Düzgün cavablar a variantındadır

TOKSİKOLOGİYANIN ƏSASLARI

Düzgün cavablar A variantındadır

1. 
   Tiollara hansı ağır metallar daxildir?
   

1. 
   Hg, Cd, Pb, Ni, As
   
2. 
   Ra, Pt, Ag, Fe, İv
   
3. 
   Ca, Ba, Al, Sr, Os
   
4. 
   Zn, Ge, W, Mn, Cr
   
5. 
   Qələvi-torpaq metallar
   

2. 
   Hemaqlobinə təsir edən maddələr içərisində ən çox hansını göstərmək
   

olar?

1. 
   CO
   
2. 
   He
   
3. 
   Hg
   
4. 
   SO₂
   
5. 
   CH₄
   

3. 
   Zəhərin orqanizmdən xaric olunması yolları necə yerinə yetirilir?
   

1. 
   Zəhərin təsirinin aradan qaldırılması ilə orqanizmdən xaric olunması
   
2. 
   Fizioloji məhsuldan istifadə olunmaqla
   
3. 
   Farmokoloji preparatlardan istifadə
   
4. 
   Oksidləşmə-radikasiya reaksiyaları tətbiq olunmaqla
   
5. 
   Zəhərin orqanizmdə neytrallaşdırılması
   

4. 
   Lizergin turşusu və onun antizəhərləri.
   

1. 
   Fenoksibenzamin, fenitron
   
2. 
   Nişasta
   
3. 
   Vitamin B₆
   
4. 
   Çay sodasının 5,0%-li məhlulu
   
5. 
   Qlükoza
   

5. 
   Radioaktiv şüalanmanın təsiri və təsnifatı.
   

1. 
   Qanın tərkibini dağıtmaqla şüa xəstəliyi (leykoz-anemiya), orqanizmin immunitetini sarsıtmaq
   
2. 
   Tənəffüs yollarına
   
3. 
   Sinir sisteminə
   
4. 
   Sümük toxumalarına təsir
   
5. 
   Mədə-bağırsaq sisteminə təsir
   

6. 
   Kimyəvi maddələrin abiofik çevrilmələri nəyi ifadə edir?
   

1. 
   Yalnız yeni kimyəvi birləşmələr alınması baş verir; benzol fenol hidroxinon qarışqa turşusu
   
2. 
   Yalnız fermentlərlə çevrilmə baş verir
   
3. 
   Aminturşularla kimyəvi reaksiyalar baş verir
   
4. 
   Zülallarla çevrilmələr və komplekslərin yaranması reaksiyaları gedir
   
5. 
   Ferment, aminturşu və zülallarla biokimyəvi çevrilmələr baş vermir
   

7. 
   Hidroliz nədir?
   

1. 
   Qüvvətli turşu – zəif əsas, zəif turşu – qüvvətli əsasdan əmələ gələn duzların həllolma zamanı H⁺ və OH ionlarının tarazlığının pozulması
   
2. 
   Suyun parçalanması
   
3. 
   Suyun təsirindən parçalanma
   
4. 
   Suda parçalanma
   
5. 
   Sudan H⁺ və OH-ın ayrılması
   

8. 
   Şirin sulu və sahil boyu biosenozlarda üzvi çirkləndiricilərin təsiri xüsusiyyətləri nədən ibarətdir
   

1. 
   Açıq su hövzələri və qrunt sularına toksiki maddələrin daxil olması, suvarma işlərində bitkilərin və otyeyən heyvanların k/t məhsullarına daxil olub toksiki təsir göstərmək
   
2. 
   Təsir yağış suları ilə neytrallaşır
   
3. 
   Suda parçalanaraq toksiki təsir aradan qalxır
   
4. 
   Sahil boyu xüsusi mühafizə zolaqları vasitəsi ilə bu təsirin qarşısı alınır
   
5. 
   Təsir cüzi olduğundan bu toksiki maddələrin fəsadları nəzərə alınmaya bilər
   

9. 
   Ağır metallar (Hg, Pb, Cd, Sb və b.) insan orqanizminə və ətraf mühitə təsirinə görə hansı toksikantlar qrupa daxildirlər?
   

