E. I. Musaboyev, A. Q. Bayjanov Yuqumli kasalliklar epidemiologiya va parazitologiya Tibbiyot kollejlari uchun o ‘quv qo ‘llanma «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»

enteropatogen ichak tayoqchalarining ayrim turlari chaqira­digan ichak infeksiyasi bo‘lib, asosan ichakning zararlanishi bilan kechadi;

vibrionlar qo‘zg‘atadigan o‘tkir yuqumli kasallik bo‘lib, ingichka ichakning toksik shikastlanishi va suv-elektrolit alma- shinuvining buzilishi bilan kechadi;

viruslar qo‘zg‘atadigan yuqumli kasallik bo‘lib, umumiy intoksikatsiya, jigarning zararlanishi va moddalar almashinuvining buzilishi bilan kechadi.

22. 
    Virusli gepatitlarda
    

1. 
   siydikda oqsil, eritrositlar, leykositlar, shilimshiq va qon aralash ich ketishi, qonda qand miqdorining oshishi kuzatiladi;
   
2. 
   qonda bilirubin miqdorining oshishi, transaminazalar (AlAT va AsAT) faolligi va timol sinamasining oshishi kuzatiladi;
   
3. 
   qorinda rozeola, jigar va taloqning kattalashishi, qabziyat, meteorizm, isitma kuzatiladi, til kattalashishi natijasida unda tish izlari aniqlanadi;
   
4. 
   yuqori qovoqning osilib qolishi, ko‘z qorachiqlarining har xil bo‘lishi, ovoz pasayishi, yutishning qiyinlashishi kuzatiladi;
   
5. 
   ichning suvday suyuq ketishi, najasning guruch yuvindisiga o‘xshashi, arterial bosimning pasayib ketishi, terida hosil bo‘lgan burmalarning yozilmasligi kabi belgilar qayd etiladi.
   

23. 
    B paratif bilan
    

1. 
   faqat odamlar kasallanadi, bu kasallik hayvonlarda uchra- maydi, oziq-ovqatlar, suv, aloqa yo‘li bilan va iflos buyumlar orqali yuqishi mumkin;
   
2. 
   faqat hayvonlar kasallanadigan va kanalar yuqtiradigan yuqumli kasallik bo‘lib, markaziy nerv sistemasining zararlanishi va yuqori harorat bilan xarakterlanadi;
   

12. 
    — Yuqumli kasalliklar
    

3. 
   odamlar va hayvonlar kasallanishi mumkin bo‘lgan ichak infeksiyasi bo‘lib, infeksiya organizmga asosan oshqozon-ichak yo‘llari orqali tushadi;
   
4.