Əhməd-Cabir İsmayıl oğlu Əhmədov

Qaragilənin müalicəvi xassələri. Qaragilə giləmey­və­sindən hazırlanan mürəbbə müalicəvi-pəhrizi xassəyə malikdir və ishala qarşı səmərəli vasitə kimi məsləhət görülür. Gilə­meyvələrin tərkibində olan aşı maddələri büzüşdürücü xassəyə malik olduğundan, həm təzə giləmeyvə, həm də ondan hazır­lanan sulu həlimlər və kiseldən istifadə olunur. Qaragilə gilə­meyvəsi mədə-bağırsağın fəaliyyətini nizama saldığından bütün yaşlarda ishala qarşı tətbiq olunur. Eyni zamanda, qaragilə mədənin selikli qişasının iltihabında (katarda) və mədə şirəsi tur­şuluğu az olduqda insana müsbət təsir göstərir. Xalq təba­bə­tində qaragilə böyrəklərdə daş olduqda, podaqrada, yel xəs­tə­liyində, qanazlığında, dəri və digər xəstəliklərdə istifadə olunur. Daxilə qəbul etmək üçün qurudulmuş qaragilədən 1:20 nis­bə­tində 8 saat soyuq suda saxlamaqla tinktura hazırlanır və vitaminli içki kimi içilir.

Qaragilə şirəsindən ağız boşluğunun və diş dibinin, boğa­zın iltihabında qarqara kimi istifadə olunur. Bu məqsədlə gilə­meyvədən hazırlanan həlimdən də istifadə olunur. Gilə­mey­vələr həm də fitonsid xassəyə də malikdir. Gilə­mey­vələr­dən hazırlanan qatı həlimlərdən yaş ekzemaya, yanıqlara, irinli yaralara və dərinin digər xəstəliklərinə qarşı islatma kompres qoyulur. Xaricə istifadə etmək üçün 100 q giləmeyvəni 500 ml suda 250-300 ml qalana qədər bişirməklə həlim hazırlanır. Belə həlimdən kompresləri 4-5 saatdan bir təzələyirlər.

May-iyun aylarında toplanmış yarpaqlardan çay hazır­lanır və böyrəklərin iltihabında və sidik kisəsinin zəif fəaliy­yətində içilir. Yarpaqlardan mədə pozuntusu, xroniki enterit, öd kisəsi və sidik kisəsi xəstəliklərində istifadə olunur. Yar­paq­lardan alınan həlimdən şəkər xəstəliyində də çox vaxt istifadə edilir. Bu isə yarpaqlardakı neomirtillin qlükozidinin olma­sından irəli gəlir. Diabet xəstəliyindən əziyyət çəkənlər, bir qay­da olaraq, gündə üç dəfə 1 xörək qaşığı xırdalanmış yar­paq­ları 1 stəkan suda tinktura hazırlayıb içirlər. Bu, diabetin yün­gül formasında insana rahatlıq gətirir.

Son illər alimlər müəyyən etmişlər ki, qaragilə ekstraktı görmə qabiliyyətini yaxşılaşdırır. Ona görə də belə ekstraktdan maşinistlərin, sürücülərin, pilotların (təyyarəçilərin) istifadə etməsi məsləhət görülür.