Əlyazması hüququnda h üseynova Nərmin Hətəm qızı (magistrantin a. S. A.) «kommersiya fəALİYYƏTİNDƏ LİZİNQİn rolu və İNKİŞaf perspektiVLƏRİ»

Beynəlxalq icarə əməliyyatlarının mahiyyəti, beynəlxalq icarənin növləri.

Beynəlxalq icarə əməliyyatları məmulatların digər ölkələrin firmalarına (şirkətlərinə) icarəyə verilməsini nəzərdə tutur. İcarə əməliyyatlarının məzmunu məmulatın bir ölkədəki icarəyə verənin digər ölkədəki icarəyə götürən müştərisinə müəyyən vaxt ərzində istifadə etməsi üçün müəyyən muzd alınmasından ibarətdir.

Bu növ alış-veriş əməliyyatı müvafiq müqavilə əsasında həyata keçirilir. Dəzgaha, avadanlığa və s. bu kimi mallara ehtiyacı olan müştəri – icarəyə götürən ya onu bilavasitə icarəyə verənin anbarından alır, ya da icarəyə götürənin hesabına özü seçdiyi istehsal müəssisəsindən götürür. Alqı-satqı müqaviləsindən fərqli olaraq icarə əməliyyatında icarə verdiyi mala öz mülkiyyətçilik hüququnu itirmir, əksinə, özündə saxlayır.

Öz firmasından yaxud öz ölkəsindən digər milli firmasından satın alıb xarici ölkənin icarəyə götürəninə verilən əməliyyata ixracat icarə əməliyyatı deyilir. Əgər malı icarəyə verən xarici firmadan əldə edib öz vətənindəki icarəyə götürən müştəriyə verirsə, bu növ əməliyyat idxalat icarə əməliyyatı adlanır.

Beləliklə, beynəlxalq icarə əməliyyatının xarakterik cəhəti ondan ibarətdir ki, burada ya icarəyə verən və icarəyə götürən, ya icarəyə götürən və icarə predmetinin istehsalçısı müxtəlif ölkələrdə olmaqla iştirak edirlər. Bəzi hallarda belə də ola bilər ki, beynəlxalq icarə əməliyyatlarının üç iştirakçısının üçü də müxtəlif ölkələrə məxsus olsunlar. Beynəlxalq icarə əməliyyatında eyni zamanda transmilli korporasiyanın xarici törəmə şirkətlərinin icarə əməliyyatları da aid edilir.

Beynəlxalq icarə əməliyyatının predmeti kimi aşağıdakılar nəzərdə tutulur:

- istehlak təyinatlı mallar, avtomobillər, avtofurqonlar, soyuducular, televizorlar və s.;

- kontor (idarə) və poliqrafik avadanlıq, perforasiya və çeşidləyici maşınlar, rabitə vasitələri;

- hesablama texnikası və informasiyaların işlənilməsi vasitələri, elektron hesablama maşınları, kompüter proqramları (iri EHM üçün onun istismarı idarəetmənin əsas formasıdır);

- nəqliyyat vasitələri (yük maşınları, təyyarələr, vertolyotlar, gəmilər, konteynerlər, xüsusi vaqonlar);

- qaldırıcı–nəqliyyat və yol-tikinti avadanlığı, yük vuran maşınlar, tikinti maşınları, qaldırıcı kranlar, müxtəlif mexanizmlər;

- ümumi istehsal təyinatlı avadanlıq: standart və unikal (nadir) sənaye avadanlığı, dəzgahqayırma avadanlığı, elektrik və energetika, maşınqayırma, habelə yüngül sənaye üçün avadanlıq;

- daimi avadanlıq, komplekt müəssisələr avadanlığı və s.