1. 
   Tiollar qrupuna
   
2. 
   Halogenlər qrupuna
   
3. 
   Sulfidlər qrupuna
   
4. 
   Atropine tipli maddələr qrupuna
   
5. 
   Hemoqlobini blokada edən toksiki maddələr qrupuna
   

10. 
    Kadmiumun və onun duzlarının toksiki təsiri necə baş verir?
    

1. 
   Tənəffüs yollarına, qara ciyərə və böyrəklərə toksiki təsirdə
   
2. 
   Beyin yarımkürələrində
   
3. 
   Hemoqlobində
   
4. 
   Dəri toxumalarına toksiki təsir
   
5. 
   Ağız boşluğunda
   

11. 
    Arsenin toksiki təsiri ən çox hansı orqanlarda özünü göstərir?
    

1. 
   Mədə-bağırsaq, qara ciyərə və böyrəklərdə
   
2. 
   Dəridə
   
3. 
   Beyin yarımkürələrində
   
4. 
   Tənəffüs yollarında
   
5. 
   Qan-damar sistemində
   

12. 
    Kadmium və birləşmələrinin toksiki təsirini necə qiymətləndirmək olar?
    

1. 
   Tənəffüs üzvlərini sıradan çıxarır, sümük boşluğuna səbəb olur
   
2. 
   Qara ciyərdə toplanır
   
3. 
   Beyin yarımkürələrində toplanır
   
4. 
   Dəri epitelisində yanıqlar əmələ gətirir
   
5. 
   Sinir reseptorlarına toksiki təsir göstərir
   

13. 
    Kimyəvi maddələrin gigiyenik reqlamentləşdirilməsi və standartlaşdırılması özündə nəyi əks etdirir?
    

1. 
   Yol verilən yüksək hədd miqdarını
   
2. 
   Funksional qrupların sayını
   
3. 
   Kimyəvi maddələrin tərkibini
   
4. 
   Parçalanma sürətini
   
5. 
   Hidroliz qabiliyyətini
   

14. 
    Ən geniş yayılmış toksiki kimyəvi birləşmələr
    

1. 
   Sianidlər, bəzi metalların duzları, FÜB-lər, insektisidlər, CO, H₂S, NO₂ və s.
   
2. 
   Qələvilər
   
3. 
   Üzvi birləşmələr
   
4. 
   Turşular
   
5. 
   Alkanlar
   

15. 
    Ekotoksikologiya nəyi öyrənir?
    

1. 
   Kimyəvi birləşmələrin orqanizmlərin müxtəlif növlərinə, populyasiyalarına və ətraf mühitə zərərli təsirləri
   
2. 
   Atmosferdə gedən dəyişiklikləri
   
3. 
   Ətraf mühitdə baş verən dəyişiklikləri
   
4. 
   Bitki aləminə toksiki maddələrin təsirini
   
5. 
   Su hövzələrinə toksiki təsiri
   

16. 
    Sianid turşusu və duzların toksiki təsiri nədən ibarətdir?
    

1. 
   Hemoqlobində qırmızı qan kürəciklərini sıradan çıxarmaq
   
2. 
   Sinir sisteminin sıradan çıxması
   
3. 
   Mədə-bağırsaq sisteminə toksiki təsir
   
4. 
   Böyrəklərin fəaliyyətinin zəifləməsi
   
5. 
   Oynaqlarda toplanması
   

17. 
    Toksikologiya sözünün mənası nədir?
    

1. 
   Yunan sözü olub toxikon – zəhər + … logiya – təlim, elm deməkdir
   
2. 
   İngilis sözüdür
   
3. 
   Fransız sözüdür
   
4. 
   Alman sözüdür
   
5. 
   Rus sözüdür
   

18. 
    Toksinlər neçə yerə ayrılır?
    

1. 
   2 yerə ayrılır
   
2. 
   3 yerə ayrılır
   
3. 
   5 yerə ayrılır
   
4. 
   6 yerə ayrılır
   
5. 
   Yalnız bir cür təsir edir
   

19. 
    Pestisidlərin tərkibinə daxil olan birləşmələrdə ən çox hansı kimyəvi element daxil olur?
    

1. 
   Cl
   
2. 
   J
   
3. 
   Al
   
4. 
   Cd
   
5. 
   He
   

20. 
