| shil-shil affiksi tek atliqtan kelbetlik jasaydi: shawqimshil, ku`nshil. liq, lik affiksi atliqtan kelbetlik jasaydi: awilliq, kiyimlik, to`slik ha`m t.b. shaq, shek affiksi de atliqtan kelbetlik jasawshi qosimta: uyqishan`, oyshan`. shil, shil sonday aq ker affiksleri menen shan`, shen` affiksi ayirim so`zlerge jalg`anip sinonim boladi: oyshil-oyshan`, isshen`-isker ha`m t.b. las, les affikslerden ha`r qiyli ma`nidegi do`rendi kelbetlikler jasaydi.
Atalas, irgeles, qon`silas so`zlerinde jaqinliq, tuwisqanliq, birlikler jasawdag`i ortaqliq belgilerdi an`latip tur. Al da`sturxanlas, ka`siples, zamanlas so`zlerinde-predmetke da`wirge, qarim-qatnasqa, xizetke baylanisli sherikleslikti bildiredi.
Paz affiksi atliq ha`m intonatsiyaliq do`rendi kelbetliklerdi jasaydi: qidirimpaz, qumarpaz, ilimpaz, kelisimpaz, masqara paz, go`y affiksi atliqlardan qa`siyet, bir na`rsege beyimlilik ma`ni bildiretug`in do`rendi kelbetliklerdi jasaydi: da`mego`y, qoshametgo`y, aqilgo`y.
Qaraqalpaq tilindegi feyilden kelbetlik jasawshi affiksler: g`ir, gir, qir, kir, mali, meli, pali, peli, bali, beli, awiq, ewik, wik, qish, kish, g`ish, gish, qaq, kek, g`aq, gek, aq, ek, iq, ik, q/n, ag`an, egen, asi, esi, in`qi, in`ki, n`qi, n`ki, in`, in`, ndi, ndi, jaq, dek, ma, me, ba, be, pa, pe, ti, ti, i, i, an`, en`, pan`, pen`, siz, siz, qin, kin, g`in, gin.
Dostları ilə paylaş: |
