Dionysios (YAŞLi)(d. İÖ y . 430 ö İÖ 367), İÖ 405'ten sonra Şyrakusa (Siracusa) tiranı. Sicilya ve İtalya'nın güneyindeki fetihleriyle Syrakusa'yı Yunanistan anakarasının batısındaki en güçlü Yunan kenti durumuna getirmiştir. Yunan Sicilyası'm Kartaca istilasından kurtarmasına karşın, acımasız asken despotızmîyle Helenizme zarar vermiştir
Bir süre kâtiplik yaptıktan sonra, İÖ 409'da Sicilya'da Kartacalılarla başlayan savaşta üstün yararlıhklarıyla kendini gösterdi. Savaş sırasındaki bir bunalımdan yararlanarak İÖ 405'te tiranlığını ilan etti. Sonraki sekiz yıl içinde acımasız yöntemlerle iktidarını pekiştirdi ve genişletti Şyrakusa kentini surlarla çevirdi ve Fpıpolae^yi tahkim etti. Naksos, Catania ve Leontini' mn Yunan yurttaşlarım kovdu, çoğunu köleleştirerek, evlerini Sicilyalı ve Italyalı ücretli askerlere verdi. Büyük ordusunu Sicilya'nın batı ve güney kesimini işgal eden Kartaca'ya karşı harekete geçmeye hazır duruma gelen Dionysios Yunanlıların Motya'yı ve Kartacalıların Syrakusa'yı kuşattıkları birinci savaşta (İÖ 397-396), düşman kuvvetleri Sicilya'nın kuzeybatısına sıkıştırarak parlak bir zafer elde etti. İÖ 392'de patlak veren ikinci savaşı lehine bir antlaşmayla sona erdirdi. İÖ 390'dan sonra Rhegium ile İtalya'nın güneyindeki öbür Yunan kentlerine karşı bir sefer düzenledi. Lucanialıların yardımıyla Thuria, Crotone, Locri bölgelerini istila etti ve yağmaladı. Rhegium'u aldığı İÖ 386'ya doğru Yunan İtalyası'nda üstünlüğü ele geçirdi. Illyria'ya ve bir olasılıkla İtalya'nın kuzeydoğusuna koloniciler gönderdi. Hele- nizmin savunucusu olarak Atinalı yazar İsokrates'in övgüsünü kazanmakla birlikte, fetihlerindeki acımasızlığıyla Yunanistan'da büyük tepki topladı. Edebiyat alanındaki yapıtları küçümsemeyle karşılandı. İÖ 388 Olimpiyat şenliğinde, gönderdiği elçilerin kaldığı çadır bir kalabalığın saldırısına uğrayarak yağmalandı.
Dionysios, Kartaca'yla yaptığı üçüncü savaşta (İÖ 383 - y. 375) Cronium'da ağır bir yenilgi aldı. Bin Yunan altını (talent) tazminat ödemek ve Halycus Irmağının batısındaki toprakları bırakmak zorunda kaldı. Kartacalılarla giriştiği yeni bir çatışma sırasında öldü.
Dostları ilə paylaş: |