Eksen yayincilik

Parti demokrasisi partinin birliğini ve mücadele kapasitesini güçlendirir

Cezmi: Demokratik merkeziyetçilik, parti içi demokrasi ve merkeziyetçiliğin nasıl kavranması gerektiğini komisyon çalışmalarında da tartışma ihtiyacı duymuştum. Örgüt yaşamında, organda azınlık görüşüne sahip olanların çoğunlu(47)ğun kararları doğrultusunda hareket etmesi, bu çerçevede partinin her düzeyde irade ve eylem birliğinin gerekliliği, üye ile organ, alt organ ile üst organ, üst organlar ile merkez komitesi, merkez komitesi ile kongre ilişkisi ve işleyişi üzerinden merkezi parti yapısının anlamını, karşılığını belirtiyoruz. Zaten bu konuda bir tartışma yok. Ama devrimci bir partide parti çalışmasının gerekleri açısından parti içi demokrasi ile merkeziyetçiliğin, anlayışta, işleyişte bir bütünlüğü ifade etmesi gerekiyor. Anlayış planında parti içi demokrasiyi merkeziyetçiliğin, ya da partinin sıkı merkezi işleyişini parti içi demokrasinin karşısına koymanın, ya da bunları birbirini mekanik biçimde dengeleyen, düzelten bir muhtevada kavramanın doğru bir yaklaşım olmadığını düşünüyorum. Öncelikle, işin özünde, esasında bunları parti çalışmasının toplam ihtiyaçları çerçevesinde ve bir bütünlük içinde kavramak gerekiyor.

Komisyon metninde, örgütsel işleyiş sorununa bu bütünlük içinde, yani sınıf mücadelesinin ihtiyaçları, nasıl bir parti, nasıl bir parti çalışması, nasıl parti organları ve kadroları vb. çerçevesinde yaklaşılmaya çalışılıyor. Parti içi demokrasiden ne anlaşılması gerektiği de bu çerçevede ifade edilmeye çalışılıyor. Nadir yoldaş tarafından, komisyon metnindeki ifadelendirmenin yetersizliğine atfen, “devrimci bir partide demokrasi değil, disiplin olmazsa olmazdır, merkeziyetçilik olmazsa olmazdır” denilerek tartışıldığı için, komisyon metninin ilgili bölümünü aktarmak istiyorum.

"Merkezileşmiş burjuva iktidara karşı sonuç alıcı bir savaşı yürütmek merkezileşmeyi zorunlu kılar" diye başlıyor ilgili bölüm. Bu kadarı kendi içinde yetersiz olabilir, daha güçlü ifade etmek gerekebilir. Ama sonuçta, esasta sınıf mücadelesinin görevleri üzerinden partinin merkeziyetçi bir yapıda, merkezi bir işleyişe sahip olması gerektiğini vurgulayarak başlıyor metin. “Parti içi demokrasi, bu merkezi(48)savaşı mümkün olan en etkin bir şekilde yürütmenin, parti üyelerinin aktivitesini yükseltmenin, parti birliğini güçlendirmenin, bilinçli bir proleter disiplini ileri düzeyde hakim kılmanın, herbir organın ve üyenin partinin toplamına karşı sorumluluk bilincini yükseltmenin, olmazsa olmaz bir aracıdır”, sözleriyle devam ediyor. Dikkat edilirse, burada parti içi demokrasi merkeziyetçi işleyişin karşısına, onu zayıflatan, ya da tersinden dengeleyen, daha da önemlisi tek tek parti üyelerinin ve belirli bir konuda azınlık görüşüne sahip olanların hakları çerçevesinde konulmuyor. Böyle konulmaması da gerekiyor. Çünkü üye ve azınlık hakları, parti içi demokrasinin sadece bir yönüdür ve kavrayış planında asıl öne çıkartılması gereken yön de burası değildir.