Düzgün cavablar a variantındadır

Partlayışla baş verən kimyəvi çevrilmələr

51. 
    Toksiki təsirin təsnifatı necə aparılır?
    

1. 
   Orqanizmə təsiri xüsusiyyətinə görə.
   
2. 
   Toksiki maddənin tərkibinə görə.
   
3. 
   Funksional qruplara görə.
   
4. 
   Üzvi maddələrdə radikallara əsasən.
   
5. 
   Qeyri üzvi birləşmələr əsasında.
   

52. 
    Toksigenetikanın parametrlərini qeyd edin.
    

1. 
   Toksikilik dərəcəsi. Zəhərin havada qatılığı (mq/1) zaman (dəq); ağ ciyərin həcmi, bədənin çəkisi (kq).
   
2. 
   Qatılıq.
   
3. 
   Kütlə.
   
4. 
   Ağ ciyərin həcmi.
   
5. 
   Toksikilik dərəcəsi.
   

53. 
    Bioloji obyektlərin radiasiya təsirindən qorunması.
    

1. 
   Şüaudan qurğunun, beton, fərdi mühafizə vasitələri, radioprofektorlarla.
   
2. 
   Polimer materiallarla.
   
3. 
   Silisium birləşmələri ilə.
   
4. 
   Aktivləşdirilmiş kömürlə.
   
5. 
   Silikagel ilə.
   

54. 
    Dehidradlaşma reaksiyaları toksikoloji çevrilmələrdə baş verirmi?
    

1. 
   Bəzi toksiki təsir zamanı baş verə bilər.
   
2. 
   Toksiki maddənin tərkibindən asılı olaraq baş verir.
   
3. 
   Bütün toksiki təsir proseslərində baş verə bilir.
   
4. 
   Baş vermir.
   
5. 
   Hidrogen rabitələri olan birləşmələrdə mümkündür
   

55. 
    Porulyasiyalar hansı sahələri əhatə edir?
    

1. 
   Genetikada, ekologiyada və təkamül təlimində müəyyən ərazidə yerləşən bir-birilə və başqaları ilə qarşılıqlı əlaqə şəraitində uzun müddət sayını tənzim edə bilən hər hansı canlı növünün fərdlər qrupu.
   
2. 
   Heyvanlar aləmini.
   
3. 
   Bakteriyaları.
   
4. 
   Mikroorqanizmləri.
   
5. 
   Bitkilər aləmini
   

56. 
    Toksiki təsirin təsnifatı nəyə əsasən aparılır?
    

1. 
   Orqanizmin ayrı-ayrı orqanlarına təsiri mexanizminə görə.
   
2. 
   Toksiki maddələrin növünə görə.
   
3. 
   Toksiki təsirə səbəb olan kimyəvi maddələrin tərkibinə əsasən.
   
4. 
   Biosferdə yayılması dərəcəsinə görə.
   
5. 
   Toksiki maddələrin ətraf mühitdə yayılmasına görə.
   

57. 
    Doza anlayışı nəyi ifadə edir?
    

1. 
   Zəhərli maddələrin minimal miqdarının həyat fəaliyyətinin dəyişməsinə təsir edən kəmiyyəti.
   
2. 
   Vahid kütlədə toksiki maddənin miqdarı.
   
3. 
   Orqanizmə daxil olan toksiki maddənin kütləsini.
   
4. 
   Toksiki maddənin atmosfer havasında həcmini.
   
5. 
   Orqanizmdə toplanan toksiki maddə miqdarını.
   

58. 
    Biosferdə baş verən zəhərlənmənin nəticələri nədən ibarət olur?
    

1. 
   Bioloji varlıqlarda fəsadlara səbəb olur.
   
2. 
   Heyvanlar aləminə təsir edir.
   
3. 
   Bitki örtüyünün məhvinə.
   
4. 
   Toksiki maddələrin transformasiyası baş verir.
   
5. 
   Populyasiyaları pozur.
   

59. 
    Yol verilən ən yüksək toksiki hədd.
    

1. 
   Orqanizmdə onun sağlamlığına təsir edə bilməyəcək hədd.
   
2. 
   Toksiki maddənin orqanizmdə çevrilmə həddi.
   
3. 
   Funksional qrupların sayı görə.
   
4. 
   Toksiki maddənin orqanizmdə toplanma qabiliyyəti.
   
5. 
   Parçalanma sürəti.
   

60. 
    Dərman maddələri ilə intoksikasiya nəyə deyilir?
    

1. 
   Dozanın pozulmasına.
   
2. 
   Dərman maddələrinin qəbul edilməsinə.
   
3. 
   Dərman maddələrinin hidrolizinə.
   
4. 
   Dehidroxlorlaşmaya.
   
5. 
   Ammonolizə.
   

61. 
    Neyronların funksiyası nədir?
    

1. 
   Sinir impulslarının ötürücüsüdür.
   
2. 
   Maddələr mübadiləsini tənzimləyir.
   
3. 
   Daxili sekresiya vəzilərinin fəaliyyətini əlaqələndirir.
   
4. 
   Orqanların arasında əlaqə yaratmaq.
   
5. 
   Termotaksisin ötürücüsüdür.
   

62. 
    Zəhərli-toksiki qazların ayrılmasının əsas mənbələri.
    

1. 
   Metallurgiya.
   
2. 
   Atom elektrik stansiyaları.
   
3. 
   Su-elektrik stansiyaları.
   
4. 
   Təyyarələr.
   
5. 
   Avtomobillər.
   

63. 
    Ekosistemlərin transformasiyası nədir?
    

1. 
   Ekosistemdə baş verən dəyişmələr.
   
2. 
   Ekosistemə əlavə olunan növlər.
   
3. 
   Ekosistemlərdə yaranan tarazlıq.
   
4. 
   Ekosistemlərdə növ müxtəlifliyi.
   
5. 
   Ekosistemin dağılması.
   

64. 
    Fosfor üzvi birləşmələrin toksiki təsiri nədən ibarətdir?
    

1. 
   Asetildiestraza fermentinin tormozlamasına təsir.
   
2. 
   Mədə bağırsaq sisteminə.
   
3. 
   Beyin yarımkürəsinə.
   
4. 
   Tənəffüs üzvlərinə.
   
5. 
   Əzələ sisteminə təsirdən.
   

65. 
    Hidrosferdə baş verən zəhərlənmə özünü nədə göstərir?
    

1. 
   Açıq və qapalı su hövzələrində toksiki maddələrin təsirində.
   
2. 
   Hidrolizprosesində.
   
3. 
   Suyuntərkibinindəyişməsində
   
4. 
   Yağış sularında.
   
5. 
   Çay sularında.
   

66. 
    Toksikoloji xassələrin təyin olunması.
    

1. 
   Orqanizmdə fiziolojiprosesləripozmasınagörə.
   
2. 
   Orqanizmdə fermentlərin funksiyasını pozmasına əsasən.
   
3. 
   Böyrəklərin funksiyasına mənfi təsir etməsinə görə.
   
4. 
   Toksiki maddənin tərkibinə daxil olan funksional qruplara görə.
   
5. 
   Hemoqlobinə təsirinə görə.
   

67. 
    Toksiki xassələrin təyin olunmasının mərhələləri.
    

1. 
   Orqanizmə daxil olması toksiki təsir və orqanizmdən xaric olunması sürəti.
   
2. 
   Toksiki maddələrin transformasiyası.
   
3. 
   Toksiki maddələrin orqanizmdə çevrilməsi.
   
4. 
   Orqanizmdə toplanması.
   
5. 
   Orqanizmin zəhərə adaptasiyası.
   

68. 
    Dərman maddələri ilə zəhərlənmənin kimyəvi xüsusiyyətləri nədən ibarətdir?
    

1. 
   Dərman preparatların orqanizmdə çevrilməsi zamanı zəhərli maddə alınması.
   
2. 
   Preparatların lipidlərdə toplanması.
   
3. 
   Dehidroxlorlaşma.
   
4. 
   Dehidrogenləşmə.
   
5. 
   Qaz halında maddənin ayrılması.
   

69. 
    Toksiki təsirin aradan qaldırılması yolları.
    

1. 
   Orqanizmdən xaric olunmaqla.
   
2. 
   Toksiki maddənin neytrallaşdırılması ilə.
   
3. 
   Zəhərin parçalanmasına nail olunmaqla.
   
4. 
   Dializ üsulunu tətbiq etməklə.
   
5. 
   Fizioloji məhluldan istifadə olunması ilə.
   

70. 
    Toksiki təsirin mexanizmində əsas götürülən nədir?
    

1. 
   Toksiki maddənin tərkibinə daxil olan funksional qrupların orqanizmdə kimyəvi çevrilmələri.
   
2. 
   Toksiki maddənin orqanizmdən xaric olunması sürəti.
   
3. 
   Orqanizmə daxil olması yolları.
   
4. 
   Zəhərin orqanizmdə toplanması.
   
5. 
   Funksional qrupların sayı.
   

71. 
    Orqanizmdə toksiki maddənin təsirinin kimyası nəyə əsasların?
    

1. 
   Dəyişmə reaksiyalarına.
   
2. 
   Birləşmə reaksiyalarına.
   
3. 
   Əvəzetmə reaksiyalarına.
   
4. 
   Parçalanma reaksiyalarına.
   
5. 
   Fermentativ çevrilmələrə
   

6. 
   
   

72. 
    Dəm qazının toksiki təsir mexanizmi
    

1. 
   HbO₂ + CO HbCO + O₂ və ya HbCO HbCO
   
2. 
   Fe(CO)₅ 5CO + FeCl₃
   
3. 
   2CO + O₂ 2CO₂
   
4. 
   Ni(CO)₄ Ni + 4CO
   
5. 
   FeO + CO CO₂ + Fe²⁺
   

73. 
    Qurğuşunun ürək-damar sisteminə toksiki təsiri hansı biokimyəvi çevrilmələrlə müşayət olunur?
    

1. 
   Miokardda biokimyəvi pozuntularla Na-Ca mübadiləsinin və mitoxondrinin zədələnməsi baş verir
   
2. 
   Ürəyin döyüntüsü artır
   
3. 
   Ürək döyüntüləri zəifləyir.
   
4. 
   Ürək impulslarını zəiflədir.
   
5. 
   Ürəkdə blokadanın yaranmasına səbəb olur.
   

74. 
    Dioksinlərin ətraf mühitə ayrılmasının əsas yolları.
    

1. 
   Yanma prosesləri, aqlomerasiya, piroliz, krekinq.
   
2. 
   Filizsaflaşdırma
   
3. 
   Neftayırma sənayesi.
   
4. 
   Sintetik kauçuk istehsalı.
   
5. 
   Nitrat turşusunun istehsalı.
   

75. 
    İkivalentli dəmirin (Fe²⁺)toksiki təsir nəticəsində üç valentli (Fe³⁺) dəmirə çevrilməsi nəticəsində əmələ gələn methemoqlobin maddəsinin miqdarı qanda 10%- ə çatdıqda hansı xəstəlik əmələ gəlir?
    

1. 
   Sianoz.
   
2. 
   Qanxəstəliyi.
   
3. 
   Leykonemiya.
   
4. 
   Anemiya.
   
5. 
   Treotoksikoz.
   

76. 
    
    

77. 
    Nitratların mədə-bağırsaq sistemində toksiki təsiri necə baş verir?
    

1. 
   Patogen (zərərli) bağırsaq mikroblarının inkişafına səbəb olur. Bu isə insan orqanizmində zəhərli maddələr – toksinlər yaradır.
   
2. 
   Mədə-bağırsaq sisteminin fəaliyyətini zəiflədir.
   
3. 
   İnsulin fermentinin ayrılması prosesini ləngidir.
   
4. 
   İnsulini parçalayır.
   
5. 
   Bağırsaqlarda kummulyasiya edir (toplanır).
   

78. 
    Orqanizmin radioaktiv şüalanmasının ilkin reaksiyası hansı dozada müşahidə olunur?
    

1. 
   0,2 rad.
   

2. 
   0,5-1 rad.
   
3. 
   1 rad (0,2 Qr)-Qreyna
   
4. 
   1-2 rad.
   
5. 
   3 rad.
   

79. 
    Benzolun toksiki təsiri nəticəsi olan onun oksidləşmə məhsulu fenol və polifenolların antioksidantlarına hansı kimyəvi birləşmələr daxildir?
    

1. 
   Metionin və sistin.
   
2. 
   Serin və alanin.
   
3. 
   Tiosulfat və hidrogen-peroksid.
   
4. 
   Qlükoza və nişasta.
   
5. 
   Şəkər və etil spirti.
   

80. 
    Tənəffüsün pozulması sindromu nə zaman yaranır?
    

1. 
   Tənəffüs və əzələ sinirləri toksiki təsirə məruz qaldıqda.
   
2. 
   Toksiki maddənin ağız boşluğuna daxil olduğu zaman.
   
3. 
   FÜB-lə toksiki təsirə məruz qaldıqda.
   
4. 
   Ağ ciyərlərin iltihabı baş verdikdə.
   
5. 
   Bronxlarda spazmatik proses getdikdə.
   

81. 
    Sianidlərin bioloji təsir mexanizmi.
    

1. 
   Qan dövranına nüfuz etməklə orqanizmin oksigeninə olan tələbinin təmin olunmasının qarşısı alınır.
   
2. 
   Oksidləşmə-reduksiya reaksiyası.
   
3. 
   Hemaqlobinlə mürəkkəb kompleksə çevrilmə.
   
4. 
   Reduksiya prosesini sürətləndirmək.
   
5. 
   Üçvalentli dəmir ionları ilə kompleks əmələ gətirmə.
   

82. 
    Arsen və birləşmələrinin insan sağlamlığına təsiri hansı orqanlrda daha çox özünü göstərir?
    

1. 
   Əsəb, mədə-bağırsaq, respirator pozuntular.
   
2. 
   Beyin yarımkürələrində toplanma.
   
3. 
   Zəif biotransformasiya.
   
4. 
   Qara ciyər hüceyrələrinə metabolik təsir.
   
5. 
   Amin turşularla asan kompleks əmələ gətirmə.
   

83. 
    Civə və onun birləşmələrinin ətraf mühitdə yol verilən YH-ni müəyyən edin.
    

1. 
   Atmosferdə – 0,3 mkq/m³.
   
2. 
   İçməli suda - 0,5 mkq/l.
   
3. 
   Torpaqda - 0,02-0,3 mqkq.
   
4. 
   Atmosfer havasında YVH – 0,5 mkqm³.
   
5. 
   İçməli suda - 0,8 mkq/l.
   

84. 
    
    

85. 
    Ftalatlar hansı üzvi birləşmələrə və toksiki maddələr qrupuna daxildir?
    

1. 
   Turşu anhidridləri və dioksinlər.
   
2. 
   Mürəkkəb efirlər və tiollar.
   
3. 
   Aromatik k/h-lər və adrenalin blokatorlar.
   
4. 
   Anhidridlər və neytrotoksinlər.
   
5. 
   Aminlər və ditiollar.
   

86. 
    Kimyəvi antoqonizm nədir?
    

1. 
   Bir-birini tam inkar edən, uyuşmayan kimyəvi komponentlər.
   
2. 
   Parçalanma reaksiyalarının sürəti.
   
3. 
   Toksiki maddənin orqaizmdə toplanması.
   
4. 
   Mübadilə reaksiyalarında qatılıqdan asılılıq.
   
5. 
   Toksiki prosesin dönərliyi.
   

87. 
    YVYH nəyə əsaslanır?
    

1. 
   İnsan və digən canlılarda fizioloji, biokimyəvi proseslərin gedişinə mənfi təsir edə bilməyən toksiki maddənin miqdarına.
   
2. 
   Zəhərdə funksional qrupların sayına.
   
3. 
   Toksiki maddənin tərkibinə.
   
4. 
   Toksiki maddənin havada miqdarına.
   
5. 
   Ətraf mühitdə toksikantların kütləsinə.
   

88. 
    Hidrogen-sulfidin digər toksiki qazlardan fiziki xassələri nə ilə fərqlənir?
    

1. 
   Lax yumurta iyi verən, suda asan həll olan, havadan ağır olmasına görə.
   
2. 
   Suda həll olduqda turşuya çevrilməsinə görə.
   
3. 
   Havadan yüngül qaz olmasına görə.
   
4. 
   Rəngsiz, iysiz, suda həll olmayan qaz olması ilə.
   
5. 
   Oksidləşdirici xassə göstərməsinə görə.
   

89. 
    Yerin təbii radiasiya fonu nədir?
    

1. 
   Torpaq, su və havadakı radionuklidlərin səpələnən şüalarının cəmi.
   
2. 
   Yerdə toplanan Günəş enerjisi.
   
3. 
   Radiaktiv elementlərin ayırdığı şüa.
   
4. 
   Nüvə sınaqlarının nəticəsi.
   
5. 
   Radioaktiv elementlərin ayırdığı şüa.
   

90. 
    Civə və onun birləşmələrinin toksiki təsiri özünü ən çox hansı orqanlarda göstərir?
    

1. 
   Böyrəklərdə, sümük iliyi, sinir sistemi.
   

2. 
   Beyin yarımkürələri.
   
3. 
   Mədə-bağırsaq sistemi.
   
4. 
   Dəri-toxumasına
   
5. 
   Hemoqlobinə
   

91. 
    
    

92. 
    Kükürd qazı ilə çirklənmənin mənbələri.
    

1. 
   Qara və əlvan metallurgiya.
   
2. 
   Sulfat turşusu istehsalı.
   
3. 
   Filiz saflaşdırma kombinatları.
   
4. 
   İstilik elektrik stansiyaları.
   
5. 
   Çuqun istehsalı.
   

93. 
    Dəm qazının toksiki təsirinin aradan qaldırılmasında, ətraf mühitdə onun miqdarının azaldılmasında ən optimal üsul nə ola bilər?
    

1. 
   Dəm qazının tam oksidləşməsinə nail olmaq.
   
2. 
   Yanacaq kimi istifadə olunan karbohidrogenlərdən az istifadə etmək.
   
3. 
   Xüsusi adsorbentlərdən istifadə etmək.
   
4. 
   Dəm qazını qeyri toksiki kimyəvi birləşməyə çevirmək.
   
5. 
   Kompleks qaz yanacağına çevirmək.
   

94. 
    Toksimlər hansı maddələrdir?
    

1. 
   Fizioloji funksiyaları süstləşdirən insan və heyvanların xəstələnməsinə və ya ölümünə səbəb olan bakteriya, bitki, heyvan mənşəli maddələr.
   
2. 
   Toksikologiyanın ayrıca bir maddələr qrupu.
   
3. 
   Qarışıq funksiyalı birləşmələr.
   
4. 
   Sianidlər.
   
5. 
   Heterotsiklik birləşmələr.
   

95. 
    Civə ilə çirklənmənin aradan qaldırılması necə icra olunur?
    

1. 
   Civə birləşmələrinin xüsusi konteynerlərdə saxlanılması, ətraf mühitə yayılmasına yol verməməklə.
   
2. 
   Civənin buxarlanmasının qarşısını almaqla.
   
3. 
   Civənin soyuq şəkildə saxlanılması ilə.
   
4. 
   Birləşmələrin asan parçalanan tərkibə keçirilməsi ilə.
   
5. 
   Torpağa basdırmaqla.
   

96. 
    FÜB-ə daxil olan kimyəvi elementlər və atomlar qruplarını qeyd edin.
    

1. 
   P, Cl, -CH₃(-C₂H₅)
   
2. 
   S, He, -NH₂
   
3. 
   Al, Ge, Si
   
4. 
   Bi, Si, K
   
5. 
   Ca, B, J
   

97. 
    Populyasiyaların bioloji strukturu nəyi ifadə edir?
    

1. 
   Ümumi ərazidə və genofondda birləşən bir növün fərdlərinin ekologiyasını.
   
