HƏMD ETMƏYİN FƏZİLƏTİ "فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِي وَلَا تَكْفُرُونِ" “Siz Məni yad edin ki, Mən də sizi yad edim! Mənə şükür edin, Məni inkar etməyin!”. (əl-Bəqərə 152). "وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا" “De: "Özünə heç bir övlad götürməyən, mülkündə heç bir şəriki olmayan, aciz qalmamaqdan ötrü Özünə kömək edəcək heç bir dosta möhtac olmayan Allaha həmd olsun!" Onu tərifləyərək uca tut”. (əl-İsra 111). "وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ" “O zaman Rəbbiniz bildirmişdi: "Əgər şükür etsəniz, sizə olan nemətimi artıraram, yox əgər nankorluq etsəniz, bilin ki, Mənim əzabım şiddətlidir". (İbrahim 7). "قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسَلَامٌ عَلَى عِبَادِهِ الَّذِينَ اصْطَفَى آللَّهُ خَيْرٌ أَمَّا يُشْرِكُونَ" “De: "Həmd olsun Allaha, salam olsun Onun seçdiyi qullarına! Allah yaxşıdır, yoxsa Ona şərik qoşduqlarınız?”. (ən-Nəml 59). "وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ سَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَتَعْرِفُونَهَا وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ" “De: "Həmd olsun Allaha! O Öz dəlillərini sizə göstərəcək, siz də onları tanıyacaqsınız. Rəbbin sizin etdiyiniz əməllərdən xəbərsiz deyildir!". (ən-Nəml 93). عَبْدُ اللهِ بْنُ عُمَرَ , أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى الله عَليْهِ وسَلَّمَ حَدَّثَهُمْ ؛ أَنَّ عَبْدًا مِنْ عِبَادِ اللهِ قَالَ : يَارَبِّ،لَكَالْحَمْدُكَمَايَنْبَغِيلِجَلاَلِوَجْهِكَ, وَلِعَظِيمِسُلْطَانِكَ ، فَعَضَّلَتْ بِالْمَلَكَيْنِ ، فَلَمْ يَدْرِيَا كَيْفَ يَكْتُبَانِهَا ، فَصَعِدَا إِلَى السَّمَاءِ ، فَقَالاَ : يَا رَبَّنَا ، إِنَّ عَبْدَكَ قَدْ قَالَ مَقَالَةً لاَ نَدْرِي كَيْفَ نَكْتُبُهَا ، قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ , وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا قَالَ عَبْدُهُ : مَاذَا قَالَ عَبْدِي ؟ قَالاَ : يَا رَبِّ ، إِنَّهُ قَالَ : يَارَبِّ،لَكَالْحَمْدُكَمَايَنْبَغِيلِجَلاَلِوَجْهِكَ،وَعَظِيمِسُلْطَانِكَ ، فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ لَهُمَا : اكْتُبَاهَا كَمَا قَالَ عَبْدِي ، حَتَّى يَلْقَانِي فَأَجْزِيَهُ بِهَا. قال الشيخ الألباني : ضعيف
Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, Allah Elçisi buyurdu: “Allahın qullarından bir qulu: “Yə Rabbi Ləkəl Həmdu Kəmə Yənbəğiy Li Cələli Vəchikə Vəl Aziymi Sultanikə - Ey Rəbbim! Sənin Üzünün Cəlalına və Hakimiyyətinin Əzəmətinə layiq şəkildə Həmd Sənə olsun” dedi. Bu həmdi yazmaq üçün görəvli olan iki mələk aciz qalaraq necə yazacaqlarını bilmədilər. Mələklər Səmaya qalxaraq: Ey Rəbbimiz! Sənin qulun elə bir (Həmd) etdi ki, necə yazacağımızı bilmirik” dedilər. Uca və Böyük olan Allah qulunun nə söylədiyini (ən gözəl) bildiyi halda buyurdu: “Qulum nə söylədi?”. Mələklər: “Yə Rabbi Ləkəl Həmdu Kəmə Yənbəğiy Li Cələli Vəchikə Və Aziymi Sultanikə” dedi. Allah: “Qulumun söylədiyi kimi yazın, hətta Mənimlə görüşüb mükafatını verənə qədər“ deyə buyurdu491.
وعن أَبي موسى الأشعري - رضي الله عنه - : أنَّ رسول الله - صلى الله عليه وسلم - قَالَ : « إِذَا مَاتَ وَلَدُ العَبْدِ قَالَ اللهُ تَعَالَى لِمَلائِكَتِهِ : قَبَضْتُمْ وَلَدَ عَبْدي ؟ فَيقولون : نَعَمْ ، فيقول : قَبَضْتُمْ ثَمَرَةَ فُؤادِهِ ؟ فيقولون : نَعَمْ ، فيقول : ماذا قَالَ عَبْدِي ؟ فَيقولون : حَمدَكَوَاسْتَرْجَعَ ، فيقُولُ اللهُ تَعَالَى : ابْنُوا لِعَبْدي بَيتاً في الجَنَّةِ ، وَسَمُّوهُ بَيْتَالحَمْدِ » قال الشيخ الألباني : حسن
Əbu Musa əl-Əşari rəvayət edir ki, Allah Elçisi buyurdu: “Bir qulun uşağı vəfat etdiyi zaman Allah mələklərinə: “Siz Mənim qulumun uşağını aldınız”. Onlar: “Bəli” dedilər. Allah: “Qulumun könlünün meyvəsinimi aldınız”. Onlar: “Bəli” dedilər. Allah: “Qulum nə dedi?”. Onlar: “Sənə həmd etdi və: İnnə Lilləhi Və İnnə İleyhi Raciun – Biz Allahınıq və Ona tərəf da dönəcəyik” deyə cavab verdi. Uca və Böyük olan Allah: “Qulum üçün Cənnətdə bir ev tikin və adını da”Həmd Evi” qoyun” deyə buyurar492. عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ يَقُولُ «إِنَّ اللَّهَ يَقُولُ إِنَّ عَبْدِى الْمُؤْمِنَ عِنْدِى بِمَنْزِلَةِ كُلِّ خَيْرٍ يَحْمَدُنِى وَأَنَا أَنْزِعُ نَفْسَهُ مِنْ بَيْنِ جَنْبَيْهِ» قال الشيخ الألباني : صحيح
Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Allah Elçisi buyurdu: “Allah buyurur: “Mənim dərgahımda mömin qulum daima xeyir içindədir. Mən onun canını alarkən də o Mənə həmd edər”493.
عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- « كُلُّ كَلاَمٍ لاَ يُبْدَأُ فِيهِ بِ لْحَمْدُلِلَّهِ فَهُوَ أَجْذَمُ ». قال الألباني: ضعيف.
Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Allah Elçisi buyurdu: “Allaha həmd ilə başlanılmayan hər bir söz (bərəkətdən) qopuqdur”494.
عن أبي هريرة أن النبي صلى الله عليه و سلم كان : يقول الْحَمْدُلِلَّهِعَلَىكُلِّحَالٍ،رَبِّأَعُوذُبِكَمِنْحَالِأَهْلِالنَّارِ. قال الشيخ الألباني : ضعيف
Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Allah Elçisi buyurdu: “Əlhəmdulilləhi Alə Kulli Həli, Rabbi Əuzu Bikə Min Həli Əhlin Nəri – Hər bir halda Həmd Allaha məxsusdur, Rəbbim! Cəhənnəm əhlinin halından Sənə sığınıram”495.
عَنْ أَنَسٍ قَالَ: قَالَ رَسُوْلُ اللهِ : «مَا أَنْعَمَ اللهُ عَلَى عَبْدٍ نِعْمَهً فَقَالَ: الْحَمْدُللهِ إَلاَّ كَانَ الَّذِي أَعْطَاهُ أَفْضَلُ مِمَّا أَخَذَ». قال الشيخ الألباني : حسن
Ənəs rəvayət edir ki, Allah Elçisi buyurdu: “Allah hər hansı bir qula bir nemət verdikdə, qul: “Əlhəmdulilləh” deyərsə, qulun verdiyi aldığından daha əfzəl olar”496.
عَنْ سفيان بن سعيد وذكر داود فقال: الحمدللهحمداكماينبغيلكرموجهربيعزجلاله فأوحى الله اليه يا داود أتعبت الملائكة.
Sufyan İbn Səidin rəvayətinə görə Davud buyurdu: «Əlhəmdulilləh Həmdən Kəmə Yənbəğiy Likərimi Vəchi Rabbiy Azzə Cələləh - Rəbbimin Cəmalının kəramətinə və Cəlalının izzətinə layiq Allaha həmd olsun!» Allah ona belə vəhy etdi: «Ey Davud! Mələkləri (savab yazmaqdan) yordun!»497.
عن الزبير بن العوام قال : قال رسول الله صلى الله عليه و سلم ما من صباح يصبح العباد فيه إلا ومناد ينادي سبحانالملكالقدوس قال الشيخ الألباني : ضعيف
Zubeyr İbn Avvam rəvayət edir ki, Allah Elçisi buyurdu: “Hərə səhər Allahın qulları üçün görəvli olan carçı çıxaraq deyər: “Subhənəl Məlikil Quddus -Hər bir şeyin Məliki və Müqəddəs olan Allah pak və nöqsansızdır!”498.
عَنْ عِمْرَانَ بن حُصَيْنٍ : عَنْ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ: «إِنَّ أَفْضَلَ عِبَادِ اللَّهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ الْحَمَّادُونَ، ثُمَّ لا تَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِي يُقَاتِلُونَ مَنْ نَاوَأَهُمْ مِنْ أَهْلِ الشِّرْكِ حَتَّى يُقَاتِلُونَ الدَّجَّالَ». قال الشيخ الألباني : صحيح
İmran İbn Husayn rəvayət edir ki, Allah Elçisi buyurdu: “Qiyamət günü Allahın ən fəzilətli qulları həmd edənlər olacaq. Sonra ümmətimdən bir dəstə, müşriklərdən onlara qarşı çıxanlarla döyüşməyə davam edə-edə, nəhayət Dəccalla döyüşəcəklər”499.
عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ : عَنِ النَّبِيِّ قَالَ :«التأَنِّي مِنَ الله وَالْعَجَلَةُ مِنَ الشَّيْطَانِ، وَمَا شَيءٌ أكْثَرُ مَعَاذِيرَ مِنَ اللهِ، وَمَا مِنْ شَيءٍ أَحَبُّ إِلَى اللهِ مِنَ الْحَمْدِ». قال الشيخ الألباني: حسن
Ənəs İbn Məlik rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Hövsələ Allahdan, tələskənlik isə şeytandandır. Allaha həmd etməkdən də Allaha daha çox üzrxahlıq edilən və Allaha daha sevimli olan heç bir şey yoxdur”500.
عن سلمان رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم قال قال رجل الحمدللهكثيرا فأعظمها الملك أن يكتبها فراجع فيها ربه عز وجل فقال اكتبها كما قال عبدي )كثيرا (قال الشيخ الألباني : صحيح
Salman rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Bir kişi: Əlhəmdulilləhi Kəsiran - Allaha çoxlu həmd olsun” dedi. Mələk (bu kəlimənin savabını) qeyd etməkdən aciz qaldı. Onunla Rəbbinə qayıtdı. Allah: “Qulumun dediyi kimi yazın (savabın çoxluğunu)” buyurdu501.