Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 10/15, 6 Mart 2015) Geçen hafta neler oldu? *** HDP Heyeti; Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan ve İçişleri Bakanı Ala ile birlikte, 10 maddeden oluşan müzakere sürecinin çerçeve metninde mutabakat sağlandığını ve PKK lideri Abdullah Öcalan’ın örgüte silah bırakmak için çağrı yaptığını açıkladı.
*** Öcalan’ın çağrısından sonra iç güvenlik reformunun geleceği tartışmalara neden oldu. HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş tasarının geri çekilmesini istedi; “paketin AKP’nin demokrasi ve barış konusundaki samimiyet sınavı olduğunu” söyledi. Başbakan Davutoğlu ise iç güvenlik paketinin geri çekilmesinin söz konusu olmadığını belirtti; ancak görüşmelerin seyri içerisinde tekliflerin yeniden değerlendirilebileceğini açıkladı. Meclis Genel Kurulu’ndaki görüşmelerde tasarının 13 maddesi daha kabul edildi.
*** İçişleri Bakanı Ala, Oslo görüşmelerinin MİT içerisinden sabote edilerek sızdırıldığını, çözüm sürecinin bir çok kez provokasyonlarla sekteye uğratılmak istendiğini söyledi.
*** HSYK, 17-25 Aralık yolsuzluk soruşturmalarının savcıları Celal Kara, Muammer Akkaş ve soruşturmalardaki şüphelilerinin mal varlıklarına tedbir kararı koyan hâkim Süleyman Karaçöl hakkında “görevi kötüye kullanmak” gerekçesiyle “kovuşturma izni” verdi.
*** Eski Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanı Ramazan Akyürek, Hrant Dink suikastına ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında "resmi evrakta sahtecilik" ve "görevi kötüye kullanmak" suçlamalarıyla tutuklandı.
*** Gazeteci Mehmet Baransu, Balyoz davası sanıklarına kumpas kurulduğu iddiasıyla yürütülen soruşturma kapsamında "terör örgütü kurmak” ve “devletin güvenliği ile ilgili gizli belgeleri yayımlamak" suçlamalarıyla tutuklandı.
*** TESEV; Yolsuzluk ve Yolsuzlukla Mücadele Türkiye Değerlendirme Raporu’nu açıkladı. Raporda, Türkiye’de yolsuzluğun boyutlarına ait tespitlerle yolsuzlukla mücadelede hukuksal ve kurumsal önlem önerileri yer alıyor. Rapora erişim için;
*** İnsan Hakları Derneği (İHD), 2014 Yılı İnsan Hakları İhlalleri Raporunu yayınladı. Raporun verilerine göre; 2014 yılında 646 toplantı ve yürüyüşe müdahale edildi, bu müdahalelerde bin 539 kişi yaralandı, polisin zor kullanma yetkisinin ihlali nedeniyle 54 kişi hayatını kaybetti. Rapora erişim için;
*** Bağımsız İletişim Ağı’nın yerel ve ulusal gazetelerden, haber sitelerinden ve ajanslardan derlediği verilere göre, 2015’in ilk iki ayında erkekler 47 kadın öldürdü; 15 kadına tecavüz etti; 31 kadına zorla fuhuş yaptırdı; 24 kadını taciz etti; 70 kadını yaraladı.
*** Türkiye; İstanbul Sözleşmesi'nin denetim organı olan GREVIO heyeti için Prof. Dr. Feride Acar’ı aday gösterdi.
Yaşar Kemal'i kaybettik Usta yazar Yaşar Kemal, bir süredir tedavi gördüğü İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 28 Şubat günü hayatını kaybetti. Dostları ve sevenleri Kemal’i 2 Mart günü Teşvikiye Camii’nde yapılan törenin ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’nda son yolculuğuna uğurladı.
Edebiyatımızın büyük kalemi, eserleri 40'tan fazla dile çevrilmiş ve sayısız ödüller almış yazarımız, 20 yıl önce Alman Der Spiegel dergisinde yayınlanan, Kürtlere karşı devlet baskısını eleştiren yazısı nedeniyle DGM'de yargılanmış ve girişimimizin doğmasına da neden olmuştu.