2. 
   Populyasiyaların davamlılığını.
   
3. 
   Bioloji strukturun sayını.
   
4. 
   Bioloji struktura daxil olan canlıların növünü.
   
5. 
   Bioloji strukturda tarazlığın yaranmasında.
   

98. 
    Xlorüzvi toksikantlara daha çox hansı üzvi birləşmələr aid edilir.
    

1. 
   Fosforun xlorlu üzvi birləşmələri.
   
2. 
   Manqanın xlor üzvi birləşmələri.
   
3. 
   Azof üzvi birləşmələri.
   
4. 
   Yod tərkibli üzvi birləşmələr.
   
5. 
   Silisium üzvi birləşmələri.
   

99. 
    Oksidləşmə-reduksiyalarının toksiki çevrilmələrdə rolu nədir?
    

1. 
   Oksidləşmə- reduksiya zamanı toksiki maddənin təsiri azalır və ya tamam aradan qalxır.
   
2. 
   Yalnız birləşmə reaksiyası gedir.
   
3. 
   Yalnız əvəzetmə reaksiyası baş verir.
   
4. 
   Parçalanma reaksiyası baş verir.
   
5. 
   Toksiki çevrilmələrdə oksidləşmə-reduksiya baş vermir
   

100. 
     Daxili şüalanma nədir?
     

1. 
   Mənbəyi orqanizmin daxilində olan radioaktiv şüalanma.
   
2. 
   Xarici aləmdən orqanizmə daxil olan şüalanma.
   
3. 
   Günəş şüalarının təsirindən yaranan şüalanma.
   
4. 
   Elektromaqnit dalğalarının təsiri nəticəsində yarana bilən şüalanma.
   
5. 
   Radio dalğalarından yaranan şüalanma.
   

101. 
     Zəhərli maddələrin təsiri zamanı adaptasiya və kompensasiya.
     

1. 
   Orqanizmin zəhərli təsirinə qarşı müqavimət göstərməklə uyğunlaşma və toksiki maddənin təsirinin dəf olunması.
   
2. 
   Ayrıca bir orqanın zəhərin təsirinə uyğunlaşması.
   
3. 
   Böyrəklərin zəhərin təsirinə uyğunlaşması.
   
4. 
   Qara ciyərin zəhərin təsirini dəf etməsi.
   
5. 
   Mədə-bağırsaq sisteminin toksiki maddəni neytrallaşdırması.
   

102. 
     Sənaye mənşəli zəhərli maddələrin təsnifatı.
     

1. 
   Orqanizmdə toplanmasına görə.
   
2. 
   Zəhərin tərkibində olan funksional qruplara görə.
   
3. 
   Orqanizmdə parçalanma qabiliyyətinə görə.
   
4. 
   Orqanizmdə kimyəvi birləşmə əmələ gətirməsinə görə.
   
5. 
   Orqanizmə daxil olma yoluna görə.
   

103. 
     Zəhərli maddələrin orqanizmə yığılması və xaric olunması kinetikası necə təyin olunmalıdır?
     

1. 
   Toksikinetikanın ümumi formulu ilə.
   
2. 
   Orqanizmin kütləsinə əsasən.
   
3. 
   Toksiki maddənin qatılığına görə.
   
4. 
   Orqanizmdən xaric olunma sürətinə uyğun.
   
5. 
   Havada miqdarına əsasən.
   

104. 
     Biotransformasiya nədir?
     

1. 
   Orqanizmdə bu və ya digər maddələrin toplanması və çevrilməsi ilə baş verən detoksikasiya.
   
2. 
   Canlılarda maddələr mübadiləsi.
   
3. 
   Orqanizmdən maddələrin kənar olması.
   
4. 
   Aminturşulardan zülalların sintezi.
   
5. 
   Zülalların denaturasiyası.
   

105. 
     Qurğuşunla zəhərlənmənin əsas əlamətlərini göstərin.
     

1. 
   Əsəb sisteminin zədələnməsi, depressiya.
   
2. 
   Böyrəklərdə adrenalin fermentinin ifrazı prosesinin pozulması.
   
3. 
   Hemoqlobinə təsir.
   
4. 
   Oynaqlarda toplanması.
   
5. 
   Orqanizmdə kəskin biotransformasiya olunması.
   

106. 
     B₆ vitamni (piridoksin) toksiki təsirə məruz qalmış orqanizmə necə antitoksiki təsir edir?
     

1. 
   Toksiki maddənin qanda sirkulyasiyasını zəiflədir və orqanizmdən xaric olunma artır.
   
2. 
   Qara ciyərdə metobolizmi sürətləndirir.
   
3. 
   B₆ (piridoksin) təsir etmir.
   
4. 
   Fermentativ təsir göstərir.
   
5. 
   Hidrogen rabitələri yaradır.
   

107. 
     Şəkərin sianidlərin toksiki təsirini dəf etməsi necə baş verir?
     

1. 
   Aldehid funksional qrupuna sian qrupunun birləşməsi nəticəsində.
   
2. 
   Qlükozanın dehidratlaşması ilə.
   
3. 
   Qlükozanın parçalanması reaksiyası ilə.
   
4. 
   Sian qrupu ilə mürəkkəb efir alınması nəticəsində.
   
5. 
   Molekuldaxili dehidrogenləşmə ilə.
   

108. 
     Psixi pozulma sindromu (halı) hansı toksiki təsirlər nəticəsində daha çox baş verir?
     

1. 
   Dərman preparatlarının müəyyən edilmiş dozasının pozulması və kəskin toksikantların təsirindən.
   
2. 
   Azot oksidləri və benzol.
   
3. 
   Sianidlərlə.
   
4. 
   FÜB və tiollarla.
   
5. 
   CO və SO₂.
   

109. 
     Kumulyasiyanın kəmiyyətcə xarakterizə olunmasından asılı olaraq toksiki maddələr neçə qrupa ayrılır?
     

1. 
   4 qrupa: 1.Kəskin; 2. Nəzərə çarpacaq; 3. Zəif; 4. Çox zəif.
   
2. 
   2 qrupa: 1.Kəskin; 2. Zəif.
   
3. 
   6 qrupa.
   
4. 
   3 qrupa: 1.Kəskin; 2. Zəif; 3. Nəzərə çarpacaq.
   
5. 
   5 qrupa.
   

110. 
     Zəhər-ferment birləşməsinin prozerinin xolinestraza rabitəsinin sponton hidrolizi ən çox neçə saat davam edə bilər?
     

1. 
   2-4 saat.
   
2. 
   4-6 saat.
   
3. 
   0,5-1 saat.
   
4. 
   1 saat.
   
5. 
   3 saat.
   

111. 
     
     

112. 
     Amiqdalinin sianid turşusuna çevrilməsi reaksiyasını göstərin.
     

1. 
   CN
   

C₆H₅ – CH + 2H₂OHCN+C₆H₅– CH + C₆H₁₂O₆

OC₆H₁₀O₄ – OC₆H₁₁O₅ O

2. 
   CN
   

C₆H₅ – CH  C₆H₆ +2C₆H₁₀O₅ + HCN

OC₆H₁₀O₄ – OC₆H₁₁O₅

3. 
   CN
   

C₆H₅ – CH  C₆H₅OH + 2C₆H₁₀O₅ + HCN

OC₆H₁₀O₄ – OC₆H₁₁O₅

4. 
   CN
   

C₆H₅ – CH  C₆H₅CHO + 2C₆H₁₂O₆ + HCN

OC₆H₁₀O₄ – OC₆H₁₁O₅

5. 
   CN
   

C₆H₅ – CH  C₆H₅COOH + 2C₆H₁₂O₆ + HCN

OC₆H₁₀O₄ – OC₆H₁₁O₅

113. 
     Radiasiyanın bioloji təsiri özünü ən çox hansı vasitələrlə göstərir?
     

1. 
   Su vasitəsilə.
   
2. 
   Torpaqda olan mikroorqanizmlərlə.
   
3. 
   Havanın oksigeni.
   
4. 
   Bitkilərlə.
   
5. 
   Bütün mövcud biostrukturlarla.
   

114. 
     Şüalanmadan dərhal sonra orqanizmdə hansı proseslər baş verir?
     

1. 
   Zülalların parçalanması baş verir?
   
2. 
   Orqanizmdə hidroliz prosesi sürətlənir.
   
3. 
   Metabolizm prosesi zəifləyir.
   
4. 
   Aminturşular parçalanır.
   
5. 
   Neyronların fəaliyyəti zəifləyir.
   

115. 
     Antizəhərlər kimi istifadə olunan dərman preparatları içərisində sulfhidril birləşmələri nə ilə fərqlənir?
     

1. 
   Kükürd hidrogen rabitələri ilə.
   
2. 
   Kovalent kükürd – kükürd rabitələrinə görə.
   
3. 
   tərkiblərində SO3H qruplarına görə.
   
4. 
   Heteratsiklik tiofen həlqəsinə görə.
   
5. 
   Oksidləşdiricilik xassələrinə görə.
   

116. 
     Etilendiamintetra sirkə turşusunun Na, Ca və Co duzlarının tiollarla, ağır metalların duzları ilə qarşılıqlı təsir reaksiyalarının əsasında nə dayanır?
     

1. 
   İon mübadiləsi reaksiyası.
   
2. 
   Əvəzetmə reaksiyası.
   
3. 
   Birləşmə reaksiyasının baş verməsi.
   
4. 
   Neytrallaşma reaksiyası.
   
5. 
   Parçalanma reaksiyası.
   

117. 
     Asetilxolin preparatları orqanizmə necə təsir göstərir?
     

1. 
   Sinir impulslarının ötürülməsini tənzimləyir..
   
2. 
   Ürəyin fəaliyyətini sürətləndirir.
   
3. 
   Maddələr mübadiləsini tənzimləyir.
   
4. 
   Adrenoreseptorları zəiflədir.
   
5. 
   Lipidlərlə kompleks birləşmələr əmələ gətirir.
   

118. 
     Nitratların toksiki təsiri ilk dəfə harada və hansı tərəvəz bitkisində qeyd olunmuşdur?
     

1. 
   Özbəkistanda, qarpızda.
   
2. 
   Qazaxıstanda, buğdada.
   
3. 
   Rusiyada, kartofda.
   
4. 
   Türkmənistanda, yemişdə.
   
5. 
   Azərbaycanda pomidorda.
   

119. 
     
     

120. 
     Nitratların hemoqlobinə toksiki təsiri necə baş verir?
     

1. 
   Nitratreduktaz fermentinin təsiri ilə nitritlərə kimi bərpa olunur, bu da qanın hemoqlobini ilə qarşılıqlı əlaqəyə girərək Fe²⁺ ionunu Fe³⁺ -ə qədər oksidləşdirir – toxuma hipovsiyası yaranır.
   
2. 
   Təsir göstərmir.
   
3. 
   Hemoqlobinə nəzərə çarpacaq dərəcədə zəif təsir göstərir.
   
4. 
   Hemoqlobini blokada edir.
   
5. 
   Qanı laxtalandırır.
   

121. 
     Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) orqanizmə daxil olan nitratların təsirini aradan qaldırmaq üçün nəyi tövsiyə edir?
     

1. 
   İl ərzində 180 kq-a qədər meyvə və tərəvəz qəbul etmək.
   
2. 
   Qlükoza qəbul etmək.
   
3. 
   Daha çox havada olmaq.
   
4. 
   Mütəmadi olaraq qanın analizini aparmaq.
   
5. 
   Gün ərzində normadan bir qədər artıq su qəbul etmək.
   

122. 
     Orqanizmdə toksiki maddələrin çevrilməsi necə baş verir?
     

1. 
   Aminturşular və zülalarda olan funksional qruplar və toksiki maddə arasında baş verən kimyəvi çevrilmələrin nəticəsi olaraq.
   
2. 
   Aminturşuların çevrilməsi ilə.
   
3. 
   Fermentlərin təsiri ilə.
   
4. 
   Hidroliz nəticəsi kimi baş verir.
   
5. 
   Metabolizmin gedişi nəticəsində.
   

123. 
     Tiolların təsir mexanizminin əsasında nə durur?
     

1. 
   Sulfhidril qruplarla (-SH), fermentlər və digər zülali strukturlarla kimyəvi qarşılıqlı təsirə asanlıqla daxil olurlar.
   
2. 
   Qatılıqları az olduqda belə kəskin toksiki təsir göstərirlər.
   
3. 
   Orqanizmdən asanlıqla xaric olurlar.
   
4. 
   Sümük toxumalarında toplanır.
   
5. 
   Dərini qurudurlar.
   

124. 
     Antisianidlərə daxil olan kimyəvi maddələr.
     

1. 
   Karbohidratlar, tiosulfatlar.
   
2. 
   Sulfidlər, oksidlər.
   
3. 
   Aminlər, spirdlər.
   
4. 
   Peroksidlər, nitratlar.
   
5. 
   Naşatır spirti, xörək duzu məhlulu.
   

125. 
     Sensibilizasiya nədir?
     

1. 
   Orqanizmə təkrar olaraq təsir edən hər hansı maddənin ilkin maddə ilə təsirdə olduğundan daha böyük effektə malik olması.
   
2. 
   Toksiki və ya digər hər hansı başqa maddənin orqanizmdə karbohidratlara təsiri.
   
3. 
   Aminturşuların kompleks birləşmələrə çevrilməsi.
   
4. 
   Zülalların denaturasiyası.
   
5. 
   Hemoqlobinin miqdarının qanda azalması.
   

126. 
     Radioaktiv parçalanma məhsulları olan ağır izotopların mühitdə yayılması daha çox hansı vasitələrlə baş verir.
     

1. 
   Su və torpaq vasitəsilə.
   
2. 
   Yalnız hava vasitəsilə.
   
3. 
   Hava və torpaqla.
   
4. 
   Hava və su vasitəsilə.
   
5. 
   Həşaratlar vasitəsilə.
   

127. 
     Ditiollara qarşı antizəhər kimi istifadə olunan ali karbon turşularının təsiri necə baş verir?
     

1. 
   Fermentativ reduksiya ilə.
   
2. 
   Reduksiya nəticəsində.
   
3. 
   Metabalik çevrilmə ilə.
   
4. 
   Oksidləşmə ilə.
   
5. 
   Dehidrogenləşmə reaksiyası ilə.
   

128. 
     
     

129. 
     Qurğuşun birləşmələrinin toksiki təsiri kiçik yaşlı uşaqlarda ən çox nəyin inkişafına mənfi təsir göstərir?
     

1. 
   Uşaqlarda əqli inkişafa.
   
2. 
   Boyun artmasına.
   
3. 
   Qanda qırmızı qan kürəciklərin yaranmasına.
   
4. 
   Sümük toxumalarının möhkəmliyinə.
   
5. 
   Orqanizmin immunitet qabiliyyətinə.
   

130. 
     Nitratların orqanizmə uzun müddət təsiri zamanı hansı toksiki təsir baş verir?
     

1. 
   Orqanizmdə yodun miqdarını azaldır, qalxanvari vəzin böyüməsinə səbəb olur.
   
2. 
   Adrenalin fermentinin funksiyası pozulur.
   
3. 
   Sinir neyronları zədələnir.
   
4. 
   Bədən hərarətinin aşağı enməsinə səbəb olur.
   
5. 
   Yuxunun pozulması baş verir.
   

131. 
     Zəhərli maddələrin orqanizmə daxil olması yolları.
     

1. 
   Tənəffüs yolları, ağız boşluğu və dəri vasitəsi ilə.
   
2. 
   Dəri vasitəsilə.
   
3. 
   Tənəffüs yolları.
   
4. 
   Ağız boşluğu vasitəsilə.
   
5. 
   Bilavasitə qana keçməklə.
   

132. 
     Metil spirtinin toksiki təsiri hansı iki mərhələdən ibarətdir?
     

1. 
   Görmənin tamam itirilməsi, klinik ölüm.
   
2. 
   Qara ciyərdə metabolizmin pozulması.
   
3. 
   Sinir sistemini qıcıqlandırma.
   
4. 
   Mədə-bağırsaq sistemində pozulma.
   
5. 
   Ürək döyüntülərini sürətləndirmək.
   

133. 
     Antizəhər hansı tələblərə cavab verməlidir?
     

1. 
   Zəhərin təsirini neytrallaşdırmalı onun orqanizmdən xaric olunmasını təmin etməlidir.
   
2. 
   Zəhəri reduksiya etməlidir.
   
3. 
   Zəhəri oksidləşdirməlidir.
   
4. 
   Kimyəvi tərkibini dəyişməlidir.
   
5. 
   Zülalla birləşməyə daxil olmalıdır.
   

134. 
     İonlaşdırıcı radiasiyanın toxumalara təsiri nə ilə nəticələnir?
     

1. 
   Toxumalarda kompleks toksiki məhsulların əmələ gəlməsinə səbəb olur.
   
2. 
   Toxumaları qismən dağıdır.
   
3. 
   Toxumaları tamamilə məhv edir.
   
4. 
   Toxumaların strukturunda bəzi dəyişikliklər yaradır.
   
5. 
   Toxumada olan su molekullarını parçalayır.
   

135. 
     Şüalanma xəstəliyinin neçə dövrü məlumdur?
     

1. 
   4
   
2. 
   5
   
3. 
   2
   
4. 
   8
   
5. 
   6
   

136. 
     Metil bromidlə zəhərlənmədə daha effektli təsirə malik hansı maddə tətbiq edilir?
     

1. 
   Qlükoza.
   

2. 
   Dimerkapto kəhrəba turşusu.
   
3. 
   Sistein (aminturşu).
   
4. 
   Unitiol.
   

5. 
   Qliserin.
   

137. 
     Nitratlar insan orqanizmində daha çox hansı birləşmələrə çevrilir?
     

1. 
   Nitroaminlərə.
   
2. 
   Qanın tərkibinə daxil olan hemoqlobinlə üçvalentli dəmir ionunun daxil olduğu kompleks birləşməyə.
   
3. 
   Sulfo hidridlərlə kompleksə.
   
4. 
   Kompleks birləşmələrə.
   
5. 
   Diazobirləşmələrə.
   

138. 
     Nitratların ətraf mühitdə yayılması və toksiki təsir mənbələri hansıdır?
     

1. 
   Azot gübrələri istehsal edən müəssisələr və meyvə-tərəvəz.
   
2. 
   Amonyak istehsalı və dərman preparatları.
   
3. 
   Havadan azotun alınması və yağış suları.
   
4. 
   Nitrat turşusu istehsalı və filizsaflaşdırma kombinatları.
   
5. 
   Neftayırma və qaz-kontesat müəssisələri.
   

139. 
     Mineral gübrələr üzvi gübrələrlə əvəz olunduqda nitratların meyvə və tərəvəzlərdə toplanmasında nə kimi dəyişiklik baş verir?
     

1. 
   Bitkilərdə nitratların miqdarı azalır.
   
2. 
   Heç bir dəyişmə olmur.
   
3. 
   Bitkilərdə nitratların miqdarı artır.
   
4. 
   Nitratlar qabıqda yox kökdə toplanır.
   
5. 
   tərəvəzlərdə dəyişmə baş versədə meyvələrdə dəyişmə olmur.
   

140. 
     Qurğuşunun toksiki təsiri nədən ibarətdir?
     

1. 
   Eritrositlərə və sümük toxumalarına toksiki təsirdən.
   
2. 
   Mədə-bağırsaq sisteminə.
   
3. 
   Dəri toxumalarına.
   
4. 
   Beyin yarımkürəsinə.
   
5. 
   Ağız boşluğuna.
   

141. 
     Atmosferdə zəhərli maddələrin yayılmasında daha çox hansı qazlar üstünlük təşkil edir?
     

1. 
   H₂S, SO₂, CO
   
2. 
   Cl₂, He, SO₂
   
3. 
   Ar, N₂O, N₂
   
4. 
   NO, Ar,H₂
   
5. 
   Kr, He, Xe
   

142. 
     
     

143. 
     Toksiki maddələrlə zəhərlənməyə qarşı spesifik mübarizə yolları.
     

1. 
   Qabaqlayıcı tədbirlər və farmakoloji preparatlardan istifadə olunmaqla.
   
2. 
   Əlehiqazdan istifadə olunmaqla.
   
3. 
   Respiratorlardan istifadə olunmaqla.
   
4. 
   Farmakoloji preparatlardan istifadə etməklə
   
5. 
   Qabaqlayıcı tədbirlər görməklə.
   

144. 
     Pestisidlərin toksiki təsiri hansı orqanlarda müşahidə edilir
     

1. 
   Endokrin sistemində
   
2. 
   Qara ciyərdə.
   
3. 
   Mədə-bağırsaq traktında.
   
4. 
   Böyrəklərdə.
   
5. 
   Hemoqlobində.
   

145. 
     Arsen və onun birləşmələrinin toksiki təsiri necə baş verir?
     

1. 
   Orqanizmdən ayrılması sürəti və toxumalarda toplanma dərəcəsindən asılı olaraq.
   
2. 
   Biokimyəvi çevrilmə sürəti ilə.
   
3. 
   Zülallarla qarşılıqlı təsirindən asılı olaraq.
   
4. 
   Fermentlərə təsiri ilə.
   
5. 
   Hemoqlobinə birləşməsi sürətindən asılı olaraq.
   

146. 
     Antropogen radiasiya fonu nədir?
     

1. 
   Elm, tibbi və sənayenin bəzi sahələrindən alınan süni radioaktivlik.
   
2. 
   Vulkan püskürməsindən alınan radioaktiv birləşmələrin yaratdığı radiasiya.
   
3. 
   Yerdə akkumliyasiya olunan Günəş enerjisi.
   
4. 
   Atom elektrik stansiyalarından alınan radioaktivlik.
   
5. 
   Radioaktiv elementlərdən ayrılan radiasiya.
   

147. 
     Dəm qazının (CO) hemoqlobinlə birləşərək onu blokada etməsi reaksiyasını göstərin.
     

a) HbO₂ + CO HbCO + O₂.

Hb + CO HbCO

b) HbCO + O₂ HbO₂ + CO₂.

c) 2HbCO + O₂ 2HbCO + O₃.

4. 
   4HbCO + O 4Hb + 4 CO₂.
   
5. 
   6HbCO + O₂ HbO₂ + CO.
   

148. 
     Pestisidlərin mənbələri və toksiki təsiri.
     

1. 
   Kənd təsərrüfatı, kanserogen Sintetik yuyucu maddələr istehsalı adrenalin blokator.
   
2. 
   Sintetik yuyucu maddələr istehsalı adrenalin blokator.
   
3. 
   Neft emalı sənayesi, hemoqlobinə təsir.
   
4. 
   Gübrələrin istehsalı, dəri epitelisinə təsir.
   
5. 
   Polivinil xloridin alınması, tənəffüs yolları.
   

149. 
     Radonun radioaktiv təsiri özünü necə biruzə verir.
     

1. 
   Burun-udlaq, nəfəs yolu, bronxlarda şüa yükü formalaşdırır.
   
2. 
   Adrenalinin fermentativ funksiyasını pozur.
   
3. 
   Mədə-bağırsaq sisteminin normal fəaliyyətini sarsıdır.
   
4. 
   Hemoqlobində eritrositləri blokada edir.
   
5. 
   Dəri toxumalarında yanıqlar əmələ gətirir.
   

150. 
     Kimyəvi gübrələrdən səmərəsiz istifadə bitkilərdə öz təsirini necə göstərir?
     

1. 
   Yeyilən kökü meyvəlilərdə nitratların yüksək miqdarda toplanması baş verir.
   
2. 
   Heç bir dəyişmə olmur
   
3. 
   Meyvənin qabıq hissəsində nitratların miqdarı çoxalır.
   
4. 
   Yarpaqların vaxtsız saralması gedir.
   
5. 
   Yarpaqların tez tökülməsi baş verir.
   

151. 
     Qəbul olunmuş müasir standartlara görə benzinin tərkibində qurğuşun birləşməsinin miqdarı hansı həddə müəyyən olunmuşdur?
     

