Dsi yeraltisulari teknik yönetmeliĞİ BÖLÜm I genel hüKÜmler

Sayfa 21

7.1.    Jet Metodu ile yıkama :

Jet ismi verilen gereç, tijlere takılabilen silindir şeklinde ve 4 adet haç şeklinde yatay borusu olan, yatay boruların silindir gövdeye payandalarla da takviyeli olarak bağlandığı bir cihazdır. Yatay boruların çapı 3/4 inç (1,905 cm.) uç kısımlarında 1/4" (0,635 cm.) çapında delikler (jet memesi) vardır. Jet, tijlere takılıp, kuyu içine indirildikten sonra, tijier içinden su basıldığında, su büyük bir basınçla fışkırarak akiferi yıkar.

7.2.    Kimyasal etkenler kullanma :

Bazı kimyasal maddeler; montmorilonit ve bentonitler üzerinde çözeltici etki yaparlar; dolayısıyla kuyu sıvasının giderilmesinde faydalı olurlar.Bunlar Tetrar sodyum pirofosfat, sodyum tripolifosfat ve sodyum Hekzametafosfat gibi sodyum fosfat türevleridir. Bu maddelerin yıkama suyuna % 0,6 oranında karıştırılmaları ile meydana getirilen çözelti, sıvanın çözülmesinde büyük rol oynar. Bu çözelti, jet gereci ile fışkırtılırsa çok daha yararlı olur.

NOT :    Yıkama konusunda daha fazla bilgi için. DSİ Yeraitısuları SF-112 No.lu talimata bakınız.

8-    GELİŞTİRME :

Sondajı, teçhizi, çakıllaması ve yıkaması yapılmış bir kuyuda;

a)    Çamur sütunu basıncı dolayısıyla akiferin içine doğru nüfuz etmiş sondaj sıvısı artıklarını dışarı atmak,

b)          Kuyuya atılmış çakıllardan ve formasyondan küçük taneleri dışarı alarak, kuyu etrafında daha iri boyutlu tanelerden müteşekkil bir zarf meydana getirmek.

c)          Kuyudaki suyun formasyona itilmesi ve geri çekilmesi hareketini çok kereler tekrar ederek çakıl zarfında iriden, küçük taneliye doğru bir sıralamayı sağlamak,

ve böylece;

a)   Kuyunun özgül verimini arttırmak,

b)   Kuyudan yabancı madde çekilmesini önlemek,

c)    Kuyunun, tulumbanın ve tesisatın ömrünü uzatmak,

amacıyla yapılan işlemlere «Geliştirme» adı verilir. Geliştirme metodları aşağıdadır.