Een uitgave van de Heemkundekring m m. V de Gemeente Schijndel 2003

Goede LOOP

Een braeck teulants voor op de Schoot genaemt den Goede Loop 1733 (RA 153 fol.159).

Verwijzing naar een waterloop in de directe omgeving of misschien over de vruchtbaarheid van de grond dankzij de aanwezigheid van die waterloop.

LOORAKKER

In de Olieeindsestraat is op een huis de naam ‘Loorakker’ op de gevel geplaatst. Het is onduidelijk waar deze benaming vandaan komt. In alle archieven die we hebben doorgespit is niet één keer de perceelsnaam Loorakker aangetroffen. Het vermoeden bestaat dat de toenmalige bewoners en bouwers van het huis de naam zelf hebben bedacht. Het element ‘loor’ zou verband kunnen houden met het mnl. woord ‘lore’ met als varianten leure, luere. Dat is onder twee betekenissen bekend nl. misleiden of bedriegen of bedrogen uitkomen en ook bestaat het woord ‘lore’ als benaming voor een deugniet of schelm. In hoeverre de bedenkers geïnspireerd zijn door deze betekenissen is niet bekend.

LOOSBRAAK

Eenen acker aent Wijbossche geheiten die Nieuwe Hoffstadt liggende in die Loessebraeck 1534 (RA 42 fol.5v); een hont saetlants ondert Wijbosch in de Loosbraeck 1662 (RvS); de Loosbraak 1757 (JW); een parseel teullandt genaamt de Loos­braak onder Weijbosch anderhalf lopense 1790 (RA 177); de Loosbraak onder Weibosch 1816 (GA 141); de Loosbraak N.1834, 1840, 1881, 1888, 1895; D 1125 (vh: 07.60), 1133 (b: 74.20),1143 (b: 20.50), 1150 (b: 26.10), 1185 (vh: 03.81), 1186 - 1187 (b: 29.80), 2157 , 2750 den Duin of de Loosbraak N.1838; D 1366 (b: 38.00). Bij herleiding blijkt het volgende: D 2157 = D 1142, D 2750 = D 1147.

Achterste LOOSBRAAK

De Achterste Loosbraak N.1881; D 1142, 1145 (b: 40.40).

Kleine LOOSBRAAK

De Kleine Loosbraak N.1881; D 1147 (b: 38.20).

Loos in de betekenis van loos, leeg, los, laten liggen;lozen = leeg maken/afwateren,(v.Wijck 398); waterlozing, (Molemans 1976a 1085).

LOPENSE

Een stuck lants genoempt dLoepense 1550 (RA 44 fol.89); elf kopen in de 160 Lopensen 1906 (NAA inv.nr.722).

Een lopense is een landmaat.

LOSENHOEVE

Ex petia prati siti in Lozenhoeve 1320 (HH 125); vier bunnder land in sLoosenhoeve 1444 (BP 1214); ex hereditatem dicta Loezenhoeve 1447 (HH 129); int Lutteleyndt int Hermalen die sLoesenhoeff 1542 (RA 43 fol.50).

De hoeve toebehorende aan de familie Lozen; bekend uit deze periode is Aelbert sLosen of sLozen = des Lozen. Deze Aelbert Losen was een schoonzoon van de toenmalige Schijndelse pastoor Leunis van Erp.

LOUWER

Bij de Louwer N.1875; E 1088 (b: 17.40).

Benoeming naar de FN de Louwere.
LUBBERT

Het lant mert zijn houtwassen ende toebehoirten genoemt den Lubbert 1611 (RA 61 fol.186v); uit twee akkers op Oeteler genampt den Lubert 1620 (HH 146); op Oettelaer in den Libbert 1783 (HH 163); een perceel bouwland onder Borne genaamd de Lubbert N.1818; den Lubbert N.1874; C 655 - 656 (b: 1.3.60).

Afgeleid van de PN Lutbert, Lubbert (A. v.d. Plank 290);beroep­snaam afge­leid van lubber "dierensnijder"; afgeleid van de familienaam Lubbers (J. Molemans, Top. St.H.Lille 153); lubben betekent castreren. (Goossenaerts)
LUISEIK

Luyseyck by Hermalen 1449 (SS); Luijseijcke 1650 (kaart Rooiseheide); paal de Luijseijke in Hermalen 1757 (JW); den Luijseijk 1803 (HV).