1. 
   0,012 q/l.
   
2. 
   0,005 q/l.
   
3. 
   0,5 q/l.
   
4. 
   0,05 q/l.
   
5. 
   0,0005 q/l.
   

152. 
     Ni ilə zəhərlənmə daha çox hansı orqanlarda özünü göstərir?
     

1. 
   Burun-udlaq yolları, ağciyərlərdə.
   
2. 
   Baş-beyin yarımkürələrində.
   
3. 
   Böyrəklərdə.
   
4. 
   Qara ciyərdə.
   
5. 
   Hemaqlobində.
   

153. 
     Risk faktoru nədir?
     

1. 
   Müəyyən toksiki təsirin səbəbi sayılmayan, lakin onun baş verməsi ehtimalını artıran ümumi faktorlar.
   
2. 
   Xəstələnmə səbəbi.
   
3. 
   Toksiki təsirə məruz qalma.
   
4. 
   Toksiki maddə ilə təmasda olmaq.
   
5. 
   Atmosferdə zəhərin yayılması.
   

154. 
     Stibium və birləşmələrin toksiki təsiri hansı orqanlarda daha çox özünü göstərir?
     

1. 
   Gözün selikli qişası, yuxarı tənəffüs yollarına.
   
2. 
   Sinir sistemində.
   
3. 
   Dəri epitelisinə
   
4. 
   Hemoqlobinə təsir.
   
5. 
   Beyin yarımkürələrində.
   

155. 
     Kimyəvi maddələrin ətraf mühitə toksiki təsiri.
     

1. 
   İnsanların sağlamlığına, su hövzələrinə, biosferə.
   
2. 
   Açıq və qapalı qrunt sularına.
   
3. 
   Bitki örtüyünə.
   
4. 
   Atmosfer havasına.
   
5. 
   Flora və faunaya.
   

156. 
     İntoksikasiyanın maddələr mübadiləsinin gedişinə təsiri necə baş verir?
     

1. 
   Maddələr mübadiləsi pozulur.
   
2. 
   Maddələr mübadiləsinin gedişi iürəti azalır.
   
3. 
   Sürətlənir.
   
4. 
   Hüceyrədaxili parçalanma baş verir.
   
5. 
   Bu təsir baş vermir.
   

157. 
     Biosferin çirklənməsi özünü necə biruzə verir.
     

1. 
   Müxtəlif toksiki maddələrin təsiri nəticəsində canlıların biosferdə həyat fəaliyyətinin pozulmasında.
   
2. 
   Havanın tərkibində karbon qazının miqdarının artmasında.
   
3. 
   Havada azot qazlarının çoxalmasında .
   
4. 
   Canlı aləmin məhvində.
   
5. 
   Ətraf mühitdə çirkləndiricilərin sayında.
   

158. 
     Nikelin insan sağlamlığına təsiri daha çox hansı orqanlarda özünü biruzə verir?
     

1. 
   Burun-udlaq yolları və ağ ciyərlərdə.
   
2. 
   Ürək-damar sistemində.
   
3. 
   Böyrəklərdə
   
4. 
   Beyin yarımkürələrind
   
5. 
   Hemoqlobində.
   

159. 
     
     

160. 
     Zəhərə qarşı istifadə olunan maddələrin farmakoloji xüsusiyyətləri.
     

1. 
   Toksikomaddənin tərkibində olan funksional qrupu neytrallaşdırmaq.
   
2. 
   Aktiv funksional qruplara malik farmakoloji preparatlardan istifadə.
   
3. 
   Kmpleks birləşmə əmələ gətirmək.
   
4. 
   Hidroliz.
   
5. 
   Dehidroxlorlaşma.
   

161. 
     Dərman maddələri ilə intoksikasiyaya qarşı preparatlar içərisində ən çox tətbiq olunan preparat hansıdır?
     

1. 
   Atropin və atropin tipli maddələr.
   
2. 
   Sulfamid preparatları.
   
3. 
   Vitaminlər.
   
4. 
   Məlhəmlər.
   
5. 
   Antibiotiklər
   

162. 
     
     

163. 
     Kadmiumun ətraf mühitdə yol verilən yüksək hədd miqdarı.
     

1. 
   Atmosferdə 0,3 mkq/m³, su mənbələrində 0,001 mq/l, torpaqda 0,5-1,0 mqkq.
   
2. 
   Su mənbələrində - 0,05 mq/l.
   
3. 
   Su mənbələrində – 0,0005 mq/l.
   
4. 
   Neytral torpaqlarda - 2 mqkq.
   
5. 
   Atmosferdə – 0,6 mkq/m³.
   

164. 
     Vinil xloridin toksiki təsiri necə baş verir?
     

1. 
   Maddələr mübadiləsini, kalsiumun və xolesterinin mübadiləsini, qaraciyərdə metabalizmi pozur.
   
2. 
   Mədə-bağırsaq sisteminin funksiyasını pozur.
   
3. 
   Neyronlara təsir edir.
   
4. 
   Sümük toxumalarında toplanır.
   
5. 
   Zülal molekulunu blokadaya uğradır.
   

165. 
     Asetil xolinin fermentativ hidrolizi reaksiyası necə baş verir?
     

1. 
   Sirkə turşusu alınması ilə.
   
2. 
   Qarışqa turşusunun alınması ilə.
   
3. 
   Hidroxion alınması ilə.
   
4. 
   Sirkə anhidridi və CO₂ Alınması ilə.
   
5. 
   Xolinestraza və aminosirkə turşusu alınması ilə.
   

166. 
     1q aktivləşdirilmiş kömür süleymani və ya strixininlə zəhərlənmədə daxilə qəbul edilərsə ən çox nə qədər zəhəri adsorbsiya edə bilər?
     

1. 
   300 mq.
   
2. 
   50 mq.
   
3. 
   100 mq.
   
4. 
   400 mq.
   
5. 
   10 mq.
   

167. 
     Mövcud toksiki təsirlərin baş verməsində su ilə nitratların yayılması neçə % təşkil edir?
     

1. 
   70-80 % .
   
2. 
   30-4% .
   
3. 
   40-60 % .
   
4. 
   10-20 % .
   
5. 
   90 %.
   

168. 
     
     

169. 
     Toksiki proseslərin qarşısının alınması məqsədilə hansı müasir elm sahəsi məşğüldür?
     

1. 
   İmmunofarmakologiya.
   
2. 
   Biokimya.
   
3. 
   Mikrobiologiya.
   
4. 
   Biogeosenologiya.
   
5. 
   Ekotoksikologiya.
   

170. 
     Kompleksonlar kimyəvi birləşmələrin hansı sinfinə aid edirlər?
     

1. 
   Bir çox qeyri üzvi kationlar eyni zamanda ağır metallarla suda həll olan davamlı komplekslərə.
   
2. 
   Kompleks birləşmələrə.
   
3. 
   Mərkəzi ion ətrafında 6-dan çox liqand saxlaya bilən kompleks birləşmələrə.
   
4. 
   Suda həll olmayıb dissosiasiya edə bilməyən birləşmələrə.
   
5. 
   Üzvi komplekslərə.
   

171. 
     Metilen göyün antizəhər təsirinin mexanizmi nədən ibarətdir?
     

1. 
   Yüksək oksidləşmə-reduksiya potensialına malik olub hemoqlobini oksigenin iştirakı ilə bərpa etməsi.
   
2. 
   Zülallarla kompleks birləşmə əmələ gətirməsi.
   
3. 
   Qara ciyərdə hüceyrə metabolizmində tarazlığın pozulması.
   
4. 
   Adrenalinin təsirini zəiflətməsi.
   
5. 
   Neyronların mütəhərrikliyini zəiflətmək.
   

172. 
     Politsiklik aromatik karbohidrogenlərin toksiki təsiri hansı orqanlarda daha çox biruzə verilir?
     

1. 
   Endokrin və immunı sistemində.
   
2. 
   Qara ciyərdə.
   
3. 
   Böyrəklərdə.
   
4. 
   Mədə-bağırsaq sistemində.
   
5. 
   Sümük toxumalarında.
   

173. 
     
     

174. 
     Neyrotoksinlərə daxil olan kimyəvi birləşmələri qeyd edin.
     

1. 
   Hidrazin, FÜB (fosfor üzvi birləşmələri), karbamatlar və b.
   
2. 
   Fenol və onun törəmələri.
   
3. 
   Sulfatlar, nitratlar.
   
4. 
   Sianidlər, benzol sırası k/h-lər.
   
5. 
   Dəm qazı, NO₂, CO₂.
   

175. 
     Toksikinetikanın əsas parametrləri hansılardır?
     

1. 
   Toksiki maddənin qatılığı (mq/l), təsir müddəti orqanizmin kütləsi, ağ ciyərlərdən ayrılma sürəti.
   
2. 
   Orqanizmin kütləsi və toksiki prosesin davam etdiyi müddət.
   
3. 
   Toksiki maddənin dozası və zaman.
   
4. 
   Toksiki maddənin havada miqdarı (mq/l-lə), orqanizmə daxil olma müddəti.
   
5. 
   Orqanizmdə transformasiya olunması və zaman.
   

176. 
     Litosferdə toksiki təsir necə yaranır?
     

1. 
   Litosferdə toksiki maddələrin yayılması və canlı aləmə təsirində.
   
2. 
   Bitki örtüyünətəsirdə.
   
3. 
   Canlıların populyasiyasında.
   
4. 
   Torpağın səthində olan canlıların transformasiyasında.
   
5. 
   Xromosomların bölünməsində.
   

177. 
     Biosferin civə və onun birləşmələri ilə çirklənməsinin nəticələri özünü daha çox nədə göstərir?
     

1. 
   Mədə-bağırsaq sistemi, böyrəklər, sinir sisteminə toksiki təsir göstərir.
   
2. 
   Beyin yarımkürələrinə təsir göstərir.
   
3. 
   Dəri epitelisini sıradan çıxarır.
   
4. 
   Tənəffüs sistemində ciddi fəsadlar törədir.
   
5. 
   Kanserogen təsir göstərir.
   

178. 
     İntoksikasiya nədir?
     

1. 
   Zəhərlənmə.
   
2. 
   Zəhərin parçalanması.
   
3. 
   Zəhərin hidrolizi.
   
4. 
   Toksiki maddənin dehidroxlorlaşması.
   
5. 
   Toksiki maddənin dehidrogenləşməsi.
   

179. 
     
     

180. 
     Zəhərli maddələrin orqanizmə daxil olmasının əsas yolları.
     

1. 
   Dəri, tənəffüs yolları, ağız boşluğu, bilavasitə qana keçməklə.
   
2. 
   Ağız boşluğu.
   
3. 
   Dəri vasitəsilə.
   
4. 
   Bilavasitə qana daxil olmaqla.
   
5. 
   Burun boşluğu ilə.
   

181. 
     Nikel və birləşmələrinin toksiki təsiri necə baş verir?
     

1. 
   Burun, udlaq və ağ ciyər.
   
2. 
   Mədə-bağırsaq sisteminin funksiyasını pozur.
   
3. 
   Qara ciyərin funksiyasını pozur.
   
4. 
   Ürək-damar sisteminin funksiyasını pozur.
   
5. 
   Sümükdə.
   

182. 
     Antizəhər nədir?
     

1. 
   Zəhərin təsirini qismən və ya tamamilə aradan qaldıran xüsusi farmakoloji maddələr.
   
2. 
   Karbohidratlar.
   
3. 
   Amin turşular.
   
4. 
   Qarışıq funksiyalı birləşmələr.
   
5. 
   Doymuş 1, 2, 3 atomlu spirtlər.
   

183. 
     Kükürdlü birləşmələrdən olan natrium tiosulfatın sianidlərin təsirinə qarşı reaksiyasını qeyd edin.
     

1. 
   Tiosulfatın kükürd ayırması (S).
   
2. 
   Kükürd qazının ayrılması (SO₂).
   
3. 
   Rodanid tərkibli birləşmə alınması (HCNS).
   
4. 
   Natrium-sulfidə çevrilməsi.
   
5. 
   Kompleks birləşməyə çevrilməsi.
   

184. 
     Fosfor üzvi birləşmələrinin ümumi formulu.
     

1. 
   R₁ – O O
   

P – X

R₂

2. 
   R₁ – O O
   

P – H

H

3. 
   O
   

H – O – P – Cl

H

4. 
   O
   

Cl – O – P – Br

H

5. 
   O
   

J – O – P – F

H

185. 
     Qara ciyər və böyrəklərin funksiyalarının pozulmasına daha çox təsir edən hansı toksiki maddələr qrupudur?
     

1. 
   Tiollar.
   
2. 
   Fosfor – uzvi birləşmələr.
   
3. 
   Sianidlər.
   
4. 
   Xlor üzvi birləşmələr.
   
5. 
   Fenollar.
   

186. 
     Helminfoz bağırsaq xəstəliyi hansı halda əmələ gəlir?
     

1. 
   Torpaqdan parazit bağırsaq qurdlarının – helmintlərin orqanizmə daxil olmasından.
   
2. 
   Ağartı məhsullarından.
   
3. 
   Tərəvəz məhsullarından.
   
4. 
   Meyvələrdən.
   
5. 
   Yaxşı bişirilməyən ətdən.
   

187. 
     Kompleksonların ən mühüm tətbiq sahələri hansılardır?
     

1. 
   Suyun yumşaldılması və toksiki metalların orqanizmdən xaric edilməsində.
   
2. 
   Ziyanvericilərə qarşı preparatlar.
   
3. 
   Hemoqlobinin orqanizmdə təmizlənməsində.
   
4. 
   Sianid turşusu və onun duzları ilə zəhərlənmədə tətbiq olunması.
   
5. 
   Maddələr mübadiləsinin tənzimlənməsi.
   

188. 
     Tərəvəz, meyvə və toxumlar nitratları toplamağına görə neçə qrupa bölünür?
     

1. 
   3 qrupa.
   
2. 
   8 qrupa.
   
3. 
   10 qrupa.
   
4. 
   5 qrupa.
   
5. 
   6 qrupa.
   

189. 
     Daha təhlükəli kanserogen maddələrin toksiki təsirinin nəticəsi nədən ibarətdir?
     

1. 
   Bəd xassəli şişlərin yaranması.
   
2. 
   Tənəffüs yollarına təsir.
   
3. 
   Böyrəyin funksiyasının pozulmasına səbəb olur.
   
4. 
   Orqanizmdə su mübadiləsinin pozulması.
   
5. 
   Hemoqlobinə təsir edir.
   

190. 
     Toksiki maddələrlə zəhərlənməyə qarşı spesifik mübarizə yolları.
     

1. 
   Qabaqlayıcı tədbirlər və farmakoloji preparatlardan istifadə olunmaqla.
   
2. 
   Əlehiqazdan istifadə olunmaqla.
   
3. 
   Respiratorlardan istifadə olunmaqla.
   
4. 
   Farmakoloji preparatlardan istifadə etməklə
   
5. 
   Qabaqlayıcı tədbirlər görməklə.
   

191. 
     Orqanizmə toksiki maddələrin təsiri xüsusiyyətləri.
     

1. 
   Tənəffüs, qana, bədən temperaturu, psixi, böyrək və qara ciyər qan dövranı, su turşu-əsas balansının pozulması.
   
2. 
   Mədə-bağırsaq sisteminə təsir.
   
3. 
   Qara ciyərə təsir.
   
4. 
   Sinir sisteminə təsir.
   
5. 
   Tənəffüs üzvlərinə təsiri
   

192. 
     Azot-2-oksidlə çirklənmənin əsas mənbələri.
     

1. 
   Metallurgiya.
   
2. 
   İstilik elektrik stansiyaları.
   
3. 
   Amonyak istehsalı.
   
4. 
   Atom elektrik stansiyaları.
   
5. 
   Karbohidrogenlər.
   

193. 
     Qlükoza sianid turşusu və onun duzlarının toksiki təsirinə qarşı necə təsir edir.
     

1. 
   Qlükozanın aldehid fnksional qrupu sianidlərlə sianhidrin-qlükoza birləşməsinə çevrilərək onların toksiki təsirini aradan qaldırır.
   
2. 
   Hemoqlobinlə kompleks birləşmə əmələ gətirir.
   
3. 
   Orqanizmdə hidrolizə uğrayaraq toksiki təsir zəifləyir.
   
4. 
   Qlükoza molekulunda hidroksil qrupları ilə kimyəvi birləşməyə çevrilir.
   
5. 
   Mürəkkəb efir ayrılır.
   

194. 
     Ftalatların toksiki təsiri hansı orqanlarda daha kəskin şəkildə özünü göstərir?
     

1. 
   Qaraciyərdə metabolizmi pozmaqla.
   
2. 
   Böyrəklərdə.
   
3. 
   Mədə-bağırsaq sistemində.
   
4. 
   Hemoqlobində.
   
5. 
   Beyin yarımkürələrində.
   

195. 
     Detoksikasiya nəyə deyilir?
     

1. 
   Toksiki maddənin orqanizmə daxil olmasına.
   
2. 
   Toksiki təsirin aradan qaldırılmasına.
   
3. 
   Zəhərin orqanizmdə toplanmasına.
   
4. 
   Toksikantın transformasiyasına.
   
5. 
   Fermentin funksiyasının pozulmasına.
   

196. 
     Ən geniş yayılmış kimyəvi-toksiki maddələrə hansılar daxildir?
     

1. 
   Aromatik karbohidrogenlər, S, P, Cl, F, N qeyri-üzvi birləşmələri.
   
2. 
   Alkenlər.
   
3. 
   Spirtlər.
   
4. 
   Alkanlar.
   
5. 
   Nuklein turşuları.
   

197. 
     Toksiki maddənin orqanizmdə kumulyasiya olunması nədir?
     

1. 
   Toksiki maddələrin orqanizmdə toplanması.
   
2. 
   Toksiki maddələrin amin turşulara təsiri.
   
3. 
   Fermentlərə təsir.
   
4. 
   Toksikantların orqanizmdə parçalanması.
   
5. 
   Hemoqlobinə birləşmə.
   

198. 
     Toksikantların təsiri zamanı huşun itirilməsi və sayıqlama hansı hallarda baş verir?
     

1. 
   Toksiki maddənin tərkibindən asılı olmayaraq ən ağır zəhərlənmələrdə.
   
2. 
   Sianidlərlə zəhərlənmədə.
   
3. 
   Metil spirti ilə zəhərlənmədə.
   
4. 
   Fenollarla zəhərlənmədə.
   
5. 
   Civə buxarları ilə zəhərlənmədə.
   

199. 
     Toksoplazmoz nədir?
     

1. 
   İnsan və heyvanlarda toksoplazmaların törətdiyi parazitar xəstəlik.
   
2. 
   Zəhərin orqanizmdə qalma müddəti.
   
3. 
   Toksiki maddənin plazma halı.
   
4. 
   Zəhərin metabolizmi.
   
5. 
   Tiollarla zəhərlənmə.
   

200. 
     Mədə-bağırsaq sistemində baş verən toksiki təsirlər nəticəsində Mərkəzi və Şərq Avropa ölkələrində bir ildə ölüm halı son hesablamalara əsasən hansı miqdarda olmuşdur?
     

1. 
   14 min.
   
2. 
   20 min.
   
3. 
   18 min.
   
4. 
   16 min.
   
5. 
   5 min.
   

201. 
     Kəskin şüalanma xəstəliyi hansı dozada baş verir?
     

1. 
   100-1000 rad.
   
2. 
   10-100 rad.
   
3. 
   500 rad.
   
4. 
   100-200 rad.
   
5. 
   1-10 rad
   

202. 
     Heparin preparatının tibbi toksikologiyada tətbiqi onun hansı xassəsinə əsaslanır?
     

1. 
   Qanda daimi sirkulyasiya etməklə onun laxtalanmasının qarşısını almaq.
   
2. 
   Karbohidratların parçalanmasını sürətləndirməsinə.
   
3. 
   Orqanizmdə temperatiurun stabil-normal saxlamaq xassəsinə.
   
4. 
   İnsulin fermentinin ifrazını nizamlamaq.
   
5. 
   Qan təzyiqinin normal saxlanmasını təsmin etmək.
   

203. 
     İntoksikasiyanın maddələr mübadiləsinin gedişinə təsiri necə baş verir?
     

1. 
   Maddələr mübadiləsi pozulur.
   
2. 
   Maddələr mübadiləsinin gedişi iürəti azalır.
   
3. 
   Sürətlənir.
   
4. 
   Hüceyrədaxili parçalanma baş verir.
   
5. 
   Bu təsir baş vermir.
   

204. 
     Hidrogen-sulfidin zərərsizləşdirilməsində daha səmərəli üsul hansıdır?
     

1. 
   Kükürd alınmasında istifadə.
   
2. 
   Suda həll etməklə sulfid turşusuna çevirmək.
   
3. 
   Onun reduksiyaedici xassəsindən istifadə etmək.
   
4. 
   Sulfid turşusunun duzların almaq.
   
5. 
   Atmosferə ayrılmasını minimuma endirmək.
   

205. 
     Atropin və atropin tipli maddələrin təsir mexanizmi daha çox hansı reseptorlarda özünü göstərir?
     

1. 
   M – xolin reseptorlara.
   
2. 
   Əzələ reseptorlarına
   
3. 
   Ürək fəaliyyətini tənzimləyən reseptorlarda.
   
