Ekolojik tarimda iÇ pazarin geliŞİMİ

ÇİFTÇİNİN ORGANİK TARIMA GİRİŞİ
Organik tarımsal üretim yapacak çiftçi; öncelikle bakanlıkça yetki verilmiş herhangi bir kontrol / sertifika kuruluşuna başvurur. Kontrol / sertifika kuruluşu kendisine başvuran müteşebbislerden kendisini ve işletmesini tanımlayacak yönetmelik hükümlerine göre gereken bütün bilgi ve belgeleri ister. bu bilgi ve belgeler ışığında organik tarım yapmaya uygun olup olmadığına karar verir, uygunluğu durumuna göre müteşebbis yönetmelik hükümlerine göre organik tarım komitesine bildirilir. Arazi parseli yada üretim alanı, kontrol / sertifika kuruluşunca geçiş sürecine alınır. geçiş süreci;

Tek yıllık bitkilerde 2 yıl, iki yıllık ve çok yıllık bitkilerde 3 yıldır.

Büyükbaş ve küçük baş hayvanlarda 24 ay, tavşanda 6 ay ve tavuklarda 4 aydır.

Su ürünleri üretiminde geçiş süreci tür ve çeşide göre kontrol / sertifika kuruluşu tarafından belirlenir.

Kontrol / sertifika kuruluşu, organik tarım komitesinin onayını alarak geçiş sürelerini uzatabilir veya kısaltabilir.

Müteşebbisle sözleşme yapan, her kontrol / sertifika kuruluşu tarafından, gerekli hallerde başvurulması maksadıyla bir mahkeme yeri ibraz edilir. bu mahal, müteşebbisin üretim bölgesi içinde olmalı ve müteşebbis ile kontrol / sertifika kuruluşu arasında yapılan sözleşmede belirtilmelidir.

YENİ YÖNETMELİK ÇALIŞMALARI

1995’ten günümüze dek Avrupa Birliği Yönetmeliği’nde 20’nin üzerinde tadilat yapılmış, ayrıca ekolojik tarımın esaslarını düzenleyen yeni yönetmelikler de yürürlüğe girmiştir. Bu gün gelinen noktada, uygulamadaki yönetmeliğimiz görev ve hizmet verimliliğini yeterince yerine getiremez hale gelmiştir. Değişen ve gelişen kavramlar içerisinde ülkemizin Avrupa Birliği üyesi olması yolunda, ihracatında uyumlaştırılması doğrultusunda, mevcut yönetmelik, AB tadil yönetmelikleri ışığında yeniden düzenlenmiştir. hazırlanan yönetmelik; bir önceki yönetmeliği yürürlükten kaldıracak nitelikte kapsamlandırılmıştır. Bu yönetmelikte ekolojik tabiri yerine uluslararası kurum ve kuruluşlarda, daha yaygın olan “organik” tabirinin kullanılması nedeniyle, “Organik Tarım Esasları ve Uygulamasına İlişkin Yönetmelik“ olarak ele alınmış ve daha azınlıkta olan kimi ülkelerde, ekolojik, biyolojik ve işlenmiş ürünlerde doğal kelimeleri de kullanılmakta olduğundan bu üç kelimeyi de kapsayan bir yapıda düzenlenmesi yoluna gidilmiştir.

Organik tarım yönetmeliği ana hatları ile;

• 
  Organik Tarım Komiteleri,
  
• 
  Organik Tarım Ulusal Komitesi,
  
• 
  Organik Tarım Ticaret Komitesi,
  
• 
  Organik Tarım Araştırma ve Projeler Komitesinden oluşmaktadır.
  

Organik Tarım Komitesi;

• 
  Bitkisel organik ürünlerin yetiştirilmesi, depolanması, işlenmesi, sertifikalandırılması ve pazarlanmasını,
  
• 
  Hayvansal organik ürünlerin yetiştirilmesi, depolanması, işlenmesi, sertifikalandırılması ve pazarlanmasını,
  
• 
  Kontrol ve sertifikasyon sistemini, kuruluşları ve çalışma esaslarını, görev zinciri ve yaptırımlarını,
  
• 
  Müteşebbisin müracaatı ve Yönetmelik şartlarına uyup uymamasının denetlenmesi ve ilgili düzenlemelerini,
  
• 
  Kontrol mekanizmasını,
  
• 
  Etiketleme, markalama, isimlendirme, taşıma ve tanıtımı,
  
• 
  İşleme ve katkı maddelerini,
  
• 
  Üretim dışı alanlardan derlenen ürünler prosedürünü,
  
• 
  Pazarlanmasını, kapsamaktadır.
  

TÜRK ORGANİK MALLARINDA BULUNACAK LOGO ÖRNEKLERİ
Kullanma Esasları

Yönetmeliğe göre organik tarımsal ürün veya organik tarımsal madde üreten ve pazara sunanlar; ambalajlarında aşağıdaki logo örneklerini kullanmak zorundadırlar. Bu logoları üzerinde bulundurmayan ürünler organik (ekolojik veya biyolojik ) olarak iç ve dış pazarlara sunulamaz, reklam ve tanıtım yapılamaz ve bu kelimeler veya kısaltmalarıyla patent için başvuramazlar.

