Een uitgave van de Heemkundekring m m. V de Gemeente Schijndel 2003

Oude AKKER

In het Everdonck den Oude Acker 1684 (RA 92 fol.22v); onder d’Elschot gemeenlick genoemt den Ouden Acker 1708 (RA 97 fol.184v); Int Liessent genoemt den Ouden Acker 1710 (RA 148 fol.159); de Barssen langs de Grootdonck teijnde de Oude Acker 1713 (RA 194 fol.11); de Oude Akkers in Lutteleinde 1816 (GA 141 347/2607).

Vermoedelijk de akkers die inmiddels door nieuwere zijn vervangen of al lang op die locatie bekend zijn.

Platte AKKER

Enen acker teulants genoemt den Platten Acker 1703 (RA 146 fol.104); de Platten Akker onder Lutteleinde, 1816 (GA 141 57/2594); 1823 (NA7178/1826).

Een akker zonder enig reliëf
Smalle AKKER

Twee stucken te weten den Middelste oft Breede Acker met den Smallen Acker 1714 (RA 149 fol.134); onder den gehugte Lutteleijnde genaamt het Smalackerke groot ontrent twee loopense 1780 (RA 170 fol.98); de Smallen Akker onder de Borne 1816 (GA 141 69/2462); een perceel bouwland onder Borne genaamd de Smallen Akker 1824 (NA 7179/1855); Smallen Akker 1837 (NA) C 2022 (b;-.49.30).

In tegenstelling tot de brede akker.
Voorste AKKER

Op Lieschit in de erven die Vorste Acker 1420 (BP 1191); het Vorste Ackerke in de Hoeff 1599 (RA 59 fol. 170); Voorste Akker 1875, 1899 (NA) B 2179 (b,w;-.27.-), E 1142-1143 (b;-.35.50).

Achterste, middelste en voorste worden vaak in onderlinge samenhang gebruikt.
AKKER AAN DE ENENBOEM

Onder Lutteleynde den Ecker aen den Eenenboem, 1471 (BP 1240).

Benoeming naar begroeiing.
AKKERSERF

Akkerserf 1869 (NA) B 2253-2255, 2717 (b,w;-.83.78). Bij herleiding blijkt het volgende: B 2717 = B 2256 en 2257, huis, erf en tuin van Dielis van den Akker.

Benoeming naar de familienaam van den Akker.

Gemene AKKERWEG

Een huysinge in de Straet e.e. den gemeynen Ackerweg 1736 (RA 102 fol.54v).

ALBERTSKAMP

Aent Elschot op die Heesackerschesteghe geheiten Aelbertscamp 1536 (RA 42 fol.58v).

Afleiding van een PN.

ALEITENHEIKAMP

Aleytenheycamp ter plaetse die Hautert 1485 (BP 1254).

Aleit = een bekende vrouwelijke voornaam. Heikamp in bezit (geweest) van een zekere Aleit. Aleit of Adelheid betekent "vrouw van een edele gestalte, aard". (vd Sc­haar - 88).
ALLEMANSHOEF ook: MALLEMANSHOEF

Op die Aa geheiten den Rouwe Camp in Mallemanshoeff 1546 (RA 43); land onder Delschot op die Stege genoemt Mallemanshoeve 1565 (CvB); eenen camp genaemt Allemanshoeff 1581 (CvB 473); land in de Lieckendoncq genaemt Allemanshoef 1663 (CvB 84); het Agterste Campken van de Allemanshoef ende het Voorste Campken van de Allemanshoef 1806 (RA 137 fol.48).

Grote ALLEMANSHOEF

De Groote Allemanshoef onder Elschot 1816 (GA 141 9a/4768); Grote Allemanshoef 1864 (NA) A 1740 (w;-.49.80).

Kleine ALLEMANSHOEF

De Kleine Allemanshoef onder Elschot 1816 (GA 655).

De Alleman, ook Allemanskamp is een vervorming van het daar­aan beantwoordend "almeent": gemeenschappelijke grond. (Schö­nfeld 163 - 164, voetnoot 68) Hoef is bekend onder de betekenis van een stuk grond van 16 morgen. (Schönfeld - 107)
ALLEMANSKAMP

Een camp hooijland genaemt Allemanscamp 1797 (RA 180 fol.189v).

ALLEMANSVELD

Allemansveld onder Weibosch 1816 (GA141 466/4351).

ALPENGLOEI

De Alpengloei [vm].

De oude bedrijfsnaam voor kaarsenfabriek Bolsius.
ALTHUIZEN

Hoeven van Althuijsen 1803 (HV.)

