Dünya klasikleri : 13



Yüklə 9,99 Mb.
səhifə81/150
tarix18.06.2018
ölçüsü9,99 Mb.
#54169
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   150
Birden baktım, bir gün, iki gün, üç gün üzüntülü üzüntülü dolaşıp duruyor. Ama artık onu üzen duygululuğu filan değil. Bambaşka bir şeye, daha büyük, daha önemli bir şeye üzülüyor. Kendi kendime «ne oluyor buna?» diye düşündüm Üzerine vardım, bir de ne öğreneyim: îlyuşa her nasılsa ölen babanızın uşağı ile (o zaman babanız sağdı) Smerdyakov'la tanışmış. O da aptal çocuğa budalaca bir oyun, daha doğrusu vahşîce, âdice bir oyun öğretmiş: Bir parça ekmeğin içi alını yor, içine toplu iğne sokuluyor, sonra bu ekmek parçası her hangi bir sokak köpeğine, açlıktan lokmaları çiğnemeden yu tan köpeklerden birine atılıyor ve bunun hayvanda nasıl bir etki yapacağına bakılıyor. İşte llyuşa ile Smerdyakov böyle bir lokma hazırlamışlar, sonra da bunu şimdi bu kadar gürül'

KARAMAZOV KARDEŞLER


129
tü patırdı edilen kıvırcık Böcek'e atmışlar. Bu Böcek, bir evin avlusunda duruyordu, ama öyle bir evdi ki orası hayvana bir lokma bile vermiyorlardı. O da sabahtan akşama kadar hav-layıp duruyordu. Siz böyle aptalca havlamalardan hoşlanır jusinız Karamazov? Ben nefret ederim.
işte, hayvan lokmanın üzerine atılmış, onu kaptığı gibi yutmuş, sonra da tiz bir sesle bağıra bağıra, olduğu yerde fini fırıl dönmüş, sonunda da koşa koşa uzaklaşmış. Hem koşuyor hem de can acısıyla ciyak ciyak bağırıyormuş, böylece gözden kaybolmuş. Bunu bana îlyuşa'nın kendisi anlatmıştı. Bana bunu açıklamıştı, ama kendisi öyle bir ağlıyor, öyle bir ağlıyordu ki! Hem ağlıyor, hem de bütün vücudu sarıla sarsıla bana sarılarak: «Hem koşuyor, hem ciyak ciyak bağırıyordu, hem koşuyor, hem ciyak ciyak bağırıyordu» diye tekrarlayıp duruyordu. Anlaşılan bu sahne onu iyice etkilemiş. Baktım vicdan azabı çekiyor. Bu işi ciddî olarak ele aldım. Ama asıl daha önceki davranışlarından ötürü ona bir ders vermek istiyordum, itiraf edeyim ki, sinsice davrandım. Mahsus böyle bir durumda benden beklenebilecek bir öfkeyi hiç de duymuyormuşum gibi davrandım. Yalnız ona:
— Sen âdice bir davranışta bulundun. Alçağın birisin. Tabiî bu işi herkese bildirmeyeceğim! Ama şimdilik seninle ilişkilerimi kesiyorum. Bu işin üzerinde düşüneceğim ve sana Smurovla (demin benimle birlikte gelen çocuk var ya, ve bana daima bağlı kalan bir çocuktur, adı da Smurov'dur) bundan böyle seninle arkadaşlık etmeye devam edecek miyim, yoksa alçağın biri olduğun için seni ölünceye kadar kendi ha-line mi bırakacağım, haber veririm, dedim.