Het element 'luusschen, luussen' betekent; loeren, zich verbergen; zich verschui­len om te loeren of iemand te beluisteren; een uitkijk­post betrekken (Verwijs en Verdam 914/916). Dubieus ! Eik kan ook wijzen op een grensplaats.
LUTJEBROEK

Aan ’t Lutjebroek (vm); D 531.

De informant heeft vroeger van vader gehoord dat er in het Lutjebroek een kerk heeft gestaan. De naam is vrij jong, geen broek­gebied, ligt midden in een akkercomplex. Volksironisch ontstaan, een vernoemingsnaam.
LUTTELEIND

Land in dat Lutteleijnde 1389 (BP 1178); een stuk land gelegen in de parochie van Scijnle aan het Lutteleinde in de Dorensteeg 1451 (BP); aent Lutteleynde 1530 (RA 41 fol.2v); esthuis hof en landerijen sesthien loopense onder Lutteleijnde aent Elderbroeck 1714 (HH 162); Lutteleinde 1956 (CS 13).

Luttel betekent klein (Verwijs & Verdam 906); het mnl. luttel, littel: klein. Lutter: weinig (van oor­sprong klein gebied) (J. Helsen, Noordwijk 135).
LUTTELEINDSEBRAKEN

In die Lutteleijnsschebraken 1393 (BP 1180); land in die Lutteleijndschebraken 1411 (BP 1187).

Ontginningsgebied in het Lutteleind.
LUTTELEINDEBUNDERS

In die Lutteleyndscheboenre 1500 (PAS 417); in die Lutteleynschebuenderen 1569 (RA 50 fol.33).

Het oude gebied de Bunders tussen Pompstraat en Bunderstraat in het Lutteleind.

LUTTELEINDSEHEERSCHAP

Huis in die Lutteleijndscheheerscap 1486 (BP 1255).

Heerschap gelegen in het gebied Lutteleinde. Heerschap = het gebied van de Heer (de Vries 243). Later werd dit hertgang of hertgang, gehucht.
LUTTELEINDSESTRAAT

De Lutteleyntschestraet aen den Doern 1396 (SS).

LUTTELEINDSEVOORAKKER

Opte Luttelleyntschevooracker 1635 (RA 70 fol.58v).

Het begin van het open akkercomplex, de dorpsakker. Zo kende men bv. ook de Bornese Voorakker of Voorveld.

LUTTELEINDSVEKEN

In Scynle die Halsacker aen dat Lutteleijndscheveken 1398 (BP 11­81)

Valveken = slagboom. Al de woorden die 'slagboom' betekenen vindt men terug als veld- of weidenamen (J. Lindemans 43). Hek, traliedeur, ook sluitboom, barriere. Gevlochten heining van boomtakken (Verwijs en Verdam 1361). Toegangshek voor het vee naar het Elderbroek. Een Halsakker is een akker in een grensgebied.

LUTTELEINDSVOORVELD

In dLutteleynschevoorvelt 1598 (RA fol.88); achter de Hoven int Lutteleyntschevoorvelt 1616 (RA 64 fol.53).

Voorveld is hier identiek aan Voorakker.
MAALGIJSBUSSELKEN

Land Maelghijsbusselken met houtwas in Maelghijsgeloict 1438 (BP 1208).

Afleiding van de PN Henrick Maelghijs. Zijn ‘gelookt’is zijn huis met landerijen in een omheinde ruimte en hieruit zijn kleine bosje.
MAALGIJSGELOOKT

Land Maelghijsbusselken met houtwas in Maelghijsgeloict 1438 (BP 1208).

MAALGIJSKAMP

Land Dolendonc aen den Borne naast erf die Bucschehoeve en bij Maelghijscamp 1455 (BP 1225).

Dolendoc kan bestaan uit de Olendonk. Onder het gehucht Borne is dit verder niet bekend, wel Orendonk. De Bucschehoeve kan wijzen op eigendommen van de familie Buc(k), die in die periode voorkomt bv. Wouter Buc. Of bestaat er verwarring met de Bucstelsehoeff = Boxtelsehoef in die omgeving?
MAALSEHOEVE

In Maelschehove in het Achterste Hermalen 1714 (HH 162).

Waarschijnlijk de Hermalensehoeve in het Achterste Hermalen.
MAAN
Halve MAAN

De Halve Maan over de Aa N.1842; A 138 - 139 (h: 93.60)

Benoeming naar de vorm van het perceel, een hooiland aan de Aa in de vorm van een halve maan.