4. 
   Böyrəküstü vəzilərin ifrazını tənzimləyən.
   
5. 
   Tənəffüs üzvlərini tənzimləyən reseptorlarda.
   

206. 
     Müxtəlif canlılarda toksiki təsir cinsi xüsusiyyətlərdən asılıdırmı?
     

1. 
   Asılıdır.
   
2. 
   Qismən asılı ola bilər.
   
3. 
   Asılı deyil.
   
4. 
   Canlının daxil olduğu sinifdən asılı olaraq mümkündür.
   
5. 
   Toksiki maddənin kimyəvi tərkibindən asılı olaraq bu baş verə bilər.
   

207. 
     Ətraf mühitə flüor və xlor birləşmələrinin ayrılmasının əsas mənbələri.
     

1. 
   Freonlar və alüminiumun elektroliz üsulu ilə istehsalı.
   
2. 
   Filiz saflaşdırma kombinatları.
   
3. 
   Qurğuşun istehsalı.
   
4. 
   Gübrə istehsalı.
   
5. 
   Çuqun istehsalı.
   

208. 
     Aktivləşdirilmiş kömürün antizəhər kimi təsiri nəyə əsaslanır?
     

1. 
   Adsorbsiya prosesinə.
   
2. 
   Oksidləşdirmə reaksiyasına.
   
3. 
   Parçalanmaya.
   
4. 
   Diffuziyaya.
   
5. 
   Oksidləşmə-reduksiya prosesinə.
   

209. 
     Antizəhər təsirinə malik kompleksonlar içərisində daha geniş tətbiq olunan hansı birləşmələrdir?
     

1. 
   Aminopolikarbon turşuları.
   
2. 
   Kompleks birləşmələr.
   
3. 
   Ortofosfat turşusunun duzları.
   
4. 
   Aminturşular.
   
5. 
   Tiosulfatlar.
   

210. 
     İonlaşdırıcı radiasiya məhsulu necə adlanır?
     

1. 
   Radiotoksin.
   
2. 
   Radiasion parçalanma.
   
3. 
   İonların mübadiləsi.
   
4. 
   Radionuklid.
   
5. 
   Hüceyrə ionlaşması.
   

211. 
     Metil bromidin toksiki təsirinin mexanizmi nədən ibarətdir?
     

1. 
   Zülalların molekuluna daxil olan - SH, - COOH, - NH₂ qruplarını metilləşdirmək.
   
2. 
   Qara ciyərdə toplanmaq.
   
3. 
   Sümük toxumalarına yığılması.
   
4. 
   Orqanizmdə su mübadiləsinin pozulması.
   
5. 
   Karbohidratların parçalanmasını sürətləndirmək.
   

212. 
     Nitratlar meyvə və tərəvəzin daha çox hansı hissəsində toplanır?
     

1. 
   Qabıq hissəsində.
   
2. 
   Meyvələrində
   
3. 
   Çiçək hissəsində
   
4. 
   Gövdəsində
   
5. 
   Kök hissəsində.
   

213. 
     Yol verilən yüksək hədd anlayışı nəyi ifadə edir?
     

1. 
   Toksiki maddələrin atmosfer havasında, suda və torpaqda insan orqanizmi üçün zərəri olmayan miqdarını.
   
2. 
   Toksiki maddənin havada konsentrasiyasını.
   
3. 
   İnsan orqanizmində təsadüf olunan toksiki maddənin miqdarını.
   
4. 
   Qanda toksiki maddənin mkq-la miqdarını.
   
5. 
   İçməli suda mikroelementlərin miqdarını
   

214. 
     Toksikinetika nədir?
     

1. 
   Toksiki təsirin sürətini təsdiq edən bölmə.
   
2. 
   Zəhərin orqanizmə daxil olması.
   
3. 
   Toksikoloji radiasiyanın dönməzliyi.
   
4. 
   Toksiki maddənin orqanizmdə çevrilməsi sürəti.
   
5. 
   Zəhərin parçalanma sürəti.
   

215. 
     Radioaktivlik təhlükəsizliyin normalarının əsas prinsipləri.
     

1. 
   Normativlərə əməl olunmaqla ətraf mühitdə radiasiya fonunu daimi ölçmələrlə nəzarətdə saxlamaq.
   
2. 
   İonlaşdırıcı şüaların udulmasını təmin edən birləşmələrdən istifadə.
   
3. 
   Normativlərə əməl etmək.
   
4. 
   Radioaktiv şüalanma mənbələrini neytrallaşdırmaq.
   
5. 
   Ətraf mühitin radiasiya fonuna nəzarət.
   

216. 
     Vitamin B₆, qlutamin turşusu və duzlarının zəhər əleyhinə preparatlar kimi təsiri necə baş verir?
     

1. 
   Zəhərin qanda sirkulyasiyası (dövranı) azalır və böyrək vasitəsi ilə xaric olunur.
   
2. 
   Qara ciyər tərəfindən tənzimlənir.
   
3. 
   Mədə-bağırsaq traktını aktivləşdirir.
   
4. 
   Sinir impulslarını artırır.
   
5. 
   Tənəffüsü dərinləşdirir.
   

217. 
     Kimyəvi maddələrin orqanizmə toksiki təsiri anlayışı necədir?
     

1. 
   Fizioloji proseslərin pozulması, ferment və zülalların Funksiyalarının kimyəvi tərkibinin, quruluşunun sıradan çıxması.
   
2. 
   Tənəffüsün pozulması.
   
3. 
   Neyronların funksiyasının sıradan çıxması.
   
4. 
   Qara ciyərin zədələnməsi.
   
5. 
   Böyrəklərin öz funksiyasını itirməsi.
   

218. 
     Biosferin çirklənməsi özünü necə biruzə verir.
     

1. 
   Müxtəlif toksiki maddələrin təsiri nəticəsində canlıların biosferdə həyat fəaliyyətinin pozulmasında.
   
2. 
   Havanın tərkibində karbon qazının miqdarının artmasında.
   
3. 
   Havada azot qazlarının çoxalmasında .
   
4. 
   Canlı aləmin məhvində.
   
5. 
   Ətraf mühitdə çirkləndiricilərin sayında.
   

219. 
     Dehalogenləşmə hansı hallarda mümkündür?
     

1. 
   Toksiki maddənin tərkibinə halogen atomlarından biri daxil olarsa baş verə bilər.
   
2. 
   Heç bir halda baş verməsi mümkün deyil.
   
3. 
   Metabolizm zamanı mümkündür.
   
4. 
   Toksiki maddənin orqanizmə daxil olması yolundan asılı olaraq baş verə bilər.
   
5. 
   Tətbiq edilən antizəhərin tərkibindən asılı olaraq baş verir.
   

220. 
     Reduksiya nədir?
     

1. 
   Atom, molekul və yaxud ionların kimyəvi reaksiyalar zamanı özünə birləşdirməsi.
   
2. 
   Kimyəvi maddələrin birləşməsi.
   
3. 
   Kimyəvi maddənin ayrılması.
   
4. 
   Toksiki maddənin parçalanması.
   
5. 
   Elektronların nüvə ətrafında hərəkəti.
   

221. 
     Əsas neytrotoksiki maddələr və onların təsir mexanizmi.
     

1. 
   Karbon sulfid, hidrazin.
   
2. 
   Benzol, metil spirti.
   
3. 
   Azot oksidləri.
   
4. 
   Tiolllar və fenol.
   
5. 
   Sianid turşusu, dəm qazı, hidrogen sulfid.
   

222. 
     
     

223. 
     Zəhərli maddələrin orqanizmdə paylanma həcmləri ən çox hansı orqanlara görə təyin olunur?
     

1. 
   Qan, böyrək, qara ciyərdə miqdarına görə.
   
2. 
   Böyrəklərə görə.
   
3. 
   Qara ciyərə görə.
   
4. 
   Beyin yarımkürəsində miqdarına əsasən.
   
5. 
   Qana görə.
   

224. 
     Xarici şüalanma nədir?
     

1. 
   Mənbəyi orqanizmdən kənarda olan ionlaşdırıcı şüalanmadır.
   
2. 
   İstilik enerjisinin təsirindən yarana bilən şüalanma.
   
3. 
   Yaramparçalanmanın nəticəsində baş verən şüalanma.
   
4. 
   Orqanizmdən xaric olunan şüalar.
   
5. 
   Xarici aləmdə gedən şüalanma.
   

225. 
     Zəhərli maddələrin birgə təsiri necə baş verir?
     

1. 
   İkiqat toksiki təsir baş verir.
   
2. 
   Fermentləri sıradan çıxarır.
   
3. 
   Yalnız tənəffüs yollarına təsir göstərir.
   
4. 
   Böyrəklərdə toplanır.
   
5. 
   Qarşılıqlı şəkildə bir-birini neytrallaşdırır.
   

226. 
     Dehidratlaşma reaksiyaları toksiki prosesdə nə kimi rol oynayır?
     

1. 
   Orqanizmdə metabolizmi təmin edir.
   
2. 
   Toksiki maddənin təsirini zəiflədir.
   
3. 
   Heç bir rolu yoxdur.
   
4. 
   Zülalların aminturşulara ayrılması mərhələsində iştirak edir.
   
5. 
   Orqanizmdə su mübadiləsini tənzimləyir.
   

227. 
     Dərman maddələri ilə intoksikasiyada (zəhərlənmədə) istifadə olunan preparatları göstərin:
     

1. 
   Nalorfin, barbital, difenin və b.
   
2. 
   Unitiol, Britaniya antilyuziti, dimerkapto kəhrəba turşusu.
   
3. 
   Kompleksonlar.
   
4. 
   Tetasın.
   
5. 
   Trilon B.
   

228. 
     Atmosferdə zəhərli maddələrin yayılmasında daha çox hansı qazlar üstünlük təşkil edir?
     

1. 
   H₂S, SO₂, CO
   
2. 
   Cl₂, He, SO₂
   
3. 
   Ar, N₂O, N₂
   
4. 
   NO, Ar,H₂
   
5. 
   Kr, He, Xe
   

229. 
     
     

230. 
     Xemotaksis nəyə deyilir?
     

1. 
   Kimyəvi maddələrin canlı orqanizmlərə təsirinə reflektor cavab reaksiyası.
   
2. 
   Canlılarda biokimyəvi çevrilmə.
   
3. 
   Orqanizmdə kimyəvi parçalanma.
   
4. 
   Kimyəvi maddələrin təsirinə qarşı adaptasiya.
   
5. 
   Toksikantların kimyəvi çevrilməsi.
   

231. 
     Kanserogen maddələr hansı kimyəvi birləşmələrə aid edilir?
     

1. 
   Benzol və onun törəmələri, fosfor üzvi birləşmələri halogenli əvəzləyiciləri.
   
2. 
   İkiəsaslı doymuş üzvi-turşular.
   
3. 
   Olefinlər.
   
4. 
   Aromatik karbohidrogenlər.
   
5. 
   Sianidlər.
   

232. 
     Karbon sulfidin (CS₂) toksiki təsiri nədən ibarətdir?
     

1. 
   Neytrotoksiki təsir göstərir.
   

2. 
   Fermentlərə toksiki təsir.
   
3. 
   Böyrəyin funksiyasının pozulmasına.
   
4. 
   Qara ciyərin hüceyrələrinə toksiki təsir.
   
5. 
   Mədə-bağırsaq sisteminə toksiki təsir.
   

233. 
     Ammonyakın toksiki təsiri hansı orqanlarda daha çox təsadüf edir?
     

1. 
   Tənəffüs yolları və gözün selikli qişası.
   
2. 
   Böyrəklərdə.
   
3. 
   Ağ ciyərdə.
   
4. 
   Qara ciyərdə.
   
5. 
   Mədə-bağırsaq traktında.
   

234. 
     
     

235. 
     Nikelin birləşmələrinin orqanizmə toksiki təsiri ən çox hansı orqanlarda baş verir?
     

1. 
   Burun-udlaq və ağ ciyərlərdə.
   
2. 
   Qara ciyərdə metabolizmin pozulması.
   
3. 
   Ürək-damar sistemində.
   
4. 
   Mədə-bağırsaq sistemində.
   
5. 
   Adrenalin blokator.
   

236. 
     Sianid turşusu və zəhərli maddələrin davamlılığı necə müəyyən edilir?
     

1. 
   Orqanizmdən çıxarılma sürətinə görə.
   
2. 
   Beyin yarımkürələrində toplanması ilə.
   
3. 
   Dəri səthində toplanmasına görə.
   
4. 
   Tənəffüs üzvlərində miqdarına əsasən.
   
5. 
   Qana daxil olma sürəti ilə.
   

237. 
     Kimyəvi maddələrin təhlükəsizliyinin təsnifatı.
     

1. 
   Bütövlükdə fizioloji təsirə görə.
   
2. 
   Reseptorlara qıcıqlandırıcı təsirə görə.
   
3. 
   Tənəffüs yollarına toksiki təsir.
   
4. 
   Orqanizmin ferment və onun amin turşu, zülal molekullarında funksional qruplarla birləşmə əmələ gətirməsinə görə.
   
5. 
   Orqanlarda toplanmasına uyğun olaraq.
   

238. 
     Oksidləşmə nədir?
     

1. 
   Toksiki maddənin tərkibinə daxil olan kimyəvi maddənin oksidləşmə ədədinin artması.
   
2. 
   Oksidləşmə ədədinin azalması.
   
3. 
   Reaksiya zamanı oksidləşmə ədədinin dəyişməsi.
   
4. 
   Çöküntü alınması ilə baş verən reaksiya.
   
5. 
   İonların mübadiləsi.
   

239. 
     Müxtəlif bioloji obyektlərə radioaktiv şüalanmanın təsiri mexanizmi nədən ibarətdir?
     

1. 
   Canlı hüceyrənin fəaliyyətini qismən və ya tamamilə məhv etmək. Dozadan asılı olaraq.
   
2. 
   Sinir sistemini sıradan çıxarmaq.
   
3. 
   Fermentlərin quruluşunu, funksiyasını pozmaq.
   
4. 
   Orqanizmdə fizioloji durumu qısa müddətdə məhv etmək.
   
5. 
   Toxumaları sıradan çıxarmaq.
   

240. 
     Kimyəvi maddələrin gigiyenik normalaşdırılması qaydası nəyə əsaslanır?
     

1. 
   Yol verilən ən yüksək həddə görə.
   
2. 
   Kimyəvi maddələrin daxil olduğu birləşmələrin sinifinə əsasən.
   
3. 
   Tənəffüs üzvlərinə təsirinə əsasən.
   
4. 
   Ürək-damar sisteminə təsirinə əsasən.
   
5. 
   Havada YVH – əsasən.
   

241. 
     Populyasiya və ətraf mühit şəraitinə uyğunlaşma nədən ibarətdir?
     

1. 
   Müəyyən ərazidə yerləşən, bir-birilə və başqaları ilə qarşılıqlı əlaqə şəraitində uzun müddət sayını tənzim edə bilən hər hansı növün fərdlər qrupu.
   
2. 
   Bitkilərdə növ müxtəlifliyi.
   
3. 
   Fərdlərin ümumi sayı.
   
4. 
   Canlı aləmdə əlaqənin müxtəlifliyi.
   
5. 
   Toksinlərin populyasiyaya təsiri.
   

242. 
     Kimyəvi maddələrin təhlükəsizliyinin təsnifatı.
     

1. 
   Bütövlükdə fizioloji təsirə görə.
   
2. 
   Reseptorlara qıcıqlandırıcı təsirə görə.
   
3. 
   Tənəffüs yollarına toksiki təsir.
   
4. 
   Orqanizmin ferment və onun amin turşu, zülal molekullarında funksional qruplarla birləşmə əmələ gətirməsinə görə.
   
5. 
   Orqanlarda toplanmasına uyğun olaraq.
   

243. 
     Halogenlər və onların birləşmələrinin toksiki təsiri birləşmələrinin mənbələri.
     

1. 
   Əlvan metallurgiya sənayesi.
   
2. 
   Gübrələr istehsalı.
   
3. 
   Neft emalı sənayesi.
   
4. 
   Filiz saflaşdırma kombinatları.
   
5. 
   İstilik-elektrik stansiyaları.
   

244. 
     
     

245. 
     Ekotoksikantlara daxil olan maddələri göstərin.
     

1. 
   Orqanizmlərə zəhərli təsir göstərən zərərli birləşmələr – SAM, kimya, neft kimya, metallurgiya məhsulları və b.
   
2. 
   Duzlar.
   
3. 
   Xlorlu birləşmələr.
   
4. 
   Əsaslar.
   
5. 
   Sianidlər.
   

246. 
     Üzvi maddələrin bəzi biokimyəvi xüsusiyyətlərini qeyd edin.
     

1. 
   Zülalların niklein turşularının tərkibinə daxil olan aminturşuların funksional qruplardan asılı olaraq biokimyəvi çevrilmələr.
   
2. 
   Yalnız fermentlərlə baş verən biokimyəvi çevrilmələr.
   
3. 
   Yalnız aminturşularla baş verən biokimyəvi çevrilmələr.
   
4. 
   Karbohidratların biokimyəvi çevrilmələrində gedən kimyəvi reaksiyalar.
   
5. 
   DRN və RN – turşularında baş verən çevrilmələrdə.
   

247. 
     Qurğuşun və birləşmələrinin toksiki təsiri hansı orqanlarda özünü göstərir?
     

1. 
   Ürək-damar, əsəb sistemi, immunitetin zəifləməsi.
   
2. 
   Böyrəklərdə.
   
3. 
   Hemoqlobində.
   
4. 
   Dəridə.
   
5. 
   Ağız boşluğunda.
   

248. 
     Əlvan Metallurgiya sənayesinin toksiki məhsulları.
     

1. 
   HF, HCl, Cl₂.
   
2. 
   CO, H₂, NH₃.
   
3. 
   CH₄, C₂H₆, C₂H₂.
   
4. 
   NH₃, CH₄, C₂H₆.
   
5. 
   C₂H₂, C₂H₄, Cl₂.
   

249. 
     Bakteriya mənşəli toksinlərin hansı növləri məlumdur?
     

1. 
   Bakteriya mənşəli toksinlərin 2 növü məlumdur.
   
2. 
   3 növü məlumdur.
   
3. 
   5 növü məlumdur.
   
4. 
   4 növü məlumdur.
   
5. 
   10 növü məlumdur
   

250. 
     FÜB-lə ağır zəhərlənmənin əlamətləri nədir?
     

1. 
   Kəskin göz suyu axması və göz bəbəyinin kəskin daralması.
   
2. 
   Ürək döyüntüsünün artması.
   
3. 
   Kəskin əsəbi hal.
   
4. 
   Mərkəzi sinir sistemində ciddi pozulmalar.
   
5. 
   Dəridə qızarma.
   

251. 
     Zəhərlənməyə qarşı tətbiq olunan spesifik vasitələr.
     

1. 
   Toksiki təsir göstərən maddənin orqanizmdən xaric olunması və toksikantın kimyəvi tərkibinin dəyişməsi.
   
2. 
   Toksiki maddənin təsir mezanizminin öyrənilməsi.
   
3. 
   Antizəhərin seçilməsi.
   
4. 
   Toksikantın transformasiyasının qarşısının alınması.
   
5. 
   İntoksikasiyanın kinetikasının araşdırılması.
   

252. 
     Pestisidlərin toksiki təsiri necə xarakterizə olunur?
     

1. 
   Orqanizmdə toplanması və transformasiya olunması ilə.
   
2. 
   Xlor atomlarının pestisidlərdə miqdarına görə.
   
3. 
   Orqanizmdən ayrılması kinetikasına əsasən.
   
4. 
   Orqanizmdə parçalanma qabiliyyətinə görə.
   
5. 
   Fosfor və Xlor atomlarının Pestisidlərdə nisbətinə əsasən
   

253. 
     Reaksiyanın tipinə görə təsnifatı.
     

1. 
   Oksidləşmə-reduksiya, əvəzetmə, dəyişmə, parçalanma, birləşmə, koordinativ.
   
2. 
   Əvəzetmə və dəyişmə.
   
3. 
   Yalnız parçalanma.
   
4. 
   Yalnız dəyişmə.
   
5. 
   Birləşmə və parçalanma.
   

254. 
     Civənin toksiki təsiri hansı orqanlarda özünü göstərir?
     

1. 
   Mədə-bağırsaq sistemi, böyrək, sinir sistemində.
   
2. 
   Beyin yarımkürələrində
   
3. 
   Ürək-damar sistemində.
   
4. 
   Dəri epitelisində.
   
5. 
   Tənəffüs üzvlərində.
   

255. 
     Sianidlərlə zəhərləndikdə ağır hallarda xəstəni vəziyyətdən çıxarmaq üçün nə etməli?
     

1. 
   Amilnitrat iylətməli və 10-15 saniyə həmin preparatla tənəffüs edilməlidir. 2q FeSO₄ və 10q MqO qarışığı məhlulunu xəstəyə içirtməli.
   
2. 
   Qana fizioloji məhlul yeritməli.
   
3. 
   Qlükoza məhlulu içirtməli.
   
4. 
   Tiosulfitli məhlul hazırlayıb (3-5%-li) xəstəyə içirtməli.
   
5. 
   Süni tənəffüs verməli.
   

256. 
     Populyasiyanın mühüm xüsusiyyəti nədir?
     

1. 
   Fərdlərlə tənzim olunma.
   
2. 
   Fərdlərin sıxlığı.
   
3. 
   Fərdlərin sayı.
   
4. 
   Populyasiyanın artımı.
   
5. 
   Populyasiyanın azalması.
   

257. 
     Üzvi maddələrin bəzi biokimyəvi xüsusiyyətlərini qeyd edin.
     

