E-DÖNÜŞÜm tüRKİye projesi BİRLİkte çalişABİLİRLİk esaslari rehberi

DOSYA (VERİ) SUNUMU ve DEĞİŞİMİ

1. ESASLAR

Bir çok kamu kuruluşu elektronik ortamda kullanıcılara bilgi sunmakta, bilgi sunumu ve değişimi e-devlet uygulamalarının önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu açıdan sunulan bilgilere, ilgili tüm taraflar için en az yük getirecek şekilde, kolay erişim sağlanması, etkinliği artırmak ve e-devlet uygulamalarından beklenen faydayı elde etmek için son derece önemlidir. Birlikte çalışabilirlik standartlarının tümünde olduğu gibi, veri sunumu ve değişimi için kullanılacak standartların da belirli bir teknolojiyi öne çıkarmaması, belirli ürünlere/firmalara bağımlılık yaratmaması ve alternatifli olması e-devlet uygulamalarından etkin şekilde faydalanabilmenin ön koşuludur.

Bu bölümde, elektronik ortamdaki verilerin sunumu ve değişimi için gerekli standartlar ortaya konmuştur. Standartlar belirlenirken dikkat edilen temel noktalar; sunulan bilgilerin kullanıcı tarafında asgari derecede ek yazılım gerektirmesi, kullanılacak araçların mümkün olduğunca açık standartlara dayalı olması ve bu bilgilere farklı platformlardan ulaşılabilmesidir.

2. KULLANILACAK STANDARTLAR

Aşağıda veri sunumu ve değişimine ilişkin formatlar belirtilmiştir. Mümkünse, bilgilere farklı araçlarla erişimi kolaylaştırmak amacıyla, aynı dosyanın farklı formatlarda oluşturulmuş sürümlerinin de sunulması önerilmektedir.

1. Sıkıştırılmış Dosyalar

Bu tip dosyalar için aşağıdaki tabloda yer verilen formatlardan herhangi birisi kullanılabilir.

Bileşen	Standart/Teknoloji	Açıklama
Dosya sıkıştırma	ZIP (.zip)
	GZIP (.gz), TAR (.tar)
	7ZIP (.7z)

2. Kelime İşlem Dokümanları

Kelime işlem dokümanlarından üzerinde işlem yapılmasına ihtiyaç duyulmayanlar için “.html” veya “.pdf” formatlarından uygun olanı kullanılmalıdır. Üzerinde işlem yapılabilmesine olanak sağlayan (“.html” ve “.pdf” formatlı dokümanlar üzerinde değişiklik yapılamaz) kelime işlem dokümanlarının paylaşımı için aşağıdaki tabloda belirtilen formatlardan en az birinin kullanımı zorunludur. Bunlardan hangisinin kullanılacağına ihtiyaca göre karar verilebilir. Diğer taraftan, OASIS (Organization for the Advancement of Structured Information Standards) tarafından ofis dokümanları için standart olarak kabul edilen “Open Document Format for Office Applications - OpenDocument” formatının önümüzdeki dönemde kamu kurumlarının belge değişimi için zorunlu standart olarak kullanılması öngörülmektedir.

 

Bileşen	Standart/Teknoloji	Açıklama
Kelime işlem dokümanları (üzerinde işlem yapılamayan)	Hypertext File Format v4.01 (.html)
	Portable Document Format v4 (.pdf)	Türkçe yazı tipleri gömülü olarak saklanmalıdır.
Kelime işlem dokümanları (üzerinde işlem yapılabilen)	Microsoft Word 97 (.doc)
	Rich Text Format (.rtf)
	Plain/Formatted Text (.txt)
	OpenDocument (.odt)

 

Bu bölümde belirtilen formatlar ve bu formatlarda doküman üretebilen araçlar konusunda daha detaylı bilgiler EK-A’da verilmiştir.

3. Sunum Dokümanları

Sunum dokümanlarından üzerinde işlem yapılmasına ihtiyaç duyulmayan dokümanlar için “.html” veya “.pdf” formatlarından uygun olanı kullanılmalıdır. Üzerinde işlem yapılabilmesine olanak sağlayan (“.html” ve “.pdf” formatlı dokümanlar üzerinde değişiklik yapılamaz) sunum dokümanlarının paylaşımı için aşağıdaki tabloda belirtilen formatlardan ihtiyaca uygun olanı kullanılmalıdır. Üzerinde işlem yapılabilecek şekilde üretilecek dokümanlar için “OpenDocument” sunum formatının önümüzdeki dönemde kamu kurumlarının belge değişimi için zorunlu standart olarak kullanılması öngörülmektedir.

Bileşen	Standart/Teknoloji	Açıklama
Sunum Dokümanları (üzerinde işlem yapılamayan)	Hypertext File Format v4.01 (.html)
	Portable Document Format v4 (.pdf)	Türkçe yazı tipleri gömülü olarak saklanmalıdır.
Sunum Dokümanları (üzerinde işlem yapılabilen)	Microsoft Powerpoint 97 (.ppt)
	OpenDocument (.odp)

 

Bu bölümde belirtilen formatlar ve bu formatlarda doküman üretebilen araçlar konusunda daha detaylı bilgiler EK-A’da verilmiştir.

4.