Əli Aslanoğlu Yovşanlıq şərqiləri Bakı 2009 Redaktoru: Firuz Mustafa Əli Aslanoğlu. Yovşanlıq şərqiləri

23. Azadlıq

İki gündən sonra Fərhad artıq evində idi.

Kişi xeyli dəyişmişdi. Arıqlamış, rəngi qaralmış, gözləri çu­xura düşmüşdü. Həmin gün onların evi də, həyəti də adamla dolu idi. Nazər nə dəyişmə mərasiminə, nə də kişinin özüylə görüş­mə­yə gəlməmişdi. Nəzərdə tutmuşdu ki, ertəsi gün, adamlar seyrə­lən­dən sonra anası ilə bir yerdə gedib görüşər. Gülbahar isə hələ səhər tezdən, Fərhad gəlib evinə çatmamışdan Yavərlə onlarda idi.

Təbii ki, gələrkən, yolda Abbas Nazərin qəhrəmanlığını qar­daşına danışmışdı. Hamı ilə bir-bir görüşən Fərhad Gülbaharın sırası çatanda əl verib görüşdü və astadan soruşdu:

• 
  Nazər hanı, gözümə dəymir?
  
• 
  Fərhad qardaş, adam çoxdu, utandı gəlməyə. Dincəlin, sa­bah gəlib görüşər.
  
• 
  Niyə utanır? O da mənim balamın biridi. Onsuz da şüca­ə­tinnən xəbərim var. Ermənilər ona qurbanlıq qoyun da göndə­rib­lər.
  

Fərhad son sözləri qəsdən bir qədər ucadan dedi ki, hamı eşit­sin.

Onsuz da Nazərin gördüyü işin səsi kənddə bomba kimi part­lamışdı. İndi uşaqdan böyüyə hamı onun özünü tanımasa da, adını əzbər bilirdi. Ona görə də Fərhad onun adını çəkər-çəkməz 5-6 nəfər birdən dil-ağız elədi:

• 
  Allah köməyi olsun!
  
• 
  Sağ olsun, böyük iş gördü.
  
• 
  Kaş belə igidlərdən çox olaydı!
  

Mayor Hüseynov dəyişmə zamanı doğrudan da ermənilərdən 5 qoyun almışdı. Erməni tərəfi 3 qoyun gətirmək istəyirdi. Hüseynov bildirdi ki, qoyun-zad lazım deyil, bir adamımızı qaytarın biz də sizin bir adamınızı özünüzə verək, ikincisini saxlayaq. Hətta rat­siyada zarafat da etmişdi ki, sizcə bir erməni iki qoyuna dəymir?

Həmin qoyunların ikisini Abbas hərbi hissəyə vermək istə­yəndə Hüseynov razı olmamış, zarafatla:

- Biri bizə, biri də Nazərə düşür.- demişdi.

Həmin qoyunu Vaqif kəsmək istəyəndə Abbas əlindən alıb bu­raxdı.

• 
  Buna dəymə,- dedi, – qurbanımız var, gətir onu kəs.
  

Adamlar qurban ətini yeyib dağılışandan sonra Güllü kişini hamama salıb çimizdirərkən baxdı ki, belində, qıçlarında qara-qara ləkələr var.

• 
  Evi yıxılmışdar səni döyüb bu kökə salıblar?
  
• 
  Boş şeydi, fikir vermə.- Fərhad onu döydüklərini arvadına danışıb qanını qaraltmaq istəmədi.
  
• 
  Sən allah düzünü de. Birdən içinə zəfər yetirərlər, bil­mə­rik. Sabah həkimə aparajam səni.
  
• 
  Aaz, yox vallah, ciddi bir şey olsa deyərəm. Elə-belə mə­zə üçün 10-15 şallax çəkiblər.
  
• 
  Onları görüm allahın bəlasına tuş gəlsinlər- deyib, Güllü ərinin belini sabunlaya-sabunlaya suallarını yağdırırdı:
  
• 
  Çörək də vermirdilər?
  
• 
  Harda saxlıyırdılar səni?
  
• 
  Sənnən başqa da əsir vardı, yoxsa tək idin?
  

Fərhad gözünün sabununu yuya-yuya:

• 
  Hamısını danışacam, səbr elə bir özümüzə gələk.- dedi, - Bir də məni döydüklərini yad adamların, heç qohumların da ya­nın­da danışma. Uşaqlar eşidib sınarlar. Bu 9 gündə onu başa düş­düm ki, biz erməniləri indiyəcən tanımamışıq.
  
• 
  Onları Əzrayıl tanısın!
  

Fərhad evinə gəlb çıxandan iki həftə sonra Nazərlə Səbinəni nişanladılar. Nişan mərasimi çox təmtəraqlı keçdi. Kəndin dəvət olunan-olunmayan bütün ayağı yer tutan camaatı onları təbrik etməyə gəldi. Fərhad əlavə iki qoyun da kəsdi. Nişan günü Çingiz də gəlib çıxmışdı. Qardaşının ermənilərlə olan əhvalatını eşidib əvvəl hirsləndi, sonra ürəyində baş qaldıran qürur hissi onu tez də sakitləşdirdi.

• 
  Gərək məni tapıb deyəydiniz, - dedi, - çox pis risk eliyib. O, hələ ermənilərin necə quduz olduğunu bilmir. Əllərinə keçsəy­di onu sağ-salamat buraxmazdılar. Yaşlı adamları dəyişdiklərinə baxmayın, onlar cavan əsirləri Ermənistana aparıb qul eliyirlər.