Əhməd-Cabir İsmayıl oğlu Əhmədov

İspanağın müalicəvi xassələri. Tərkibində zülal, vita­minlər və digər faydalı maddələr olduğundan, ispanaq uşaq və pəhriz qidası üçün qiymətli məhsul, eləcə də sinqa və avitaminozun profilaktikasında əsas vasitə hesab olunur. İspa­nağın tərkibində dəmir çox olduğundan, xlorofilin isə qan hemoqlobininə yaxın olması ondan qanazlığı və vərəm əleyhinə istifadə edilməsi məsləhət görülür.

İspanaqdan istifadə etdikdə, xüsusən də kiçik uşaqların qidasında müəyyən ehtiyatlıqları nəzərə almaq lazımdır. Çünki ispanaqdan hazırlanmış xörəkləri 24-48 saat saxladıqda xüsusi bakteriyaların təsirindən nitrat turşusunun duzları əmələ gəlir. Bu duzlar zəhərlidir. Çünki qana sovrularaq methemoqlobini əmələ gətirir. Bu isə qırmızı qan kürəciklərinin əsas hissəsini tənəffüs prosesindən ayırır, nəticədə ispanaqlı qida qəbul etmiş uşaqlarda 2-3 saat sonra göyərmə, təngnəfəslik, qusma, ishal, qanın boz şokoladabənzər rəngi və ağır hallarda kollaps (ürək fəaliyyətinin dayanması) müşahidə olunur. Ona görə də ispa­naqla hazırlanmış xörəklər soyuducuda saxlanılmalıdır. Yadda saxlamaq lazımdır ki, ispanaqdan hazırlanan xörəklərə şəkər qatdıqda zəhərli maddələrin əmələ gəlməsi dayanır. Təzə hazır­lanmış xörəklərdə və konservlərdə insan orqanizmi üçün zərərli maddələr olmur. Lakin qaraciyər, böyrək və podaqra xəstə­liklərində ispanaqdan hazırlanmış xörəklərdən istifadə etmək arzuolunmazdır.

İspanaq yarpaqlarından dərman məqsədilə istifadə olunur. İspanağın tərkibindəki saponinlər həzm vəzilərinin fəaliyyətini və bağırsağın peristaltikasını qıcıqlandırır. Qəbizlik və bağırsaqlarda qaz toplanması zamanı 10 q ispanaq yarpaqları 1 stəkan suda 10-15 dəq qaynadılır, soyuduqdan sonra gündə 3-4 dəfə yeməkdən əvvəl ¼ stəkan içilir. Pəhriz qidasında da belə həlimdən istifadə olunur.