Şekil 6. Yonca Tarlasında Heteropter İle Toplam Zararlı ve Predatörlerin Populasyon Değişimi ( : Biçimler)
SONUÇ
Yonca biçimlerinden bazı zararlı populasyonları önemli şekilde etkilenmesine karşın predatör populasyonunu çok az etkilenmesi yonca tarlasında doğal düşmanlardan yararlanma ve entegre savaş uygulamalarının rahatlıkla yapılabileceğini göstermektedir. Özellikle mayıs ortasında zararlı populasyonunun yükseldiği dönemde yapılacak bir biçim ile hiç ilaç kullanmadan önemli zararlılardan bir çoğunun populasyonu önemli bir düzeyde düşürülebilmekte, buna karşın predatör populasyonunun bu biçimden fazla etkilenmemesi sonucu, kalan zararlı populasyonunun da doğal düşmanlarla baskı altında tutulması sağlanabilecektir. App ve Manglitz (1972) çeşitli araştırıcıların verdikleri bilgilere dayanarak, yonca tarlasında yaprakbiti predatörlerinin öneminin üzerinde durduklarını belirtmekte, yonca tarlasında genellikle rastlanan predatörler diğer zararlılar üzerinde de beslenmekte ise de, bunlar daha çok yaprak bitlerini tercih ettiklerini, ayrıca zararlılara karşı mücadelede yoncada en çok uygulanan kültürel yöntemin hasat tarihinin öne alınması veya geciktirilmesi olduğunu bildirmiştir; örneğin hasat tarihi geciktirilerek cicadellid'lere karşı kontrol sağlanabilmektedir, çünkü taze sürgünlere bırakılmış olan yumurtalar ilk biçimlerin geciktirilmesiyle yok edilebilmektedir. Wisconsin'de ise erkene alınan ikinci biçim geciktirilen birinci biçimden daha fazla etkili olmuştur; Normal zamandan daha erken hasat genellikle zararın artışını önlemek, böcek populasyonunu düşürmek ve zararlıları yüksek sıcaklığa maruz bırakmak amacıyla böceklerin kontrolü için uygulanmaktadır.
Van Den Bosch ve Stern (1969) California'da yonca biçimlerinden sonra pamuk tarlalarına Lygus hesperus Knight göçünü önlemek için yonca tarlalarında münavebeli şerit biçimi yöntemini denemişlerdir. Bu yöntemde yonca bir dolu bir boş olarak şerit şeklinde biçilmekte, daha sonraki biçim, ilk biçilen şeritte yoncalar yarı büyüklüğüne ulaştıktan sonra yapılmaktadır. Böylece Lygus populasyonu yonca tarlasında tutulmakta, komşu pamuk tarlalarına göç önlenmektedir. Bu işlemde Lygus nimflerinden bir kısmı biçim esnasında ölürken, diğer nimfler biçilmemiş şerite geçmektedir. Ergin Lyguslar biçilmemiş şeritlerdeki yoncalara yumurta bırakmakta, fakat bu yumurtalar gelişmelerini tamamlayamadan bu şeritlerdeki yoncalar biçim aşamasına ulaşmaktadır. Aynı zamanda biçim zamanı sıcaklık ve nem şartları da uygun olmadığından beklenen populasyon yükselmesi olmamaktadır. Bu çalışmada yonca tarlasında bulunan predatörlerden Orius tristicolor (White) da şerit biçimi yapılan tarlalarda normal biçilen tarlalara göre daha stabil ve daha yüksek bir populasyon göstermiştir. Smith ve Hagen (1966) California yonca tarlalarında en önemli afidofag predatörlerin coccinellid'ler olduğunu, chrysopid'ler, Geocoris türleri, syrphid'ler, nabid'ler gibi diğer predatörlerin bunlara göre daha az sayıda olduğunu ve etkilerinin de daha sınırlı olduğunu belirtmişlerdir; ilkbahar yaprakbiti populasyonunun yükselişinin sınırlandırılmasında anahtar faktör coccinellidler olmuştur.Türkmen ve Hıncal (1984) Ege bölgesinde yoncanın doğal düşman faunası bakımından çok zengin olduğunu ve coccinellid türlerin ilk sırada yer aldığını belirtmişlerdir. Erol ve Karagöz (1996) Aydın ili yonca tarlalarında doğal düşmanlar arasında tür zenginliği, sayı ve yoğunluk açısndan coccinellid'lerin ilk sırada yer aldığını bildirmişlerdir.
Sonuç olarak yonca tarlalarında zararlı böceklere karşı, kültürel önlemlerden ”uygun biçim zamanlamasıyla” özellikle kimyasal savaşa alternatif bir savaş yöntemi olarak uygulanabileceği ve bunun sonucu; bitkilere, hayvanlara, insanlara ve kısacası doğaya zarar vermeden, sağlıklı hayvan yemi sağlanacağından, ekolojik tarım ürünlerinin elde edilebileceğini göstermektedir.
Dostları ilə paylaş: |