Sahi DGM mi Yaşar Kemal’i yargılamıştı, o mu DGM'yi? Yaşar Kemal, 1995'te Alman Der Spiegel dergisinde yayınlanan “Yalanlar Seferi” adlı makalesi şöyle başlıyordu:
“Belki de tarihte ilk kez bir yüzyıl, daha başlamadan bir isme sahip oldu: 21. yüzyıl, insan hakları ile anılacak. Çünkü yaşadığımız yüzyılda bu alanda tatmin edici ilerlemeler sağlanamadı. Hatta 21. yüzyılın eşiğine geldiğimiz bugünlerde, şimdiye kadar kat edilmiş olan yoldan dönüldüğüne ve geriye doğru koşulduğuna dair birçok belirti var.” ... ve şöyle sona eriyordu:
“21. yüzyılda insanlığa karşı işlenmiş suçlar birbiri ardına gün ışığına çıkartılacak ve mahkûm edilecektir. Ancak bu, alışılmış mahkemelerden olmayacaktır; çünkü ülkenin onuru, onun insanlığı, mahkeme önüne çıkarılacaktır.” Düşünce Suçu(?!)na Karşı Girişim
Cumhurbaşkanı Erdoğan tazminata mahkum oldu Başbakanlığı döneminde Kars’taki “İnsanlık Anıtı” için “Ucube” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından heykeltıraş Mehmet Aksoy’a hakaret ettiği gerekçesiyle 10 bin TL tazminata mahkum edildi.
Aksoy’un eseri olan anıt, Erdoğan’ın 8 Ocak 2011 tarihinde Kars'ta düzenlediği bir mitingde sarf ettiği sözlerin ardından belediye tarafından yıkılmıştı.
AYM, Tuncel’in yeniden yargılanmasına karar verdi Anayasa Mahkemesi, “terör örgütüne üye olma” suçundan mahkum olan HDP İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel'in, “adil ve makul sürede yargılanma” hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
Tuncel, 2007 genel seçimlerde milletvekili seçilmiş ve yargılandığı bu dava kapsamında tutuklu bulunduğu cezaevinden 24 Temmuz 2007 tarihinde tahliye edilmişti. İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi, milletvekilini 18 Eylül 2012 tarihinde 8 yıl 9 ay hapis cezasına mahkum etmiş ve bu ceza da Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından onanmıştı.
Yüksek Mahkeme, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasına ve yargılama faaliyetlerinin uzunluğu sebebiyle Tuncel'e 5 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
Ateizm Derneği'nin sitesine erişim engeli Ateizm Derneği'nin web sitesine, “halkın belli bir kesiminin inandığı değerlerin alenen aşağılanması ve eylemlerin kamu barışını bozacak nitelikte olması" gerekçe gösterilerek mahkeme kararıyla erişim yasağı getirildi.
Dernek; “sitede hangi yazının suç teşkil ettiğini bile belirtmeden, muğlak ifadelerle gerekçelendirilen yasaklamayla hukukun ayaklar altına alındığını” belirterek karara tepki gösterdi.
Diğer yandan Ankara Gölbaşı Sulh Ceza Hakimliği, aynı kararla aralarında ‘Charlie Habdo’, ‘t24’ ve ‘ekşi sözlük’ün olduğu 49 internet sitesine ait içerikleri de engelledi.
Siteye bir proxy üzerinden ulaştık ve dikkatle inceledik. İçinde ‘hakaret’ olarak nitelendirilebilecek bir şeye rastlamadık. Bir dine inananların dinlerini anlatmak ne kadar hakları ise, inanmayanların kendi görüşlerini açıklamaları, dinleri eleştirmeleri de o kadar haklarıdır.
