Een uitgave van de Heemkundekring m m. V de Gemeente Schijndel 2003

VLIEGVELD

Het Vliegveld bij de spoorwegovergang te Eerde 1945 (NAA 1930 – 1960 inv.nr.1126).

Het door de Geallieerden in het najaar van 1945 aangelegd vliegveld ter hoogte van de Eerdse Bergen.

VlIEGVELDWEG

De Vliegveldweg [vm].

Een van de wegen in het heidegebied de Vlagheide die is omgedoopt tot Vliegveldweg als herinnering aan het in de Tweede Wereldoorlog door de Geallieerden aangelegd vliegveld.

VLIERBOS

Onder dWijbosch op die Acker aen den Vlierboss 1554 (RA 45 fol.58).

Een in het oog springende vlierstruik?

VLOET

Een huis en hof en een streep lant die wech te Vlote bij Delsscot 1367 (BP 1175); tot die gemeynde Vloet die Aa 1569 (RA 51 z.f.); de Vloot 1757 (JW).

Het mnl. vloet betekent 'watervloed, overstroming' (Molemans, Overpel­t, 347); waarschijnlijk een laag gelegen gebied.

VLOETMANSBEEMD

Ex Vloetmansbeempt 1465 (HH 130).

Afgeleid van de FN.

VLOETMANSKAMP

Huis erf hof aangelag samen tien lopensen in Delscot en Vloet­manscamp aldaar 1494 (BP 1264); ene hoijcamp aent Elschot ge­noemt Vloetermanscamp 1535 (CvB).

De FN Vloetman(s) was in de 15e eeuw bekend uit oude cijnsregisters.
VOETSEKOOP

Voetsekoop N.1886, 1903; D 1489, 1515 (he: 75.30); Jaantjes- of Voetsekoop N.1875; A 2378-2379 (b: 88.30).

Destijds aangekocht door een zekere familie Voets, een bijzonder oude Schijndelse FN die in de middeleeuwse cijnsregis­ters nog in gelatiniseerde vorm voorkomt onder 'Pedis'.
VOGELBRAAK

Een stuck aerlants geheyten Vogelbraeck inden Broecksendijck aenden Born 1533 (RA 41 fol.54); een stuck lants gheheiten Voegelbraeck 1546 (RA 44 fol.4).

De braak van de familie Vogels of een ontgonnen stuk waar veel vogels nestelen.
VOGELENZANG

Land ter plaetse den Vogelensanck 1655 (CvB); huijs schuer esthuijs hoff boomgaert ende lande daeraen gelegen in Schijndel in de Vogelsanck 1685 (RA 142); een hopveldeken gelegen in de Vogelsanck onder Schijndel N. 1726; den Vogelsang 1757 (JW); onder den gehugte Broekstraat genaemt de Voogelesank 1772 (RA 167 fol.81); Vogelensang 1803 (HV); te Gemonde onder Schijndel in de Vogelzank 1807 (RA 184 fol.20); Vogelenzang 1832 (kad); B 1223-1272; Vogelzang 1832 (kad); C 1 -116; de Vogelenzang N.1894; 1362-1364 (b, w: 81.70).

Laag gebied met struikgewas, goede plaats voor allerlei (zang)­vogels (zie kaart figuratief 1757).
Achterste VOGELENZANG

Een parceel teullant den Agtersten Voogelesank omtrent twee loopense 1781 (RA 171 fol.26v); de Achterste Vogelenzang N.1852; C 36 (b: 62.50).

Voorste VOGELENZANG

Item een parceel teullant den Voorste Voogelesank groot omtrent drie en een halff loopense 1781 (RA 171 fol.26v); de Voorste Vogelenzang N.1852; C 18 (b: 36.70).

VOGELENZANGLAND

Seven loopense ackerlant in de Vogelsank ende neffens het Vogelsangslant 1695 (RA 132 fol.93).

Het land in de Vogelenzang.


VOGELKOOI

Een camp hoijlants van ontrent ses mergen gelegen achter de Vogelkoij aldaer 1621 (RA 87 z.f.).

Is hier misschien de Eendenkooi bedoeld?
VONDER

Hoge VONDER

Eenen camp hoylants over de Hooch Vonder ene einde die riviere van den Aa 1640 (RA 72 fol.68v); een halff campken hooijlants gelegen aen de Hoogh Vonder opte Steegde 1680 (RA 230 map 1); onder d’Elschot ontrent de Hooge Vonder genaemt Snavelscamp daer gemeenlick in wast acht karren hoys 1699 (RA 96 fol.41); een dagmaat hoylants ontrent den Hoge Vonder ene zijde seeckere beemdt genaemt den Hommelbeemt ende voorts rontsomme de riviere d’Aa 1712 (RA 98 fol.124); aen dese sijde van den Hoogvonder 1743 (RA 155 fol.187); de Hooge Vonder 1779 (Tiendarchief).

Hoger gebouwd dan de doorsnee vonders ?

Verbrande VONDER

Aent Wijbosch by die Verborde Vonder 1526 (PAS 417); een cleijn sestersse landts aen die Verbornde Vonder 1553 (RA 45 fol.40v); streckende van den gemeynen wech die men noempt aende Verbornde Vonder metten andere eynde tot aen de gemeynt of strate van Schindel by der Capelle aent Wijboss 1571 (RA 52 z.f.); onder Wijbosch aen den Verboerde Vonder 1589 (RA 56 fol.3); onder 't Wijbosch aen de Verbrande vonder 1622 (RA 65 fol.190); in die Berisacker aenden Verbrande Vonder 1635 (RA 70 fol.60v).

