Vələmir, yulaf – Овес – Avena sativa L. Taxıllar (Gramineae) fəsiləsinin Avena cinsinə aid tipik taxıl bitkisidir. Onun qədimdən Koreyadan Qərbi Avropaya qədər yayıldığı qeyd olunur. Lakin ondan qida məqsədləri üçün istifadə olunması sonralar məlum olmuşdur.
Vələmirin əkilən növü (Avena sativa L.) 3 yarımqrupa bölünür: qollu-budaqlı, pərdəli-dənli, sıxılmış sünbüllü və çılpaq dənli vələmirlər. Qollu-budaqlı və pərdəli vələmir daha çox becərilir.
Vələmirin tərkibində 36,5-40% nişasta, 10-18% zülal, 6,2% yağ, 1,1% şəkərlər, 10,7% sellüloza, 3,2% minerallı maddələr, vitaminlərdən B1 (0,48 mq%), B2 (0,12 mq%), PP (1,50 mq%) və karotin – provitamin A (0,02 mq%) vardır. Vələmir fosfor (361 mq%) və kaliumla (421 mq%) zəngindir.
Vələmir dənindən yarma, vələmir lopası, vələmir qəhvəsi, uşaqlar üçün yeməklər, un əldə edilir. Buğda ununa vələmir unu qatılaraq peçenye və qaletlər hazırlanır.
Dostları ilə paylaş: |