Bu onu müthiş şaşırttı. Şunu açıklayayım ki, daha o za-büe belki ona karşı aşırı derecede sert davranmış oldu-düşündüm. Ama ne yapayım, o zamanki düşüncem öyleydi Aradan bir gün geçtikten sonra kendisine Smurov'u Sonderdim ve onunla artık «hiç konuşmayacağımı» haber ver-Bizde iki arkadaş aralarındaki ilişkilerini tüm olarak kopardılar.mı, öyle denir. Onu böyle yalnız birkaç gün kızgın ateş üzerinde tutmayı,, sonra da pişmanlığını görerek ona ge-
el uzatmayı düşündüğümü gizli tutkum. Oysa kesin olarak buydu Sonra ne oldu dersiniz? İlyuşa, Smurov'u din-sonra birden gözleri kıvılcımlar saçarak: «Krasotkin'e bundan böyle tüm köpeklere içinde toplu iğne olan ek-130
 
 
131
mek parçaları atacağım! Hepsine, hepsine!» diye bağırmış. Bunun üzerine: «Ya öyle mi? Demek içinde bir isyan uyandı, bunu yok etmeli!» diye düşündüm ve ona karşı tam anlamıyla nefret göstermeye başladım. Ne zaman karşılaşırsak, başımı mahsus öbür yöne çeviriyor ya da alaylı alaylı gülümsû-yordum. İşte o sırada birden babasının başına o iş geldi, hani «hamam lifi» olayı var ya, hatırlıyor musunuz?
Şunu anlamanızı istiyorum ki, İlyuşa zaten daha önceden olup bitenler yüzünden müthiş bir sinir gerilimi içindeydi. Çocuklar, onu kendi haline bıraktığımı görünce, üzerine atılmaya, onu «hamam lifi, hamam lifi!» diye kızdırmaya başlamışlardı. İşte o zaman aralarında muharebeler başladı. Bunlara çok üzülüyordum, çünkü galiba o zaman onu bir seferinde fena halde dövdüler. İşte, bir gün, sınıftan çıktığımız bir sırada İlyuşa bahçede tüm çocukların üzerine atıldı. Ben ise on adım kadar geride duruyor, ona bakıyordum. Hem yemin ederim ki, o sırada onunla alay ettiğimi hatırlamıyorum. Aksine o sırada ona çok çok acıdım. Bir an daha geçseydi, ben de onu savunmak için ileri atılacaktım. Ama birden benimle göz göze geldi. O sırada durumum ona nasıl göründü bilmiyorum. Bildiğim tek bir şey varsa, o da çakısını çektiği gibi üzerime atıldığı ve kalçamdan işte şuradan sağ bacağımın Burasından yaraladığıdır.
Ben hiç kımıldamadım. Şunu söyleyeyim ki, bazen gerçekten korkusuz olurum, Karamazov. O bana bunu yapınca, sadece yüzüne: «Haydi istersen, sana gösterdiğim dostluğa karşılık gene vur beni, işte karşında hazır duruyorum, buyur» der gibi nefretle baktım. Ama beni bir kez daha bıçaklamadı. Sonra dayanamadı, korkuya kapıldı. Çakıyı elinden fırlattığı gibi, avazı çıktığı kadar ağlaya ağlaya koşarak kaçtı. Tabu müzevirlik yapmadım. Hepsine bu iş müdürlüğün kulağına git" meşin, diye susmalarını emrettim. Anneme bile yara artık iyi olduktan sonra söyledim. Zaten önemsiz bir yaraydı, basit bir çizik. Sonradan işittim ki, aynı gün çocuklarla taş muharebesi yapmış, sizin de parmağınızı ısırmış. Ama nasıl bir durumda olduğunu çınlıyorsunuz ya! Her neyse, biliyorum. Yapılacak bir şey yok, budalaca davrandım, îlyuşa hastalandığı vakit onu bağışladığımı söylemeye, daha doğrusu barışmaya gelme dim. Bundan pişmanlık duyuyorum şimdi. Ama o sırada ba
zı amaçlar edinmiştim. İşte bütün hikâyem bu... Yalnız galiba budalaca davrandım... Alyoşa heyecanla:
— Ah, onunla sizin aranızda böyle ilişkilerin bulunduğunu bilmiyordum, ne yazık! Yoksa çoktandır size gelir, benimle birlikte oha gitmenizi rica ederdim. İnanır mısınız, hastalanınca, ateşler içindeyken bile hep sizi sayıklıyordu. Size ne kadar değer   verdiğini hiç bilmiyordum! Hem gerçekten, gerçekten Böceği bulamadınız değil mi? İlyuşa'mn babası da, bütün çocuklar da köpeği bulmak için kenti altüst ettiler. İnanır mısınız? İlyuşa hasta hasta üç kez benim yanımda bile gözleri yaşla dölü olarak babasına; «Ben neden hastayım biliyor musun baba? Böceği o gün öldürdüğüm için. Şimdi tanrı beni   onun    için    cezalandırıyor»    dedi.     Zihninden    bu düşünceyi silmeye imkân yok. Eğer şimdi o Böceği bir yerden bulup ona gösterseler, hayvanın ölmediğini, sağ olduğunu ona ispat etseler, bana öyle geliyor ki, sevincinden dirilir. Bu bakımdan hepimizin umudu sizdeydi.