Een vonder is een bruggetje, in dit geval een dat verbrand is, mogelijk vanwege een veenbrand of door vernielingen van troepen van Maarten van Rossem in 1512?

VONDERSTUK

Dat Vonderstuck nabij de Voert 1500 (PAS 417).

VOORAAN

Vooraan N.1900; C 2471-2476 (b, w, hh, og, we: 1.42.40).

Deze percelen grenzen aan het heidegebied; vanaf die plaats is men begonnen met de geleidelijke ontginning van een groot aantal percelen.
VOORDIJK

De Vurdijk (vm); E 2123 (ged.)

De dijk gelegen vóór de Zuid-Willemsvaart; z.o. Achterdijk. Deze dijk bedoeld als waterkering in tegenstelling tot de oudere dijkbe­namingen.

VOOR(GE)LOOKT zie onder Gelookt

Land dat Voerloect voer Werner aen Delscot 1400 (BP 1182).

Geloekt staat voor : lookt, gelookt, afgeleid van mnl. geluken = (om)s­luiten. benaming voor een individueel, uit de heide ontgon­nen en rondom omheind perceel bouwland (Melotte-Molemans, 117), en dat voor het huis gelegen is.

VOOR(GE)LOOKTSEHOF

Uyt Voerloecschenhoff in Elscot 1500 (PAS 417).
VOORHEI

Voorhei (vm); A 669-681, 688-702; de Vurhei (vm); B 2277 (noordelijk deel van dit perceel).

Een stukje bouwland nog voor de heidepercelen gelegen van het heide­gebied dat zich verderop in de Molenheide uitstrekte.
VOORHOF

Het Voorhof N.1875, 1905; D 1444 (17.80). Bij herleiding blijkt het volgende: D 2158 = D 1444.

Een klein perceel (driehoekig van vorm) aan de grens van St.Oe­den­rode; voor = vooraan gelegen.
VOORHOOFD

Het Voorhoofd onder Elschot 1816 (GA 141); het Voorhoofd N.1871; C 499 (b: 29.90).

Gelegen aan het hoofd van een akkercomplex, vooraan gelegen; bij een huis het gedeelte tussen het huis en de straat.

Ingenomen VOORHOOFD

Ingenomen Voorhoofd onder Weibosch 1816 (GA 141).

Ingenomen in de betekenis van verkocht voorhoofd. Veelal waren voorhoofden eigen­dom van de gemeente; plaatsen waar voorpotingen (bomen) waren geplant. Ingenomen = in dit geval ter ontginning verkocht.
VOORPOTING

De Voorpoting van de Steegschekampen N.1872; E 260 (vp: 16.20); Steuerwaldskoop en de Voorpoting N.1875; A 2015, 2371, 2379 (b, og: 2.10.70.

Benoemd naar begroeiing met bomen; van het recht van voorpoting is gebruik gemaakt; dit recht is reeds in de 15e eeuw verleend.
VOORSTE

De Voorste N.1896; D 1663 (b: 51.10); den Hongerhoek genaamd de Voorste 1901 (HB 1331 fol.37a) C 2471 en 2473-2476.

Vooraan gelegen (voormalig huisperceel) in een grotere akker.
VOORT

Opte Voert 1368 (FS); en huis erf hof en die Scerpacker aen die Voert 1382 (BP 1177); land waarop 't huis ter Voert te staan plach­t 1389 (BP 1178); land dat Wyerstuc en land Kayen­hostat aen die Voert 1412 (BP 1187); elff lopensen bouwland die Brake aen den Borne strekkende tot de straat die Voert 1457 (BP 1227); aenden Born ter plaetse genaemt aen die Voert 1530 (RA 41 fol.4); huys hoff hostadt ende erffenisse daeraen gelegen met enen brouwerije daer op staende met der reetscappe vanden braugethau daertoe behoerende ter plaetssen genoempt den Boorn op die Voert 1549 (RA 44 fol.52v); twee loopense ondert Elschot op de Voirt 1677 (CvB); een acker teulants groot ontrent drie loopense onder d'Elschot op de Voirt genaamt het Heijlant N.1718; de Voort 1757 (JW); de Voort 1803 (HV); huis koestal schuur hof boomgaard en aangelegen akker- weilanden onder Elschot genaamd de Voort N. 1813; de Voort N.1886, 1893; A 1053 (hu: 08.85).

Schijndel bezat eertijds vele waterloopjes; zie daartoe de kaart figuratief van J. v.d. Weijer, anno 1757; daarin zijn verschil­lende voorden of doorwaadbare plaatsen geweest, waar later vonders of schoren gelegd werden. De ert - uitgangen kunnen ooit verborgen voorde - namen zijn! vgl. Haffert < Hamvoort.
VOORTSEBRAAK

Eenen halven buender ackerlants genoempt den Voortschenbraecke by de Voort 1474 (HC 196); enen halven bunder akkerlant genaemt de Voortschebraeke bij de Voort 1658 (RRG 75).

Een braak of perceel ter ontgining gelegen bij een voort.