    Termotaksis nədir?
    

1. 
   Canlı orqanizmlərdəm xarici mühitin kəskin temperature təsirlərinə qarşı reflector cavab
   
2. 
   Canlılarda temperaturun normadan aşağı düşməsi
   
3. 
   Orqanizmdə temperaturun yüksəlməsi
   
4. 
   Toksiki təsirdən baş verən cavab reaksiya
   
5. 
   Orqanizmdə metobalizm prosesi
   

21. 
    Qara Metallurgiya sənayesinin toksiki məhsulları
    

1. 
   SO₂, NO₂, H₂S, CO, CO₂
   
2. 
   CH₄, C₂H₂, NH₃, C₂H₂
   
3. 
   C₂H₂, C₂H₆, NO₂
   
4. 
   SiH₄, ArH₃, H₂, NH₃
   
5. 
   He, Kr, CH₄, N₂O
   

22. 
    Kadmium və onun birləşmələrinin toksiki təsiri özünü necə göstərir?
    

1. 
   Ağ ciyər və qara ciyərin funksiyasını pozur
   
2. 
   Beyin yarımkürələrində toplanır
   
3. 
   Dəridə yanıqlar törədir
   
4. 
   Xromosomları dağıdır
   
5. 
   Sümük toxumalarını dağıdır
   

23. 
    Davamlı üzvi toksikantların insane sağlamlığına təsiri
    

1. 
   Orqanizmdə toplanması (kumilyasiya)
   
2. 
   Zülallara təsir
   
3. 
   Aminturşulara təsir
   
4. 
   Hemoqlobinə təsir
   
5. 
   Sümük toxumalarına təsir
   

24. 
    Dioksinlərin toksiki təsiri daha çox hansı orqanlarda özünü göstərir?
    

1. 
   Sinir sistemində
   
2. 
   Mədə-bağırsaq traktında
   
3. 
   Qara ciyərdə
   
4. 
   Böyrəklərdə
   
5. 
   Ürək-damar sistemində
   

25. 
    Kükürdlü birləşmələrin ətraf mühitə yayılması mənbələri
    

1. 
   Filiz saflaşdırma kombinatları, qara və əlvan metallurgiya
   
2. 
   Neft emalı sənayesi
   
3. 
   Qaz-kondesat istehsalı
   
4. 
   Çuqun istehsalı
   
5. 
   Polad istehsalı
   

26. 
    Stirolun atmosfer havasına ayrılması necə baş verir?
    

1. 
   Üzvi sintez reaksiyalarında polimerlərin alınması mərhələsində
   
2. 
   Daş kömür qətranın alınmasında
   
3. 
   Etilenin sənaye miqyasında istehsalı zamanı
   
4. 
   Benzolun asetilendən alınması reaksiyasında
   
5. 
   Neft emalı prosesində
   

27. 
    Hydrogen-xloridin ətraf mühitdə yayılmasının əsas mənbələri
    

1. 
   əlvan metallurgiya
   
2. 
   qara metallurgiya
   
3. 
   gübrə istehsalı
   
4. 
   neft emalı
   
5. 
   qaz-kondensat istehsalı
   

28. 
    Merkaptanların spesifik toksiki təsiri nə ilə fərqlənir?
    

1. 
   Kəskin iyi olub tənəffüs yollarını qıcıqlandırması ilə
   
2. 
   Asan neytrallaşdırıla bilməsinə görə
   
3. 
   Orqanizmdə asan transformasiya olunması ilə
   
4. 
   Sümük iliyində toplanması
   
5. 
   Qara ciyər hüceyrələrinin parçalanmasına səbəb olması
   

29. 
    Radon hansı qrup kanserogen maddələrə daxildir
    

1. 
   α –şüalandırıcılar
   
2. 
   Neyronlara təsir edən
   
3. 
   Adrenalin blokatorlar
   
4. 
   Ditiollar
   
5. 
   Kəskin biotransformasiya edənlər
   

30. 
    Davamlı toksiki birləşmələr (DTB) hansı kimyəvi maddələri əhatə edir?
    

1. 
   Polixlordibenzodioksinlər (PXDD), polixlorbifenillər (RXB), heksaxlorbenzol (HXB) DDT və b.
   
2. 