Adı Ateizm Derneği olan bir derneğin sitesinde Tanrı inancını eleştirmesini bile hakaret olarak algılayan zihniyet, aynen “Aziz Nesin’in Sivas’a gelmesi bile inananları tahrik ediyor” mantığıyla Madımak faciasını yaratan görüşten hiçbir farkı yok.
Düşünce Suçu(!?)na Karşı Girişim
Gezi eylemleri nedeniyle yargılanan öğretmene ceza Öğretmen Eser Çapar, Gezi Parkı eylemlerine katıldığı için yargılandığı davada mahkum oldu.
Çapar, Adana 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada “örgüt üyeliği ve propagandası” suçlarından beraat ederken; 2911 sayılı yasaya muhalefet suçundan 1 yıl, polise direnme suçundan da 8 ay hapis cezasına çarptırıldı. Çapar, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hakkında açılan idari soruşturmada da Gezi eylemlerine katıldığı için memuriyetten ihraç edilmişti.
13 yaşındaki çocuğa “Erdoğan’a hakaret” suçlaması Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sosyal paylaşım sitesi Facebook paylaşımıyla hakaret etmekle suçlanan 13 yaşındaki ortaokul öğrencisi U.R.E. ifade verdi.
Balıkesir Ayvalık İlçe Emniyet Müdürlüğü Çocuk Bürosu ekipleri tarafından ailesiyle birlikte savcılığa götürülen ortaokul öğrencisi, ifadesinin ardından serbest bırakıldı. Çocuğunun okul arkadaşlarının gözü önünde suçlu muamelesine tutulduğuna dikkat çeken baba İ.E., “Her şey bitti, sıra çocukça yapılmış bir paylaşımın yargılanmasına mı geldi?” diye sordu.
“Böyle adalet olmaz” diyen avukata soruşturma Ak Parti’nin İstanbul İl Kongresi'nde, "Berkin'in katilleri yargılansın" yazılı pankart açan iki gencin tutuklanmasına “Böyle adalet mi olur” diyerek tepki gösteren avukat Aytaç Ünsal hakkında "yargı mensubuna hakaret" iddiasıyla soruşturma başlatıldı.
Ünsal; "Türkiye'de artık ‘Adalet nerede' demek suç kabul ediliyor. Berkin Elvan için adalet talep edenler tutuklanıyor. Berkin'in katillerini bulmak konusunda son derece ağır davrananlar adalet talebimize karşı hakkımızda suç duyurusunda bulunuyor” dedi.
Diğer yandan kongrede pankart açtıkları için tutuklanan iki genç hakkında Bakırköy 2’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde “örgüt propagandası” iddiasıyla 5 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.
Bursa’da protestoya dava, saldırgana takipsizlik Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı, Berkin Elvan'ın ölümünü protesto için 12 Mart 2014’te Bursa’da yapılan gösteriye katılanlara saldıran üç kişi hakkında “yaralama”, “tehdit”, “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlarından açılan soruşturmada takipsizlik kararı verdi.
Bursa Valiliği de saldırganlara müdahale etmeyen polisler hakkında “iddia ötesinde delil ve emare bulunmadığı” gerekçesiyle soruşturma açılmasına gerek görmezken, yürüyüşe katılan 9 kişi hakkında Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet ve dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret iddiasıyla dava açıldı. Savcılığın hazırladığı iddianamede sanıklar “15’inde fidan Berkin Elvan” sloganı atmakla suçlandı.
Cezasızlık: “polis şiddeti dosyaları” İçişleri Bakanlığı, Gezi Parkı eylemleri sırasında İstanbul Fındıklı’da polislerce darp edilen C.Ö.’nün açtığı tazminat davasında savunma yaptı.
Bakanlık, C.Ö.’nün polislerce dövülüp omurgasının kırılmasını tedbir almadan olayların merkezinde olmasına bağladı, kusurun kendisinde olduğunu savundu. Ayrıca olayla ilgili adli tıp raporunun mahkeme veya savcılık talimatıyla alınmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışında tutulmasını istedi.
