Key words: Compost, making compost, organic fertilizer
GİRİŞ
Kompost, Latince’de “karıştırılmış, oluşturulmuş“ anlamına gelen “compostum” sözcüğünden türetilmiştir. Dünyanın doğal döngüsü içinde insanlar tarafından geliştirilen en eski dönüşüm yöntemlerinden biri olduğu tahmin edilmekte ve genel olarak her türlü organik kökenli atıkların çürüntüsü olarak tanımlanmaktadır. Sap, saman, yabancı ot, budama ve hasat atıkları, hayvan ölüleri gibi tarımsal atıkların dışında mutfak ve fabrika gibi kentsel atıklardan da elde edilebilen kompost, çiftlik gübresinin yetersiz olduğu hallerde organik madde ve besin maddesi kaynağı olarak kullanılmakta; ancak, bitkinin büyümesi için gerekli olan N,P,K ‘un toprağa ilavesinden çok, bitkinin yetiştiği ortamın ıslahını sağladığı için “toprak koşullandırıcı” olarak da nitelendirilmektedir (Özbek, 1970; Anonim, 1980, Akdeniz,1997).
Ülkemiz tarım topraklarının genel olarak %65.25’i organik maddece az veya çok az, %22.62’si orta ve ancak %12.13 gibi az kısmı iyi-yüksek özelliktedir (Eyüpoğlu,1999). Buna göre, önemli bir alanda, toprağın en önemli özelliklerinden, tarımsal üretimin ise sınırlayıcı en önemli etkenlerinde biri olan organik madde kapsamını arttırıcı önlemlerin alınmasına, çiftlik gübresi dışında, kompost ve diğer organik gübrelerin kullanımına öncelikle gereksinim vardır. Gerek geleneksel, gerekse ekolojik yetiştiricilikte toprak verimliliğinin korunması ve özellikle de ekolojik yetiştiricilikte bitki beslenmesinin doğal kökenli organik maddelerle sağlanması zorunluluğu kompost yapım ve kullanımını ülkemiz için daha da önemli kılmaktadır. Ayrıca tarımsal ve tarım dışı atıkların yeniden değerlendirilmesi, çevre kirliliğinin azaltılması, atıkların işletme için sorun değil yarar ve gelir kaynağı olmasını sağlamasıyla da önemli ve güncel bir konu durumundadır.
Dostları ilə paylaş: |