   Alkinlər
   
3. 
   Nitrobirləşmələr
   
4. 
   Aromatik k/h-lər
   
5. 
   Qarışıq funksialı birləşmələr
   

31. 
    Arsenin ətraf mühitdə yayılması miqdarı normativləri
    

1. 
   Atmosfer havasında 1,001-0,01 mkqm³
   
2. 
   Qeyri üzvi birləşmələri üçün – 4 mkqkd
   
3. 
   Şəhərlərdə 0,05-0,08 mkq/m³
   
4. 
   Atmosfer havasında – 0,02-0,04 mkq/m³
   
5. 
   Torpaqda 0,5-0,7 mkqkq
   

32. 
    Metobolizm nədir?
    

1. 
   Orqanizmdə gedən biokimyəviçevrilmə nəticəsində ona lazım olan mühüm simtez etmə qabiliyyəti
   
2. 
   Orqanizmdən amin turşuların ayrılması
   
3. 
   Zülalın sintezi
   
4. 
   Zülalların amin turşulara parçalamması
   
5. 
   Orqanizmdə pH-ın dəyişməsi
   

33. 
    Qamma (γ) aminoyag turşusunun mərkəzi sinir sisteminə təsirinin mahiyyəti nədən ibarətdir?
    

1. 
   Sinir impulslararının mərkəzi sinir sisteminə ötürülməsini ləngitmək
   
2. 
   Sinir impulslarını ötürmək
   
3. 
   Sinir impulslarının ötürülməsində iştirak etmir
   
4. 
   Resoptorlarda qismən qarşılıqlı təsirdə olur
   
5. 
   Sinir impulslarının ötürülməsini sürətləndirir
   

34. 
    Qanın parçalanması sindromuna səbəb olan hansı toksiki maddədir?
    

1. 
   Sianidlər
   
2. 
   Fiollar
   
3. 
   İnsektisidlər
   
4. 
   FÜB-lər
   
5. 
   DDT
   

35. 
    Kəskin toksiki təsirə malik lyuzit (kimyəvi silah) orqanizmdə maddələr mübadiləsinin pozulmasına necə təsir göstərir?
    

1. 
   Karbohidratların mübadiləsini tormazlayır
   
2. 
   Hemoqlobinlə kompleks birləşmə əmələ gətirir
   
3. 
   Eritrositləri parçalayır
   
4. 
   Tənəffüz orqanlarını zədələyir
   
5. 
   Qara ciyərdə metobolizmi pozur
   

36. 
    Toksikologiya kimyəvi antoqonizm nədir?
    

1. 
   Zəhər və antizəhərin kimyəvi qarşılıqlı təsirdə olması və zəhəri dəf etməsi
   
2. 
   Aminturşulardan zülalların əmələ gəlməsi
   
3. 
   Zülallarda baş verən çevrilmələr
   
4. 
   Toksiki maddənin orqanizmdə oksidləşməsi
   
5. 
   Karbohidratların orqanizmdə parçalanması
   

37. 
    İkinci növ sinir impuls ötürücüsü olan katexolaminlərin bioloji əvəzləyicisi hansı aminturşusudur?
    

1. 
   Tirozin
   
2. 
   Alanın
   
3. 
   Serin
   
4. 
   Qlisin
   
5. 
   Fenilalanin
   

38. 
    Antisianidlərə daxil olan birləşmələri göstərin
    

1. 
   Tiosulfatlar və nitritlər
   
2. 
   Qlükoza və hidroxinon
   
3. 
   Aminturşu və spirtlər
   
4. 
   Qliserin və yağlar
   
5. 
   H₂ O₂ və KMnO₄-ün 2%-li məhlulu
   

39. 
    Daxili şüalanmada hansi prosses daha çox tətbiq edilir?
    

1. 
   Adsorbsiya
   
2. 
   Absorbsiya
   
3. 
   Xromotoqrafiya
   
4. 
   Ammonoliz
   
5. 
   Hidroliz
   

40. 
    Radioaktiv şüalanmanın hansı növləri məlumdur?
    

1. 
   2
   
2. 
   4
   
3. 
   6
   
4. 
   5
   
5. 
   3
   

41. 
    0,5 kq nüvə yanacağından əldə olunan enerjinin miqdarı neçə ton daş kömürdən alınan yanacağın enerjisinə bərabərdir?
    