Kolya, büyük bir merakla:
— Peki, neden  Böceği  benim  bulacağımı    düşündünüz? Yani bunu neden asıl benden beklediniz?  diye sordu. Niçin başkasından değil de benden bekliyordunuz bunu?
— Onu  arıyorsunuz, bulunca alıp  getireceksiniz  diye bir söylenti dolaşıyordu ortada. Smurov buna benzer bir şeyler söylüyordu. Tabii hepimiz Böceğin sağ olduğuna, onu bir yerlerde gördüklerine inandırmağa çalışıyoruz İlyuşa'yı.  Çocuklar ona canlı bir tavşan bulup getirmişler. Ama İlyuşa sadece hayvana belli belirsiz gülümseyerek baktı ve kırlara serbest bırakılmasını istedi. Biz de öyle yaptık. Babası hemen sonra döndü ve ona küçük bir yerden sahici bir çoban köpeği yav-, rusu getirdi. Onu da bir yerden almıştı. Çocuğu onunla te-teselli edeceğini sanıyordu. Yalnız galiba iş daha kötü oldu.
— Söyleyin Bay Karamazov, babası ne biçim bir adam? Ben adamı tanırım. Ama sizin ona ne gözle baktığınızı öğren-istiyorum: Sizce nedir o adam? Soytarı mı, palyaço mu?
Hayır, canım. Her şeyi derinden duyan, ama garip bir 1de ezilmiş bazı insanlar vardır. Onların soytarılığı uzun bir süre küçük düşürücü, bir kölelikle bağlı oldukları kişile-o gerçeği olduğu gibi söylemek    cesaretini   bulamayarak, oldukları   insanlarla   bir   çeşit   öfkeli   alaydan
•••
132
KARAMAZOV KARDEŞLER
 
133
başka bir şey defildir. Şuna inanın ki, böyle bir soytarılık bazan çok feci olur. Şimdi o adam için dünyada her şey ilyu. şa üzerinde toplanmıştır. İlyuşa ölürse, ya çıldırır, ya intihar eder. Şimdi ona baktıkça buna hemen hemen kesin olarak inanıyorum.
Kolya, onu anladığını belirten duygulu bir tavırla:
— Ne demek istediğinizi anlıyorum Bay Karamazov. Görüyorum ki,  siz insanları iyi tanıyorsunuz.
— Yanınızda bir köpekle geldiğinizi görünce, hemen aynı «Böceği»  getirdiğinizi sandım.
— Durun bakalım Bay Karamazov. Belki de onu gerçekten buluruz. Bu ise Çıngırak'tır. Şimdi onu odaya sokacağım ye belki de Üyuşa'yı o çoban köpeği yavrusu ile olduğundan çok daha fazla neşelendireceğim. Durun bakalım Bay Karamazov, şimdi bazı şeyler öğreneceksiniz.
Kolya bunu söyledikten sonra birdenbire aklı başına gelir gibi:
— Hay Allah, ne diye sizi burada tutuyorum! diye bağırdı. Bu soğukta sırtınızda bir ceketle duruyorsunuz. Ben ise sizi burada tutuyorum. Görüyor musunuz, ne kadar egoistim! Zaten biz hepimiz egoistiz Bay Karamazov!
— Üzülmeyin, gerçi sahiden hava soğuk, ama ben üşümem. Her neyse gidelim. Ha söz gelmişken sorayım: Adınız ne sizin? Küçük, adınızın Kolya olduğunu biliyorum, ama soyadınız?
— Adım Nikolay îvanov Krasotkin ya da dairelerde söylendiği gibi: «Krasotkin'in oğlu»yum ben...
Kolya bunu söylerken nedense gülmüştü. Ama birden:
— Tabiî  adımdan,  yani  Nikolay  adından  nefret ediyo-rtzm.
