Şəkil 1.3. Lizinqin növləri
Lizinqin növləri aşağıdakı əsas əlamətlərin nəzərə alınması ilə formalaşır:
- istifadə müddəti və onunla əlaqədar əmlakın amortizasiyası;
- avadanlığa xidmət göstərilməsi sahəsində öhdəliklərin həcmi;
- müqavilə iştirakçılarının sayı;
- əmlakın tipi;
- lizinq ödənişlərinin və hesablaşma formalarının xarakteri;
- icarə edilən avadanlığın özünü ödəməsi səviyyəsi.
Şəkil 1.4. Lizinq əməliyyatının əsas mərhələləri:
1 – lizinq verənin ərizəsi (tələbnaməsi);
2 – lizinq alanın ödəniş qabiliyyətliliyi haqqında qərar;
3 – sifariş-naryad;
4 – bank ssudası;
5 – lizinq predmeti üzrə alqı-satqı müqaviləsi;
6 – avadanlıqların istismara qəbul olunması aktı;
7 – malgöndərmənin dəyərinin ödənilməsi;
8 – lizinq sazişi (razılaşması);
9 – lizinq predmetinin sığortalanması üzrə müqavilə
10 – lizinq ödənişləri;
11 – lizinq predmetinin qaytarılması;
12 – ssudanın qaytarılması və faizlərin ödənilməsi.
Beynəlxalq təcrübədə icarənin üç əsas növü fərqləndirilir.
Uzunmüddətli (maliyyə) – avadanlığın üç-beş və daha artıq (bəzi növlər üzrə 15-20 il) müddətlər üçün icarəyə verilməsi, “lizinq” adını almışdır.
Ortamüddətli – avadanlıqların bir ildən üç ilə qədər icarəyə verilməsidir və “hayrinq” adını almışdır.
Qısamüddətli – icarə müddəti bir neçə saat, gün, aydan bir ilə qədər olur və əksər ölkələrdə “rentinq” adını almışdır.
Ortamüddətli və qısamüddətli icarə formaları operativ lizinq kimi tanınır.
Dostları ilə paylaş: |