Cizre'de 6 Ocak'ta çıkan olaylarda 14 yaşındaki Ümit Kurt'u göğsünden vurarak öldüren polis M.Ş. 12 Şubat tarihinde Cizre Cumhuriyet Başsavcılığı'na ifade verdi.
M.Ş.; Kurt’un polisle silahlı çatışmaya girdiğini iddia etti, zırhlı araçtan hedef gözeterek ateş ettiğini söylemesine rağmen ifadesinin ardından savcılık tarafından serbest bırakıldı.
Muğla’da, üniversite öğrencisi Şerzan Kurt'u öldüren polis Gültekin Şahin hakkında ‘kasten öldürme’ suçundan 16 yıl hapis cezasına hükmeden Eskişehir 1. Ağır Ceza Mahkemesi gerekçeli kararını açıkladı.
Mahkeme, –dosyada herhangi bir görüntü ya da tanık ifadesi bulunmadığı halde- polise taş atıldığı ve polis araçlarına zarar verildiği gerekçesiyle cezaya “tahrik” indirimi uyguladı.
İzmir polisine sınırsız arama yetkisi İzmir Emniyet Müdürlüğü’nün, Ege Üniversitesi’nde bir öğrencinin hayatını kaybettiği olayların ardından tüm il kapsamında sınırsız arama kararı çıkarılması talebi İzmir 2. Sulh Ceza Hakimi Fethiye Bilici tarafından “suç delillerinin elde edilebileceği hususunda makul şüphe olduğu” gerekçesiyle kabul edildi.
Polise, 2 Mart tarihinde 24 saat boyunca il genelinde “üst, araç ve özel eşyaların sınırsız aranabilmesi” yetkisi tanınırken, Emniyet’in yetkinin uzatılması talebi İzmir 3. Sulh Ceza Hakimi Dilek Çeliktaş tarafından Anayasaya aykırı olarak hak ve özgürlükleri kısıtladığı gerekçesiyle reddedildi.
‘Hocalı Anması’nda akademisyenden nefret söylemi Malatya İnönü Üniversitesi’nde yapılan ‘Hocalı Katliamı’ etkinliğinde konuşan Doç. Dr. Taner Tatar, “Hepimiz Ermeniyiz” sloganını hedef aldı.
Agos gazetesi genel yayın yönetmeni gazeteci Hrant Dink'in öldürülmesinin ardından ayrımcılığa ve milliyetçiliğe karşı çıkmanın bir simgesi olan sloganla ilgili Tatar; “Hepimiz Ermeniyiz diyen bir zümre var, Ermeni olmayıp da Ermeniyim diyenlere veledi zina demekten başka bir yol kalmıyor” dedi.
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİNDE BU HAFTA *** Düşünce Suçları Müzesi’nde bu hafta Türkçe edebiyatın büyük kalemi Yaşar Kemal -20 yıl önce olduğu gibi- bir kez daha fikirlerini yargılamaya kalkan hakimlere “ülkelerin türkülerini yapanlar kanunlarını yazanlardan daha güçlüdür” cevabını veriyor. Tedavi gördüğü hastanede 28 Şubat 2015 tarihinde hayatını kaybeden usta yazarı saygıyla anıyoruz.
Yaşar Kemal’in müzedeki odasını ziyaret etmek için;
Şırnak’ta 15 Şubat 2005’te düzenlenen bir protestoya katıldıkları gerekçesiyle hapis cezasında mahkum olan 9 kişi hakkında AİHM’in ihlal kararı vermesi üzerine yeniden görülen davanın 2 Mart tarihli duruşmasında Cizre 1. Asliye Ceza Mahkemesi sanıkların beraatine karar verdi.
Mardin’in Kızıltepe İlçesi’nde 1992-1996 yılları arasında JİTEM üyelerince yapılan gözaltında kaybetme, yargısız infaz, köy boşaltma suçlarına yönelik açılan davaya, Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 3 Mart 2015’te başlandı. Mahkeme heyeti aralarında Diyarbakır İl Jandarma Komutanı da olan sanıkların o dönem sahip oldukları konum nedeniyle dosyanın HSYK’ya gönderilmesine karar verdi ve duruşmayı 3 Haziran 2015’e erteledi.