— Neden?
— Beylik bir ad, âdi bir ad da ondan. Alyoşa:
— On  üç yasındasınız değil  mi?  diye  sordu.
— Daha doğrusu on dört yaşındayım. İki hafta sonra on dört yaşında olacağım. İki hafta oldukça kısa bir süre. Size önceden bir zayıf noktamı açıklayacağım Bay Karamazov. Buna ilk tanışıklığımız şerefine, karakterimi olduğu gibi hemen göresiniz diye söyleyeceğim: bana yaşımı sormalarından ederim, hatta nefretten de daha şiddetli bir şey bu...
benim için dolaşan bir dedikodu var. Bana geçen hafta hazırlık sınıfından olan çocuklarla hırsız polis oynadım diye iftira ediyorlar. Oynadığım doğrudur. Ama kendim eğleneyim diye, bu bana zevk verdiği için oynadığım iftiradan başka bir şey değil- Öyle sanıyorum ki, bu dedikodu sizin de kulağınıza gelmiştir. Yalnız ben kendim için değil, çocukların hatırı için, ben olmadan kendi kendilerine hiç bir oyun oynayamıyorlar diye oynadım onlarla. İşte böyle, aramızda durup dururken daima böyle saçma dedikodular ortaya çıkar. Bana inama öyle dedikoducu bir kent ki burası.
— Kendi zevkiniz için oynasanız bile, bundan ne çıkar?
— Yok canım, insan böyle şeyi kendisi için yapar mı... Siz arabacılık oynar mısınız?
Alyoşa gülümsedi:
— Ama şöyle düşünün: Örneğin büyükler çeşit çeşit kahramanların serüvenlerinin canlandırıldığı, hatta bazen haydutların,  savaşların  bile  canlandırıldığ)   tiyatrolara  gidiyorlar, değil mi? Bu ise tabii başka bir çeşit, ama gene de bir oyun sayılır, öyle değil mi? Çocukların teneffüs zamanlarında savaş oyunu ya da hırsız polis oynamaları da onların ruhlarında uyanan bir çeşit sanat eğilimidir. Ruhlarında kendilerini sanata vermek için duydukları bir ihtiyacın açığa vurulmasıdır. Hatta bu oyunlar bazen tiyatrodaki gösterilerden daha akla uygun uydurulur. Yalnız bir farkla:  Tiyatrolara aktörleri seyretmek için gidilir, burada ise gençlerin kendileri aktördürler. Ama bu tabiî bir şeydir.
Kolya ona dikkatle bakarak:
— Siz öyle mi düşünüyorsunuz? Demek siz bu kamdası-^ öyle mi? dedi. Biliyor musunuz? Oldukça meraklı bir dü-Sünce ileri sürdünüz. Şimdi eve gidince bu konuyu düşünece-Eİm. Şunu açıklayayım ki, zaten böyle olmasını bekliyordum. Sizden bazı şeyleri öğreneceğimi biliyordum. Ben sizden ders almaya geldim, Bay Karamazov.
Kolya bunu duygulu ve heyecanını açığa vurarak söyle-' mişti Alyoşa elini sıkarak:
Ben de sizden, dedi.
Kolya, Alyoşa'dan çok memnun kalmıştı. Onun kendine tam anlamıyla eşit durumdaymış gibi bir tavır takınmasına sanki onunla «aralarında en büyük oymuş gibi» konuşma-şaşıp kalmıştı. Sinirli sinirli gülerek:134
 
KARAMAZOV KARDEŞLER
135
— Şimdi size bir numara göstereceğim, Bay Karamazoy dedi. Bu da bir tiyatro gösterisi olacak. Zaten bunun için geldim.
— Önce sola ev sahiplerine bir uğrayalım.    Sizinkilerin hepsi paltolarını orada bırakıyorlar. Çünkü odada yer yok, içe risi de çok sıcak.
