| Arpa – Ячмень – Hordium Vulgare L. Taxıllar (Gramineae) fəsiləsinin Hordium cinsinə aid olub, 50-dən çox növ müxtəlifliyi vardır. Arpa dənli bitkilər içərisində qədimdən becərilən bitkidir. Arpa eramızdan 3000 il əvvəl Zaqafqaziya və Orta Asiya xalqlarına məlum olmuşdur. Mədəni arpa növünə 26 botaniki növ müxtəliflikləri daxildir. Ən çox rast gəlinən əkilən arpadır (H.Sativum Jessen) ki, bu da 3 sərbəst növə bölünür.
Mədəni arpa – Hordium Vulgare L. dünyada ən çox yayılmışdır. Digər iki növ – Efiopiya arpası və alçaqboylu arpa az yayılmışdır. Ikicərgəli və çoxcərgəli arpa tipləri məlumdur. Ikicərgəli arpadan əsasən, pivə istehsalında istifadə olunur. Tərkibində 61-69% nişasta və 12% zülal olan arpa pivə istehsalı üçün ən yaxşı hesab olunur.
Arpadan pəhriz və uşaq qidası üçün un, perlova və xırdalanmış arpa yarmaları istehsal edilir.
Arpa dənində 15,8% zülal, 76%-ə qədər karbohidrat, 3,5% yağ, 9,6% sellüloza, mineral maddələr, fermentlər, A, B, D, E vitaminləri vardır. Arpadan istehsal olunan yarmalar sellüloza ilə zəngindir. Məhz, buna görə arpa yarmasından hazırlanan xörəklər pis mənimsənilir və mədə-bağırsağın daha tez boşalmasına səbəb olur. Bu proses kökəlməyə meyilli insanlar üçün əhəmiyyətlidir. Arpa dənindən qəhvə içkiləri üçün surroqat qəhvə hazırlanır.
Dostları ilə paylaş: |
