Ekolojik tarimda iÇ pazarin geliŞİMİ

Çizelge 1. İdeal Bir Komposta Ait Özellikler (OKUR ve ÇOLAKOĞLU, 1999).

Özellikler	İstenilen Değerler
C/N oranı	25-30
Partikül büyüklüğü	Havalandırılan sistemlerde 10 mm., uzun yığınlar ve doğal havalandırma koşullarında 50 mm.
Nem içeriği	% 50-60
Hava akışı	Oksijen içeriğinin % 10-18 arasında olması sağlanmalı
Isı	Kompostlaşma sırasında 55-60 C°
Ph	5.5-9.0
Yığın yüksekliği	Doğal havalandırma yapılacaksa 5 m. yükseklik, 2.5 m. genişlik ve istenilen uzunlukta yığınlar yapılır.
Mikrobiyolojik aktivite	Selülotik fungus ve bio gübreler ile arttırılır.

Kompost hazırlığı işlemleri

Bitkisel üretimde kompostun sayısız etkilerinden yaralanabilmek için, organik maddenin çok dikkatli bir şekilde hazırlanması gereklidir. Çeşitli temel materyaller ; mümkün olan en kısa zaman içerisinde , homojen ve yüksek kaliteli kompost elde etmek üzere işlenmek zorundadır. İşleme fazı aşağıdaki prosesler şeklindedir;

• 
  Karıştırma
  
• 
  Parçalama
  
• 
  Namlu şeklini vermek üzere yığın oluşturmak (Temel amaç kompost namlusunda yer alan organizmalar için optimum yaşam koşullarının sağlanmasıdır. Bunun sağlanması aşağıdaki koşullara bağlıdır (AKDENİZ, 1999) :
  

1. 
   Besin desteği
   
2. 
   Nem içeriği
   
3. 
   Oksijen içeriği
   

Kompost içerisinde aktif olan organizmalar kabaca iki faza ayrılırlar:

1. 
   Isınma fazı
   

Birinci faz sırasında, yoğun ayrışma proseslerine bağlı olarak, mikrobiyal flora ve faunanın namlu içerisindeki ısıyı kısa bir zaman periyodu içerisinde 60 °C -80 °C civarına yükseltmesi temeldir. Bu sıcaklıklarda yabancı ot tohumları, bitki parçalarının yeşil kısımları öldürülür ve kompost materyali sağlıklı hale getirilir.
2. Soğuma fazı

Olgunlaşma fazı olarak da adlandırılan ikinci faz esnasında düşen sıcaklık ile birlikte, kompost yapım prosesi için makrofaunanın önemi artar. Bu faz, temel materyalin yapısal ve biyolojik olarak komposta dönüşümünde artan bir şekilde etkilidir. Burada, organik ve mineral bileşenlerin karıştırılması önemlidir.

Yapılan araştırmalar , namlu içerisinde kompost yapım prosesinin başlaması için başlangıçtaki C/N oranının 30/1 - 40/1 olmasının gerektiğini ortaya koymuştur.

Mikroorganizmaların optimum çalışma koşulları, materyalin nem içeriği %60-70 olduğunda oldukça uygundur. Optimum nem içeriğine ulaşıldığında, materyal yumruk içinde sıkılırsa , parmaklar arasından su çıkışı olmayacaktır. Yumruk açıldığında , sıkıştırılan materyalin şekli hemen hemen korunmalıdır.

Organizmalar için hayati olan diğer element havanın oksijenidir. Bu havalanma materyalin yığın olarak değil, belirli bir şekli olan namlu halinde olması ile sağlanabilir. Böylece hava dolaşımı sağlanmış olacaktır.

Eğer materyal çok gevşek yığılırsa çok kolay kuruyacaktır ve besin maddelerinin büyük bir kısmı kaybolacaktır.

Kompost yapımı için kullanılan materyal, kompost kalitesini önemli ölçüde bozabildiğinden kirletici ve zararlı maddelerden arınmış olmalıdır (AKDENİZ, 1999).
Şekil 1. de organik atıkların kompostlaştırma aşamaları şematize edilerek verilmiştir (KAYNAK, 2001).