Əhli Sünnə Vəl Cəmaat Sələfi Salihin Əqidəsi SƏHİh dua və ZİKİRLƏR

فضل التوبة و الاستغفار

TÖVBƏ VƏ İSTİĞFAR DİLƏMƏYİN FƏZİLƏTİ
قَالَ أَبُو هُرَيْرَةَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ وَاللَّهِ إِنِّي لَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَأَتُوبُ إِلَيْهِ فِي الْيَوْمِ أَكْثَرَ مِنْ سَبْعِينَ مَرَّةً.
Əbu Hureyrə  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: «Allaha and olsun ki, mən gündə 70 dəfədən artıq Allahdan bağışlanma diləyirəm və Ona tövbə edirəm!»³⁰⁰.
سَمِعْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ بُسْرٍ يَقُولُ قَالَ النَّبِىُّ  «طُوبَى لِمَنْ وَجَدَ فِى صَحِيفَتِه ِ)كِتَابِهِ( اسْتِغْفَارًا كَثِيرًا». قال الشيخ الألباني : صحيح
Abdullah İbn Busr  rəvayət edir ki, Allah Elçisi  buyurdu: “(Qiyamət günü) Əməl dəftərində çox istiğfar tapana müjdələr (Tubə) olsun”³⁰¹.
عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  «إِنَّ اللَّهَ  لَيَرْفَعُ الدَّرَجَةَ لِلْعَبْدِ الصَّالِحِ فِى الْجَنَّةِ فَيَقُولُ يَارَبِّ أَنَّى لِى هَذِهِ؟ فَيَقُولُ بِاسْتِغْفَارِ وَلَدِكَ لَكَ». قال الألباني : حسن
Əbu Hureyra  rəvayət edir ki, Allah Elçisi  buyurdu: “Allah  əməlisaleh qulunun Cənnətdə dərəcəsini artırır. O deyir: “Ey Rəbbim! Bu mənə haradandır?“ Allah buyurur: “Övladının sənin üçün bağışlanma diləməsinə görədir“³⁰².
عن بكر بن عبد الله المزني قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : ( حياتي خير لكم تحدثون ويحدث لكم فإذا أنا مت كانت وفاتي خيرا لكم تعرض علي أعمالكم فإن رأيت خيرا حمدت الله وإن رأيت غير )شرا( ذلك استغفرت الله لكم ) قال الألباني : ضعيف .
Bəkr İbn Abdullah əl-Muzəni  rəvayət edir ki, Peyğəmbərin  buyurdu: “Mənim yaşamağım sizin üçün xeyirlidir, siz mənə danışırsınız məndə sizə danışıram. Öldüyüm zaman ölümümdə sizin üçün xeyirli olacaqdır. Əməlləriniz mənə ərz olunacaqdır, xeyirli bir şey görsəm (və ya gördükdə) Allaha həmd edəcəm (və ya Allah həmd etdim). Bundan başqa (yəni şərr) görsəm (və ya gördükdə) Allahdan sizin üçün bağışlanma diləyəcəm³⁰³.
عن الزبير : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ  قَالَ: مَنْ أَحَبَّ أَنْ تَسُرَّهُ صَحِيفَتُهُ فَلْيُكْثِرْ فِيهَا مِنَ الاسْتِغْفَارِ. قال الشيخ الألباني : حسن
Zubeyr  rəvayət edir ki, Allah Elçisi  buyurdu: “Kim əməl dəftərinin onu sevindirməsini istəyirsə, qoy onu istiğfarla (bağışlanma diləməklə) çoxaltsın»³⁰⁴.
عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ  يَقُولُ «إِنَّ إِبْلِيسَ قَالَ لِرَبِّهِ بِعِزَّتِكَ وَجَلاَلِكَ لاَ أَبْرَحُ أُغْوِى بَنِى آدَمَ مَا دَامَتِ الأَرْوَاحُ فِيهِمْ. فَقَالَ اللَّهُ فَبِعِزَّتِى وَجَلاَلِى لاَ أَبْرَحُ أَغْفِرُ لَهُمْ مَا اسْتَغْفَرُونِى». قال الشيخ الألباني : صحيح
Əbu Səid əl-Xudri  rəvayət edir ki, Allah Elçisinin  belə buyurduğunu eşitdim: «İblis Rəbbinə  dedi: «İzzətinə və Ucalığına and olsun! Nə qədər ki, Adəm övladlarının ruhları bədənlərindədir, mən onları azdırmaqdan əl çəkməyəcəm». Rəbb  ona dedi: «İzzətimə və Ucalığıma and olsun! Nə qədər ki, onlar Məndən bağışlanma diləyəcək, Mən onları bağışlayacam!»³⁰⁵.
ابْنَ عُمَرَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- « يَا أَيُّهَا النَّاسُ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ فَإِنِّى أَتُوبُ فِى الْيَوْمِ إِلَيْهِ مِائَةَ مَرَّةٍ ».
İbn Ömər  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: «Ey insanlar! Allaha tövbə edin! Mən Ona gündə 100 dəfə tövbə edirəm!»³⁰⁶.
أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ إِنَّهُ لَيُغَانُ عَلَى قَلْبِى وَإِنِّى لأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ فِى الْيَوْمِ مِائَةَ مَرَّةٍ.
Peyğəmbər  buyurdu: «Mənim də qəlbim tutulur və mən gündə 100 dəfə Allahdan bağışlanma diləyirəm!»³⁰⁷.
عَنْ أَبِى بَكْرٍ الصِّدِّيقِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- « مَا أَصَرَّ مَنِ اسْتَغْفَرَ وَإِنْ عَادَ فِى الْيَوْمِ سَبْعِينَ مَرَّةً ». قال الألباني : ضعيف .
Əbu Bəkr əs-Sıddıq  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “İstiğfar edən kimsə gündə 70 dəfə (günahı) təkrar etsə belə, günahda israr etmiş sayılmaz”³⁰⁸.
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِىِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ عَنْ أَبِيهِ أَنَّهُ حَدَّثَهُ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ حَدَّثَهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- « مَنْ لَزِمَ الاِسْتِغْفَارَ جَعَلَ اللَّهُ لَهُ مِنْ كُلِّ ضِيقٍ مَخْرَجًا وَمِنْ كُلِّ هَمٍّ فَرَجًا وَرَزَقَهُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَحْتَسِبُ ». قال الألباني : ضعيف .
İbn Abbas  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Kim istiğfar etməyə davam edərsə Allah o, kimsə üçün hər kədərdən bir qurtuluş, hər sıxıntıdan bir çıxış yolu ehsan edər və onu ummadığı yerdən ruziləndirər”³⁰⁹.
عن عائشة أن النبي صلى الله عليه و سلم كان : يقول ( اللهم اجعلني من الذين إذا أحسنوا استبشروا . وإذا أساءوا استغفروا ). قال الألباني : ضعيف .
Aişə  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  belə dua edərdi: “Allahummə! Məni o kəslərdən et ki, (xeyirli bir əməl) etdikləri zaman müjdələnir və xəta etdikləri zaman istiğfar edərlər”³¹⁰.
عن زر بن حبيش قال : ... قال النبي صلى الله عليه و سلم حتى ذكر بابا من قبل المغرب مسيرة سبعين عاما عرضه أو يسير الراكب في عرضه أربعين أو سبعين عاما قال سفيان قبل الشام خلقه الله يوم خلق السموات والأرض مفتوحا يعني للتوبة لا يغلق حتى تطلع الشمس منه قال الشيخ الألباني : حسن
Uzun bir hədisin son hissəsi: Zir İbn Hubeyş  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  uzun danışdıqdan sonra: “Məğrib tərəfdə bir qapıdan bəhs etdi ki, bu qapının genişliyi bir miniklinin 40 il və ya 70 il yeriməsi kimidir. Allah bu qapını göyləri və yerləri yaratdığı gün tövbə üçün açmışdır. Günəş məğribdən doğana (Qiyamətə) qədər bu qapı bağlanmayacaqdır”³¹¹.