1. 
   1000 ton
   
2. 
   500 ton
   
3. 
   10.000 ton
   
4. 
   100.000 ton
   
5. 
   100 ton
   

42. 
    AES-I dünya enerji istehsalının neçə faizini təşkil edir?
    

1. 
   17
   
2. 
   25
   
3. 
   20
   
4. 
   10
   
5. 
   30
   

43. 
    Hüceyrələrdə radiasiyanın təsiri necə baş verir?
    

1. 
   Hüceyrənin strukturu pozulur və onunla bağlı olan maddələr mübadiləsi
   

dəyişir

2. 
   Hüceyrə nüvəsi dağılır
   
3. 
   Sitoplasmanın oksidləşməsi baş verir
   
4. 
   Hüceyrə membranı zədələnir
   
5. 
   Hüceyrədaxili osmos təzyiqi pozulur
   

44. 
    Orta dozada şüa xəstəliyinin müalicəsi neçə gün davam edir?
    

1. 
   14-20 gün
   
2. 
   10-15 gün
   
3. 
   5-10 gün
   
4. 
   20-30 gün
   
5. 
   30-40 gün
   

45. 
    Xəstəliyin şiddətli dövründə hansı hallar baş verir?
    

1. 
   Bədən temperaturu yüksəlir, qanaxma artır, ürəkdə və ilikdə qan sızması baş verir
   
2. 
   Baş ağrıları
   
3. 
   Ürək bulanma
   
4. 
   Böyrək çatışmazlığı
   
5. 
   Qara ciyərin metabalizmi pozulur
   

46. 
    Etildiamintetra sirkə turşusu daha çox hansı intoksikasiyada tətbiq edilir?
    

1. 
   Qurğuşunla
   
2. 
   Sianid turşusu və duzları ilə intoksikasiyada
   
3. 
   Hidrogen-sulfidlə
   
4. 
   Civə ilə intoksikasiya
   
5. 
   FÜB-lə
   

47. 
    Dərman preparatları ilə zəhərlənmə ümumi toksiki zəhərlənmələr içərisində hansı miqdardadır?
    

1. 
   11-15 %
   
2. 
   1-5 %
   
3. 
   20-30%
   
4. 
   5-10%
   
5. 
   3-5%
   

48. 
    Nitroaminlər daha çox hansı xəstəliklərin yaranmasına səbəb olur?
    

1. 
   Onkoloji
   
2. 
   Tənəffüs yolları
   
3. 
   Böyrək xəstəliyi
   
4. 
   Mədə-bağırsaq
   
5. 
   Qan xəstəliyi
   

49. 
    Şəhər əhalisi üçün içməli sularda nitratların miqdarı ən çox hansı həddə müəyyən edilmişdir?
    

1. 
   20 mq/l
   
2. 
   40 mq/l
   
3. 
   50 mq/l
   
4. 
   10 mq/l
   
5. 
   5 mq/l
   

50. 
    Fotokimyəvi reaksiyalar
    

1. 
   İşıq Fotonlarının təsiri ilə gedən kimyəvi reaksiyalar
   

Cl₂+h→2Cl 2Cl+CH₄→CH₃Cl+HCl

2. 
   İşıqda baş verən reaksiya
   
3. 
   Birləşmə reaksiyaları
   
4. 
   Parçalanma reaksiyaları
   
5. 
   Partlayışla baş verən kimyəvi çevrilmələr
   

51. 
    Toksiki təsirin təsnifatı necə aparılır?
    

1. 
   Orqanizmə təsiri xüsusiyyətinə görə.
   
2. 
   Toksiki maddənin tərkibinə görə.
   
3. 
   Funksional qruplara görə.
   
4. 
   Üzvi maddələrdə radikallara əsasən.
   
5. 
   Qeyri üzvi birləşmələr əsasında.
   

52. 
    Toksigenetikanın parametrlərini qeyd edin.
    

1. 
   Toksikilik dərəcəsi. Zəhərin havada qatılığı (mq/1) zaman (dəq); ağ ciyərin həcmi, bədənin çəkisi (kq).
   
2. 
   Qatılıq.
   
3. 
   Kütlə.
   
4. 
   Ağ ciyərin həcmi.
   
5. 
   Toksikilik dərəcəsi.
   

53. 
    Bioloji obyektlərin radiasiya təsirindən qorunması.
    

1. 
   Şüaudan qurğunun, beton, fərdi mühafizə vasitələri, radioprofektorlarla.
   