Bu logoların bulunduğu etiketleri, Bakanlık kendi basar veya bastırır. Etiketi kullandırma yetkisi Bakanlık yetkili organı Organik Tarım Komitesine aittir. Bu logo, bu Yönetmelik hükümlerine göre üretimi yapılmış ham madde, yarı mamul veya mamul tarımsal organik üretim maddelerine, Bakanlığın yetki verdiği Kontrol / Sertifika Kuruluşlarınca (müteşebbislere) verilir

Üretimin niteliği, ebadı ve ambalajın türüne göre aşağıda verilen logo örneklerinden biri kullanılır. Logoların çapı, 20 mm den küçük 40 mm den büyük olamaz. Verilen renkler dışındaki renkler ve tonlar kullanılamaz. Logolar aşağıda verilen 4 renkte olmak zorundadır.

Kullanılacak Renkler

Logolarda kullanılacak renkler; Yeşil, mavi (Yukarıdaki tonlar), siyah ve beyazdır.

Y

eşil Mavi

Logo Örnekleri

Ç
erçeveli Olarak Logo Örneği

Renkli Basım





Siyah- Beyaz Basım

Çerçevesiz Olarak Logo Örneği

Renkli Basım

Siyah- Beyaz Basım

Fonlu Olarak Logo Örneği
R
enkli Basım
Siyah- Beyaz Basım




SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Yönetmelik, ülkemizdeki organik tarım yapan üreticilerin ürünlerinin aynı ad altında değerlendirilmesi, ihracatının bu çerçevede yapılması ve tüketicinin de bilinçli, güvenli, hijyenik ve kaliteli gıda tüketimi yönüyle korunmasını amaçlamaktadır. Diğer yandan bakanlığımızca 1995 yılında yayınlanan 560 sayılı gıdaların üretimi, tüketimi ve denetlenmesine dair kanun hükmünde kararname çerçevesinde çıkarılan yönetmelik ve tebliğler ile Avrupa birliği direktiflerine ve Codex Alimentarius Commission standartlarına uyum içerisindedir. Bu kapsamda Türkiye’de üretilen hammadde ve organik ürünlerde dahil olmak üzere tüm gıdalar iyi imalat tekniklerine (GMP) göre ve HACCP kurallarına uyularak üretilmekte ve üretim yapan tesisler bakanlığımızca denetlenmektedir.

Ayrıca, çevrenin; doğal kaynak tabanlarının mevcut yapısının korunması ve bozulan ekolojik dengenin yeniden tesisi sürdürülebilir tarım, toprağın yaşatılması, flora ve faunanın korunmasını da kapsayan biyolojik çeşitliliğin devamı ve kimyasal kirlilik ile zehirli kalıntının da sonlandırılması temel amaç olmuştur.

Ülkemizin genel konumu, kirlenmemiş yapısı ve iklim özellikleri organik ürünler yönü ile tüm bölgelerimizi birer kaynak haline getirmiştir. Organik üretimde ülkemiz çok büyük potansiyele sahiptir. Hatta denilebilir ki bugün ülkemizde birçok ürün sadece kontrollü yetiştirilmediği için organik ürün olarak değerlendirilmemektedir. Amacımız bir yandan ülkemizdeki organik ürünlerin üretimini arttırırken diğer yandan bu tür ürünleri de kontrollü yapıya kavuşturmaktır.

Türkiye, organik tarım konusunda 10 yıl içinde çok hızlı bir gelişme göstermiştir. Bulunduğu coğrafik koşullar, tarımda çalışan nüfusun fazla olması, ürün çeşitliliği gibi faktörlerle organik tarım için uygun bir konumdadır.

Çizelge 1. Yıllara Göre Organik Ürün Üretimi

Yıllar	Ürün sayısı	Çiftçi sayısı	Üretim alanı (ha)	Üretim miktarı (ton)
1996	26	1.947	6.789, 5	10.304, 0
1997	53	7.414	15.906, 1	47.611, 6
1998	67	8.199	24.041, 9	99.299, 8
1999	92	12.275	46.522, 8	168.306, 2

Yasal düzenlemelerin şekillendiği 1996 yılında toplam 1. 947 çiftçi tarafından 6. 789, 5 hektar alanda 10.304 ton üretim yapılmakta iken, 2000 yılı resmileşmemiş verilerine göre yaklaşık 16.000 çiftçi ailesi tarafından 60.000 hektar alanda, buğdaydan gül yaprağına kadar uzanan yelpazede toplam 90 üzeri çeşitte 200.000 ton ekolojik ürün ve 80.000 adet organik fidan üretilmiştir.

Bu konumun iyi bir eğitimle desteklenmesi halinde gelişmenin daha sağlıklı olacağı dikkate alınarak çeşitli eğitim programları planlanmış ve uygulanmaya konulmuştur. İlk aşamada bakanlığımıza bağlı tarım teşkilatını aydınlatmak ve çiftçi eğitimine katkıda bulunmak üzere 80 ilin çiftçi eğitim şube müdürlerinin ve kontrol şube müdürlerinin katıldığı 5 adet bilgilendirme semineri 3 yıl içinde tamamlanmıştır.

Diğer taraftan hizmet içi eğitimin yanı sıra, gün geçtikçe artan danışman ve kontrolör ihtiyacını karşılamak üzere hazırlanan geniş kapsamlı bir eğitim projesi 1997 yılında uygulamaya konmuştur. Bu proje ile bakanlık personeli yanında, özel sektörün bu konuyla ilgi elemanları ve işsiz ziraat mühendislerinden oluşan 600 kişilik bir grup eğitimi yapılmış ve devamı yapılmaktadır.