1. 
   Zülalların niklein turşularının tərkibinə daxil olan aminturşuların funksional qruplardan asılı olaraq biokimyəvi çevrilmələr.
   
2. 
   Yalnız fermentlərlə baş verən biokimyəvi çevrilmələr.
   
3. 
   Yalnız aminturşularla baş verən biokimyəvi çevrilmələr.
   
4. 
   Karbohidratların biokimyəvi çevrilmələrində gedən kimyəvi reaksiyalar.
   
5. 
   DRN və RN – turşularında baş verən çevrilmələrdə.
   

258. 
     Sənaye mənşəli toksiki kimyəvi maddələrin zərərsizləşdirilməsi necə yerinə yetirilir?
     

1. 
   Kimyəvi maddənin aqreqat halı və tərkibindən asılı olaraq.
   
2. 
   Torpağa basdırılmaqla.
   
3. 
   Açıq su hövzələrinə ötürülür.
   
4. 
   Kimyəvi tərkibi qeyri toksiki hala keçirilir.
   
5. 
   Təkrar emal ilə.
   

259. 
     Dehalogenləşmə hansı hallarda mümkündür?
     

1. 
   Toksiki maddənin tərkibinə halogen atomlarından biri daxil olarsa baş verə bilər.
   
2. 
   Heç bir halda baş verməsi mümkün deyil.
   
3. 
   Metabolizm zamanı mümkündür.
   
4. 
   Toksiki maddənin orqanizmə daxil olması yolundan asılı olaraq baş verə bilər.
   
5. 
   Tətbiq edilən antizəhərin tərkibindən asılı olaraq baş verir
   

260. 
     Atmosfer havasında ən çox yayılan çirkləndiricilər.
     

1. 
   SO₂, NO₂, CO, CO₂, H₂S. .
   
2. 
   H₂, NO, He, CH₄.
   
3. 
   CH₄, H₂, C₂H₆, C₂H₂.
   
4. 
   NH₃, CH₄, aerozollar, CO₂, C₂H_2.
   
5. 
   SiH₄, C₂H₂,CH₄,CO.
   

261. 
     Toksinlər hansı maddələrə deyilir?
     

1. 
   Fizioloji funksiyaları süstləşdirən, insan və heyvanların xəstələnməsinə və ya ölümünə səbəb olan bakteriyalar, bitki, yaxud heyvan mənşəli maddələrdir.
   
2. 
   Qeyri-üzvi maddələrdir.
   
3. 
   kimyəvi maddələrdir.
   
4. 
   Üzvi maddələrdir.
   
5. 
   Qarışıq funksiyaları birləşdirməlidir.
   

262. 
     Hemoqlobinin bərpası necə baş verir?
     

1. 
   Hava oksigen və yaxud təmiz oksigen vasitəsilə HbCO – kompleksinin parçalanması nəticəsində.
   
2. 
   Dəm qazının karbon qazına çevrilməsi ilə.
   
3. 
   Qüvvətli oksidləşdirici birləşmələrdən istifadə olunmaqla.
   
4. 
   Əzələ altı B₆ (piridoksin) vitaminindən istifadə etməklə.
   
5. 
   Qana fizioloji məhlul daxil etməklə.
   

263. 
     Fenolun ətraf mühitdə yayılması mənbələri və toksiki təsiri necə baş verir?
     

1. 
   Daş kömür qətranının emalından, sinir toxumalarına toksiki təsir.
   
2. 
   Qaz- kondensatı alınmasından
   
3. 
   Neftayırma sənayesindən.
   
4. 
   Qara metallurgiya sənayesindən.
   
5. 
   Əlvan metallurgiya sənayesindən.
   

264. 
     Şüalanmanın gizli dövrü hansı dozalarda müəyyən edilir?
     

1. 
   0,25-1 Qr; 25-100 rad.
   
2. 
   20-40 rad.
   
3. 
   10-20 rad.
   
4. 
   1-5 rad.
   
5. 
   5-10 rad.
   

265. 
     Toksiki təsirin aradan qaldırılmasında istifadə olunan üsulları qeyd edir
     

1. 
   Metabolizm.
   
2. 
   Dehidratasiya.
   
3. 
   Efirləşmə.
   
4. 
   Dehidrogenləşmə.
   
5. 
   Sulfolaşma.
   

266. 
     Tiollarla zəhərlənmələrdə tətbiq olunan antizəhərlər içərisində arzu olunmaz əlavə fəsadlar törətməyən preparatlardan hansıları göstərərdiniz?
     

1. 
   Unitiol və dimerkapto kəhraba turşusu.
   
2. 
   Qliserin və xrom duzları.
   
3. 
   Tiosulfatlar və xrom duzları.
   
4. 
   Qlükoza və saxaroza.
   
5. 
   Hidroxinon və barbital.
   

267. 
     Genetik informasiyanı daşıyan molekul hansıdır?
     

1. 
   DNT
   
2. 
   Adenine
   
3. 
   Quanin
   
4. 
   Timin
   
5. 
   ATF
   

268. 
     Radiasiya nədir?
     

1. 
   Radioaktiv maddələrdən ayrılan ionlaşdırıcı şüa
   
2. 
   Günəşdən gələn şüa enerjisi
   
3. 
   Ağır metallardan ayrılan şüalar
   
4. 
   Makroelementlərdən ayrılan şüalar
   
5. 
   α və β şüalar
   

269. 
     Həyat fəaliyyətinə lazım olan enerjini almaq üçün orqanizmin üzvi
     

maddələrini oksidləşdirərək CO₂ və H₂O yaratması prosesinə nə deyilir?

1. 
   nəfəsalma
   
2. 
   birləşmə
   
3. 
   ayrılma
   
4. 
   nəfəsvermə
   
5. 
   tənəffüs
   

270. 
     Ətraf mühitdə hər hansı bir zərərli maddə insane və onun nəslinə
     

birbaşa və ya dolayısı ilə təsir etdikdə onlarda mənfi dəyişikliklər yaratmırsa bu nə adlanır?

1. 
   buraxıla bilən qatılıq həddi (BBQ)
   
2. 
   ekoloji təhlükə
   
3. 
   ekoloji krisis
   
4. 
   ekoloji factor
   
5. 
   ekoloji dağıntı
   

271. 
     Antropogen radiasiya mənbələrinə aiddir.
     
     1. 
        AES-lər; 2. Radioaktiv kimyəvi elementlər; 3. Nüvə silahları;
        

4. Günəş şüaları; 5. Rentgen şüaları; 6.Təbii suxurlar.

1. 
   1, 3, 5
   
2. 
   1, 2, 3
   
3. 
   2, 4, 5
   
4. 
   3, 4, 6
   
5. 
   4, 5, 6
   

272. 
     Kimyəvi toksinlər neçə qrupa bölünürlər
     

1. 
   Qeyri-üzvi çirkləndiricilər
   
2. 
   Kimyəvi çirkləndiricilər
   
3. 
   Mineral çirkləndiricilər
   
4. 
   Neft çirkləndiriciləri
   
5. 
   Fiziki çirkləndiricilər
   

273. 
     Neçənci ildə əhalinin radiasiya təhlükəsizliyi haqqında Azərbaycan
     

Respublikasının qanunu qəbul edilmişdir?

1. 
   1997-ci ildə
   
2. 
   1990-cı ildə
   
3. 
   1995-ci ildə
   
4. 
   1999-cu ildə
   
5. 
   2000-ci ildə
   

274. 
     Hansı müəssisələr atmosferi aerozolla çirkləndirən əsas mənbələr hesab
     

olunurlar?

1. 
   Metallurgiya müəssisələri
   
2. 
   Kimya müəssisələri
   
3. 
   Neft emalı müəssisələri
   
4. 
   Elektrik enerjisi müəssisələri
   
5. 
   Yeyinti müəssisələri
   

275. 
     Toksikologiya nəyi öyrənir
     

1. 
   Zəhərli maddələrin tərkibini, heyvan orqanizminə təsir mexanizmini, yaratdığı patoloji prosesləri, müalicə və profilaktika üsullarını
   
2. 
   Kimyəvi birləşmələrin, pestisidlərin, radioaktiv maddələrin xassələrini
   
3. 
   Qeyri-üzvi, bitki və heyvan mənşəli bacterial toksinləri
   
4. 
   Orqanizmlə ətraf mühit arasındakı əlaqəni
   
5. 
   Orqanizm səviyyəsindən yüksəkdəki sistemləri
   

276. 
     Toksinlər nəyi ifadə edir?
     

1. 
   Fizioloji funksiyaları süstləşdirən, insane və heyvanların xəstələnməsinə və ya ölümünə səbəb olan bakteriya
   
2. 
   Peşə xəstəliklərinin klinikası
   
3. 
   Tibbi əmək gigiyenası
   
4. 
   Patalogiya və farmakologiyanın eksperimental üsulları
   
5. 
   Kimyəvi zəhərli maddələrlə çirklənmənin bioloji təsiri
   

277. 
     Orqanizmə təsir edən toksinlər hansı variantda düzdür?
     

1. 
   Neyrotoksinlər sinir impulslarının ötürülməsinin müxtəlif mərhələlərinə təsir edir
   
2. 
   Endotoksinlər bakteriyalar məhv olduqdan sonar təzahür edir
   
3. 
   Sitotoksinlər yüksək dərəcədə fəal olub bioloji membranları dağıdır
   
4. 
   Ekzotoksinlər bakteriyaların həyat fəaliyyəti prosesində ətraf mühitə yayılır
   
5. 
   Orqanizmə düşdükdə orada anticism yaradır
   

1. 
   1, 3, 5
   
2. 
   1, 2, 4
   
3. 
   2, 3, 4
   
4. 
   3, 4, 5
   
5. 
   1, 4, 5
   

278. 
     Müasir toksikologiya hansı mexanizmləri aşkar edir?
     

1. 
   Orqanizmdə zəhərlərin paylanma qanunauyğunluqlarını orqan və toxumalarda toplanmasını, orqanizmdən xaric olmasını, zəhərli təsirin xassə və mexanizmini
   
2. 
   Yeni enerji resurslarının axtarılmasını
   
3. 
   Müxtəlif zərərvericilər tərəfindən məhv edilməsi
   
4. 
   Pestisidlər adlı kimyəvi maddələrin tətbiqi
   
5. 
   Insane və ya heyvan orqanizminə düşərək xəstəlik və fəsadların yaranması
   

279. 
     Müxtəlif sənaye sahələrinin ətraf mühitə göstərdiyi zəhərli təsirlər hansı
     

variantda düzgündür?

1. 
   Dağ-mədən sənayesinin inkişafı nəticəsində tullantıların, faydalı qazıntıların emalı
   
2. 
   Dağ-mədən sənayesinin k/t-na göstərdiyi mənfi təsirlərdən
   
3. 
   Kimya sənayesinin k/t-na göstərdiyi mənfi təsirlər
   
4. 
   Elmi-texniki tərəqqinin sürəti, bəşəriyyətin enerjiyə artan tələbatı
   
5. 
   Yeni enerji resurslarının axtarılması
   

1. 
   1, 2, 3
   
2. 
   1, 3, 5
   
3. 
   2, 4, 5
   
4. 
   3, 4, 5
   
5. 
   1, 2, 5
   

280. 
     Orqanizmə nüfuz etmiş toksiki maddələr digər yad birləşmələr kimi
     

müxtəlif biokimyəvi çevrilmələrə məruz qalmaqla, az zəhərlilik təsiri göstərməsi prosesinə …. Deyilir.

1. 
   Detoksikasiya
   
2. 
   Toksikasiya
   
3. 
   Monotoksikasiya
   
4. 
   Biotransformasiya
   
5. 
   Biokimyəvi
   

281. 
     Toksiki maddələrin biotransformasiyası əsasında neçə kimyəvi reaksiya
     

tipləri yaranır?

1. 
   metal (-CH₃); asetil (-CH₃COO); karboksil (-COOH); hidroksil (-OH) –
   

4 reaksiya tipi

2. 
   etil (-C₂H₅); asetil (-CH₃COO); karboksil (-COOH); - 3 reaksiya tipi
   
3. 
   hidroksil (-OH); asetil (-CH₃COO) – 2 reaksiya tipi
   
4. 
   karboksil (-COOH) – 1 reaksiya tipi
   
5. 
   metal (-CH₃); asetil (-CH₃COO); karboksil (-COOH); hidroksil (-OH);
   

butil (-C₄H₉) – 5 reaksiya tipi

282. 
     Detoksikasiya prosesi ….. reaksiyaları ilə baş verdiyindən orqanizm
     

üçün həyat əhəmiyyətli maddələrin sərfi ilə müşayət olunur.

1. 
   Konyuqasiya
   
2. 
   Transformasiya
   
3. 
   Toksikokasiya
   
4. 
   Melorasiya
   
5. 
   Informasiya
   

283. 
     Yerdə ən qədim özünütərədən həyat formaları hansılardır?
     

1. 
   eobiontlar
   
2. 
   göy-yaşıl yosunlar
   
3. 
   bakteriyalar
   
4. 
   göbələklər
   
5. 
   bitkilər
   

284. 
     Həyatın təşkili olunmuş səviyyələrindən hansına ontogenetik səviyyə də demək olar?
     

1. 
   Orqanizm səviyyəsi
   
2. 
   Molekulyar-genetik səviyyə
   
3. 
   Hüceyrə səviyyəsi
   
4. 
   Növ-populyasiya səviyyəsi
   
5. 
   Biosfer səviyyəsi
   

285. 
     Orqanizm səviyyəsində elementar vahid hansıdır?
     

1. 
   Canlı fərd
   
2. 
   Nuklein turşusunun molekulunun fraqmenti olan genlər
   
3. 
   Populyasiya
   
4. 
   DNT
   
5. 
   Orqan
   

286. 
     Canlı obyektin xarici təsirləri qəbul etməsi qabiliyyəti necə adlanır?
     

1. 
   Qıcıqlanma
   
2. 
   Həyəcanlanma
   
3. 
   Adaptasiya
   
4. 
   Homeostatik reaksiya
   
5. 
   Aqressiya
   

287. 
     Hansı canlı orqanizm fotosintez prosesində günəş enerjisinin 12% sərf edir?
     

1. 
   xlorella yosunu
   
2. 
   sianobakteriya
   
3. 
   nitrifikasiya bakteriyası
   
4. 
   şibyə
   
5. 
   mamır
   

288. 
     Fotosintez prosesində bioekoloji əhəmiyyətinə görə əsas hansı maddə yaranır?
     

1. 
   Karbohidratlar
   
2. 
   Zülallar
   
3. 
   Karbon turşuları
   
4. 
   DNT
   
5. 
   ATF
   

289. 
     Orqanizmin gündüzün uzunluğuna reaksiyası necə adlanır?
     

1. 
   Fotoperiodizm
   
2. 
   Simbioz
   
3. 
   Amensalizm
   
4. 
   Mutualizm
   
5. 
   Transpirasiya
   

290. 
     Hansı xarici qıcıqlandırıcı faktorun təsiri altında xemotropizm əmələ gəlir?
     

1. 
   Kimyəvi faktorun
   
2. 
   İşığın
   
3. 
   Suyun
   
4. 
   Bərk səthin
   
5. 
   Havanın
   

291. 
     Təbii suların codluğu suda həll olmuş hansı ionlarının miqdarının cəmi ilə müəyyən edilir?
     

1. 
   Kalsium və maqnezium
   
2. 
   Natrium və maqnezium
   
3. 
   Kalsium və natrium
   
4. 
   Silisium və maqnezium
   
5. 
   Kalsium və silisium
   

292. 
     Növün ən əsas əlaməti nədir?
     

1. 
   Genetik təcrid olunması
   
2. 
   Funksional əlaməti
   
3. 
   Davranış reaksiyaları
   
4. 
   Rəngi
   
5. 
   Seçdiyi təbii şərait
   

293. 
     Qeyri-üzvi karbon birləşmələrindən karbonu mənimsəyən canlılar necə adlanır?
     

1. 
   Xemoaftotroflar
   
2. 
   Hteterotroflar
   
3. 
   Xemoheterotroflar
   
4. 
   Redusentlər
   
5. 
   Destruktorlar
   

294. 
     Ozon qazının atmosferdə maksimum qatılığı hansı hündürlükdə müşahidə edilir?
     

1. 
   20-25 km
   
2. 
   10-15 km
   
3. 
   15-20 km
   
4. 
   25-30 km
   
5. 
   30-35 km
   

295. 
     Hər il atmosferə müxtəlif mənbələrdən neçə ton qaz və aerozollar daxil olur?
     

1. 
   310⁹ ton
   
2. 
   210⁹ ton
   
3. 
   310⁸ ton
   
4. 
   410⁹ ton
   
5. 
   310⁷ ton
   

296. 
     Atmosferə atılan qaz və aerozolların neçə tonu insan fəaliyyəti nəticəsində əmələ gəlir?
     

1. 
   310⁸ ton
   
2. 
   210⁹ ton
   
3. 
   310⁹ ton
   
4. 
   410⁹ ton
   
5. 
   310⁷ ton
   

297. 
     Atmosferdə yayılan ilkin maddələr (çirkləndiricilər) sonradan neçə cür əsas fiziki-kimyəvi proseslərə məruz qalır?
     

1. 
   4
   
2. 
   3
   
3. 
   2
   
4. 
   5
   
5. 
   6
   

298. 
     Atmosferdəki hansı qaz fotosintezə cəlb edilir?
     

1. 
   Karbon qazı
   
2. 
   Azot qazı
   
3. 
   Oksigen qazı
   
4. 
   Arqon qazı
   
5. 
   Ozon qazı
   

299. 
     Canlı orqanizmlərin bədənlərində təqribən neçə km³ su vardır ?
     

1. 
   0,00110⁶ km³
   
2. 
   0,0110⁶ km³
   
3. 
   0,000110⁶ km³
   
4. 
   0,0210⁶ km³
   
5. 
   0,00310⁶ km³
   

300. 
     Okean suyunda həll olmuş birləşmələrdəki ən çox olanı hansı kimyəvi elementdir?
     

1. 
   Xlor
   
2. 
   Natrium
   
3. 
   Kükürd
   
4. 
   Kalium
   
5. 
   Kalsium
   

301. 
     Okean sularında ən çox həll olmuş qaz hansıdır?
     

1. 
   Karbon qazı
   
2. 
   Azot qazı
   
3. 
   Oksigen qazı
   
4. 
   Hidrogen sulfid
   
5. 
   Arqon qazı
   

302. 
     Su canlıların mövcudluğu üçün mütləq əhəmiyyətə malik olan hansı prosesinin əsas komponentdir?
     

1. 
   Fotosintez prosesinin
   
2. 
   Metabolizm prosesinin
   
3. 
   Biokimyəvi proseslərin
   
4. 
   Assimilyasiya prosesinin
   
5. 
   Dissimilyasiya prosesinin
   

303. 
     Hidrosferdəki su neçə cür əsas çirklənmə növünə məruz qalır?
     

1. 
   3
   
2. 
   2
   
3. 
   4
   
4. 
   5
   
5. 
   6
   

304. 
     Hesablamalara görə 1 t neft su səthində neçə km² sahədə təbəqə əmələ gətirə bilər?
     

1. 
   12 km²
   
2. 
   10 km²
   
3. 
   8 km²
   
4. 
   6 km²
   
5. 
   4 km²
   

305. 
     Suyun vahid həcmində tullantının parçalanması üçün lazım olan oksigenin miqdarı necə adlanır?
     

1. 
   Oksigenə biokimyəvi tələbat
   
2. 
   Oksigenin yol verilən qatılığı
   
3. 
   Suyun oksigen tutumu
   
4. 
   Oksigen sərfi
   
5. 
   Oksigen ekvivalenti
   

306. 
     Atmosfer tərkibini ümumi xarakterizə edən qazlar içərisində fotosintez nəticəsində əmələ gələn qaz hansıdır?
     

1. 
   Oksigen qazı
   
2. 
   Ozon qazı
   
3. 
   Azot qazı
   
4. 
   Karbon qazı
   
5. 
   Arqon qazı
   

307. 
     Hündürlükdən asılı olaraq, hansı qazın vahid həcmə düşən miqdarının azalması hipoksiyaya səbəb olur?
     

1. 
   O₂
   
2. 
   H₂S
   
3. 
   N₂
   
4. 
   CO₂
   
5. 
   O₃
   

308. 
     Fosfordan (P) fərqli olaraq kükürdün (S) ehtiyyat fondu.
     

1. 
   atmosferdə olur
   
2. 
   torpaqda olur
   
3. 
   suda olur
   
4. 
   çöküntülərdə olur
   
5. 
   yalnız torpaqda olur
   

309. 
     Aşınmaya səbəb olan əsas faktorlar hansılardır?
     

1. 
   temperatur və su
   
2. 
   hava və su
   
3. 
   radiasiya və eroziya
   
4. 
   temperatur və işıqlanma
   
5. 
   torpaqda yaşayan canlılar
   

310. 
     Kənd təsərrüfatında istifadə olunan mineral gübrələr, pestisidlər, boy stimulyatorları torpaqlara necə təsir edir?
     