عن عبد الله قال : قال رسول الله صلى الله عليه و سلم سلوا الله من فضله فإن الله عز و جل يحب أن يسأل وأفضل العبادة انتظار الفرج. قال الشيخ الألباني : ضعيف
Abdullah İbn Məsud  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Allahın lütfündən diləyin. Çünki Allah Ondan istənilməsini sevər və ibadətlərin ən fəzilətlisi sıxıntının getməsini gözləməkdir”³¹².
أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ - وَهُوَ عَمُّهُ - قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- « لَلَّهُ أَشَدُّ فَرَحًا بِتَوْبَةِ عَبْدِهِ حِينَ يَتُوبُ إِلَيْهِ مِنْ أَحَدِكُمْ كَانَ عَلَى رَاحِلَتِهِ بِأَرْضِ فَلاَةٍ فَانْفَلَتَتْ مِنْهُ وَعَلَيْهَا طَعَامُهُ وَشَرَابُهُ فَأَيِسَ مِنْهَا فَأَتَى شَجَرَةً فَاضْطَجَعَ فِى ظِلِّهَا قَدْ أَيِسَ مِنْ رَاحِلَتِهِ فَبَيْنَا هُوَ كَذَلِكَ إِذَا هُوَ بِهَا قَائِمَةً عِنْدَهُ فَأَخَذَ بِخِطَامِهَا ثُمَّ قَالَ مِنْ شِدَّةِ الْفَرَحِ اللَّهُمَّ أَنْتَ عَبْدِى وَأَنَا رَبُّكَ. أَخْطَأَ مِنْ شِدَّةِ الْفَرَحِ ».
Ənəs İbn Məlik  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Allah  qulunun tövbə etməsi ilə sizdən hər hansı birinizin bu halından daha çox sevinir». Bir kimsə otsuz boş bir quru ərazidə dəvəsi ilə gedirdi. Dəvənin üzərində də o, kimsənin yeyəcək və içəcək şeyləri də vardır. (Başqa rəvayətdə: «Çöllük bir əraziyə çatdıqda ona şirin bir yuxu gəldi. Dəvəsi üzərindən enərək bir ağac tapıb altında mürgüləmək üçün uzandı). Oyandıqda bir də baxdı ki, dəvəsi yeyəcək və içəcək şeylərlə birlikdə yoxdur. Dəvəsini axtarmaq üçün o yana bu yana qaçır. Nəhayət dəvəsini axtarıb tapmaqdan ümüdünü kəsdikdə yatdığı yerə qayıdaraq: «Artıq buradan ölənə qədər ayrılmayacağam!» deyib yan tərəfi üstə uzanaraq yatdı. (Ayıldıqda) Bir də baxdı ki, dəvəsi başı üzərində dayanıb. Dəvəsinin ipindən tutaraq sevincinin şiddətindən: «Allahummə Əntə Abdi Və Ənə Rabbukə – Allahım Sən mənim qulumsan, mən də Sənin Rəbbinəm!» deyə şükr edir. «Sizdən hər hansı biriniz (itmiş dəvəsini) üzərində yemək və içəcəyi ilə birlikdə tapmasından daha çox, Uca Allah tövbə etmiş mömin qulunun tövbəsindən ötrü sevinir»³¹³.
عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْعُودٍ حَدِيثَيْنِ أَحَدُهُمَا عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَالْآخَرُ عَنْ نَفْسِهِ قَالَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ يَرَى ذُنُوبَهُ كَأَنَّهُ قَاعِدٌ تَحْتَ جَبَلٍ يَخَافُ أَنْ يَقَعَ عَلَيْهِ وَإِنَّ الْفَاجِرَ يَرَى ذُنُوبَهُ كَذُبَابٍ مَرَّ عَلَى أَنْفِهِ فَقَالَ بِهِ هَكَذَا قَالَ أَبُو شِهَابٍ بِيَدِهِ فَوْقَ أَنْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَلَّهُ أَفْرَحُ بِتَوْبَةِ عَبْدِهِ مِنْ رَجُلٍ نَزَلَ مَنْزِلًا وَبِهِ مَهْلَكَةٌ وَمَعَهُ رَاحِلَتُهُ عَلَيْهَا طَعَامُهُ وَشَرَابُهُ فَوَضَعَ رَأْسَهُ فَنَامَ نَوْمَةً فَاسْتَيْقَظَ وَقَدْ ذَهَبَتْ رَاحِلَتُهُ حَتَّى إِذَا اشْتَدَّ عَلَيْهِ الْحَرُّ وَالْعَطَشُ أَوْ مَا شَاءَ اللَّهُ قَالَ أَرْجِعُ إِلَى مَكَانِي فَرَجَعَ فَنَامَ نَوْمَةً ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ فَإِذَا رَاحِلَتُهُ عِنْدَهُ تَابَعَهُ.
Abdullah İbn Məsud  iki rəvayət – birini Peyğəmbərdən , digərini də özündən danışıb demişdir: “Mömin bəndə öz günahlarına baxanda elə düşünür ki, sanki dağın ətəyində oturmuş və az qala bu dağ onun başına uçacaqdır. Günahkar bəndə isə öz günahlarını sanki burnuna qonmuş bir milçək sanır (və elə güman edir ki, əli ilə) onu qovacaqdır.” Sonra: “Allah Öz qulunun tövbəsinə, üstündə yemək-içməyi yüklənmiş dəvəsi ilə birgə təhlükəli bir yerdə dayanan və başını yerə qoyub yatan, oyandıqda dəvəsinin qaçdığını görən, özü də bərk istiyə və susuzluğa məruz qaldıqdan sonra: “Yerimə qayıdım”- deyib geri qayıdıb bir qədər də yatan və nəhayət, oyanıb başını qaldırdıqda dəvəsini yanında görən kimsədən daha çox sevinir”³¹⁴.
عن أبي هريرة قال : قال رسول الله صلى الله عليه و سلم لله أفرح بتوبة أحدكم من أحدكم بضالته إذا وجدها. قال الشيخ الألباني : صحيح
Əbu Hureyrə  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Allah sizdən birinizin tövbəsinə itirdiyini tapdığı zaman sevindiyindən daha artıq sevinir”³¹⁵.
عَنْ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ  يَقُولُ «قَالَ اللَّهُ يَا ابْنَ آدَمَ إِنَّكَ مَا دَعَوْتَنِى وَرَجَوْتَنِى غَفَرْتُ لَكَ عَلَى مَا كَانَ فِيكَ وَلاَ أُبَالِى يَا ابْنَ آدَمَ لَوْ بَلَغَتْ ذُنُوبُكَ عَنَانَ السَّمَاءِ ثُمَّ اسْتَغْفَرْتَنِى غَفَرْتُ لَكَ وَلاَ أُبَالِى يَا ابْنَ آدَمَ إِنَّكَ لَوْ أَتَيْتَنِى بِقُرَابِ الأَرْضِ خَطَايَا ثُمَّ لَقِيتَنِى لاَ تُشْرِكُ بِى شَيْئًا لأَتَيْتُكَ بِقُرَابِهَا مَغْفِرَةً» قال الشيخ الألباني : صحيح
Ənəs  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Allah  buyurdu: «Ey Adəm oğlu! Nə qədər ki, sən mənə dua edib məndən bağışlanma diləsən, mən sənin nələr etdiyinə baxmadan səni bağışlayaram. Ey Adəm oğlu! Əğər sənin günahların göylərə qədər çatsa və sonra sən məndən bağışlanma diləsən, mən sənin günahlarını bağışlayaram. Ey Adəm oğlu! Əğər sən mənim hüzuruma yerüzü dolusu qədər günahlarla gəlsən və mənə heç bir şeyi şərik qoşmasan mən də sənə yerüzu qədər bağışlanma verərəm»³¹⁶.
عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ  قَالَ: «لَوْ أَخْطَأْتُمْ حَتَّى تَبْلُغَ خَطَايَاكُمُ السَّمَاءَ ثُمَّ تُبْتُمْ لَتَابَ عَلَيْكُمْ». قال الشيخ الألباني : حسن صحيح
Əbu Hureyra  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  demişdir: “Əgər sizin günahlarınız səmaya belə çatsa, sonra tövbə etsəniz, Allah tövbənizi qəbul edər”³¹⁷.
عن ابن مسعود قال : قال رسول الله صلى الله عليه و سلم: التائب من الذنب كمن لا ذنب له . قال الشيخ الألباني : حسن
Peyğəmbər  buyurdu: «Günaha görə tövbə edən o günahı etməmiş kimidir»³¹⁸.
عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- « وَالَّذِى نَفْسِى بِيَدِهِ لَوْ لَمْ تُذْنِبُوا لَذَهَبَ اللَّهُ بِكُمْ وَلَجَاءَ بِقَوْمٍ يُذْنِبُونَ فَيَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ فَيَغْفِرُ لَهُمْ ».
Əbu Hureyrə  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Nəfsim əlində olan Allaha and olsun ki, əgər siz günah etməsəniz Allah sizi məhv edər və sizin yerinizə elə bir qövm gətirər ki, onlar günah edər və Allahdan bağışlanma diləyərlər, Allah da onları bağışlayar”³¹⁹.
عن ابن عمر : عن النبي صلى الله عليه و سلم قال إن الله يقبل توبة العبد مالم يغرغر. قال الشيخ الألباني : حسن
İbn Ömər  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Allah qulunun tövbəsini can boğaza yetişməmiş qədul edər”³²⁰.
عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ سَمِعْتُ النَّبِىَّ  قَالَ )فيما يحكي عن ربه عز وجل قال («إِنَّ عَبْدًا أَصَابَ ذَنْبًا - وَرُبَّمَا قَالَ أَذْنَبَ ذَنْبًا - فَقَالَ رَبِّ أَذْنَبْتُ - وَرُبَّمَا قَالَ أَصَبْتُ - فَاغْفِرْ لِى فَقَالَ رَبُّهُ أَعَلِمَ عَبْدِى أَنَّ لَهُ رَبًّا يَغْفِرُ الذَّنْبَ وَيَأْخُذُ بِهِ غَفَرْتُ لِعَبْدِى. ثُمَّ مَكَثَ مَا شَاءَ اللَّهُ، ثُمَّ أَصَابَ ذَنْبًا أَوْ أَذْنَبَ ذَنْبًا، فَقَالَ رَبِّ أَذْنَبْتُ - أَوْ أَصَبْتُ - آخَرَ فَاغْفِرْهُ. فَقَالَ أَعَلِمَ عَبْدِى أَنَّ لَهُ رَبًّا يَغْفِرُ الذَّنْبَ وَيَأْخُذُ بِهِ غَفَرْتُ لِعَبْدِى، ثُمَّ مَكَثَ مَا شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ أَذْنَبَ ذَنْبًا - وَرُبَّمَا قَالَ أَصَابَ ذَنْبًا - قَالَ قَالَ رَبِّ أَصَبْتُ - أَوْ أَذْنَبْتُ - آخَرَ فَاغْفِرْهُ لِى. فَقَالَ أَعَلِمَ عَبْدِى أَنَّ لَهُ رَبًّا يَغْفِرُ الذَّنْبَ وَيَأْخُذُ بِهِ غَفَرْتُ لِعَبْدِى - ثَلاَثًا - فَلْيَعْمَلْ مَا شَاءَ )اعمل ما شئت فقد غفرت لك(»