2. 
   Polimer materiallarla.
   
3. 
   Silisium birləşmələri ilə.
   
4. 
   Aktivləşdirilmiş kömürlə.
   
5. 
   Silikagel ilə.
   

54. 
    Dehidradlaşma reaksiyaları toksikoloji çevrilmələrdə baş verirmi?
    

1. 
   Bəzi toksiki təsir zamanı baş verə bilər.
   
2. 
   Toksiki maddənin tərkibindən asılı olaraq baş verir.
   
3. 
   Bütün toksiki təsir proseslərində baş verə bilir.
   
4. 
   Baş vermir.
   
5. 
   Hidrogen rabitələri olan birləşmələrdə mümkündür
   

55. 
    Porulyasiyalar hansı sahələri əhatə edir?
    

1. 
   Genetikada, ekologiyada və təkamül təlimində müəyyən ərazidə yerləşən bir-birilə və başqaları ilə qarşılıqlı əlaqə şəraitində uzun müddət sayını tənzim edə bilən hər hansı canlı növünün fərdlər qrupu.
   
2. 
   Heyvanlar aləmini.
   
3. 
   Bakteriyaları.
   
4. 
   Mikroorqanizmləri.
   
5. 
   Bitkilər aləmini
   

56. 
    Toksiki təsirin təsnifatı nəyə əsasən aparılır?
    

1. 
   Orqanizmin ayrı-ayrı orqanlarına təsiri mexanizminə görə.
   
2. 
   Toksiki maddələrin növünə görə.
   
3. 
   Toksiki təsirə səbəb olan kimyəvi maddələrin tərkibinə əsasən.
   
4. 
   Biosferdə yayılması dərəcəsinə görə.
   
5. 
   Toksiki maddələrin ətraf mühitdə yayılmasına görə.
   

57. 
    Doza anlayışı nəyi ifadə edir?
    

1. 
   Zəhərli maddələrin minimal miqdarının həyat fəaliyyətinin dəyişməsinə təsir edən kəmiyyəti.
   
2. 
   Vahid kütlədə toksiki maddənin miqdarı.
   
3. 
   Orqanizmə daxil olan toksiki maddənin kütləsini.
   
4. 
   Toksiki maddənin atmosfer havasında həcmini.
   
5. 
   Orqanizmdə toplanan toksiki maddə miqdarını.
   

58. 
    Biosferdə baş verən zəhərlənmənin nəticələri nədən ibarət olur?
    

1. 
   Bioloji varlıqlarda fəsadlara səbəb olur.
   
2. 
   Heyvanlar aləminə təsir edir.
   
3. 
   Bitki örtüyünün məhvinə.
   
4. 
   Toksiki maddələrin transformasiyası baş verir.
   
5. 
   Populyasiyaları pozur.
   

59. 
    Yol verilən ən yüksək toksiki hədd.
    

1. 
   Orqanizmdə onun sağlamlığına təsir edə bilməyəcək hədd.
   
2. 
   Toksiki maddənin orqanizmdə çevrilmə həddi.
   
3. 
   Funksional qrupların sayı görə.
   
4. 
   Toksiki maddənin orqanizmdə toplanma qabiliyyəti.
   
5. 
   Parçalanma sürəti.
   

60. 
    Dərman maddələri ilə intoksikasiya nəyə deyilir?
    

1. 
   Dozanın pozulmasına.
   
2. 
   Dərman maddələrinin qəbul edilməsinə.
   
3. 
   Dərman maddələrinin hidrolizinə.
   
4. 
   Dehidroxlorlaşmaya.
   
5. 
   Ammonolizə.
   

61. 
    Neyronların funksiyası nədir?
    

1. 
   Sinir impulslarının ötürücüsüdür.
   
2. 
   Maddələr mübadiləsini tənzimləyir.
   
3. 
   Daxili sekresiya vəzilərinin fəaliyyətini əlaqələndirir.
   
4. 
   Orqanların arasında əlaqə yaratmaq.
   
5. 
   Termotaksisin ötürücüsüdür.
   

62. 
    Zəhərli-toksiki qazların ayrılmasının əsas mənbələri.
    

1. 
   Metallurgiya.
   
2. 
   Atom elektrik stansiyaları.
   
3. 
   Su-elektrik stansiyaları.
   
4. 
   Təyyarələr.
   
5. 
   Avtomobillər.
   

63. 
    Ekosistemlərin transformasiyası nədir?
    

1. 
   Ekosistemdə baş verən dəyişmələr.
   
2. 
   Ekosistemə əlavə olunan növlər.
   
3. 
   Ekosistemlərdə yaranan tarazlıq.
   
4. 
   Ekosistemlərdə növ müxtəlifliyi.
   
5. 
   Ekosistemin dağılması.
   

64. 
    Fosfor üzvi birləşmələrin toksiki təsiri nədən ibarətdir?