Gazeteci Soner Yalçın’ın “Kayıp Sicil - Erdoğan'ın Çalınan Dosyası" kitabında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın oğlu Bilal Erdoğan'a hakaret ettiği iddiasıyla yargılandığı davaya 3 Mart günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Mahkeme duruşmayı erteledi.
İstanbul’un Maltepe İlçesi’nde 30 Eylül 2013’te uyuşturucu çetesi üyeleri tarafından düzenlenen silahlı saldırıda yaşamını yitiren Hasan Ferit Gedik’in ölümüyle ilgili 22’si tutuklu 35 sanığın yargılanmasına 4 Mart 2015’te devam edildi. İstanbul Anadolu 10. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki davada sanıklardan biri Gedik’in annesini ölümle tehdit etti. Duruşma 9 Mart 2015’e ertelendi.
Büro Emekçileri Sendikası (BES) Denizli Şubesi Başkanı Yusuf Yurdakul hakkında, sendika binasına asılan bir pankartta yer alan ifadeler nedeniyle dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret edildiği iddiasıyla açılan dava 3 Mart 2015’te sonuçlandı. Denizli 12. Asliye Ceza Mahkemesi, Yurdakul’un beraatine karar verdi.
Afyon’da Gezi Parkı eylemleri sırasında yapılan protestolara katılan 54 kişinin yargılandığı davanın ikinci duruşması 6 Mart tarihinde Afyon 1'inci Asliye Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Duruşmada sanık olarak dinlenen polis memuru Ş.K., “göstericilerin can güvenliğini sağlamak için gözaltı işlemi yaptıklarını” söyledi. Mahkeme, 9 Temmuz tarihine ertelendi.
Konya’da Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret suçlamasıyla tutuklanan ancak yapılan itiraz sonucu tahliye olan lise öğrencisi 16 yaşındaki M.E.A.’nın yargılanmasına Konya 3'üncü Çocuk Mahkemesi'nde başlandı. 6 Mart tarihindeki ilk duruşmada müdafi avukatları, Hakim Ali Kaya’nın daha önce de 14 yaşındaki bir çocuğu Adli Tıp raporuna rağmen Erdoğan’a hakaret suçlamasıyla mahkum ettiğini belirterek, reddi hakim talebinde bulundu. Dava 3 Nisan tarihine ertelendi.
GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI
Gezi parkının sembollerinden olan ve kamuoyunda “Kırmızılı Kadın” olarak bilinen Ceyda Sungur'a gaz sıkan polis memuru Fatih Zengin’in “görevi kötüye kullanma” suçundan üç yıla kadar hapsinin istendiği davanın 3. duruşması 10 Mart 2015 tarihinde İstanbul 73. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapılacak.
Yerel seçim çalışmaları kapsamında İzmir'de ziyaretlerde bulunan dönemin Başbakan’ı Erdoğan’a “el hareketi” ile hakaret ettiği iddia edilen ve “kamu görevlisine hakaret” suçundan 2 yıla kadar hapsi istenen Filin Akıncı yargılanmasına 10 Mart 2015 tarihinde İzmir 41. Asliye Ceza Mahkemesinde devam edilecek.
Antalya’da düzenlenen Gezi Parkı protestolarına katıldıkları gerekçesiyle haklarında “yasadışı örgüt üyesi oldukları”, “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’na muhalefet ettikleri”, “kamu malına zarar verdikleri” ve “görevini yaptırmamak için görevli kolluk kuvvetine direndikleri” suçlamalarından dava açılan 6 kişinin yargılanmasına 12 Mart 2015 tarihinde 5. Antalya Ağır Ceza Mahkemesinde devam edilecek.
İfade özgürlüğü ile ilgili olaylara ilişkin haberleri( http://www.antenna-tr.org/sites.aspx?SiteID=21&mod=cat&ID=705 ) takip edebilir ve haftalık bültene ulaşabilirsiniz.