Dioskorides, Pedanios (d. İS y. 40, Ana- varza, Kilikya - ö. y. 90), Yunanlı hekim ve farmakoloji bilgini. Çağdaş botanik terimlerinin en önemli klasik kaynaklarından olan ve 16. yüzyıl boyunca farmakolojinin temel başvuru kitapları arasında önemini koruyan Peri hyles iatrikes'ı yazmıştır. Roma imparatoru Neron'un ordusunda cerrah olarak pek çok sefere katılan Dioskorides, gittiği yerlerde çok sayıda bitki ve mineralin niteliklerini, coğrafi dağılımlarını ve tıbbi özelliklerini inceleme olanağı buldu. Yaklaşık 77'de yazdığı beş kitaplık yapıtı Peri hyles iatrikes'te (Latince De materia medica, İlaç Bilgisi Üstüne), aralarında kenevir, çiğdem, subaldıranı ve nanenin de bulunduğu 600 kadar bitkiyi tanımladı ve ilaç olarak kullanılabilecek 1.000 kadar maddeye yer verdi. İkinci kitap, süt ve bal gibi hayvansal ürünlerin tedavi edici ve besleyici özelliklerine, beşinci kitap ise cıva, arsenik, kurşun asetat, kalsiyum hidrat ve bakır oksit gibi ilaç olarak kullanılabilecek kimyasal maddelere ilişkindir. Dioskorides bu yapıtında, cerrahide anestezik olarak kullanmak üzere afyon ve adarnotundan hazırlanan uyku iksirlerinden de söz eder. Aslı Yunanca elyazması olan ve en az yedi dile çevrilen bu yapıt, çağdaş ölçülere göre bitki toplayıcılarının elkitaplarmdan biraz daha kapsamlı olarak kabul edilmekle birlikte, yüzyıllar boyunca temel başvuru kaynağı niteliğini korumuştur. Yapıtın güvenilir baskılan Yunanca (1906-14) ve İngilizce (1934) olarak yayımlanmıştır. Kitabın Arapça çevirilerinden Kitabü'l-Haşayiş'm iki minyatürlü nüshası Süleymaniye ve Top- kapı Sarayı Müzesi kütüphanelerindedir.