Çizelge 4 : Ekolojik Ürün Üretiminin Bölgelere göre Dağılımı
Ürünler
|
Ege Bölgesi
|
Karadeniz Bölgesi
|
İç Anadolu
Bölgesi
|
Doğu Anadolu
Bölgesi
|
Üzüm
|
X
|
|
|
|
İncir
|
X
|
|
|
|
Domates
|
X
|
|
|
|
Çamfıstığı
|
X
|
|
|
|
Ceviz
|
X
|
|
|
|
Badem
|
X
|
|
|
|
Susam
|
X
|
|
|
|
Nohut
|
X
|
|
|
|
Zeytin
|
X
|
|
|
|
Kapari
|
X
|
|
|
|
Pamuk
|
X
|
|
|
|
Kekik
|
X
|
|
|
|
Adaçayı
|
X
|
|
|
|
Toz Biber
|
X
|
|
|
|
Kuşburnu
|
X
|
|
|
|
Defne
|
X
|
|
|
|
Pirinç/Fındık
|
|
X
|
|
|
Bal
|
|
X
|
|
|
Mısır
|
|
X
|
|
|
Çay
|
|
X
|
|
|
Elma
|
|
X
|
X
|
X
|
Kaysı
|
|
|
X
|
|
Erik
|
|
|
X
|
|
Vişne
|
|
|
X
|
|
Haşhaş
|
|
|
X
|
|
Fasulye
|
|
|
X
|
|
Kimyon
|
|
|
X
|
|
Anason
|
|
|
X
|
|
Çörekotu
|
|
|
X
|
|
Buğday
|
|
|
X
|
|
Antepfıstığı
|
|
|
|
X
|
Dut
|
|
|
|
X
|
Mercimek
|
|
|
|
X
|
Kaynak: IGEME
ÜLKEMİZDE EKOLOJİK ÜRÜN İHRACATI YAPAN FİRMALARIN, İLLERİ VE İHRACAT KONULARI
.
Firma Adedi
|
Şehri Başlıca İhraç Ürünleri
|
Ahmet Özarı
|
İzmir domates-zeytin –kapari-biber-baharat
|
Alpaslan Beşikcioğlu
|
İzmir üzüm – incir
|
Ardıç
|
İzmir defne yaprağı –kurutulmuş elma
|
Arslantürk Gıda ltd.
|
İzmir kuru kaysı-üzüm-fındık
|
Bidaş A.Ş.
|
Bursa çilek-vişne-kaysı-domates
|
Bilginoğlu Olive Oil Ind.
|
İzmir zeytinyağı
|
Blumeks Dış Tic.Ltd.
|
İzmir kurutulmuş elma-defne-rosemary
|
Diyar Tarım
|
İzmir kaysı
|
Durak Fındık San.Tic.A.Ş.
|
Ordu fındık
|
Etem Özsoy Tarım A.Ş.
|
İzmir domates-vişne-üzüm-kaysı
|
Etna Gıda San.Tic.Ltd.
|
İzmir domates-kaysı-dondurulmuş meyve,sebze
|
Evrenler Ihr.İth.Tic.Ltd.
|
Antalya çaylar ve yapraklar
|
Figsan Dış Tic.Ltd.
|
İzmir incir,defne,rosemary
|
Franko Meyve İhr.Tic.A.Ş.
|
İzmir incir-üzüm-kaysı
|
Işık Organik Gıda A.Ş.
|
İzmir incir-kaysı-üzüm-elma-şeftali-vişne-fındık-
zeytinyağı
|
Kaystar Tarım Ür.San.Ltd.
|
İzmir fındık-mercimek-baharat
|
Mezo Zirai Ür.Ltd.Şti.
|
Antalya baharatlar
|
Necdet Bükey Tarım Ür.Tic.a.Ş.
|
İzmir defne-pamuk-elma-çörekotu
|
Nimeks Tic.Ltd.Şti.
|
İzmir kurutulmuş meyve-fıstık
|
Nu-Ka Ith.Ihr.Paz.Ltd.Şti.
|
Antalya gülsuyu ve gülyağı
|
Osman Akça A.Ş.
|
İzmir incir-üzüm
|
Pagysa A.Ş.
|
İzmir üzüm-kaysı-pamuk
|
Rapunzel org.Tarım Gıda Ltd.Şti.
|
İzmir üzüm-kaysı-incir-fındık-çam fıstığı-ceviz-
k.mercimek-nohut-biber-domates- kaysı çekirdeği
|
S.S. Başmakçı 1 nolu Tarımsal Kalk.Koop.
|
Afyon gülyağı –gülsuyu
|
Sunder Ltd.Şti
|
İzmir kimyon,defne,adaçayı
|
Sütcüoğlu Tarım Ür.Ltd.
|
Malatya kaysı-kaysı çekirdeği
|
Şen Ihr.Dış Tic.
|
İzmir kuru üzüm
|
Şentaş Tarım Ür.Tic.Ltd.
|
İzmir incir-kaysı-kaysı çekirdeği
|
Tamsan Gıda Ür..Ltd.Şti.
|
İzmir çörek otu-defne-kimyon
|
Tariş
|
İzmir üzüm-incir-zeytinyağı
|
Türer Tarım orman Ür.Ith.İhr.Ltd.Şti
|
İzmir baharatlar -defne-kimyon-
|
Ünsoy Tarım Ürün.san.Tic.Ltd.
|
Manisa üzüm
|
IGEME verilerine göre (9) ülkemizde ihracat yapan firma sayısı halen 31 adettir.