—  Zaten ben bir saniye için gireceğim, içerde sırtımda palto ile otururum.  Çıngırak  burada kalacak.  Sofada kalıp ölü gibi yatacak. «İçi!  Çıngırak, couche (*) ve öl!»  Görüyor musunuz nasıl ölü numarası yapıyor? Önce içeri girip bir duruma bakacağım. Sonra gerekince bir ıslık çalıp: «İçi Çıngj-rak!» diye bağıracağım, o zaman nasıl sanki tutuşmuş gibi kendini içeriye atacak. Yalnız yeter ki, Smurov o anda kapıyı açmayı unutmasın. Ben artık gereken tenbihleri yapacağım. Siz de numaraları görürsünüz...
İLYUŞA'NIN BAŞ UCUNDA
Ahbabımız emekli yüzbaşı Snegirev'in ailesinin oturduğu o bildiğimiz odada, o sırada içerde toplanmış olan büyük kalabalık yüzünden boğucu bir hava vardı. Kımıldayacak yer yok-tu. Bu sefer llyuşa'nın yanına birkaç çocuk toplanmıştı. Gerçi hepsi tıpkı Smurov gibi, onlan Uyuşa ile barıştıranın Alyoşa olduğunu inkâr etmeye hazırdılar, ama aslında gerçekten öyle olmuştu. Bütün başarısı da onlan îlyuşa'ya «fazla romantikliğe kaçmadan» birbiri ardından, sanki bunu mahsus yap mamış gibi, her şey kendiliğinden olup bitmiş gibi götürme-siydi.
Bu ziyaretler ise İlyuşa'nın acısını çok hafifletiyordu. Ço" cuk eskiden kendisine düşman olan bütün bu çocukların ona gösterdikleri  şefkati,  arkadaşlığı  ve  yakınlığı  gördükçe çok duygulanıyordu. Yalnız Krasotkin eksikti, bu da llyuşa'nın yüreginde reğinde bir taş gibi duruyordu, fiyuşeçka'nın acı anılan
sında kendisine en çok üzüntü veren bir şey varsa, o da
tek
(*)  Yere yat  (Fransızca).
arkadaşı ve savunucusu olduğu halde, o vakit çakıyla üzerine atıldıgı Krasotkin ile kendisi arasında olup bitenlerdi. Akıllı bir çocuk olan Smurov da (İlyuşa ile barışmak için önce o gelmişti) aynı şekilde düşünüyordu. Ama Krasotkin, Smurov kendisine Alyoşa'nın «bir iş görüşmek üzere» ona gelmek istediğini söylediği vakit, hemen sözünü keserek yapılması istenen yaklaşmaya engel olmuş ve Smurov'a hemen gidip Karamazov'a ne yapacağını, nasıl davranacağını çok iyi bildiğini, kimseden öğüt istemediğini ve eğer hastanın yanına gitmiyorsa bunu ne zaman gitmesi gerektiğini bildiği için yapmadığını, gitmemesinde «özel bir hesabı» olduğunu bildirmesini söyledi.
Bu, daha o pazardan iki hafta önce olmuştu. İşte Alyo-şa, Krasotkin'e daha önce niyetlendiği gibi bu yüzden gitmemişti. Bununla birlikte gelmesini beklerken, Krasotkin'e Smu-rov'u arka arkaya iki kez daha göndermişti. Ama her iki defasında da Krasotkin son derece kararlı ve sert bir tavırla gelmeyi reddetmiş ve Alyoşaya, eğer kendisi onu almaya gelirse, bir daha hiç bir zaman îlyuşa'ya gitmeyeceğini, artık canını sıkmamalarını bildirmişti.
Hatta Smurov, son güne dek Kolya'nın o sabah îlyuşa'ya gideceğinden haberli olmamıştı. Ancak bir gün önce akşam vakti, Kolya Smurov'la vedalaşırken ona sabahleyin kendisini evde beklemesini söylemiş, onunla birlikte Snegirev'lere gitmek niyetinde olduğunu açıklamış, ama oraya gideceğini hiç kimseye bildirmemesini tenbih etmiş, böylece oraya habersiz gitmek istediğini belirtmişti. Smurov, tenbih ettiği gibi yap-yapmıştı. Krasotkin'in kaybolan Böcek'i bulup getireceğini hayalinden geçirmesine gelince, bu Krasotkin'in bir gün laf arasında «Eğer sağ olduğu halde, hepsi bir olup da hâlâ bula-^yorlarsa hepsi eşektir» demesinden ileri geliyordu. Ama Smurov bir süre bekledikten sonra, Krasotkin'e köpeğinin «Böcek» olduğunu tahmin ettiğini çekingen bir tavırla ima et-«tiği vakit, Krasotkin birden müthiş kızmış: «Kendi köpeğim, k gırağım varken, elâlemin köpeğini tüm kentte arayacak kadar eşek miyim ben? Hem toplu iğne yutmuş bir köpe-o sağ kaldıği nerede görülmüş? Romantiklik bunlar, başka bir şey değil!» diye bağırmıştı.