In 1816 bezat de in 's-Hertogenbosch wonende weduwe van Nicolaas W. Althuisen een hoeve en vele landerijen te Schijn­del onder Elschot en Borne. Dit toponiem zal hierop betrek­king hebben. (AAS inv.nr. 141).
AMEISKAMP

Een perceel hooi- weiland onder Weibosch nabij den Aardenburg genaamd Ameyskamp 1826 (NA 7181/2040).

Gelegen in hetzelfde gebied als Amelisdijk. Ameis lijkt aldus een vervorming te zijn van de PN Amelis - Aemi­lius: "zacht, vriendelijke". (vd Schaar - 91)
AMELISDIJK ook: Melisdijk

Een kamp hooiland onder Wijbosch over 't Broek genaamd Amelisdijk 1748 (NA 7163/834).

ANKER

Het Anker 1909 (Maatschappij van de Welstand inv.nr. 212).

Het is de benaming van het pand waarin de brouwerij van de familie Smits was ondergebracht, die stond ter hoogte van waar nu de ABN-AMRO-bank staat hoek Hoofdstraat-Kluisstraat. Op een briefhoofd staat het hele complex afgedrukt onder de naam ‘Stoom- Bier- en Azijnbrouwerij het Anker’. Later is de brouwerij op de familie Bolsius overgegaan.

ANNA VAN DUNGENBRAAKSKE

Anna van Dungenbraecxken 1599 RA 59 fol.167v).

Afleiding van een PN.
ANNEMIEKESAKKER

Een perceel bouwland en weiland met graskanten en houtwas onder Lutteleinde genaamd Annemiekesakker 1822 (NA 7177/1688).

Akker in bezit (geweest) van Annemieke. De voornaam Annemie(ke) is een afleiding van Anna en Maria; deze combinatienaam kwam eind 17e eeuw in de mode. (vd Schaar - 102).

ANSEMSKAMPKE

Ansemskempken 1603 (RA 60 fol.122).

De PN Ansem is afgeleid van Anselmus. Oorspronkelijk is het een Lombardische naam. De heilige Anselmus werd rond 1033 geboren te Aosta en was in 1093 aartsbisschop van Canterbury en genoot als vooraanstaand theoloog de nodige bekendheid.Hij stierf in 1109. Deze PN komt in Brabant redelijk frequent voor in de oudere archiefdocumenten. (vd Schaar 1983:103)

ANSEM ELIASLAND

Opt Oetelaer Ansem Eliasland 1713 (RA 149 fol.37v).

ANTJE VAN DE KROMMERTVELD

Antje van de Krommertveld (vm).

Veld in bezit (geweest) van Antje van de Krommert. Johanna Maria van de Kromvoort die werd geboren in 1851, bleef ongehuwd en woonde tot haar dood in 1924 in de Hoofdstraat. Zij was zeer welgesteld, maar ook ziekelijk en kon voor consumptie van vlees, alleen dat van jonge duifjes verdragen. (mededeling van Mevr.A.v.d.Wijde­ven).
ANTONEKOOP

Antonekoop 1875, 1884, 1889, 1900 F 252 (he;-.1.4.40).

Heidegrond groot 1.04.40 die in eigendom was van Antony Verhagen, die deze grond in 1864 verkocht aan Hendrikus van der Velden. Antonekoop is dus genoemd naar de oorspronkelij­ke eigenaar. (AAS inv.nr 702 ev)
APPELTEREN

Op die Appleteren 1387 (FS); uit een buunder beemd in die Blaecbeemden en uit land die Appelteren bij 't Wijbosche 1391 (BP 1179); land opt Appelteren 1395 (BP 1180); een stuk land aan ghene Apelteren 1409 (IS 20/75); land in dApelteren 1411 (BP 1187); een akker genaemd Appelteren 1451 (IS 26/102); land aent Wijbosche aen die Lange Hegghe int Appelteren 1540 (CvB 526); een stuck land mette graven daer rontsomme gelegen in de Gemeindt Bempt genoempt dat Appelteere 1541 (CvB 525); ter plaetssen genoempt dat Abelterren 1546 (RA 44 fol.5v); ter plaetssen genoempt d’Abelteren tegen aen de Peckstucken 1548 (RA 44 fol.33); een stuk beemd met een stuk land d'Appelteren in de Harde Beemden, 1563 (IS 41/160); 1,5 hont saetlants ondert Wijbos int Appelte­ren 1662 (RvS fol. 2); d'Ap­pelterre 1757 (J.W.); een groeslant groot ontrent agt en vijftig roeden genaemt het Appeltairen 1760 (RA 385.2); het Appelterre onder Weibosch 1816 (GA 141 924/673); de Appelterre 1836, 1842, 1899, ­(NA) E 1383-1386, 1388-1390, 1392, 1394 (b;1.99.10),1­395 (b;-.29.30).

Afleiding van het germ. * apuldrum, plurialis apuldra -m "appel­boom". (Gysseling - 63)