Əhməd-Cabir İsmayıl oğlu Əhmədov

Albalının müalicəvi xassələri. Albalı təzə, qurudulmuş və konservləşdirilmiş halda yeyilir. Ondan kompot, mürəbbə, şərbət, ekstrakt, konfet, nastoyka, nalivka, şərab və spirtsiz iç­kilər hazırlanır. Albalı yarpaqlarından xiyarın və bəzi tərə­vəz­lərin turşudulmasında və sirkəyə qoyulmasında istifadə olunur. Albalı çəyirdəyindən və nüvəsindən alınan yağ əl-üz sabunlarının və digər ətriyyat məhsullarının ətirləndirilməsində tətbiq olunur.

Albalı iştahanı yaxşılaşdırır və pəhriz məhsulu kimi qiy­mətlidir. Tərkibində dəmir nisbətən çox olduğundan albalıdan və onun emalı məhsullarından qanazlığında istifadə olunması məsləhət görülür. Albalı tinkturası (nastoy) susuzluğu daha tez ya­tırdır və qızdırmalı vəziyyətdə olan xəstələrə verilir. Al­ba­lının ətliyi və şirəsi antiseptik təsirə malikdir. Xroniki qəbiz­likdə albalı zərif yumşaldıcı kimi tətbiq olunur. Xalq təba­bə­tində südlə albalı artritdə, orqanların iltihabında, albalı şirə­sindən isə bəlğəmgətirici vasitə kimi nəfəs yollarının xəs­təlik­lərində istifadə olunur. Albalı yarpağının süddə hazırlanmış həlimindən sarılıqda, xırdalanmış yarpaqlarından və ondan alınan həlimdə isladılmış tampondan qankəsici kimi burun qan axmalarında və dəri zədələrinin sağalmasında istifadə olunur.

Elmi cəhətdən isbat olunmuşdur ki, albalı saplaqlarından ha­zırlanmış həlim sidikqovucu kimi və ishala qarşı istifadə olu­nur. Həlimi bəzən qantəzyiqini aşağı salmaq üçün hipertoniklər də içirlər. Bu məqsədlə 10 q xammaldan 1 stəkan suda həlim hazırlanır və gün ərzində bir neçə dəfə içilir. Podaqrada və sidik kisəsində daş xəstəliklərində albalı çəyirdəyindən alınmış emulsiya sidikqovucu vasitə kimi tətbiq olunur. Lakin albalı çə­yir­dəyindən istifadə olunması onun tərkibində zəhərli amiq­dalin qlükozidinin olması ilə təhlükəlidir. Onun dozasının ar­tı­rılması və digər dərmanların əvəzinə istifadə olunması or­qanizmin zəhərlənməsinə səbəb ola bilər. Çünki amiqdalin parçalandıqda kəskin zəhər olan sinil turşusu əmələ gətirir.