Əbu Hureyrə  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  Uca və Böyük olan Rəbbindən belə buyurdu: «Allahın qullarından biri günah edib sonra da: «Allahım! Mən günah etdim, günahımı bağışla!» dedi. Pak və Uca olan Allah: «Qulum günah etdi! Günahı bağışlayan (məğfirət edən) və günaha görə cəzalandıran bir Rəbbi olduğunu bildiyi halda! Mən öz qulumu bağışladım!» deyə buyurdu. Sonra o qul (günah etmədən) Allahın dilədiyi bir müddət qədər yaşayır. Sonra yenə də günah edərək: «Allahım! Mən günah etdim, günahımı bağışla!» dedi. Pak və Uca olan Allah: «Qulum günah etdi! Günahı bağışlayan (məğfirət edən) və günaha görə cəzalandıran bir Rəbbi olduğunu bildiyi halda! Mən öz qulumu bağışladım!» deyə buyurdu. Sonra o, qul (günah etmədən) Allahın dilədiyi bir müddət qədər yaşayır. Sonra yenə də günah edərək: «Allahım! Mən günah etdim, günahımı bağışla!» dedi. Pak və Uca olan Allah: «Qulum günah etdi! Günahı bağışlayan (məğfirət edən) və günaha görə cəzalandıran bir Rəbbi olduğunu bildiyi halda!». Üç dəfə: «Mən öz qulumu bağışladım! Artıq istədiyini edə bilər”³²¹ deyə buyurdu³²².
عن أبي سعيد الأنصاري قال : قال رسول الله صلى الله عليه و سلم: الندم توبة و التائب من الذنب كمن لا ذنب له . قال الشيخ الألباني : حسن
Əbu Səid əl-Ənsari  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Peşmançılıq – Tövbədir. Günaha görə tövbə edən o günahı etməmiş kimidir”³²³.
عن أبي أمامة قال : قال رسول الله صلى الله عليه و سلم: " إن صاحب الشمال ليرفع القلم ست ساعات عن العبد المسلم المخطئ أو المسيء ،فإن ندم و استغفر الله منها ألقاها و إلا كتب واحدة " . قال الشيخ الألباني : صحيح
Peyğəmbər  buyurdu: «Sol kitab sahibi öz qələmini günah etmiş müsəlmandan altı saat müddətinə qaldırar. Əgər o, tövbə edib bağışlanma diləyərsə etdiyi günah yazılmaz. Əksi təqdirdə onu bir günah olaraq qeyd edər»³²⁴.
أَبُو بَكْرٍ - رضى الله عنه - أَنَّهُ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَقُولُ « مَا مِنْ عَبْدٍ يُذْنِبُ ذَنْبًا فَيُحْسِنُ الطُّهُورَ ثُمَّ يَقُومُ فَيُصَلِّى رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ يَسْتَغْفِرُ اللَّهَ إِلاَّ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ». ثُمَّ قَرَأَ هَذِهِ الآيَةَ (وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ) إِلَى آخِرِ الآيَةِ. قال الألباني : صحيح
Əbu Bəkr  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Bir kimsə günah etdikdən sonra gözəl şəkildə dəstnamaz alıb iki rükət namaz qılar və Allahdan bağışlanma diləyərsə Allah onu bağışlayar”. Sonra: “O kəslər ki, bir pis iş gördükdə, yaxud özlərinə zülm etdikdə Allahı xatırlayıb günahlarının bağışlanmasını diləyərlər – günahları Allahdan başqa kim bağışlaya bilər? – onlar bilə-bilə etdiklərinə görə israr etməzlər”. (Ali İmran 135) ayəsini oxudu³²⁵.
