Edebiyatimizda ilkler
Yüklə 138,46 Kb.
|
EDEBİYATIMIZDA İLKLER * İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi(Noktalama işaretleri ilk defa kullanıldı.) /1859 * ilk epik tiyatro örneği: Haldun TANER / Keşanlı Ali Destanı * Edebiyatımızda ilk edebi roman: Namık Kemal / İntibah
* Edebiyatımızdaki ilk çağdaş roman: Halit Ziya Uşaklıgil/ Mai ve Siyah * İlk çeviri roman: Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /1859 * İlk köy romanı: Nabizade Nazım / Karabibik * İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül * En başarılı psikolojik roman yazarımız: P.Safa / 9.Hariciye koğuşu * İlk realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası * Dünya edebiyatındaki ilk realist roman: Madama Bovary * Türk Edebiyatı'nda iç monolok tarzı yazılmış ilk roman: A.Ağaoğlu / Bir Düğün Gecesi * Edebiyatımızda ilk kadın romancı: Fatma Aliye * Edebiyatımızda ilk kadın şair: Mihri HATUN ( 15. yy.) * ilk sefaretname örneği: Yirmi Sekiz Mehmet Çelebi / Paris Seyahatnamesi * İlk defa Batı Edebiyatı nazım şeklini(sone) kullanan: Cenap ŞAHABETTİN * İlk defa şiire konuya uygun başlık koyan: Cenap ŞAHABETTİN / Elhan-ı Şita * Edebiyatımızın ilk pedegojik eseri: NABİ / Hayriye-i Nâbi * Divan Edebiyatında süslü nesrin ustası: NERGİSİ * İlk resmi Türkçe gazete: Takvim –i Vakayi * İlk yarı resmi gazete: Ceride-i Havadis * İlk özel gazete: Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agâh Efendi * İlk tarihi roman: Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri * İlk pastoral şiir: A.Hamit Tarhan /Sahra * İlk şiir çevirisini yapan ve noktalama işaretlerine ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci: Şinasi * Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi yazmıştır.(Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi) * Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan: A.Hamit /Eşber veya Sardanapal * Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri: A.Hamit/Nesteren * İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk * İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami / Kamus-ı Türki * İlk bibliyografya: Keşfü’z Zünun / Katip Çelebi * İlk hatıra kitabı: Babürşah / Babürname 
* İlk hamse yazarı: Ali Şir Nevai * İlk tezkire: Ali Şir Nevai / Mecalis’ün Nefais * İlk antoloji: Ziya paşa / Harabat * İlk atasözleri kitabı: Şinasi / Durub-i Emsal-ı Osmaniye * ilk edebiyat dergimiz Hazine-i Evrak. * İlk mizah dergisi: Diyojen / Teodor Kasap * İlk hikaye kitabı: A.Mithat / Letaif-i Rivayet * İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim * İlk Türkçe yazılan kitap: Kutadgu Bilig * İlk siyasetname: Kutadgu Bilig * İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya UŞAKLIGİL * Şiirde ilk defa “Türk” kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul * Dünya Edebiyatındaki ilk modern roman: Cevantes/ Don Kişot * İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati * Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: KUTADGU BİLİG * İlk seyahatname: MİR’ATÜL MEMALİK / SEYDİ ALİ REİS * İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi * Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü * Dünya edebiyatındaki ilk hikayeci ve eseri: Boccaio / Decamkeron * Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan Yahut Silistre * Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevhik FİKRET * Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman Paşa / SARF-I TÜRKİ * İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra * Divan Edebiyatında “mahallileşme” akımının temsilcisi: Nedim * Divan Edebiyatı'nın “Sebk-i Hindi” tarzını ilk temsilcisi: Naili * Şarkıyı icat eden: NEDİM * İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus'ul Alam * İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık * İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig * Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri * İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi * Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem * Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul * Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin * Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazarı: A. Hamit / Validem * İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı * Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi * İlk Türk destanı: Alp Er Tunga Destanı * Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan: Namık Kemal * Bizde epik tiyatro türünün kurucusu: Haldun Taner * İlk kadın romancımız: Fatma Aliye Hanım * Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa * Dünyanın bilinen ilk destanı: Sümerler / Gılgamış Destanı * Dünyanın halen yaşayan en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızlar / Manas Destanı * Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi * Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman: Halide Edip Adıvar / Ateşten Gömlek * Komedi türünün ilk büyük ustası: Aristofanas * Trajedi türünün ilk büyük ustası: Aiskylos * İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı :A.Vefik paşa * Deneme türünün kurucusu: Montaigne * İlk divan şairi: Hoca Dehhani * Son divan şairimiz: Şeyh Galip * Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu'yu işleyen: Refik Halit Karay * İlk çocuk şiirlerini yazan: Tevfik Fikret / Şermin(Nâbi’nin “Hayriyye” eserinden etkilenerek) * Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler * Edebiyatımızda ilk kadın romancı: Fatma Aliye * Edebiyatımızda çoçuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi'nin Hayriye'si ve Sümbülzade Vehbi'nin Lütfiye'sidir. * Edebiyatımızdaki ilk eleştirmen: Namık Kemal * İlk çoçuk yayınımız: Eftal ve Mümeyyiz(1869) * Türk Edebiyatı'nda bilinen ilk çocuk gazetesi (Çocuklar İçin): Mümeyyiz * Aşık Veysel ilk olarak A.Kutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır. * Türk Edebiyatı'nda yayınlanmış ilk öykü kitabı: Emin Nihat Tarlan / Müsameratname(1872) * Türk Edebiyatı'nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar. * Türk Edebiyatı'nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız: Oğuz Atay / Tutunamayanlar * Türk Edebiyatı'nda Batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır. * Türk Edebiyatı'nda yazıya geçirilen ilk masallar: Billur Köşk Masalları * Türk masalları ilk defa yurt dışında 16. Lui döneminde Fransa'da yayınlanmıştır. * Türk masallarını ilk defa derleyen İ.Kunoş adlı Macar bilim adamıdır. * İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu'dur(1953) * Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü: Kara Maske(1943) * Dünyada ilk özgün çizgi roman: New Fund(1935) * Dünyada ilk özgün çizgi macera hikayesi: Dick Tracy(Chester Gould) * Dünyada ilk kez resimle yazıyı birleştiren, konuşma balonları hazırlayan ressam William Hogarth'tır.(1697-1908) * Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk: Yedi Meşaleciler * Yahya Kemal bütün şiirlerini aruzla yazmıştır, yalnız “Ok” şiiri hece vezni ile yazmıştır. * Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eser: A. Hamit Tarhan / Eşber * Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri: Y.Ziya Ortaç / Binnaz * İlk hatıra kitabı: Babürşah / Babürname * İlk hamse yazarı: Ali Şir Nevai * Basılan ilk küçük hikaye kitabı (ilk gerçekçi hikaye): S.Sezai / Küçük Şeyler * Bilinen ilk Türk yazarı: Yollug Tigin * İlk siyasetname eseri: Kutadgu Bilig * İlk mensur şiir yazarı: R. Mahmut Ekrem * İlk sosyolog: Ziya Gökalp * İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur. * Ülkemizdeki ilk müslüman kadın tiyatrocu: Afife Jale * Dünyada bilinen en eski destan: Gılgamış * Dünyadaki ilk kadın romancı: Afraben(Afrahat) * Türk Edebiyatı'ndaki ilk deneme yazarı: Nurullah Ataç * İlk tezkiremiz: A.Şir Nevai/ Mecalis'ün Nefais * İlk matbaada basılan ilk kitabımız: Vankulu Lügati * İlk edebi topluluk: Servet-i Fünun * İlk divan sahibi sanatçımız: Yunus Emre * Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği: Aprın Çar Tigin * Nobel edebiyat ödülünü il kez İsviçre kazandı. * Türkçe'nin ilk gramer kitabını “Baskakov” yazmıştır. * Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı: M.Emin Yurdakul * Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan sanatçımız: M.Emin Yurdakul * Serbest müstezatı aruzla deneyen ilk şairimiz: Tevfik Fikret * Şiirde noktalama işaretini ilk kez kullanan Servet-i Fünun sanatçısı: Tevfik Fikret * Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez kullanan: Nazım Hikmet(1929) * Edebiyatımızda anjabomanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır. * İlk Nobel Edebiyat Ödülü alan ilk Müslüman yazar: Necip Mahfuz(Kayra) * En uzun ömürlü edebiyat dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi'dir. * Türkiye'de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat: M. Doğan / Bir Lügt Bulamadım * Amerikan Kız Koleji'nde okuyan ilk Türk: Halide Edip Adıvar * Hayat hikayesini İngilizce yazan ilk yazarımız: Halide Edip Adıvar * Milli Mücadele'de bulunan ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar'dır. * Türkiye'de kurulan ilk kadın derneği kurucularından biri Halide Edip Adıvar'dır. * Atatürk'e muhalefet olan ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar'dır. * Sürgüne gönderilen ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar'dır. * Fecr-i Ati( Geleceğin Aydınlık Edebiyatı) Edebiyatı’nın isim babası: Faik ALİ NOTLAR
NAZIM BİÇİMLERİ
Yüklə 138,46 Kb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||