1. 
   çirkləndirir
   
2. 
   şoralaşmaya səbəb olur
   
3. 
   aşınmaya səbəb olur
   
4. 
   humus qatını dağıdır
   
5. 
   torpaq eroziyasına səbəb olur
   

311. 
     Bioloji kütlənin anaerob qıcqırması nəticəsiində yaranan bioqaz hansıdır?
     

1. 
   metan (CH₄)
   
2. 
   karbon qazı (CO₂)
   
3. 
   ammonyak (NH₃)
   
4. 
   hidrogen sulfid (H₂S)
   
5. 
   ozon (O₃)
   

312. 
     Karbon qazının (CO₂) havadakı yol verilə bilən həddi nə qədər hesab olunur?
     

1. 
   0,05 %
   
2. 
   0,01%
   
3. 
   0,03%
   
4. 
   0,07%
   
5. 
   0,09%
   

313. 
     Böyük sənaye şəhərlərdə müxtəlif çirkləndiricilərin (azot və kükürd oksidləri, CO₂, CO, O₃) həddən çox toplanması nəticəsində nə əmələ gəlir?
     

1. 
   smoq
   
2. 
   turş, yağışlar
   
3. 
   ozon dəliyi
   
4. 
   şualanma
   
5. 
   parnik effekti
   

314. 
     Yanacaqların yandırılmasından və nəqliyyatdan atmosferə ayrılan azot və kükürd oksidləri hansı ekoloji böhrana səbəb olurlar?
     

1. 
   turş yağışlara
   
2. 
   smoqun yaranmasına
   
3. 
   parnik effektinə
   
4. 
   ozon dəliyinin yaranmasına
   
5. 
   şualanmaya
   

315. 
     Böyük sənaye şəhərlərində atmosferdə hansı çirkləndiricilərin həddən çox toplanması nəticəsində turş yağışlar əmələ gəlir?
     

1. 
   azot və kükürd oksidləri
   
2. 
   CO₂ və O₃
   
3. 
   H₂S və CO₂
   
4. 
   kükürd oksidləri və CO
   
5. 
   azot oksidləri və CO₂
   

316. 
     Ozon ekranının zədələnməsinə əsasən təsir edən hansı maddədir?
     

1. 
   freonlar
   
2. 
   oksigen qazı
   
3. 
   kükürd və azot oksidləri
   
4. 
   ozon qazı
   
5. 
   karbon qazı
   

301. Toksikologiyanın inkişaf tarixi əsaən hansı əsrdən başlanır?

a) XV

b) XVII

c) XI

d) XX

e) XXI

302. Experimental toksikologiyanın banisi kimdir?

a) MşOrfila

b) İ.M Seçenov

c) K.Damman

d) Q.Lenderin

e) N.T.Kravkov
303. Toksikologiya sözün mənası nədir?

a) “toxicon” - zəhər; “loqos” - elm

b) “toxicon” - zəhərlənmə; “loqos” - elm

c) “toxicon” - kimyəvi

d) “toksikos” - yad

e) “toxicon” - toksikant

304. Orqanizmə təsir edən maddənin miqdari nədir?

a) doza

b) qatılıq

c) ksenobiotiklər

d) yaglar

e) kimyəvi qatılıq

305. Ksenobiotiklər nədir?

a) orqanizmlər ucun yad olan birləşmələrdir

b) orqarıızmə yaxin olan birləşmələr

c) fermentlər

d) zulallar

e) antibiotiklər

306. Tolerantlıq nədir?

a) toksiki effekt əmələ gətinnədən maddənin müəyyən miqdarina orqanizmin davam gətiıməsi xassəsidir

b) maddənin havadakı son hədd qatılıgıdır

c) l sutka ərzmdə maddənin orqanizmə daxil ola biləcək surəti

d) yol verilən maksimum səviyyə

e) maddənin mııəyyən miqdarina orqanizmin davam gətirməməsi prosesidir

307. Zəhərin orqanizmlə qarşılıqlı təsiri neçə aspektdə oyrenilir?

a)2

b) 4

c) 3

d) 5

e) 1
308. Ekotoksikatlar hansı maddələrdir?

a)ətraf muhit şəraitində təhlükəli qatiliq həddinə qədər orqanizmdə yigila bilən toksiki və davamlı maddələrdir

b) ətrat muhit şəraitində orqanizmin maksimum dözümlülük həddidir

c) kimyəvi birləşmələrdir

d) ekoloji cəhətdən faydal i birləşmələrdir

e) ətraf mulıit şəraitində təhlükəli qatiliq həddinə qədər orqanizmdə yığıla bilən davamsız maddələrdir
309. Eyni ekosistemdə aşaği trotık səviyyədən yuxari trofık səviyyəyə keçdikdə orqanizmdə kimyəvi maddələrin qatdığının artmasi hansı prosesdir?

a)ekoloji maqnifikasiya

b) ekoloji monitorinq

c) intoksikasiya

d) etoloji monitorinq

e) toksikilik prosesi

310. lntoksikasiya nədir?

a)zəhərlərin orqanizm ilə qarşılıqlı təsiri nəticəsində inkişaf edən patoloji haldır

b) kimyəvi maddələrin təsiri

c) yuksək doza

d) yol verilən Isutkaliq qatiliq

e) aşağı dozada qatiliq

311. Toksikologiyada neçə əsas istiqamət mövcuddur?

a)3

b) 2

c) 4

d) 5

e) 7
312. Toksikologiyanın istiqamətləri hansılardır?

a)nəzəri, profilaktik, klinik

b) gigiyenik, nozoloji, klinik

c) təcrübi, nozoloji, gigiyenik

d) təcrubi, gigiyenik gendogen

e) nəzəri, ekzogen, nozoloji
313. Hal hazirda süni yolla alman maddələrin sayı nə qədərdir?

a)6 milyondan çox

b) l milyondan çox

c) l00 milyon

d) 100 mindən çox

e) 40 milyondan çox

314. Kənd təsərrüfatında işlədilən və insanlıq ücün təhlükəli olan birləşmələr hansilardir?

a)üzvi gübrələr və pestisidlər

b) qeyri üzvi birləşmələr

c) karbon birləşmələri

d) bioloji toksikatlar

e) bioloji maddələr

315. Zəhər kimi hansı bitki tərkibli toksiki birləşmələr vardır?

a)alkoloidlər, qlikozidlər

b) pestisidlər

c) zülallar

d) arsen

e) arsen, qlikozidlər

316. Hansi alimin fikrincə zəhərlər həyatin ən ali analizatorlaridir?

a)H.P.Kravkov

b) M.V,Karaşin

c) S.N.Kolikov

d) İ.P.Pavlov

e) S.V.Aniçkov

317. Ekolji toksikologiya elmi neçə ixtisası əhatə edir?

a)7

b) 3

c) 2

d) 10

e) 5
318. Bu zəhərli maddələrdən hansi az dozada dərman kimi orqanizmə yeridilə bilər?

a)alkoloidlər

b) HgCl

c) sulema

d) arsen

e) arsen, sulema
319. Zəhərlər təsnifatma görə neçə yerə bölünür?

a)2

b) 3

c) 4

d) 5

e) 6
320. Kimyəvi maddələr təhlükəlilik dərəcəsinə görə neçə sinfə bölünür?

a)4

b) 2

c) 3

d) 5

e) 6
321. Zəhərlənmələr təsnifınə görə neçə qrupa bölünür?

a)3

b) 2

c) 4

d) 5

e) bölünmür

322. Bunlardan hansı zəhərlənmələrin növlərinə aiddir?

a)etiopatogenetik, nozoIoji, klinik

b) genetik, klinik, nozoloji

c) ümumi, xüsusi

d) ümumi, nozoloji, xüsusi

e) genetık,ümumi_; xüsusi

323. Toksiki maddənin orqanizmdə yayılması və paylanması neçə faktordan asılıdır?

a)3

b) 2

c) 4

d) 5

e) 6
324. Toksiki maddənin orqanizmdə yayılması və paylanması hansı faktorlardan asılıdır?

a)fəza, zaman, qatılıq

b) qatılıq

c) ümumi, xüsusi

d) zaman faktoru

e) spesifik
325. Fəza faktoru nəyi təyin edir?

a)zəhərin xaricdən orqanizmə daxil olma və paylanma yollarmı təyin edir

b) zəhərin orqanizmə daxil olma və çıxarılma sürətidir

c) bioloji mühitdə zəhərin qatılığıdır

d) zəhərin orqanizmdən çıxarılma sürətidir

e) bioloji mühitdə zəhərin yayılma sürətidir

326. Kükürdlə çirklənmənin təsirindən insaın qanında nəyin miqdarı azalır?

a)leykositlərin

b) eritrositlərin

c) limfositlərin

d) lipidlərin

e) sümük maddəsinin

327. Kükürdlü neft emqalı zamanı fəhlələrdə nə baş verir?

a)qara ciyərində pozğunluq

b) ağ ciyərində xəstəlik

c) iştahın artması

d) dərıdə yanıqlar

e) ağızdan qan gəlməsi

328. Karbon sulfid harda tətbiq olunur?

a)viskoz istrhsahnda, kimya və neft kimya sahəsində

b) ipək istehsalında

c) təmiz xammalın alınmasında

d) kükürd anhidridlərinin alınmasında

e) üzvi kimya sahəsində

329. Karbon sulfidin yüksək qatılığı hansı xassəyə malikdir?

a)narkotik

b) bioloji

c) dərman

d) nevroloji

e) bitki tərkibli

330. Havada karbon sulfidin miqdarı 1000-1200mq/m olduqda onunla bir neçə saat nəfəs aldıqda nə baş verir?

a)baş ağrısı və əzələlərin sudurqası

b) yüngül kefililik

c) insan öz həssaslığmı itirir

d) ölümlə nəticələnir

e) reflekslərini itirir

331. İş yerində karbon sulfidin miqdarı nə qədər olduqda işləməyə icazə verilmir?

a)l0mq/m3 çox olduqda

b) 100mq/m3

c) 2 mq/m3

d) 50 mq

e) 1000 mq/m3

332. Havada 0.02-0.28 mq /1 Hidrogen sulfid olduqda nə baş verir?

a)ağızda metal tamının əmələ gəlməsi, döş qəfəsində ağrı,qusma

b) daxili qanaxma

c) damşığın itməsi

d) eşitmənin aşağı düşməsi

e) qara ciyərin zədələnməsi

333. Hidrogen sulfid ilə zəhərlənmədə ürəyin işləməsini tənzim etmək üciin nə etmək lazımdır?

a)1 ml perilrenalin, l ml kardiamin, 1 ml kafein vurmaq lazimdir

b) süni tənəffüs etmək lazımdır

c) 10 ml kafein vurmaq lazımdır

d) elektroşokdan istifadə etmək lazımdır

e) 100 ml kardiamin vurmaq lazımdır

334. Ozon insan orqanizminə hansı yollarla daxil olur?

a)hava keçirən yollarla

b) su vasitəsilə

c) heç daxil olmur

d) qida vasitəsilə

e) həm qida həm su ilə

335. Ftor birləşməsi dəriyə və gozə düşdükdə nə baş verir?

a)2-cı dərəcəli yanıqlar

b) 4-cü dərəcəli yanıqlar

c) heç nə

d) qıcıqlanma

e) gözün və dərinin quruması

336. Ftoridlər əsasən lıansı birləşmələrə təsir göstərir?

a)fermentlərə

b) zülallara

c) yağlara

d) karbohidrogenlərə

e) lipidlərə

337. İnsanın daxili orqanlarına ftor birləşməsi düşdükdə nə baş verir?

a)əzələlərin hərəkət mərkəzinin paralici, ponos

b) ağ ciyərin şişməsi

c) qara ciyərin zədələnməsi

d) ayaqların tutulması

e) görmə qabiliyyətinin itməsi

338. Alüminium istehsalı zavodlarinda işləyən fəhlələr ən çox hansı xəstəliyə tutulur?

a)bronxial astma

b) qara ciyərdə xəstəlik

c) görmə qabiliyyətinin itməsi

d) daxili qanaxmalar

e) paralic

339. Alüminium zavodu ətrafmda yaşayan əhalinin dərisində necə ləkələr əmələ gəlir?

a)açıq boz rəngli 1-2sm diametrli ləkələr

b) açıq sarı rəngli ləkələr

c) sarı rəngli

d) yaşıl rəngli ləkələr

e) ağ ləkələr

340. İnsan orqanizminə içdiyimiz su ilə birgə nə qədər flüor daxil olur?

a)4-5mq

b) 10 mq

c) 0.02 mq

d) 0.00l mq

e) 20 mq
341. Insan orqanizmində ftor nəyi sıxıştırıb çıxarır?

a)yod

b) flüor

c) xlor

d) fermentləri

e) brom
342. Orqanizmə flüor başlıca olaraq nədən daxil olur?

a)qida və su ilə

b) hava ilə

c) dəri vasitəsilə

d) həşəratlar vasitəsilə

e) orqanizmə flüor daxil olmur

343. Insanın bərk toxumalarının neçə fauizmi flüor təşkil edir?

a)99,9 %

b) 10%

c) 90,2 %

d) 11%

e) 1 %
344.Flüoroz xəstəliyinin əsas əlaməti hansıdır?

a)dişin emalında ləkələrin olması

b) saçların tökülməsi

c) dəridə narıncı ləkələrin əmələ gəlməsi

d) dişlərin tökülməsi

e) ağ ciyərin şişməsi
345. Cüzi miqdarda xlorla zəhərlənmiş insan hansı xəstəliyə tutulur?

a)astma

b) ürək damar xəstəliyi

c) xlor zəhərli deyil

d) qabırğalarda sudurqa

e) ölümlə nəticələnir

346. Maye halda brom dəriyə düşdükdə nə baş verir?

a)dərini yandırır sarı rəngə çevirir

b) dəridə boz rəngli ləkələr əmələ gətirir

c) heç bir hal baş vermir

d) Sümüyü əridir

e) dərini yandırır qara ləkələr əmələ gətirir

347. İnsan bromla nəfəs aldıqda nə baş verir?

a)burundan qan açılma,baş ağrısı,döş qəfəsində sıxılma

b) ümumi paralic

c) ağ ciyərin şişməsi

d) saçın tökülməsi

e) qanlı ishal

348. Böyrəkdə zülal və hemoqlobinin artmasi ,qusma ayaq işləmə nə ilə zəhərlənmədə baş verir?

a)yod

b) flüor

c) brom

d) kükürd

e) karbon anhiclridi

349. Ekzema, dərinin sallanması, fəhlələrin iş qabiliyyətinin azalması. Bu hallar zaman baş verir?

a)uzun müddət soda məhlulu ilə işləyən fəhlələrdə

b) yodla oşləyən fəhlələrdə

c) kükürdlə işləyən fəhlələrdə

d) karbonla işləyən fəhlələrdə

e) bromla işləyən fəhlələrdə

350. Civənin qida zənciri üzrə hərəkətini sadə şəkildə necə göstərmək olar?

a)su-dib çöküntüləri-biota

b) quşlar-balıq yeyən quşlar

c) zooplankton1ar-plaktonlar

d) biota-quşlar

e) zooplaktonlar-quşlar

351. Sutkada qəbul edilən su ilə orqanizmə nə qədər civə daxil olur?

a)0.4 mkq

b) 10 mkq

c) 0.02 mkq

d) 0.001 mkq

e) 50 mkq

352. Qeyri üzvi civənin yarımayrılması dövri nə qədər davam edir?

a)80 sutka

b) 1 sutka

c) lil

d) 6 ay

e) l saat

353. İnhalyasiya yolu ilə civə buxarları daxil olduqda onun əsas hissəsi hansı orqanda toplanır?

a)böyrəklərdə

b) ağ ciyərdə

c) dalaqda

d) qara ciyərdə

e) mədədə

354. Ən təhlükəli konserogen maddələr içərisində l-ci yerdə hansı maddədir?

a)arsen

b) kükürd

c) civə

d) qurğuşun

e) nikel
355. Arsenlə zəhərləndikdə nə baş verir?

a)dalağın böyüməsi, dərinin hiperpiqmentasiyası

b) mədəndə yaralar

c) qara ciyərin böyüməsi

d) görmə qabiliyyətinin itməsi

e) ümumi paralic
356. Qurğuşun ətraf mühitə necə daxil olur?

a)maşınqayırma müəssisələri, poliqrafiya müəssisələri və s.

b) alüminium zavodlarından

c) kükürdlü birləşmələrdən

d) karbon tərkibli birləşmələrdən

e) arsen tərkibli birləşmələrdən

357. Qurğuşunun yüksək konsentrasiyası hansı xəstəliklərə səbəb ola bilər?

a)əsəb (sinir), ürək damar xəstəliklərinə

b) bronxial astma

c) ağ ciyər xəstəliklərinə

d) gözün görmə qabiliyyətinin itməsinə

e) qara ciyər xəstəliklərinə

358. Bunlardan hansı atmosfer havasına metallurgiya zavodların, mədənçıxarma müəssisələrinin, daş kömür və mazutla işləyən energetık qurğuları tullantıları ilə daxil olur?

a)nikel

b) qurğuşun

c) civə

d) azot

e) brom
359. Aşağıdakılardan hansı arginaza fermentlərini aktivləşdirir və oksidləşmə prosesinə müsbət təsir göstərir?

a)nikel

b) qurğuşun

c) yod

d) xlor

e) civə
360. Iri şəhərlərin havasında təkərlərin sürtülməsi, bəzi plastik məmulatların, boyaların və yapışdırıcı materialların eroziyası nəticəsində mövcud olan element hansıdır?

a)kadmium

b) civə

c) nikel

d) qurğuşun

e) tlüor
361. Bir siqaretin tərkibindəki 1-2 mkq kadmıumun neçə % -i tənəffüs orqanlarına daxil olur?

a)10%

b) 90%

c) 30%

d) 1%

e) 2%
362. Orqanizmə inhalyasiya yolu ilə daxil olan kadmitımun neçə %-ı ağciyərlərdə çökür?

a)50%

b) 100%

c) 1%

d) 10%

e) 3%
363. Kadmiumun hədəf orqanları hansılar sayılır?

a)qaraciyər,böyrək, ilik, boruvari sümüklər

b) baş beyin

c) ürək

d) ürək, dalaq

e) on iki barmaq bağırsaq
364. Neft sürtgü yağlarmın təsirindən hansı xəstəlik yarana bilər?

a)çiyinin və əlin dərisində peşə xərçənginə tutulma

b) bronxial astma

c) dəridə yanıqlar

d) ayaqların tutulması

e) ürək xəstəliyi

365. Ən konserogen neft haraya məxsusdur?

a)Venesuela və İndoneziyaya

b) ABŞ-a

c) Azərbaycana

d) Braziliya və Çiliyə

e) Ərəbistana

366. Neft və neft məhsullarında kanscrogenlik xassəsinin olması nə ilə əlaqədardır?

a)çox nüvəli aromatik karbohidrogenlə

b) hələ məlum deyil

c) tərkibindəki nikel ilə

d) polietlen ilə

e) polimer birləşmələr ilə

367. Hal hazırda nə qədər politsıklık aromatik karbohidrogenlər məlumdur?

a)200-dən cox

b) l milyon

c) 1000-dən cox

d) 100 milyondan cox

e) 100 mindən cox

368. Təsiretmə mexanizminə görə kimyəvi maddələr neçə qrupa bölünür və hansılardır?

a)2qrupa; toksiki və mutagen

b) 3; toksikı, nozoloji, mutagen

c) 2; genetik, mutagen

d) 2; nozoloji, klinik

e) 3; toksiki, klinik, genetik

369. Mutagen maddələr ilk dəfə kimlər tərəfindən açıqlanmışdır?

a)İ. A.Rapport, Ş. Auerbax

b) L.M. Kreçetoviç, Ş. Auerbax

c) A.Qusi, İ.A .Rapport

d) N.V.Lazerev, Ş.Auerbax

e) A.L Çerkes,V.M.Karasika

370. Uzun müddət dixlormetanın buxarları olan hava ilə nəfəs aldıqda nə baş verir?

a)əsəb sisteminin degenerativ dəyişikliyi

b) ürəyin fəaliyyətinin dayanması

c) qanlı ishal

d) ağ ciyərlərin şişməsi

e) burundan qan açılması

371. Nitrit turşusu hansı təsirə malikdir?

a)mutagen

b) narkotik

c) dərman

d) kanserogen

e) heç bir təsirə malik deyil

372. Yuyucu maddələrdə oksidləşdirıci komponent kimi nədən istifadə olunr?

a)perborat

b) bromat

c) flüorat

d) Na

e) Zn
373. Oduncağı mühafizə edərkən həlledici kimi nədən istifadə edilir?

a)ksilol, benzin

b) benzopiren

c) toluol, benızopiren

d) benzol

e) perborat
374. Talk tozları ilə nəfəsalmada nə baş verir?

a)ağciyər fibrozu

b) qusma baş verir

c) qulaqətrafı zonanın şişməsi

d) sadəcə baş ağrısı

e) astma
375. Hansı birləşmə ilə zəhərləndikdə bu hallar baş verir? Orqanizmin viruslu xəstəliklərə həssaslığım artırır,ağciyərləri qıcıqlandırır,bronxit və pnevmaniyaya səbəb olur?

a)azot oksidləri ilə

b) karbon oksidi ilə

c) qurğuşun ilə

d) ozon ilə

e) civə ilə
376. Əlvan metallurgiya atmosfer havasmım əsasən nə ilə çirkləndirir?

a)alkükürd aııhidridi, karbon qazı və tozla

b) azot oksidləri

c) qurğuşunlu birləşmələr ilə

d) civə tərkibli birləşmələr ilə

e) marqans ilə

377. Qurumun tərkibində nə olur?

a)qətran maddələri, benzapirin

b) azot oksidləri

c) civə oksidləri

d) qurğuşun oksidləri

e) nikel
378. İnsanlar zəhərlərin təsir mexanizmini bilənə kimi ondan nə kimi istifadə edirdilər?

a)heyvan ovunda və müalicəvi məqsədlər üçün

b) istiladə etmirdilər

c) qida kimi

d) dərman kimi

e) bitkilərin böyüməsində
379.Hal hazırda na qədər toksiki maddə vardır?

a)500 dən artaq

b) 1 milyon

c) 100 mindən artıq

d) 2 milyondan cox

e) 100 dən artaq

380. Qətran maddələri və benzapırm nəyin tərkibindədir?

a)qurumun

b) benzolun

c) toluolun

d) civə oksidlərinin

e) dərmanların

381. Qədim zamanlarda aşağıdakılardan hansından zəhər kimi istifadə olunurdu?

a)arsen

b) civə

c) qurğuşundan

d) ozondan

e) narkotik vasitələrdən

382. Zəhərlərin və zəhər əleyhli vasitələrin öyrənilməsində kimlərin rolu böyükdür?

a)ərəblərin

b) türklərin

c) monqotların

d) afrikalıların

e) braziliyalıların

383. Taksikoiogiya nəyi öyrənir?

a)canlı orqanizm ilə zəhərin qarşılıqlı təsir qanununu

b) zəhərlərin bir-biri ilə qarşılıqlı təsirini

c) canlıların bir-biri ilə qarşılıqlı təsirini

d) zəhərlənmələrin mahiyyətini

e) mikroorqanizmlər ilə zəhərin qarşılıqlı təsir qanununu

384. Toksilcilik nədir?

a)həyat ilə maddələrin bir-birilərini qəbul etməmək ölçüsüdür

b) zəhər ilə maddənin bir-birini qəbul etməmək ölçüsüdür

c) zəhərlənmədir

d) maddəniıı havada son hədd qatılığıdır

e) maddənin suda son hədd qatılığıdır

385. Bu tarixi şəxsiyyətlərdən hansılar zəhərlənərək ölmüşlər?

a)Hannibal, demosfen, Sokrat

b) Seçenov, Pavlov

c) Hippokrat, Kolumella

d) Qalen, Sokrat

e) İbn Sina, Pavlov

386. Orta əsrlərdə maddələrin toksiki təsirini necə müəyyən edirdilər?

a)ölümə məhkum olunmuş cinayətkarlar üzərində

b) heyvanlar üzərində

c) bitkilər üzərində

d) adi insanlar üzərində

e) alimlər öz üzərlərində

387. Bitkilərin müalicə və toksiki xassəsinin öyrənilməsində kimin tədqiqatları mühüm əhəmiyyət kəsb edir?

a)A.P.Orexovun

b) Kosorofovun

c) F.İ.Popovun

d) Pavlovun

e) A.F.Haşmurin

388. Kəskin zəhərlənmə nədir?

a)bir dəfədə toksiki təsirdən törəyən və orqanizmin həyat fəaliyyətini pozaraq ölümlə nəticələnən zəhərlənmədir

b) az miqdarda toksiki maddənin təsirindən baş verən zəhərlənmədir

c) insanm normal həyat fəaliyyətini pozan zəhərlənmədir

d) insana təsir etməyən zəhərlənmədir

e) insanda baş ağrıları yaradan zəhərlənmədir

389. Kimyəvi toksikologiya hansı elmlərin birləşməsindən əmələ gəlmişdir?

a)kimya, ekologiya, toksikologiya

b) kimya, biologiya toksikologiya

c) fizika, biologiya

d) fizika, toksikologiya

e) ekologıya, fizika

390. Endogon maddələr hansı maddələrdir?

a)orqanizındə əmələ gələn zəhərli maddələr

b) orqanizmdən kənarda əmələ gələn maddələr

c) böyrəkdə əmələ gələn maddələr

d) kimyəvi reaksiyalarda əmələ gələn maddələr

e) orqanizindən kənarda və həmçinin orqanizmin daxilində əmələ gələn maddələr

391. Ekzogen maddələr hansi maddələrdir?

a)orqanizmdən kənarda əmələ gələn maddələr

b) orqanizmdə əmələ gələn zəhərli maddələr

c) kimyəvi reaksiyalarda əmələ gələn maddələr

d) orqanizmdən kənarda və həmçinin orqanizmin daxilində əmələ gələn maddələr

e) böyrəkdə əmələ gələn maddələr

392. Nəzəri toxsıkologıyaya həmçinin nə deyilir?

a)təcrübi

b) profilaktik

c) gigiyenik

d) klinik

e) genetik

393. Aşağıdakılardan hansı orqanizmlə zəhər arasmda əsas qanunları,onların toksikokinetilca və toksikodinamikası problemlərini həll edir?

a)nəzəri toksikologiya

b) klinik toksikologiya

c) gigiyenik toksikologiya

d) genetik toksikologiya

e) profiloktik toksikologiya

394. Süni kaiiçuk istehsalı müəssisələri hansı xəstəliyin yayılmasına səbəb olur?

a)xərçəng xəstəliyi

b) astma

c) ürək xəstəlikləri

d) iflic

e) görmənin itməsinə

395. Təbiətdə Radioaktivlik hadisəsinin mövcud olması ilk dəfə neçənci ildə kim tərəfindən aşkar edilmişdir

a)1896 Anti Bekkerel

b) 1824 Pelikan

c) 1897 Damman

d) 1894 Kornav

e) 1888 Lender

396. Yarıınparçalanma dövrü nədir?

a)hər hansı radioaktiv maddənin bütün nişanlanmış atomlarının 50%-nın tam parçalanması üçün sərf olunan vaxt

b) hər hansı radioaktiv maddənin bütün nişanlanmış atomlarının l%nin tam parçalanması üçün sərf olunan vaxt

c) radioktiv maddənin parçalanmağa başladığı dövr

d) radioktiv maddənin parçalaııdıudan sonrakı dövrü

e) kimyəvi maddələrin parçalamna dövrü

397. Stronsium radium və fosfor əsasən harada toplanır?

a)sümük toxumalarında

b) ilikdə

c) böyrək

d) qaraciyər

e) dalaqda

398. Radioaktv şüalanmanın mahiyyətcə neçə növü var?

a)3

b) 2

c) 1

d) 4

e) 6
399. Qamma şüalan necə şüalardır?

a) qısadalğalı elektromaqnit şüaları

b) müsbət yüklü şüalar

c) mənfi yüklü şüalar

d) uzündalğalı elektromaqnit şüaları

e) ultrabənövşəyi şüalardır
400. Radioaktiv şüalanma mənbə etibarilə neçə cürdür?

a)2

b) 1

c) 3

d) 4

e) 5
401. Radioaktiv şüalanma mənbə etibarilə neçə cürdür və hansılardır?

a) 2; daxili, xarici

b) 3; daxili xarici orta

c) 1; daxili

d) 2; orta, daxili

e) 3; alfa,betta, qamma

402. Bu şüalanmada radioaktiv maddə orqanizmin hər hansı bir üzvündə məskən salır? Bu hansı şüalanmadır?

a) daxili şüalanma

b) xarici şüalanma

c) alfa şüalanma

d)qamma şüalanma

e) betta şüalanma
403. Nə qədər şüa qəbul edildikdə birinci dərəcəli şüa xəstəliyi yaranır?

a) 100-120 ber

b) 600 ber

c) 1000ber

d) 1 ber

e) 0.5 ber

404. Nə qədər şüa qəbul olunduqda ölümcül doza sayılır?

a) 600 ber

b) 100-120 ber

c) 1 ber

d) 1000 ber

e) 5 ber
405.Bunlardan hansı radioaktiv maddələrdir'?

a) uran. sezium

b) uran, civə

c) sezium, qurğuşun

d) civə, qurğuşun

e) uran, nikel
406. Radioaktiv çirklənməni müəyyən etmək üçün birinci növbədə nəyi təyin etmək lazımdır?

a) regionun təbii radiasiya fonunu

b) alfa şüaların miqdarını

c) betta şüaların miqdarını

d) qamma şüaların miqdarım

e) ümumi radiasiyanı

407. Radiumun neçə izotopu radioaktivdir?

a) hamısı

b) 1-i

c) 2-si

d) 3-ü

e) heç biri

408. Təbii radioaktıvlik nədir?

a) təbiətdə həmişə mövcud olan və insan fəaliyyətindən asılı olmayan radioaktivlik

b) insanm fəaliyyəti nəticəsində yaranan radioaktivlik

c) uran partlayışı nəticəsində yaranan radioaktivlik

d) sezium partlayışı nəticəsində yaranan radioaktivlik

e) yüksəkradioaktiv partlayıştar nəticəsində əmələ gələn radioaktivlik

409. Bunlardan hansı asan sublimasiya olunur?

a) yod

b) sezmm

c) stronsium

d) plutonium

e) uran
410. İlkin reaksiya adətən şüalanma dozası nə qədər olduqda müşahidə olunur?

a)0,2 qr

b) 1 qr

c) 0,05 qr

d) 0,25 qr

e) 100 qr
411.Xəstə orla dozalarda şüalandıqda lateni dövr nəqədər davam edir?

a)2-2.5 həftə

b) 2 gün

c) 1 il

d) 2 ay

e) 1 saat

412. Litosferə il ərzində nə qədər antropogen tullantı atılır?

a) 85 milyard ton

b) 1 milyard ton

c) 1000 ton

d) l milyon ton

e) 100 milyon ton

413. Son 30-40 i1 ərzində dünya okeanında nə qədər neft quyusu qazılmışdır?

a) 2000-dən çox

b) 200-dən çox

c) l milyondan çox

d) 100 milyondan çox

e) 20-dən çox

414.Dünya təsərrüfatlarında sənaye qurğularından hər il atmosferə nə qədər kükürd anhidridi atılır?

a) 100 mln ton

b) 250 min ton

c) 1000 ton

d) 30-40 ton

e) 1 min ton

415. Sənaye və neft emalı zavodlarının axıntıları ilə hər il dənizə nə qədər neft axıdılır?

a) 0,5 min ton

b) 100 mln ton

c) 1 mlrd ton

d) 100 min ton

e) 1000 min ton

416.Faydalı qazıntılar əsasən neçə qrupa bölünür?

a) 3

b) 2

c) 4

d) 5

e) 6
417.Azərbaycanda mineral resursların mənimsənilməsi hansı üsul ilə həyara keçirdir?

a) açıq-karyer

b) istismar ilə

c) açıq emal ilə

d) qazma üsulu ilə

e) kimyəvi üsul ilə

418. Gəncə Alüminium zavodu neçənci ildə istismara buraxılmışdır?

a) 1966

b) 1856

c) 1956

d) 1994

e) l 884
419. Alüminium zavodu ətrafında yaşayan əhali arasında hansı xəstəlik yayılır?

a) onkoloji

b) ürək-damar

c) ayaqlarda venoz genişlənmə

d) görmənm itməsi

e) eşitmə qabiliyyətinin itməsi

420. Dünya okeanım çirkləndirən mənbələr neçə qrupa bölünür?

a) 3

b) 2

c) 4

d) 5

e) 6
421. Dünya okeanını çirkləndirən mənbələr hansılardır?

a) dəniz, yerüstü, atmosfer

b) yeraltı, yerüstü

c) dəııiz, okean

d) torpaq, dəniz

e) yeraltı, yerüstü, dəniz
422. Yerkürəsi əhalisinin neçə faizi mineral gübrələrin hesabina ərzaqla təmin olunur? .

a) 30%

b) 60%

c) 10%

d) 1 %

e) 90%
423. Hazırda dünyada nə qədər gübrə istehsal olunur?

a) 300mln ton

b) 100min ton

c) 1 mln ton

d) 100 mlrd ton

e) 1 mlrd ton
424. Methemoqlobinin miqdarı 10%-ə çatdıqda hansı xəstəlik yaranır?

a) sianoz xəstəliyi

b) pnevmaniya

c) bronxial astma

d) miqrent

e) əsəb xəstəliyi

425. Kadmium birləşmələri insanda hansı xəstəliyi yaradır?

a) insan skeletini və psixikasını pozan itoy-itoy xəstəliyini

b) pnevmaniya xəstəliyini

c) astma xəstəliyim

d) göz xəstəliyi

e)ağciyər xəstəliyi

426. Pestisid sözünün mənası nədir?

a) pestis- “dağılma, yoluxucu”, cide “öldürürəm”

b) pestis-“dağılma”,cide “vururam”

c) pestis-^udağılma^” cide “yoluxucu”

d) pestis^v'vurma”,cide “yoluxucu”

e) pestis “yoluxma" cide “dağıtmaq”

427. Kimyəvi tərkibinə görə pestisidlər neçə qrupa bölünür?

a) 3

b) 2

c) 4

d) 6

e) 5
428. Intektisidlər nədir?

a) bitkiləri zərərli həşəratlardan mühafizə etmək üçün istifadə olunan maddələr

b) bitkiləri zərərli gənələrdən qorumaq üçün istifadə olunan maddələr

c) zərərli həşərat və gənələrin yumurtalarını məhv etmək üçün tətbiq olunan maddələr

d) zərərli gəmiricilərə qarşı istifadə olunan maddələr

e) alaq otlarına qarşı istifadə olunan maddələr
429.Herbisidlər hansı maddələrdir?

a) alaq otlarına qarşı istifadə olunan maddələr

b) bitikiləri zərərli nəşəratl ardan mühafizə etmək üçün istifadə olunan maddələr

c) zərərli həşərat və gənələrin yumurtalarını məhv etmək üçün tətbiq olunan maddələr

d) zərərli gəmiricilərə qarşı istifadə olunan maddələr

e) bitkiləri zərərli gənələrdən qorumaq üçün istifadə olunan maddələr

430. Akarisidlər hansı maddələrdir?

a) bitkiləri zərərli gənələrdən qorumaq üçün istifadə olunan maddələr

b) alaq otlarına qarşı istifadə olunan maddələr

c) zərərli gəmiricilərə qarşı istifadə olunan maddələr

d) zərərli həşərat və gənələrın yumurtalarım məhv etmək üçün tətbiq olunan maddələr

e) bitkiləri ilbizlərdən qorumaq üçün istifadə olunan maddələr

131. Limasidlər hansı maddələrdir⁹

a) bitkiləri ilbizlərdən qorumaq üçün istifadə olunan maddələr

b) zərərli həşərat və gənələrin yumurtalarım məhv etmək üçün tətbiq olunan maddələr

c) zərərli gəmiricilərə qarşı istifadə olunan maddələr

d) bitkiləri zərərli gənələrdən qorumaq üçün istifadə olunan maddələr

e) alaq otlarına qarşı istifadə olunan maddələr

132 Funqisidlər hansı maddələrdir?

a) bitkiləri göbələk xəstəliklərindən mühafizə etmək üçün istifadə olunan maddələr

b) alaq otlarına qarşı istifadə olunan maddələr

c) zərərli gəmiricilərə qarşı istifadə olunan maddələr

d) zərərli həşərat və gənələrin yumurtalarını məhv etmək üçün tətbiq olunan maddələr

e) bitkiləri ilbizlərdən qorumaq üçün istifadə olunan maddələr

433. Nematisidləı hansı maddələrdir?

a) bitkiləri zərərli nematodlardan mühafizə etmək üçün istifadə olunan maddələr

b) bitkiləri ilbizlərdən qorumaq üçün istifadə olunan maddələr

c) zərərli həşərat və gənələrin yumurtalarını məhv etmək üçün tətbiq olunan maddələr

d) zərərli gəmiricilərə qarşı istifadə olanan maddələr

e) alaq otlarına qarsı istifadə olunan maddələr

434. Bunlardan hansı su bitkilərinə yosunlara qarşı istifadə olunan maddələrdir?

a) aiqisidlər

b) funqisidlər

c) nematisidlər

d) arborisidlər

e) limasidlər

435. Bütün pestisidlər neçə qrupa bölünür və hansılardır?

a) 2: kontakt və sistemə təsirli

b) 2, ümumi, xüsusi

c) 3; kontakt, sistemə təsirli, xüsusi

d) 2; üzvi, mineral

e) 4; üzvi, mineral, ümumi, xüsusi

436. Herbisidlər təsir xarakterinə görə neçə qrupa bölünür?

a) 2 '

b) 3

c) 4

d) 5

e) 6
437. Repellentlər hansi maddələrdir?

a) həşəratları iyi və dadı ilə özündən qaçıran maddələr

b) iyi və dadı ilə həşəratları özünə cəlb edən maddələr

c) həşəratların qidalanmasım dayandıran maddə

d) yarpaqların tökülməsini təmin edən maddələr

e)bitkilərin qurumasını sürətləndirən maddələr
438. Attraktantlar hansı ınaddələrdir?

a) iyi və dadı ilə həşəratları özünə cəlh edən maddələr

b) həşəratları iyi və dadı ilə özündən qaçıran maddələr

c) bitkilərin qurumasını sürətləndirən maddələr

d) yarpaqların tökülməsini təmin edən maddələr

e) həşəratların qidalanmasını dayandıran maddə

439. Kontakt intektisidlər həşəratı nə zaman zəhərləyir?

a) həşəratın dəri örtüyü ilə kontaktda olduqda

b) həşəratın göz qişası ilə kontaktda olduqda

c) həşəratın mədəsinə düşdükdə

d) həşəratın qanı ilə kontaktda olduqda

e) həşərata qida ilə daxil olduqda

440. Torpaqda parçalanmaya dözümlülüyünə görə pestisidlər hansı qruplara bölünür?

a) çox möhkəm, möhkəm, mülayim möhkəm, az davamlı

b) möhkəm və davamsız

c) dözümlii və dözümsüz

d) az davamlı və çox davamlı

e) davamlı və davamsız

441. Orqanizimə kompleks təsir dərəcəsinə görə pestisidlər neçə sinfə bölünür?

a) 4

b) 2

c) 3

d) 5

e) 6
142.Pestisidlər aşağıdakılardan hansına aiddirlər?

a) ksenobiotiklərə

b) antibiotiklərə

c) dərmanlara

d) mineral gübrələrə

e) mineral maddələrə
443.Aşağıdakılardan hansı pestisidlərə aid düzgün fikirdir?

a) pestisidlər biosferdə daima dövranda olan və tam parçalanma dövrünə qədər qədər qalan maddələrdir

b) pestisidlərin heç bir mənfi təsiri yoxdur

c) pestisidlərin biosferdə dövranı mövcud deyil

d) bitki zərərvericilərinə qarşı işlədilən pestisidlər insan orqanizmi üçün zərərli deyil

e) pestisidlər mineral gübrələrin bir növüdür

444. Pestisidlərin neçə faizi orqanizmə su və hava ilə daxil olur?

a) 10-15%

b) 45-90%

c) 1 %

d) 100%

e) 70%
445.Antropogen amillərin çoxalma sisteminə təsiri genetikada nə adlanır?

a) ekogenetika

b) ekotoksikologiya

c) toksikologiya

d) antropologiya

e) genezis
446. Pestisidlərin orqanizmə təsiri hansı şəkildə özünü göstərir?

a) yerli və ümumi

b) ümumi və xüsusi

c) yerli və xüsusi

d) patoloji və yerli

e) üımımi və patoloji

447. ÜST-ün verdiyi qiymətə görə bütün dünyada pestisidlərin pestisidlərin istifadəsindən hər il nə qədər adam ölür?

a) 20000

b) 100

c) 10000

d) 50

e) 10

448. Pestisidlərlə zəhərlənmələr neçə formada olur və hansılardır?

a) 3; kəskin, yarım kəskin, xroniki

b) 2; kəskin, xroniki

c) 2; davamlı, davamsız

d) 3; kəskin, xroniki, orta

e) 3; çox kəskin, kəskin, orta

449. Pestisidlərlə işləməyə neçə yaşdan yuxan icazə verilir?

a) 18

b) 40 yaşdan yuxarı

c) 15 yaş

d) 25 yaşdan yuxarı

e) 35 yaşdan yuxarı

450. Pestisidlərin tədbiq ediləcək sahədən ən azı nə qədər məsafədə xəbərdarlıq işarəsi qoyulmalıdır?

a) 300 m

b) 10 m

c) 5 km

d) 1000 m

e) 20 km

451. Toksinlər hansı maddələrə deyilir?

a)fizioloji funksiyaları sustləşdirən, olümə səbəb olan bakteriyalara

b) kimyəvi tərkibinə görə fərqli maddələrə

c) üzvi və qeyri üzvi maddələrdir

d) zülal və yaxud anticisimlər

e) bitki və ya heyvan mənşəli maddələr

452. Bakteriya mənşəli toksinlər hansılardır?

a)endo və ekzo toksinlər

b) neyrotoksinlər

c) sitotoksinlər

d) nükleazlar

e) nüklein turşuları

453. Orqanizmə təsir edən toksinlər neçə cür olur?

a)2

b) 4

c) 3

d) 5

e) 6
454.Orqanizmə təsir edən toksinlər hansılardır?

1. Neyrotoksinlər sinir impulslarının örtürülməsinin müxtəlif mərhələlərinə təsir edir

2. Sitotoksinlər yüksək dərəcədə fəal olub bioloji membranları dağıdır

3. Bakteriyaların həyat fəaliyyəti prosesində ətraf mühitə yayılır

4. Mikroorqanizlər güclü toksinlər ifraz edir

5. İnsan və heyvan orqanizmində biogen amillərinin mübadiləsi pozulur

a)1,2 b) 1,3 c) 2,4 d) 3,5 e) 4,5

455. Zərərli kimyəvi birləşmələrin bioloji aktivliyi nədən asılıdır?

a)kimyəvi birləşmələrin quruluşunda kimyəvi xassələrdən, orqanizmə daxil olma yollarından, orqanizmdə çevrilməsindən və dozasından

b) kimyəvi birləşmələrin mollarından

c) zəhərlənmənin növündən

d) artıq miqdarda götürülən dərman maddələrindən

e) çox güclü təsirə malik olan zəhərli maddələrin dozasından

456. Zəhər nədir?

1. Kimyəvi maddənin müəyyən şəraitdə miqdarından asılı olaraq təsirindən

2. Yüksək toksiki xassələrinə görə fərqlənən minimal miqdarda belə həyat fəaliyyətinin pozulmasına səbəb olan kimyəvi birləşmə

3. Canlı orqanizmlə birgə mövcud olmağa qabil olmayan kimyəvi birləşmə

4. Müxtəlif sənaye sahələrinin havaya buraxdığı toksiki maddə

5. Fermentlərin funksiyalarının pozulmasında oksigen çatışmamazlığından

a)1,2,3 b) 1,3,5 c) 2,3,4 d) 1,2,4 e) 1,3,4
457. Xarici mühitə təsir edən maddələrin kimyəvi təsnifatı neçə qrupa bölünür və hansılardı?

