Dinguiraye, Batı Afrika'da, Gine'nin orta- kuzey kesiminde, il ve il merkezi kent. Fouta Djallon Platosunun doğu kena- nnda yer alır. Kent eskiden el-Hacc Umar yönetimindeki imamlığın merkeziydi. Umar'ın açtığı cihad sonucunda Nijer Vadisinde Tukulor İmparatorluğu kurulmuştu (1850-93). Dinguiraye, karayoluyla Siguiri ve Dabola'ya bağlanır. Pirinç, darı, yerfıstığı ve sığır ticaretinin başlıca merkezidir. Dinguiraye ilinin yüzölçümü 11.000 km2'dir ve büyük bölümü savanlarla kaplıdır. İl topraklarının sularını kuzeybatıdaki Bafing ve güneydoğudaki Bouka ırmakları toplar. Halkın büyük çoğunluğunu Tuku- lörler, Fulaniler ve Dialonkeler oluşturur. Kentin doğusuna düşen ve Nijer'in bir kolu olan Tinkisso Irmağının yukarı çığırında alüvyonlu altın çıkartılır. Nüfus (1983) il, 133.502.
Pleyistosen Bölümden sonra, olasılıkla günümüzden 5-8 bin yıl önce Asya'dan Avustralya'ya getirildiği sanılan dingo, bu kıtada yaşayan az sayıdaki kesesiz memeliden biri-
Dinh Bo Linh, yıl adı dinhtien hoang (d. Hoa Lu - ö. 979, Vietnam'ın kuzeyi), Vietnam'da hüküm süren ikinci hanedanı kuran imparator. On yıllık bir kargaşa döneminin ardından ülkesinin yeniden birleşmesini ve Çin'den bağımsız bir devlet olarak resmen tanınmasını sağlamıştır. Vietnam kaynaklarında köy kökenli tanıtılan Dinh Bo Linh, bir derebeyi olan Hoa Luvalisince evlat edinilmişti. Vietnam'ın kuzeyi ile orta kesimindeki üç ilden oluşan Nam Viet'i aralarında paylaşmış 12 beyden biriydi. 968'de öbür 11 beyi yenerek Nam Viet'e bütünüyle egemen oldu. İmparatorluğunu ilan eden Dinh Bo Linh, yeniden birleştirdiği ülkeye Dai Co Viet adını verdi. Yeni imparator, birlik sağlanmadan önce ülkede hüküm süren toplumsal ve siyasal kargaşayı ortadan kaldırdı. Yönetici kadrolara, imparatorluğa ve yönetime bağlı Budacı ve Taocu din adamlarını yerleştirdi. Devleti Vietlilerin yabancısı olmadığı, bağlılık ve kişisel görev bilincine dayalı Çin kökenli bir sistem temelinde örgütledi.
Dinh Bo Linh, Çin'le barışçı ilişkiler kurmaya çalıştı. Kısa süre önce iktidara gelen Song hanedanının zayıflığından yararlanarak, Dai Co Viet'in hükümranlığının tanınması karşılığında Çin'e vergi ödemeyi kabul etti. Böylece Vietnam Devleti'nin bundan böyle Çin'den bağımsız olmasını sağladı; Çin'in sonraki yüzyıllarda bu topraklarda hak iddia etmesi sonuç getirmedi.
Dinh Bo Linh cesur bir savaşçı, yetenekli bir yönetici ve diplomat olarak tanınmasına karşın, otoriter yönetimi ve zevke düşkünlüğü ile saray ve ailesi çevresi içinde bile pek çok kimsenin düşmanlığını çekti. Dai Co Viet'in gerçek imparatoru olduğuna inanan mistik bir kâhin, Dinh Bo Linh ve veliaht prensi 979'da öldürdü. Tahtın vârislerinin çok genç oluşu, Dinh hanedanının kralın ölümünden sonra bir yıl içinde yıkılmasına yol açtı.
Dostları ilə paylaş: |