Dsi yeraltisulari teknik yönetmeliĞİ BÖLÜm I genel hüKÜmler

Sayfa 18

5.3.2.2. Sondaj esnasında, bilgi eksikliği dolayısiyle, evvelden bilinmesine imkân olmayan bir artezyenle karşılaşılırsa, bu artezyen tabakasını sızdırmaz hale koymak için, iki türlü tecrit yapılır. Sondaj derhal durdurularak kuyuya boru indirilir, çimento şerbeti basılarak, kuyu cidarı ile boru arasındaki boşluk doldurulur. Şerbetin donmasını müteakip, boru içinden sondaja devam edilir. Diğer şekil sondaja devam edilerek, kuyunun tamamlanmasıdır. Boru ve filtreler indirilir. Çakıllama yapılır, çakıl seviyesi artezyen tabakasının biraz üstüne gelince çakıllama durdurulur, çakılın üstü takriben 1 M. kalınlıkta kil ile doldurulur ve üst tarafı kuyu ağzına kadar betonlanır. Burada kullanılan beton, sadece, kum, çimento ve su karışımından meydana gelen akıcı, koyu bir şerbettir. Eğer artezyen akmaya başlamışsa kuyunun veriminden daha yüksek verimde bir motopomp kullanılarak kuyudaki su seviyesi pompajla mümkün olduğu kadar düşürüldükten sonra betonlama yapılır. Beton priz yapmadan, motopomp durdurulmamalıdır. Eğer betonlama sırasında herhangi bir akım olmazsa, betonlamadan sonra iyi bir geliştirme yapılmalıdır. Artezyen akımını durdurmak için özgül ağırlığı iyice hesaplanmış barit te kullanılabilir.

5.3.3.    Kuyuların Sıhhi Şartlar Dolayısiyle Tecridi :

Yeraltısuyu tabiattaki bulunuşu ile çoğu zaman yerüstü suyuna oranla bakteriyolojik yönden çok daha emin ve içmeye elverişlidir. Kuyu yapımı sırasında, veya kuyu yapımından sonra yapılan hatalar kuyuların kirlenmesine sebep olur. Bilhassa, yüzeyden itibaren çatlaklı bir formasyon içinde açılmış bulunan kuyularda dışarıdan kirlenme ihtimali çok fazladır. Kuyular inşa edilirken, bilhassa civara nazaran daha yüksek bir kotta inşa edilmeli ve gerek teçhiz gerekse kuyu yerinin seçimi konularında belirtilen şartlara uyulmalıdır. Kuyunun satıhtan itibaren asgari 10 m.si (Yukarıda belirtilen şartlar ve diğer ihtiyaçlar, daha derin seviyelere kadar betonlamayı  icap ettirmiyorsa mutlaka çimento şerbeti ile doldurularak betonlanmalıdır.

NOT :    Tecrid işlemlerinde kullanılacak beton karışımları için DSİ Su Kuyuları İnşasına Ait Teknik Şartname ve birim fiyat cetveline bakınız.

6-    ÇAKILLAMA :

6.1.        Sondaj makinası ile açıldıktan sonra borulama ve filtreleme işlerinde biten kuyuda; kuyu cidarı ile boruların dış yüzeyi arasında kalan boş hacmin belli miktar ve kalitede çakılla doldurulması işlemine «Çakıllama» denir. Çakıllama kendini tutamayan bağlantısız ve taneli formasyonlarda yapılır.

6.2.        Çakıllama; kuyu yapımındaki çok önemli kısımlardan biri olup, sağlandığı pek çok yararlar vardır. Bunlar, şöylece sıralanabilir.