1. Qeyri-üzvi birləşmələr

2. Bitki mənşəli pestisidlər

3. Üzvi sintez məhsulları olan preparatlar

4. Az toksiki təsirə malik olan peraparatlar

5. Orta dərəcədə təsir göstərən pestisidlər

a)1,2,3 b) 1,3,5 c) 2,3,4 d) 3,4,5 e)2,4,5
458. Ümumi şəkildə pestisidlər necə toksikoloji qrupa ayrılır?

a)4

b) 3

c) 2

d) 1

e) 0
459. Pestisidlərin toksikoloji qrupları hansıılardır?

1. Çox güclü təsirə malik olan preparatlar – GT₅₀; Canlı orqanizmin kütləsinin 1 kq 50 mq təsir edən pestisidlər

2. Güclü təsir edən GT₅₀ 200 mq – 1 kq canlı orqanizm kütləsinə təsir malik olan pestisidlər

3. Orta dərəcədə təsir göstərən pestisidlər GT – 200-1000 mq toksiki maddənin 1 kq canlı orqanizm kütləsinə təsir edən pestisidlər

3. Az toksiki təsirə malik pestisidlər 1 kq canlı orqanizmə 100 mq-dan çox miqdarda təsir edən prepapatlar

4. Orta dərəcədə təsir göstərən pestisidlər GT-200-1000 mq toksiki maddənin 1 kq canlı orqanizm kütləsinə təsir edən pestisidlər

5. Pestisidlərin kulminasiya xassələrinə zəhərli maddələrin tamamilə parçalanmayaraq, orqanizmdə toplanması

a)1,2,3,4

b) 1,3,4,5

c) 1,2,3,5

d) 2,3,4,5

e) 4,3,2,1
460. Canlı aləmə toksiki təsir hansı istiqamətlərdə baş verir?

1. İnsan şüuruna psixiki təsir

2. Tənəffüsün pozulmasına təsir edən zəhərli-toksiki maddələr

3. Qanın sıradan çıxması təsiri

4. Bədən hərarətinin kəskin dəyişməsi

5. Atmosfer havasının kəskin dəyişməsi

6. Fermerlərin funksiyalarının pozulması

a)1,2,3,4

b) 1,2,5,6

c) 2,3,4,5

d) 3,4,5,6

e) 1,2,4,5

461. Hemoqlabin nədir?

1. Mürəkkəb proteid olub, molekulu iki hissədən: sadə zülal-qlobin və prostetik hissə-hemdən ibarətdir

2. Hem protopfirinin xüsusi törəməsi olub, 4 pirol həlqəsindən

3. Metil qrupları ilə birləşmiş (+CH-) mərkəzi ikivalentli Te²⁺ iondan ibarətdir

4. 8 qr. hemoqlobin parçalanaraq 256-26 mq Te xaric olunur

5. Orqanizmdə hemoqlobin balansının saxlanması üçün sutkada qəbul edilən qida maddələr

a)1,2,3

b) 2,3,4

c) 1,3,5

d) 2,3,4

e) 3,4,5
462. Minimal toksiki doza nədir?

1. Artıq zəhərin böyük miqdarı qəbul olunub kompleks xarakterik patoloji dəyişikliklərə səbəb olan miqdarı

2. Minimal təsir edən doza zəhərli maddələrin ele bir miqdarına deyilir ki, həyat fəaliyyətinin dəyişməsini yenidən dönər proses üzrə təmin edə bilir.

3. Zəhər güclü olduqca minimal təsirə malik doza minimal toksiki dozaya keçir

4. Hüceyrənin membran sahəsinin onun səthinin 0,2%-ni təşkil etməsi

5. Maye və bərk halda olan zəhərli maddələrə yox eyni zamanda qaz halında olan zəhərli maddə

6. Orqanizmdə dördlü ammonium əsasları qüvvətli elektrolitlər, bəzi antibiotiklər, kolloid məhsullar aiddir

a)1,2,3,4

b) 1,2,3,5

c) 1,2,4,5

d) 3,4,5,6

e) 2,3,5,6

463. Toksikologiya elmi nəyi öyrənir?

1. Müxtəlif mənşəli zəhərlərin

2. Kimyəvi birləşmələrin, pestisidlərin

3. Radioaktiv maddələrin

4. Qeyri üzvi, bitki və heyvan mənşəli bakterial toksinlərin öyrənilməsi

5. Hava kütləsinin axınını, atmosfer təzyiqini və elektrik hadisələrini

6. Həyat ritminin atrmasını, yuxunun pozulmasını

a)1,2,3,4

b) 1,2,3,5

c) 1,2,3,6

d) 2,3,4,6

e) 3,4,5,6

464. Müasir təsəvvürlərə görə TÜB-in (flor, üzvi birləşmə) təsir mexanizmi nəyə gətirib çaxarır?

a)sinir pozulmasına

b) impuls ötürmələrinə

c) kimyəvi tərkiblərinin dəyişməsinə

d) su, qida, hava vasitəsilə daxil olmaqla

e) fəsadlar əmələgəlməsinə

465. Asetil xlorinin hidrolizi nəticəsində FÜD-in təsir mexanizmi xolin fermentinin funksiyasını tormozlamaqla əmələ gələn xolin estroza fermentinin neçə tipi mövcuddur?

1. Əsasən sinir toxmalarına daxil olan ferment

2. Psevdo (natamam) ferment-əsasən qanın pozulması, qara ciyər və b.

3. Asetilxolin sinir hüceyrələrinin xolin spirti və asetilkoenzindən ibarət olması

4. Hər bir sinir ucu bir neçə min molekul asetilxolindən ibarət olması

5. Toksiki təsirlərin aradan qaldırılması

6. Şəkər və kükürd sianidlərinin zərərləşdirilməsi

a)1,2

b) 3,4

c) 5,6

d) 4,5

e) 3,5
467. Zəhərin orqanizmdən xaric olunması yolları necə yerinə yetirilir?

a) zəhərin təsirinin aradan qaldırılması ilə orqanizmdən xaric olunması

b) fizioloji məhsuldan istifadə olunmaqla

c) farmokoloji preparatlardan istifadə

d) oksidləşmə-radikasiya reaksiyaları tətbiq olunmaqla

e) zəhərin orqanizmdə neytrallaşdırılması
468. Şirin sulu və sahil boyu biosenozlarda üzvi çirkləndiricilərin təsiri xüsusiyyətləri nədən ibarətdir

a) açıq su hövzələri və qrunt sularına toksiki maddələrin daxil olması, suvarma işlərində bitkilərin və otyeyən heyvanların k/t məhsullarına daxil olub toksiki təsir göstərmək

b) təsir yağış suları ilə neytrallaşır

c) suda parçalanaraq toksiki təsir aradan qalxır

d) sahil boyu xüsusi mühafizə zolaqları vasitəsi ilə bu təsirin qarşısı alınır

e) təsir cüzi olduğundan bu toksiki maddələrin fəsadları nəzərə alınmaya bilər

469. Kadmium və onun birləşmələrinin toksiki təsiri özünü necə göstərir?

a) ağ ciyər və qara ciyərin funksiyasını pozur

b) dəridə yanıqlar törədir

c) xromosomları dağıdır

d) beyin yarımkürələrində toplanır

e) sümük toxumalarını dağıdır

470. Merkaptanların spesifik toksiki təsiri nə ilə fərqlənir?

a) kəskin iyi olub tənəffüs yollarını qıcıqlandırması ilə

b) asan neytrallaşdırıla bilməsinə görə

c) orqanizmdə asan transformasiya olunması ilə

d) sümük iliyində toplanması

e) qara ciyər hüceyrələrinin parçalanmasına səbəb olması

471. Qamma (γ) aminoyag turşusunun mərkəzi sinir sisteminə təsirinin mahiyyəti nədən ibarətdir?

a) sinir impulslararının mərkəzi sinir sisteminə ötürülməsini ləngitmək

b) sinir impulslarını ötürmək

c) sinir impulslarının ötürülməsində iştirak etmir

d) resoptorlarda qismən qarşılıqlı təsirdə olur

e) sinir impulslarının ötürülməsini sürətləndirir

472. Xəstəliyin şiddətli dövründə hansı hallar baş verir?

a) bədən temperaturu yüksəlir, qanaxma artır, ürəkdə və ilikdə qan sızması baş verir

b) baş ağrıları

c) ürək bulanma

d) böyrək çatışmazlığı

e) qara ciyərin metabalizmi pozulur

473. Fotokimyəvi reaksiyalar?

a) işıq Fotonlarının təsiri ilə gedən kimyəvi reaksiyalar

Cl₂+h→2Cl 2Cl+CH₄→CH₃Cl+HCl

b) işıqda baş verən reaksiya

c) birləşmə reaksiyaları

d) parçalanma reaksiyaları

e) partlayışla baş verən kimyəvi çevrilmələr
474. Toksiki təsirin təsnifatı nəyə əsasən aparılır?

a)orqanizmin ayrı-ayrı orqanlarına təsiri mexanizminə görə

b) toksiki maddələrin növünə görə

c) toksiki təsirə səbəb olan kimyəvi maddələrin tərkibinə əsasən.

d) biosferdə yayılması dərəcəsinə görə.

e) toksiki maddələrin ətraf mühitdə yayılmasına görə.

475. Ekosistemlərin transformasiyası nədir?

a)Ekosistemdə baş verən dəyişmələr.

b) Ekosistemə əlavə olunan növlər.

c) Ekosistemlərdə yaranan tarazlıq.

d) Ekosistemlərdə növ müxtəlifliyi.

e) Ekosistemin dağılması

476. Toksiki təsirin aradan qaldırılması yolları

1. 
   ) Orqanizmdən xaric olunmaqla.
   
2. 
   Toksiki maddənin neytrallaşdırılması ilə.
   
3. 
   Zəhərin parçalanmasına nail olunmaqla.
   
4. 
   Dializ üsulunu tətbiq etməklə.
   
5. 
   Fizioloji məhluldan istifadə olunması ilə.
   

477. Dəm qazının toksiki təsir mexanizmi

1. 
   ) HbO₂ + CO HbCO + O₂ və ya HbCO HbCO
   
2. 
   Fe(CO)₅ 5CO + FeCl₃
   
3. 
   2CO + O₂ 2CO₂
   
4. 
   Ni(CO)₄ Ni + 4CO
   
5. 
   FeO + CO CO₂ + Fe²⁺
   

478. Arsen və birləşmələrinin insan sağlamlığına təsiri hansı orqanlrda daha çox özünü göstərir?

1. 
   ) Əsəb, mədə-bağırsaq, respirator pozuntular.
   
2. 
   Beyin yarımkürələrində toplanma.
   
3. 
   Zəif biotransformasiya.
   
4. 
   Qara ciyər hüceyrələrinə metabolik təsir.
   
5. 
   Amin turşularla asan kompleks əmələ gətirmə.
   

479. Civə və onun birləşmələrinin toksiki təsiri özünü ən çox hansı orqanlarda göstərir?

1. 
   ) Böyrəklərdə, sümük iliyi, sinir sistemi.
   
2. 
   Beyin yarımkürələri.
   
3. 
   Mədə-bağırsaq sistemi.
   
4. 
   Dəri-toxumasına
   
5. 
   Hemoqlobinə
   

480. FÜB-ə daxil olan kimyəvi elementlər və atomlar qruplarını qeyd edin.

1. 
   ) P, Cl, -CH₃(-C₂H₅)
   
2. 
   S, He, -NH₂
   
3. 
   Al, Ge, Si
   
4. 
   Bi, Si, K
   
5. 
   Ca, B, J
   

481. Zəhərli maddələrin orqanizmə yığılması və xaric olunması kinetikası necə təyin olunmalıdır?

1. 
   ) Toksikinetikanın ümumi formulu ilə.
   
2. 
   Orqanizmin kütləsinə əsasən.
   
3. 
   Toksiki maddənin qatılığına görə.
   
4. 
   Orqanizmdən xaric olunma sürətinə uyğun.
   
5. 
   Havada miqdarına əsasən.
   

482. Şəkərin sianidlərin toksiki təsirini dəf etməsi necə baş verir?

1. 
   ) Aldehid funksional qrupuna sian qrupunun birləşməsi nəticəsində.
   
2. 
   Qlükozanın dehidratlaşması ilə.
   
3. 
   Qlükozanın parçalanması reaksiyası ilə.
   
4. 
   Sian qrupu ilə mürəkkəb efir alınması nəticəsində.
   
5. 
   Molekuldaxili dehidrogenləşmə ilə.
   

483. Kumulyasiyanın kəmiyyətcə xarakterizə olunmasından asılı olaraq toksiki maddələr neçə qrupa ayrılır?

1. 
   ) 4 qrupa: 1.Kəskin; 2. Nəzərə çarpacaq; 3. Zəif; 4. Çox zəif.
   
2. 
   2 qrupa: 1.Kəskin; 2. Zəif.
   
3. 
   6 qrupa.
   
4. 
   3 qrupa: 1.Kəskin; 2. Zəif; 3. Nəzərə çarpacaq.
   
5. 
   5 qrupa.
   

484. Asetilxolin preparatları orqanizmə necə təsir göstərir?

1. 
   ) Sinir impulslarının ötürülməsini tənzimləyir..
   
2. 
   Ürəyin fəaliyyətini sürətləndirir.
   
3. 
   Maddələr mübadiləsini tənzimləyir.
   
4. 
   Adrenoreseptorları zəiflədir.
   
5. 
   Lipidlərlə kompleks birləşmələr əmələ gətirir.
   

485. Sensibilizasiya nədir?

1. 
   ) Orqanizmə təkrar olaraq təsir edən hər hansı maddənin ilkin maddə ilə təsirdə olduğundan daha böyük effektə malik olması.
   
2. 
   Toksiki və ya digər hər hansı başqa maddənin orqanizmdə karbohidratlara təsiri.
   
3. 
   Aminturşuların kompleks birləşmələrə çevrilməsi.
   
4. 
   Zülalların denaturasiyası.
   
5. 
   Hemoqlobinin miqdarının qanda azalması.
   

486. Nitratların orqanizmə uzun müddət təsiri zamanı hansı toksiki təsir baş verir?

1. 
   ) Orqanizmdə yodun miqdarını azaldır, qalxanvari vəzin böyüməsinə səbəb olur.
   
2. 
   Adrenalin fermentinin funksiyası pozulur.
   
3. 
   Sinir neyronları zədələnir.
   
4. 
   Bədən hərarətinin aşağı enməsinə səbəb olur.
   
5. 
   Yuxunun pozulması baş verir.
   

487. Şüalanma xəstəliyinin neçə dövrü məlumdur?

1. 
   ) 4
   
2. 
   5
   
3. 
   2
   
4. 
   8
   
5. 
   6
   

488. Nitratlar insan orqanizmində daha çox hansı birləşmələrə çevrilir?

1. 
   ) Nitroaminlərə.
   
2. 
   Qanın tərkibinə daxil olan hemoqlobinlə üçvalentli dəmir ionunun daxil olduğu kompleks birləşməyə.
   
3. 
   Sulfo hidridlərlə kompleksə.
   
4. 
   Kompleks birləşmələrə.
   
5. 
   Diazobirləşmələrə.
   

489. Atmosferdə zəhərli maddələrin yayılmasında daha çox hansı qazlar üstünlük təşkil edir?

1. 
   ) H₂S, SO₂, CO
   
2. 
   Cl₂, He, SO₂
   
3. 
   Ar, N₂O, N₂
   
4. 
   NO, Ar,H₂
   
5. 
   Kr, He, Xe
   

490. Kimyəvi gübrələrdən səmərəsiz istifadə bitkilərdə öz təsirini necə göstərir?

1. 
   ) Yeyilən kökü meyvəlilərdə nitratların yüksək miqdarda toplanması baş verir.
   
2. 
   Heç bir dəyişmə olmur
   
3. 
   Meyvənin qabıq hissəsində nitratların miqdarı çoxalır.
   
4. 
   Yarpaqların vaxtsız saralması gedir.
   
5. 
   Yarpaqların tez tökülməsi baş verir.
   

491. Biosferin çirklənməsi özünü necə biruzə verir.

1. 
   ) Müxtəlif toksiki maddələrin təsiri nəticəsində canlıların biosferdə həyat fəaliyyətinin pozulmasında.
   
2. 
   Havanın tərkibində karbon qazının miqdarının artmasında.
   
3. 
   Havada azot qazlarının çoxalmasında .
   
4. 
   Canlı aləmin məhvində.
   
5. 
   Ətraf mühitdə çirkləndiricilərin sayında.
   

492. Toksikinetikanın əsas parametrləri hansılardır?

1. 
   ) Toksiki maddənin qatılığı (mq/l), təsir müddəti orqanizmin kütləsi, ağ ciyərlərdən ayrılma sürəti.
   
2. 
   Orqanizmin kütləsi və toksiki prosesin davam etdiyi müddət.
   
3. 
   Toksiki maddənin dozası və zaman.
   
4. 
   Toksiki maddənin havada miqdarı (mq/l-lə), orqanizmə daxil olma müddəti.
   
5. 
   Orqanizmdə transformasiya olunması və zaman.
   

493. Toksiki maddələrlə zəhərlənməyə qarşı spesifik mübarizə yolları.

1. 
   ) Qabaqlayıcı tədbirlər və farmakoloji preparatlardan istifadə olunmaqla.
   
2. 
   Əlehiqazdan istifadə olunmaqla.
   
3. 
   Respiratorlardan istifadə olunmaqla.
   
4. 
   Farmakoloji preparatlardan istifadə etməklə
   
5. 
   Qabaqlayıcı tədbirlər görməklə.
   

494. Toksikantların təsiri zamanı huşun itirilməsi və sayıqlama hansı hallarda baş verir?

1. 
   ) Toksiki maddənin tərkibindən asılı olmayaraq ən ağır zəhərlənmələrdə.
   
2. 
   Sianidlərlə zəhərlənmədə.
   
3. 
   Metil spirti ilə zəhərlənmədə.
   
4. 
   Fenollarla zəhərlənmədə.
   
5. 
   Civə buxarları ilə zəhərlənmədə.
   

495. Hidrogen-sulfidin zərərsizləşdirilməsində daha səmərəli üsul hansıdır?

1. 
   ) Kükürd alınmasında istifadə.
   
2. 
   Suda həll etməklə sulfid turşusuna çevirmək.
   
3. 
   Onun reduksiyaedici xassəsindən istifadə etmək.
   
4. 
   Sulfid turşusunun duzların almaq.
   
5. 
   Atmosferə ayrılmasını minimuma endirmək.
   

496. Metil bromidin toksiki təsirinin mexanizmi nədən ibarətdir?

1. 
   ) Zülalların molekuluna daxil olan - SH, - COOH, - NH₂ qruplarını metilləşdirmək
   
2. 
   Qara ciyərdə toplanmaq.
   
3. 
   Sümük toxumalarına yığılması.
   
4. 
   Orqanizmdə su mübadiləsinin pozulması.
   
5. 
   Karbohidratların parçalanmasını sürətləndirmək.
   

497. Toksikinetika nədir?

1. 
   ) Toksiki təsirin sürətini təsdiq edən bölmə.
   
2. 
   Zəhərin orqanizmə daxil olması.
   
3. 
   Toksikoloji radiasiyanın dönməzliyi.
   
4. 
   Toksiki maddənin orqanizmdə çevrilməsi sürəti.
   
5. 
   Zəhərin parçalanma sürəti.
   

498. Vitamin B₆, qlutamin turşusu və duzlarının zəhər əleyhinə preparatlar kimi təsiri necə baş verir?

1. 
   ) Zəhərin qanda sirkulyasiyası (dövranı) azalır və böyrək vasitəsi ilə xaric olunur.
   
2. 
   Qara ciyər tərəfindən tənzimlənir.
   
3. 
   Mədə-bağırsaq traktını aktivləşdirir.
   
4. 
   Sinir impulslarını artırır.
   
5. 
   Tənəffüsü dərinləşdirir.
   

499. Zəhərli maddələrin orqanizmdə paylanma həcmləri ən çox hansı orqanlara görə təyin olunur?

1. 
   ) Qan, böyrək, qara ciyərdə miqdarına görə.
   
2. 
   Böyrəklərə görə.
   
3. 
   Qara ciyərə görə.
   
4. 
   Beyin yarımkürəsində miqdarına əsasən.
   
5. 
   Qana görə
   

500. Dehidratlaşma reaksiyaları toksiki prosesdə nə kimi rol oynayır?

1. 
   ) Orqanizmdə metabolizmi təmin edir.
   
2. 
   Toksiki maddənin təsirini zəiflədir.
   
3. 
   Heç bir rolu yoxdur.
   
4. 
   Zülalların aminturşulara ayrılması mərhələsində iştirak edir.
   
5. 
   Orqanizmdə su mübadiləsini tənzimləyir.