Bu arada llyuşa yatağa düşmüştü:  iki haftadır odanın tasvirlerin altında bulunan yatağından hemen he-136
KARAMAZOV KARDEŞLEr
KARAMAZOV KARDEŞLER
137
men hiç kalkmıyordu. Okula ise Alyoşa ile karşılaşıp da parmağını ısırdığından bu yana gitmiyordu. Zaten aynı gün hastalanmıştı. Bununla birlikte, daha bir ay boyunca çok nadir olarak yatağından kalkıp odada ve sofada güç belâ dolaşabil-misti. Ancak sonunda gücünü tüm olarak yitirdi. O kadar ki, babasının yardımı olmadan adim atamıyordu. Babası ise üstüne titriyordu. İçkiyi büsbütün bırakmıştı. Çocuk ölür diye korkudan çıldıracak gibiydi. Sık sık özellikle çocuğun koluna girerek onu odada dolaştırdıktan, tekrar yatacığına yatırdıktan sonra, birden koşarak sofaya çıkıyor, karanlık bir köşeye sokuluyor ve orada alnını duvara dayıyarak bütün vücudunu sarsan garip, birbirini izleyen hıçkırıklarla ağlıyordu. Bu hıçkırıkları îlyuşeçka'ya duyulmasın diye de kendini yar gücü ile tutmaya çalışıyordu.
Odaya döndüğü vakit ise, biricik sevgili oğlunu her hangi bir şeyle eğlendirmeye, teselli etmeye çalışıyor, ona masallar, gülünç fıkralar anlatıyor, rastladığı çeşit çeşit gülünç insanların, hatta hayvanların taklidini yapıyor, ne kadar komik bir şekilde bağırdıklarını, ya da uluduklarını gösteriyordu. Ama İlyuşa, babası takla attığı ve palyaçoluk ettiği vakit bundan hiç hoşlanmıyordu. Bundan hoşlanmadığını belli etmemeye çalışmakla birlikte, babasının bu yüzden toplumda küçük düştüğünü kavrıyor ve her zaman «hamam lifi» ile o «korkunç günü» hatırlıyor, bu anılan bir türlü zihninden si-lemiyordu.
İlyuşeçka'nın sessiz, yumuşak karakterli ayaksız kızkar-deşi Ninoçka da babası takla attığı vakit bundan hoşlanmazdı. Varvara Nikolayevna'ya gelince o çoktandır Peters-burg'a kursa gitmişti. Buna karşılık yarım akıllı anneleri, kocası bazen gösterilerde bulunmaya, ya da gülünç bazı hareketler yapmaya başladığı vakit; çok eğleniyor, tâ yürekten kahkahalar atarak gülüyordu. Ancak bununla teselli buluyordu. Geri kalan zamanda ise, hiç durmadan, herkes onu unuttu, art)k hiç kimse ona saygı göstermiyor, herkes onu üzüyor diye şikâyetlerde bulunarak sızlanıyor, ağlıyordu.
Ancak son günlerde birden tüm olarak değişmiş gibiydi-Sık sık köşeye, ilyuşa'ya bakmaya ve düşüncelere dalmaya başlamıştı. Şimdi çok daha sesi duyulmaz olmuştu ve Çok daha az konuşuyordu. Ağladığı vakit de sesini işitmesinler diye sessizce gözyaşı döküyordu. Yüzbaşı ondaki bu değişiklik
acı bir şaşkınlıkla farketmişti. Çocukların ziyaretleri, başlangıçta hiç hoşuna gitmiyor ve sadece onu öfkelendiriyordu. Ama sonradan çocukların neşeli bağırışları ve anlattıkları hikâyeler onu eğlendirmeye başlamıştı. Sonunda da bunlardan o kadar zevk almaya başlamıştı ki, çocuklar ziyaretlerini kesecek olsalar, muhakkak içinde büyük bir özlem duyacaktı. Çocuklar bir şeyler anlattıkları, ya da oyun oynamaya koyuldukları vakit gülüyor, el çırpıyordu. Bazılarını da yanına çağırıp yanaklarından öpüyordu. En çok sevdiği de Smurov adlı çocuktu.
