Dış lastik bak lastik


dışık (metalürjide) bak. cüruf dışık



Yüklə 2,3 Mb.
səhifə5/324
tarix03.01.2022
ölçüsü2,3 Mb.
#48986
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   324
dışık (metalürjide) bak. cüruf

dışık, ağır, koyu renkli, camsı ve çok sayıda küçük, yuvarlak boşluklar içeren piroklastik (kırıntılı) korkayaç. İçindeki kabarcıklar çok ince, katılaşmış bazaltlı magma gözleri halindedir. Bu biçimiyle köpüğe benzeyen dışık, Hawaii'de görüldüğü gibi bir püskürme ürünü biçiminde ortaya çıkar ve bazı düz ya da dalgalı yüzeyli lavlarda köpüklü bir üst katman oluşturur. Bir kömür ocağından çıkan cürufa ya da küllere benzeyen bazı dışık türleri ise zaman zaman yanardağ külü olarak da adlandırılır.

dışık konisi, kül konisi olarak da bilinir, volkanik etkinlik sonucu püsküren piroklastik (kırıntılı) korkayaçların (dışık), yanardağların ağız bölümlerinin çevresinde birikmesiyle oluşan, koni biçiminde ve üst bölümünde çanağa benzer krateri bulunan tepe. Dışık konileri, patlamalı bir biçimde püsküren mafik (koyu renkli, ağır demirli magnezyumlu) lavlar ile aralıklı püskürmeler sonucu atılan öteki lavların, çoğunlukla yanardağların etek bölümlerine yığılmasıyla gelişir. Konik yüzeyin eğimi genellikle 35°'dir. Bu eğim, gevşek durumdaki dışıkların yüzey üzerinde dengede kalmasına olanak sağlar. Çoğunlukla birkaç metre yüksekliğindeki dışık konileri, Meksika'daki Paricutı'n'de olduğu gibi birkaç yüz metre yüksekliğe de ulaşabilir. Lav akıntıları, kraterin kenarlarından ya da koninin alt bölümlerinde açtıkları tünellerden dışarı sızar.

Bütün volkanik bölgelerde çok sayıda dışık konisi bulunur. Bu koniler gevşek ya da ancak belirli ölçüde pekişmiş olmalarına karşın, önemli ölçüde kalıcı bir yapı kazanırlar; bunun nedeni, yağmur sularının koninin eteklerinden akarak aşınmaya yol açacak yerde, yumuşak yüzeyden iç bölümlere sızmasıdır.




Yüklə 2,3 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   324




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin