Hövzə tədqiqatlarında yeni cihazlardan istifadə
Mənim kompüterim var, ondan istifadə edir, ən çətin tapılan hədisləri də bir neçə dəqiqə ərzində tapıram. Qumda hazırlanan bu proqramda - bu proqramlar fikrimcə, ibtidaidir və yetərincə təkmilləşdirilməyib - bir düyməyə vurmaqla çoxlu hədislər kağız üzərində yazılır və ünvanı ilə birgə insanın ixtiyarına keçir. Kim istəsə, ehtiyat üçün (çap versiyasına) baxa bilər. Nə üçün bundan istifadə olunmasın?!537
Yeni üfüqləri kəfş etməyin zəruriliyi
Mən Allaha çox şükür edir və sevinirəm ki, həm gənclik enerjisinə, həm də elmə malik bir qrupun bizim böyük elmi hövzəmizdə tədqiqat işində çalışdığını görürəm. Tədqiqat və dərinlik olmadan, yeni düşüncə sahələrini fəth etmədən heç bir iş görmək olmaz. Elm hövzələrində bizim qüsurumuz bu olub: tədqiqat apardığımız fiqh, yaxud üsul məsələlərində də - bizim tədqiqatımızın çoxu əsasən bu iki sahədə olmuşdur – yeni üfüqlərə çox zaman az diqqət yetirmiş və eyni mövzunu daha dərindən araşdırmağa üstünlük vermişik. Böyük fəqihlərin gördüyü işlərdən xəbərdarsınız. Bu işlərin bəzisi heyrətamizdir, amma hamısı şaquli formada get-gedə dərinləşir, heç bir üfüqi genişlənmə yoxdur və insan yeni sahələr müşahidə etmir.
Fərz edin, icmali elmin yüz, yaxud yüz on beş şaxəsi var və bir nəfər onunu da əlavə edir. Yaxud fərz edin, şübhəli paltar barədə yeni bir tədqiqat aparır, düşüncə və baxış dairəsinə isə çox zaman bir şey artırılmır. Odur ki, biz işlənməmiş mövzulara girişdikdə, məsələn, fəqihin rəhbərliyi, İslam hökuməti, yaxud İslam cihadı məsələsini araşdırdıqda mövzunun üfüqlərinin bəyan olunmadığını görürük.538
Dostları ilə paylaş: |