عَنْ أَنَسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كُلُّ ابْنِ آدَمَ خَطَّاءٌ فَخَيْرُ الْخَطَّائِينَ التَّوَّابُونَ. قال الشيخ الألباني : حسن
Peyğəmbər  buyurdu: “Bütün Adəm övladı xəta edəndir. Xəta edənlərin ən xeyirlisi Allaha tövbə edənlərdir»³²⁶.
عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- « مَنْ تَابَ قَبْلَ أَنْ تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ ».
Əbu Hureyrə  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Kim gün batdığı yerdən çıxanadək Tövbə edərsə Allah onun tövbəsini qəbul edir»³²⁷.
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ: قَالَ اللَّهُ : «مَنْ عَلِمَ أَنِّي ذُو قُدْرَةٍ عَلَى مَغْفِرَةِ الذُّنُوبِ، غَفَرْتُ لَهُ وَلا أُبَالِي مَا لَمْ يُشْرِكْ بِي شَيْئًا». قال الألباني : صحيح
İbn Abbas  rəvayət edir ki, Allah Elçisi  buyurdu: “Allah  buyurdu: “Kim Mənim günahları bağışlamağa qadir olduğumu bilsə, Mən onu bağışlayaram. Bu Mənim üçün heç nədir. Nə qədər ki, o Mənə heç bir şeyi şərik qoşmur”³²⁸.
عَنْ أَبِى سَعِيدٍ  عَنِ النَّبِىِّ  قَالَ «كَانَ فِى بَنِى إِسْرَائِيلَ رَجُلٌ قَتَلَ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ إِنْسَانًا ثُمَّ خَرَجَ يَسْأَلُ، فَأَتَى رَاهِبًا فَسَأَلَهُ، فَقَالَ لَهُ هَلْ مِنْ تَوْبَةٍ قَالَ لاَ. فَقَتَلَهُ، فَجَعَلَ يَسْأَلُ، فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ ائْتِ قَرْيَةَ كَذَا وَكَذَا. فَأَدْرَكَهُ الْمَوْتُ فَنَاءَ بِصَدْرِهِ نَحْوَهَا، فَاخْتَصَمَتْ فِيهِ مَلاَئِكَةُ الرَّحْمَةِ وَمَلاَئِكَةُ الْعَذَابِ، فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَى هَذِهِ أَنْ تَقَرَّبِى. وَأَوْحَى اللَّهُ إِلَى هَذِهِ أَنْ تَبَاعَدِى. وَقَالَ قِيسُوا مَا بَيْنَهُمَا. فَوُجِدَ إِلَى هَذِهِ أَقْرَبُ بِشِبْرٍ، فَغُفِرَ لَهُ».
Əbu Səid  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “İsrail oğullarından biri doxsan doqquz adam öldürmüşdü. Bundan sonra o, bir rahibin yanına gəlib (günahını etiraf etdi) və ondan: “Tövbə (etsəm, qəbul) olarmı?”- deyə soruşdu. Rahib: “Xeyr!”- dedikdə bu adam onu da öldürdü. Sonra o, (sualına cavab tapmaq üçün) soruşmağına davam etdi. (Axırda elmli) bir adam ona: “Get filan kəndə!”- dedi. Yolda ölüm onu haqladı və o, ölərkən sinəsini həmin kəndə doğru çevirdi. Bu vaxt rəhmət mələkləri ilə əzab mələkləri ona görə öz aralarında çəkişməyə başladılar. Allah yerin bu tərəfinə: “Yaxınlaş!”, o tərəfinə³²⁹ isə: “Uzaqlaş”- deyə vəyh etdi. Sonra da (mələklərə): “Bunların³³⁰ arasındakı məsafəni ölçün!”- deyə buyurdu. (Məsafə ölçüldükdən sonra) bu adamın o kəndə bir qarış daha yaxın olduğu bəlli oldu və Allah onu bağışladı”³³¹.
