Əhmədov Əhməd-Cabir İsmayıl oğlu Osmanov Tofik Ramazan oğlu İstehlak mallarinin funksional

2. Yağlı-şəkərli peçenyelər.
2.1.	Şəkərli xəmirdən yağlı-şəkərli peçenyelər.
2.2.	Çalınmış xəmirdən yağlı-şəkərli peçenyelər.
2.2.1. Çalma-biskvit peçenyelər.
2.2.2. Çalma-zülal peçenyelər.
2.3.	Badamlı- yağlı-şəkərli peçenyelər.
2.4.	Yağlı-şəkərli suxarı peçenyeləri.
3. Quru peçenye (kreker).
3.1.	Maya və kimyəvi yumşaldıcılarla	və təkcə maya ilə yağ əlavə
etməklə hazırlanan krekerlər.
3.2.	Maya ilə hazırlanan yağlı təbəqəli krekerlər.
3.3.	Maya ilə yağsız krekerlər.
3.4.	Maya və yaxud maya və kimyəvi	yumşaldıcılarla yağ və tamlı

maddələr (duz, cirə, zirə) əlavə etməklə hazırlanan krekerlər.

85
4. Qaletlər.
4.1. Sadə qaletlər.

4.2. Yaxşılaşdırılmış qaletlər.

4.3. Pəhriz qaletləri.
Peçenyelərin tərkibində çeşidindən asılı olaraq %-lə: 5,0-9,5 – su, 7,0-10,4 – zülal, 5,2-22,7 – yağ, 2,2-40,2 – şəkər, 32,9-66,2 – nişasta və başqa polişəkərlər; 0,4-1,7 – üzvi turşular, 0,3-0,4 – mineral maddələr vardır. Bu məmulatın 100 qramı 376-473 kkal və ya 1573-1979 kCoul enerji verir.
Quru peçenye (kreker) xəmiri quruluşuna görə elastiki peçenyeni xatırladır.
Xəmirin hazırlanmasına görə quru peçenye 4 qrupa bölünür.

1. 
   Maya və kimyəvi yumşaldıcılarla, yaxud təkcə maya ilə yağ əlavə etməklə hazırlanan krekerlər. Məs., Yumurtalı, Sağlamlıq, Gənclik, Nazik Moskva, Səhər yeməyinə.
   

2. 
   Maya ilə hazırlanan yağlı-təbəqəli krekerlər. Məs., Aşxana
   

krekeri.

3. 
   Maya ilə yağsız krekerlər. Məs., Həvəskar.
   

4. 
   Maya, yaxud maya və kimyəvi yumşaldıcılarla yağ və tamlı maddələr (duz, cirə, zirə) əlavə etməklə hazırlanan krekerlər. Məs.,
   

Qastronom, Pikant.
Qaletlər – quru, nəmliyi az unlu məmulat olub çox vaxt şəkərsiz hazırlanır

Əlavələrindən asılı olaraq qaletlər üç qrupa bölünür:

1. 
   Sadə qaletlər. Bunların hazırlanmasında şəkər və yağdan istifadə edilmir. 1-ci sort undan hazırlanan qaletlərə «Poxod» qaleti aiddir.
   

2. 
   Yaxşılaşdırılmış qaletlər maya ilə hazırlanır, şəkər əlavə edilmir, lakin yağ qatılır. Əla sort undan hazırlanan qaletlərə «Arktika» qaleti aiddir.
   

2. 
   Pəhriz qaletləri. Bunlar yağ və şəkər əlavə edilməklə hazırlanır. Yağ və şəkəri çox olan əla sort undan «Sportivnoye» qaleti, yağ və şəkəri az olan 1-ci sort undan «Rejim» qaleti hazırlanır.
   

Tərkibində əlavələrdən asılı olaraq yağlı-şəkərli peçenyelər üç qrupa bölünür:

1. 
   Yağlı-şəkərli məmulatlar. Burada əlavə xammalların (yağ, şəkər, yumurta) miqdarı unun çəkisinin 15%-ni təşkil edir.
   

2. 
   Yaxşılaşdırılmış yağlı-şəkərli məmulatlar. Burada əlavə xam-malların miqdarı unun çəkisinin 50%-ə qədərini təşkil edir.
   

3. 
   Yüksək dərəcədə yaxşılaşdırılmış yağlı-şəkərli məmulatlar. Bu qrupa aid olan məmulatlarda əlavə xammalın miqdarı unun çəkisinin 50%-dən çoxunu təşkil edir.
   

86
Peçenyelərin orqanoleptiki göstəriciləri qüvvədə olan normativ-texniki sənədlərdə normalaşdırılır. Şəkərli və dartılmış xəmirdən peçenye-lərin orqanoleptiki göstəriciləri aşağıdakı kimi olmalıdır:

1. 
   Peçenyelərin forması – kvadrat, düzbucaq, dairəvi və oval fiqurludur. Peçenyenin kənarları düz və ya fiqurlu ola bilər. Əzilmiş və qopmuş olmamalıdır. 400 qrama qədər kiçik paçkalara qablaşdırılmışlarda 1 ədəd, 400 qramdan çox kütlədə qablaşdırılmış paçkalarda 2 ədəd peçen-yenin qırağının əzilməsinə və qopmasına yol verilir. Çəki ilə satılan pe-çenyelərdə 3%-də bir tərəfin qopmasına və 4%-də deformasiyaya uğra-masına yol verilir. Sınmışların miqdarı 400 qrama qədər kütlədə kiçik paçkalarda 1 ədəd, 400 qramdan çox kütlədə qablaşdırılmışlarda
   

2 ədəd, çəki ilə satılanlarda isə 5%-dən çox olmamalıdır.

2. 
   Səthinin vəziyyəti – düzgün, aydın görünən şəkli, üz tərəfdə ştampın əksi, şişməmiş və qabarmamış olmalıdır. Səthinin düzgün və ştampın düz olmaması paçkalarda 1 ədəd, çəki ilə satılanlarda 5%-dən çox olmamalıdır. Səthi şirələnmişlərdə hamar olub, şirəsiz, «ləkəli» və qabar-mış olmamalıdır. FAK və FPL tipli maşınlarda formalanmış peçenyelərin səthi rifli olub, aşağı tərəfi düz olmalıdır.
   

2. 
   Rəngi – peçenyenin növünə uyğun olub, bir rəngdə, müxtəlif çalarlı, qızarmış, lakin yanmamış olmalıdır. Riflənmiş səthin hündür yerlə-rində, peçenyenin kənarında və alt hissəsində trafaretin və setkanın toxun-duğu yerlərdə tünd rəngli olmasına yol verilir. Hər bir qablaşdırma tara-sında peçenyenin rənginin tonu eynicinsli olmalıdır.
   

2. 
   Dad və iyi – peçenyenin adına və çeşidinə müvafiq olub, yaxşı bişmiş, aydın hiss olunandır. Kənar dad və iy verməməlidir.
   

2. 
   Kəsik hissədə görünüşü – peçenye yaxşı bişmiş, eyni bərabər məsaməli, daxilində iri boşluqlar və pis yoğrulan hissələr olmamalıdır.
   

Peçenyelərin ölçüsü aşağıdakı kimi olmalıdır: kvadrat formalı peçenyelərin eni və uzunu 65 mm, duzbucaqlılarda uzunu 90 mm, eni 60 mm, dairəvilərin diametri 70 mm olmalıdır. Peçenyelərin qalınlığı 7,5 mm-dən az və ya çox olmamalıdır.