Elektronika va avtomatika

Elektron ossilograf ekranida har xil yoyma hosil qilish usullarini o’rganish

Ossillograf (lot. ossillo — tebranaman va ...graf) — ikki yoki bir necha kattaliklar (parametrlar va funksiyalar; elektr kattaliklar) orasidagi bogʻliqlikni kuzatishga imkon beradi-gan, kattaliklarning vaqt boʻyicha oʻzgarish egri chiziqlarini oʻz-oʻzidan yozib oladigan asbob. Turli texnika masalalarini hal qilishda ishlatiladi. Ossillograf tasvirlanadigan va tekshirilayotgan jarayonning vaqtga bogʻlikligini ifodalaydigan egri chiziq ossillogramma deb ataladi.
Zamonaviy оssillograflar gigagerts chastotalari signalini o'rganishga imkon beradi. Yuqori chastotali signallarni o'rganish uchun siz elektron-optik kameralardan foydalanishingiz mumkin.
Osiloskoplar bitta kanalli va ko'p kanalli (kirish joyida 2, 4, 6 va hokazo kanallarga) bo'linadi. Ko'p kanalli osiloskoplar bir vaqtning o'zida ekrandagi bir nechta signallarni kuzatish, ularning parametrlarini o'lchash va ularni bir-biri bilan taqqoslash imkonini beradi.
Elektr signallarning chastota, vaqt va amplituda parametrlarini o'lchash radiotexnika va aloqa sohasidagi turli texnik asboblarning sifatli xarakteristikalarini baholash uchun muhim faktor hisob lanadi.
Ossillografik o'lchovlar klassifikatsiyasi bo'yicha o'lcham bilan solishtirish usuliga tegishli bo'lib, unda o'lchashlarning namunaviv vositasi qo’llaniladi. Shakli bo'yicha har xil bo'lgan signallar amplitudalarining joriy qiymatini o'lchash uchun sezgirlik koeffitsienti K_u normalashgan ko'paytirgich ko'rinishida berilgan «Y» kanalidan foydalaniladi. K_u koefliisiyenti amplitudaning ko'lamligi koordinata tekisligini vertikal o'qining birlik bo'linishiga nisbatini ko'rsatadi ya'ni
K_u =volt/ bo'linish.
Bo'linishlar soni va K_u koeffitsiyenti orqali amplituda ko'lamliligi quyidagi formula bo'yicha aniqlanadi:
I_m = K_u * h_u (1)
chastota-vaqt parametrlarini o'lchashni tashkil qilishda turli ossillografik usullar qo'llaniladi. chiziqli yoyilma usuli alohida namunaviy barqarorligi yuqori bo'lgan generatordan foydalanish printsipiga asoslangan. Ba'zi hollarda namunaviy generator sifatida bevosita ossillografiii o'zining yoyilma generatori qo'llaniladi, lekin bunda uning chastota-vaqt xarakteristikalari qat'iy normal- iashtiriladi. Yoyilma chizig'ining o'lchamlik koeffitsiyenti К_x vaqt birligida X o'qi masshtab to'rining bo'linish birligiga darajalangan, ya'ni