عن أبي هريرة رضي الله عنه قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم )إن العبد إذا أخطأ خطيئة نكتت في قلبه نكتة (إِنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا أَذْنَبَ ذَنْبًا كَانَتْ نُكْتَةٌ سَوْدَاءُ فِى قَلْبِهِ فَإِنْ تَابَ وَنَزَعَ وَاسْتَغْفَرَ صُقِلَ مِنْهَا قَلْبُهُ وإن زاد زادت حتى يغلف بها قلبه فذلك الران )فَإِنْ عَادَ رَانَتْ حَتَّى يُغْلَقَ بِهَا قَلْبُهُ( فَذَاكَ الَّذِى ذَكَرَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ فِى كِتَابِهِ (كَلاَّ بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ) ». قال الشيخ الألباني : حسن
Əbu Hureyrə  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Mömin günah (Qul xəta) etdiyi zaman qəlbinə qara nöqtə düşər. Tövbə edib istiğfar diləyərsə qəlbi (günahdan) təmizlənər. Əgər (günahına qayıdarsa) artırarsa (qara nöqtə) artar hətta qəlbi onunla kilitlənər. Bu da Allahın kitabında zikr etdiyi: “Xeyr! Onların qəlbini qazandıqları günahlar bürümüşdür”. (əl-Mutaffifin 14)³³².
عن معاذ بن جبل رضي الله عنه قال قلت يا رسول الله أوصني قال عليك بتقوى الله ما استطعت واذكر الله عند كل حجر وشجر وما عملت من سوء فأحدث له توبة السر بالسر والعلانية بالعلانية. قال الشيخ الألباني : حسن لغيره
Muaz İbn Cəbəl  rəvayət edir ki, mən: “Yə Rəsulullah! Mənə Vəsiyyət et!” dedim. O: “Sənə Allahdan bacardığın qədər qorxmağı nəsiət edirəm. Hər bir ağacın və daşın yanında Allahı zikr et! Bir pis iş etdikdə dərhal tövbə et ki, onu silsin. Gizlini gizlin, aşkarı da aşkarda et”³³³.
وعن أبي طويل شطب الممدود أنه أتى النبي صلى الله عليه وسلم فقال أرأيت من عمل الذنوب كلها ولم يترك منها شيئا وهو في ذلك لم يترك حاجة ولا داجة إلا أتاها فهل لذلك من توبة قال فهل أسلمت قال أما أنا فأشهد أن لا إله إلا الله وأنك رسول الله قال تفعل الخيرات وتترك السيئات فيجعلهن الله لك خيرات كلهن قال وغدراتي وفجراتي قال نعم قال الله أكبر فما زال يكبر حتى توارى. قال الألباني : صحيح
AbdurRahman İbn Cubeyr, o da Əbu Tufeyldən rəvayət edir ki, Peyğəmbərin  yanına ixtiyar yaşına çatmış bir kişi gəlir (Başqa rəvayətdə: Qaşları gözünün üstünü örtmüş, əsasına söykənərək Peyğəmbərin  yanında dayanaraq) deyir: «Sən yer üzündə belə bir insan görmüsənmi ki, böyüklü, kiçikli heç bir günahdan yan keçməyərək onları edib (Başqa rəvayətdə: Əgər onun günahlarını yer əhli arasında paylasaydılar hamını həlak edərdi). Mənim üçün tövbə varmı?». Peyğəmbər: «Sən İslamı qəbul etmisənmi?» deyə buyurdu. O: «O ki qaldı mənə – Şəhadət edirəm ki, Allahdan başqa ibadətə layiq heç bir ilah yoxdur və sən Allahın Rəsulusan» dedi. Peyğəmbər: «Yaxşı işlər gör və pis işləri də tərk et, Allah da sənin bütün əməllərini xeyirli edər» deyə buyurdu. O: «Oldu! Allahu Əkbər! – deyərək gözdən itənə qədər getdi»³³⁴.