Ekolojik ürünler ihracatımız 1996 yılında 3.680 ton ve 8 milyon dolar değerinde iken 1997’de 5.700 ton ve 13.5 Milyon $ olmuş ,takiben 1998 yılında 8.028 ton ve 17.8 milyon dolara yükselmiş , 1999 yılında 11600 ton ve 23.5 milyon dolara ve 2000 yılın-da 12.047 ton ve 20.837.000 dolar olarak gerçekleşmiştir.
1980 li yıllarda ki geleneksel ürünler olan kuru üzüm ,incir,fındık ve kaysıya eklenen ihracat ürünlerinden bazıları ahududu, vişne, armut, arpa, buğday, pamuk, susam, zeytinyağı, bal, pekmez, çörek otu, dut pestili, gül tomurcuğu, biberiye, ısırgan otu, kompostolar, defne, haşhaş, kapari gibi ürünlerdir.
EKOLOJİK ÜRÜNLERİN ÜRETİMİNDEKİ DİĞER FİRMALAR
Ekolojik ürünlerin üretimi, işlenmesi,ihracatı ve pazarlanması konularında hizmet veren ülkenin çeşitli illerinde faaliyet gösteren 160 firma vardır.Bu firmalar ekolojik ürün iç vedış ticaretimizin belkemiğidir.
Organik tarım ürünleri üretecek ,işleyecek ,pazarlayacak ,ithal ve ihraç edecek kişi vekuruluşların faaliyette bulunabilmeleri için ,Tarım Bakanlığından yetki almış kontrol vesertifikasyon kuruluşlarından biriyle sözleşme yapmaları zorunludur. Halen kontrolve sertifikalandırılma da INAC, SKAL IMO, ECOCERT-SARL, ETKO, BCS, BİOAGRİ-COOP ve EKOTAR firmaları ülkemizde ekolojik tarım dalında faaliyet göstermek-tedir (15).
SONUÇ VE ÖNERİLER
Türkiye ‘de ekolojik ürün üretimine geçilmesi, entansif tarım yapılan bazı ülkelere göre daha kolaydır zira topraklarımız pestisit ve benzeri ilaçlarla yıllarca kirletilmemiştir. Ayrıca ekolojik ürün üretiminde yer almak isteyen potansiyel çiftcilerde vardır. Gene çok önemli olan bir husus ülkemizde, bazı araştırmalara göre ekolojik ürün üretiminde verimin düşmemiş olmasıdır. Türkiye'de yapılan bazı araştırmalarda ekolojik tarımda verim geleneksel tarıma göre daha yüksek çıkmıştır. Salihli ilçesindeekolojik çekirdeksiz üzüm yetiştiriciliğinde verim %1, Kemalpaşa ilçesinde ise verim yüzde 14.4 daha yüksek bulunmuştur. Manisa ‘da pamukta verim yüzde 3.3, buğdayda yüzde 0.8, üzümde yüzde 13.3, nohutta yüzde 41.4 oranında yüksek bulunmuştur.
Benzer şekilde ekolojik fındık üretiminde Prof.M.Bülbül’ün ve H.Tanrıvermiş ( 11) yürüttüğü araştırmada da dikkat çekmiştir. İşletmelerin organik üretime geçmeleri ile beraber diğer bitkisel faaliyetleri de sürmekte ve verim düşmemektedir. Zira sözleşmeli kontrollü üretim vardır ve yeterli düzeyde çiftlik ve yeşil gübre uygulaması vardır.Doğal kaynaklar göreli olarak az tahrip edilmiştir. Tarım Bakanlığına araştırmalara tahsis edilecek bütçe kapsamında verimlilik ve çeşit adaptasyonunun yanısıra, girdi-maaliyet analizinin yapılması faydalı olacaktır.
Önlemlerle ekolojik ürün üretimi Türkiye’de alan ve çeşit olarak artmaktadır. Alınacak teknik, finansal ve denetime ilişkin tetbirlerle, ekolojik köy projeleri çerçevesinde geliştirilmesi mümkündür. Ancak bu ürünlerin sağlığa olan olumlu etkileri halkımızca yeterince bilinmemektedir. İç pazara özellikle hipermarketler de başlayan satışlarla giren ekolojik ürünler halen halkın %98 si tarafından tanınmamaktadır. Bu nedenle tüm ilgili devlet ve özel sektör kuruluşları ve dernekler tanıtım yapmalıdır. Halen kuruluş amaçları arasında sağlığıön plana koymuş olan ÇESAV, TEMA gibi derneklerin etkinliği çok önem taşmaktadır.
İçpazarda tüketimi artırmak için ,tüm uygun koşullu satış mekanlarında özel raflarda bu ürünlerin satışına izin verilmelidir. Araştırmalar bu ürünlerin bazı ülkelerde özel doğal ürünler market zincirlerinde ve marketlerde daha başarılı satıldığını (Almanya örneği) ancak diğer bazı ülkelerde ise hipermarketlerdesatışların daha hızlı arttığını (Isviçre ve Ingiltere örneği) göstermektedir. Bu sebeple Türkiye ‘de satış sistemlerinin belirlendiği bu dönemde, kısıtlayıcı mevzuat hükümlerinin konmasından sakınmalıdır. Bugüne değin sadece ihracat açısından kontrolü gereken ekolojik ürünlerin, içpazar için olan üretim-pazarlama gibi standartları ülkemizin gerçeklerine uygun olarak belirlenmelidir.
Ekolojik ürünlerin çoğunda iç pazarda KDV oranı %18 seviyesindedir.Bu ürünlerin tüketimi için öncelikle KDV nin %8 seviyelerine düşürülmesi faydalı olacaktır.
Küçük çiftcilerin gelirlerini yükselmesine,tarım işletmelerinin istihdam artırılmasına katkısı olan ekolojik üretimin sözleşmeli çiftcilik modeli ile gerçekleştirilmesine hızverilmelidir.
Dostları ilə paylaş: |