrıldıktan sonra plantasyonu 10 yıl süreyle işletti, ama kahve fiyatlarının düşmesi üzerine Danimarka'ya dönmek zorunda kaldı.
Kenya'da geçirdiği yıllan Den afrikanske farm (1937; Afrika Çiftliği) adlı kitapta anlattı. Büyük ilgi gören Kenya anılan, Afrika'ya ve Afrikalılara duyduğu gizemli denebilecek sevgiyi dile getirir. Yapıt, Dinesen'in kişisel başan ve üzüntüleri, çiftliğini yitirişi, arkadaşı İngiliz avcı Denys Finch-Hatton'ın ölümü ve hayran olduğu Afrika yaşam tarzının yok oluşundan duyduğu acının şiirsel bir dille anlatımıdır. Sydney Pollack'ın bu yapıttan yola çıkarak çektiği Out of Africa (1985; Benim Afri- kam) adlı filmde Dinesen'i Meryl Streep canlandırdı. Dinesen, 1944'te Pierre Andre- zel takma adıyla tek romanı olan Gengael- delsens veje'yı (Melek Yüzlü İntikamcılar) yayımladı. Roman görünüşte yardımsever ama gerçekte kötü efendilerini alt ederek tutsaklıktan kurtulan saf ve temiz insanların melodramatik öyküsüydü. Ama Danimarkalı okurlar, yapıtın Nazi işgalindeki Danimarka'yı anlatan zekice yazılmış bir yergi olduğunu kavradılar.
Dinesen hem İngilizce, hem de Danca yazdı. Kitaplan genellikle her iki dilde aynı zamanlarda yayımlandı. Aristokrasiyi tarihsel konumunda ele aldığı öykülerini ilk olarak, 1935'te Syn fantastiske fortoellinger adıyla Dancasını da yazdığı, Seven Gothic Tales (1934; Yedi Gotik Öykü) adlı kitapta topladı. Dancası Vinter-evertry olan Win- ter's Tales (1942; Ölümsüz Öykü, 1986) ve Dancası Sidste fortaellinger olan Lası Tales (1957; Son Öyküler) adlı öykü kitaplarında da gene bu konuyu işledi. Bu iki kitabın İngilizce ve Danca baskılan aynı yıllarda yapıldı. Toplu öykü kitaplarına girmemiş ya da yayımlanmamış öyküleri Carnival: En- tertainments and Posthumous Tales (1977; Karnaval: Eğlenceler ve Ölümünden Sonra Yayımlanan Öyküler) adıyla yayımlandı. Gene ölümünden sonra yayımlanan Dagu- erreotypes, and Other Essays (1979; Da- guerreotype'laı ve BaşkaDenemeler)İngiliz- ceye ilk kez çevrilen yedi yazısından derlenmiştir. Letters from Africa, 1914-31 (Afrika Mektupları, 1914-31) 1981'de, Judith Thur- man'ın yazdığı yaşamöyküsü Isak Dinesen: The Life of a Storyteller (Isak Dinesen: Bir Öykü Anlatıcısının Yaşamı) ise 1982'de yayımlandı.
Dostları ilə paylaş: |