Yüzbaşıya gelince, ilyuşa'yı neşelendirmek için evine çocukların gelmesi daha başlangıçta ruhunu büyük bir sevinçle doldurmuştu. Hatta ilyuşa'nın şimdi artık üzülmeyeceği ve belki de bu yüzden daha çabuk iyi olacağı umuduna kapılmıştı. Son günlere dek ve İlyuşa için duyduğu tüm korkuya rağmen, çocuğun günün birimde birden iyileşeceği umudunu bir an olsun yitirmedi.
Küçük misafirleri derin bir heyecanla karşılıyor, etrafında dönüp duruyor, hizmet ediyordu. Onları sırtında taşımaya bile hazırdı, hatta bunu gerçekten yapmaya kalkışmıştı, ama bu oyunlar İlyuşa'nın hoşuna gitmemişti. Bu yüzden bırakıldı. Yüzbaşı çocuklar için hediyeler, priyannikler, cevizler alıyor, çay pişiriyor, ekmek dilimlerine tereyağ sürüyordu. Şunu da belirtmek gerekir ki tüm bu 'süre içinde parası bitmiyordu. O zamanlar Katerina İvanovna'nın iki yüz rublesini tam Alyoşa'nın anlattığı gibi kabul etmişti. Ondan sonra Katerina İvanovna, yüzbaşının durumu ile İlyuşa'nın hastalığını ayrıntılı olarak öğrendikten sonra, kendisi evlerine gelmiş, tüm aile ile tanışmış, hatta yüzbaşının yan deli Barısının bile gönlünü kazanmıştı. O günden bu yana kese-nin ağzını açmıştı. Yüzbaşının kendisi de, çocuğu ölür diye müthiş bir korkunun etkisi altında ezildiği için, eski gurubu unutmuş, uslu uslu kendisine verilen sadakayı kabul etmeye başlamıştı.
Tüm bu süre içinde Katerina İvanovna'nın daveti üzeri-ne hastayı her" gün, düzenli bir şekilde, doktor Hertzenstube işaret etmeye başlamıştı. Ama bu ziyaretlerden pek sonuç çıkmıyordu. Yalnız doktor çocuğa çeşit çeşit ilâçlar veriyordu.
Bununla birlikte o gün, yani o pazar sabahı, yüzbaşının138
 
KARAMAZOV KARDEŞLER
139
evinde, Moskova'dan gelmiş ve orada büyük üne sahip dok torlardan biri sayılan, yeni bir doktor bekleniyordu. Bu dol toru özel olarak Moskova'dan Katerina Ivanovna büyük bir para karşılığında, ama ilyuşeçka için değil, daha sonra ye: gelince söz edeceğimiz başka bir amaçla getirtmişti. Ama artık geldiğine göre llyuşeçka'yı da ziyaret etmesini rica etmiş, geleceği de yüzbaşıya daha önceden haber verilmişti.
Kolya Krasotkin'in geleceğini ise, yüzbaşı aklından bile geçinniyordu. Bununla birlikte çoktandır ilyuşeçka'nın, bu kadar üzülerek düşündüğü o çocuğun artık evlerine gelmesini bekliyordu. Krasotkin kapıyı açıp da odaya girdiği anda, yüzbaşı da, çocuklar da, hepsi hastanın yatağı başında toplanmış, biraz önce getirilmiş mini mini çoban köpeği yavrusuna bakıyorlardı; yavru ancak bir gün önce doğmuştu ama bir hafta öncesinden yüzbaşı tarafından hâlâ ortadan kaybolmuş olan ve herhalde artık ölmüş bulunan Böcek'i özleyen Üyu-şeçka"yı teselli etmek için ısmarlanmıstı. Ama kendisine küçük bir köpek yavrusu hem de öyle âdi bir köpek değil, hakiki bir çoban köpeği yavrusu (tabiî köpeğin cinsi çok, çok önemliydi) hediye edileceğini daha üç gün öncesinden işitmiş olan ve bunu bilen İlyuşa, ince duygulu bir çocuk olduğu için, hediyeye sevindiğini göstermekle birlikte, öbür çocuklar da babası da hatta çocuğun kendisi de enliyorlardı ki, yeni gelen küçük köpek belki de yüreğinde taşıdığı, işkence ettiği o zavallı Böcek'in anısını daha şiddetli bir şekilde canlandırmaktan başka bir işe yaramamıştı. Yavru köpek yanında yatıyor, kımıldayıp duruyor, İlyuşa da dudaklarında hastalıklı bir gülümseyişle ince solgun, kupkuru küçük eliyle onu okşuyordu. Hatta yavru köpekten hoşlandığı bile belliydi, ama... Gene de Böcek ortalarda yoktu. Ne de olsa, bu Böcek değildi Ah, eğer bu yavru köpekle birlikte bir de Böcek olsaydı, o zaman artık tam bir mutluluk olacaktı!
Birden, çocuklardan biri, herkesten önce içeriye girmiş olan Kolya'yi farkederek:
— Krasotkin! diye bağırdı.
Ortada bir heyecan dalgası gezindi. Çocuklar iki yana çekilerek karyolanın iki yanında durdular. Böylece İlyuşeçka olduğu gibi birden göründü. Yüzbaşı ileri doğru atılarak Kol-ya'yı karşıladı.
— Buyurun, buyurun... Sevgili misafirimiz! diye mırıldandı. İlyuçeşka! Bay Krasotkin seni ziyarete geldi...
Ama Krasotkin acele ile elini sıkarak görgü kurallarını da çok iyi bildiğini gösterdi. Hemen önce yüzbaşının koltuğunda oturan karısına doğru döndü. (Kadın o anda hoşnutsuzluk içindeydi ve çocuklar İlyuşa'nın yatağının başına toplanarak yeni köpeği görmesine engel oluyorlar diye sızlanıp duruyordu) Sonra çok nazik bir tavırla onun karşısında topuklarım birbirine vurdu ve Ninoçka'ya doğru dönerek onu da, bir hanımefendi olarak aynı şekilde selâmladı. Bu nazik davranış, hasta kadının üzerinde olağanüstü denecek kadar iyi bir etki yaratmıştı. İki elini yana doğru açarak yüksek sesle:
— İşte, iyi terbiye görmüş bir delikanlı hemen.belli olur! dedi! Oysa öbür misafirleriniz neredeyse birbirlerinin sırtına binmiş olarak geliyorlar.
Yüzbaşı, şefkatli bir tavırla, ama biraz da «annecik» saçmalar diye korkarak:
— Ne demek istiyorsun, anacığım? Nasıl birbirlerinin sırtına, binmiş olarak yani?
— Basbayağı  öyle  geliyorlar işte!  Sofada  biri  diğerinin omuzuna çıkıp sırtına bindi mi, haydi bakalım içeri! Namuslu bir ailenin evine işte böyle dalıveriyorlar. Böylesine misafir denir mi?
— İyi ama, evimize kim bu şekilde girdi anacığım? Kim girdi bu şekilde evimize?
— İşte, şu çocuk başkasının sırtına binmiş olarak geldi. Şurada var ya, işte onun sırtına...
Ama Kolya artık İlyuşa'nın yatağı başında duruyordu. Hasta çocuk göz çarpacak kadar sararmıştı. Yatağında doğruldu ve büyük bir dikkatle uzun uzun Kolya'ya baktı. Kolya, eski küçük arkadaşını görmeyeli artık bir iki ay olmuştu. Bu yüzden onun karşısında derin bir şaşkınlık içinde hareketsiz kaldı. Bu kadar zayıflamış, bu kadar sararmış küçük bir yüz, ateşten böylesine pırıl pırıl parlayan o küçük yüzde korkunç denecek kadar irileşmiş gözler, böylesine zayıflamış küçük eller göreceğini aklından bile geçirmemişti. Acı bir şaşkınlık

Yüklə 9,99 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   150




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin