Emrah yaman, F. Turan yaman

Tablo 4: Katılımcıların Deniz Ticaretinde Sektörler Arası İşbirliğinin Düzeyine İlişkin Görüşlerinin Derecesi

İdarenin belirlediği konuların veya sektörel kesimlerce idareye iletilen konuların sektörel kesimlerle müzakere edilmesi ve birlikte karar alınması şeklindeki yönetişimin konusu ve biçimine dair önermenin araştırmaya katılan üst düzey yöneticilerin büyük çoğunluğunca olumlu karşılandığı ifade edilebilir. (Tablo 4.)

Sonuç ve Öneriler

Çalışmada deniz ticareti sektöründe karar alma ve politika oluşturma süreçlerinde her anlamda beklenen verimin optimal düzeyde sağlanması için gereken çözüm önerileri yönetişim yaklaşımı üzerinden verilmiştir. Bu noktada Türk deniz ticareti sektöründeki aktörlerin yönetişim beklentilerinin yüksek olduğu kabul edildiğine göre yönetişim ilkelerinin hayata geçirilmesi ve sistemin etkili olarak işleyebilmesi için somut mekanizmaların kurulması gerekmektedir. Türkiye'de deniz ticareti ile ilgili kurumsal yapıda yer alan aktörler arasındaki koordinasyonu kurumsal bir temele ve kurallara bağlamak, etkili bir politika çevrimi oluşturmak, kaynakların en verimli şekilde yönlendirilmesini ve kullanılmasını sağlamak, uygulamaların denetimini etkin bir şekilde yapmak ve sürekli etkileşim içindeki aktörlerin talep ve beklentilerini dikkate alarak etkin ve verimli bir karar mekanizması yaratmak amaçlarına yönelik olarak işleyiş mekanizması aşağıda belirtilen "Deniz Ticareti Konseyi" oluşturulmalıdır.

Konseyde kamu kurumlan, özel sektör işletmeleri ve sivil toplum kuruluşlanndan temsilciler bulunacaktır." Konseye kişilerin değil kurumlann üyeliği söz konusu olup, bu üyeler kendi kurumlannda müsteşar, müsteşar yardımcısı, genel müdür, genel müdür yardımcısı, daire başkanı, liman başkanı, genel sekreter, yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyesi vb. çeşitli unvanlara sahip olacaktır. Konsey; genel kurul, yürütme kurulu, ihtisas komiteleri, konsey başkanı ve genel sekreter gibi organlardan oluşacaktır.

Türk deniz ticareti sektöründe faaliyette bulunan kamu kurum ve/veya kuruluşlarının ve sivil toplum kuruluşlarının tamamının yer alacağı genel kurula özel sektör işletmelerinin sayıca çokluğu göz önünde bulundurularak İMEAK DTO bünyesindeki 47 adet meslek komitesi üyelerinin genel kurula kendi ticari faaliyet alanlarının temsilci olarak katılmaları bir çözüm yolu olabilir.

Genel kurul, konseyin en yetkili organı olup deniz ticareti ile ilgili kamu kurumları, özel sektör işletmeleri ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinden oluşur. Genel kurul, sekretaryanın çağrısı üzerine belirli aralıklarla toplanır. Genel kurul, yürütme kurulu tarafından önceden hazırlanmış gündemi görüşür, değerlendirir, genel kurul üyelerince verilen önergeleri inceler ve karara bağlar. Genel kurul görev alanlarına giren konularda çalışmalar yapar, ihtisas komiteleri kurar, komitelerin yönergelerini hazırlamak konusunda yürütme kuruluna yetki verir.

Yürütme kurulu, kamu kurumu, özel sektör işletmesi, sivil toplum kuruluşu ve üniversite temsilcisi olmak koşuluyla konsey genel kurulunca seçilen asil ve yedek üyelerden oluşur. Yürütme kuruluna konsey başkanı başkanlık eder. Yürütme kurulu, genel kurulun gündemini tespit eder ve genel kurul tarafından alınan kararlan ilgililere sunar ve uygulamayı izler. Yürütme kurulu, konseyin amaçlan doğrultusunda eylem planlan hazırlar ve genel kurulun onayına sunar. Genel kurulun aldığı kararlann, uygulanması ve hayata geçirilmesi için koordinasyonu sağlar.

Konseyin görev alanına giren konularda çalışmalar yapmak amacıyla sürekli nitelikte ihtisas komiteleri bulunmaktadır. Bu komiteler ihtisas komitesi niteliğinde olup, prensip olarak dönemsel değil, sürekli olarak görev yapmalan öngörülmektedir.

Komiteler, deniz ticareti sektöründeki iş ve hizmetlere yönelik faaliyetlere göre genel kurulu oluşturan üyeler ya da uzman kişiler arasından oluşturulur. Komite toplantılanna katılmak üzere, dışandan uzman davet edilebilir. Komitelere konsey üyeleri üye olabildikleri gibi, konsey dışından (konseyi oluşturan çeşitli kurumlardan veya başka kurumlardan) kişiler de bu komisyonlara üye yapılabilmektedir. Böylece konsey, bir taraftan çeşitli uzmanlann ilgili komitelerde görev almalanmn yolunu açarken, diğer taraftan yoğunluğu nedeniyle bu tür komitelere katılamayacak/ katkı sağlayamayacak konsey üyelerinin işini kolaylaştırmaktadır. Komitelerin çalışma usul ve esasları genel kurulca belirlenir. Komitelerde oluşturulan görüşler, Konsey genel kurulunda görüşülerek kabul edildikten sonra uygulanmak üzere ilgililere sunulur. Her komite faaliyet alanıyla ilgili kamu kurumu, özel sektör işletmesi ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerden oluşur, ihtisas komiteleri, kendi alanları ile ilgili olarak genel kurulun veya yürütme kurulunun verdiği görevleri yapar. İhtisas komiteleri yapılan planlama ve çalışma sonuçlarını bir rapor halinde yürütme kuruluna sunar. Ayrıca yürütme kurulu tarafından belirlenen konularda görüş bildirir.

Denizci Ticareti Konseyi'nin başkanlığını Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'ndan üst düzey yöneticiler yürütecektir. Konsey başkanı, gerçek ve tüzel kişilere karşı Deniz Ticareti Konseyi'ni temsil eder. Konsey başkanı, genel kurul ve yürütme kurulu toplantılarına başkanlık edebilecektir.

Konsey başkanının önereceği adaylar arasından yürütme kurulunca seçilecek olan konsey genel sekreteri konseyin görevlerini yerine getirmesini koordine eder ve ihtisas komiteleri arasındaki koordinasyonu sağlar. Söz konusu görevlerin ifasında konsey başkanına ve yürütme kuruluna karşı sorumludur.

Deniz Ticareti Konseyi'nin sekretarya hizmetlerini Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı yürütecektir.

Genel anlamda kurulması öngörülen konsey, Türk deniz ticareti sektöründeki iş ve hizmetlere yönelik faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar arasındaki müşterek konularda, sürekli ve kalıcı bir etkileşimi ve yönetimde demokratik işbirliği ortamını tesis edecek; ulusal denizcilik politikasına uygun olarak denizcilik iş ve hizmetlerinin teknik, ekonomik ve hukuki boyutlarına ilişkin yapılacak çalışmaların etkin ve verimli olmasım sağlayacak; uluslararası gelişmeleri ve programları denizcilik sektörüne yansıtacak; ve bu kapsamda kurum ve kuruluşlar arasında eşgüdümü sağlayacaktır. Böylece önerilen konsey tipi yönetişim mekanizmasıyla kamu sektöründe 40'dan fazla kurum ve kuruluşlar tarafından sahiplenildiği halde aslında sahipsiz kalan ve özel ve sivil aktörlerin de yeteri kadar muhatap alınmadığı deniz ticareti sektörüne ve yaşadığı sorunlara belli bir düzen, koordinasyon ve bütünlük içinde çözüm getirilecektir.

KAYNAKÇA

BALCI, A. (2006). Sosyal Bilimlerde Araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 6. Baskı, s. 336.

BAŞ, T. (2008). Anket: Anket Nasıl Hazırlanır? Anket Nasıl Uygulanır? Anket Nasıl Değerlendirilir? Ankara: Seçkin Yayıncılık, 5. Baskı, s.255.

BOZKURT, Ö., ERGUN, T. ve SEZEN, S. (1998). Kamu Yönetimi Sözlüğü. (2. Baskı). Ankara: TODAİE, s.315.

CAMPBELL, B. (2000). New Rules of the Game: The WorldBank's Role in the Construction ofNew Normative Frameworks for States, Markets and Social Exclusion. Carıadian Journal of Development Studies, 21(1), s.7-30.

CRESWELL, J. W. (2013). Research design: Qualitative, Quantitive And Mixed Methods, Approaches. 4th Edition, California: Sage Publications Inc., s.273.

DEMING, W. E. (1990). Sample Design in Business Research. 2nd Edition, New York: John Wiley and Sons Inc., s.544.

HEWITT DE ALCANTARA, C. (1998). Uses and Abuses of The Concept of Governance. International Social Science Journal, 50(155), s.105-113.

JACHTENFUCHS, M. (2001). The Governance Approach to European Integration. Journal of Common Market Studies, 39(2), s.245-264.

JESSOP, B. (1998). The Rise of Governance and The Risks Of

Failure: The Case of Economic Development. International Social Science Journal, 50(155), s.29-45.

KOOIMAN, J. (Ed.) (1993). Modern Governance: New Government Society Interactions. London: Sage Pub., s.288.

KOOIMAN, J. (2003). Governing as Governance. London: Sage Pub., s.249.

KUMAR, S. ve HOFFMANN, J. (2002). Globalization-The Maritime Nexus. GRAMMENOS, C. TH. (Ed.), The Handbook of Maritime Economics and Business. London: LLP, s.1000.

MARSHALL, M. N. (1996). Sampling for Qualitative Research. Family Practice, 13(6), s.522-525.

MURDOCH, J. ve ABRAM, S. (1998). Defining the Limits of Community Governance. Journal ofRural Studies, 14(1), s.41-50.

SAUNDERS, M., LEWIS, P. ve THORNHILL, A. (2003). Research Methods for Business Students. 3rd Edition, Sydney: Prentice Hail, s.514.

SEKARAN, U. (2002). Research Methods for Business: A Skill - Building Approach. New York: 4th Edition, John Wiley and Sons Inc., s.464.

SHORE, C. (2011). European Governance or Governmentality? The European Commission and the Future of Democratic Government. European Law Journal, 17(3), s.287-303.

STOKER, G. (1998). Governance as Theory: Five Propositions. International Social Science Journal, 50(155), s. 17-28.

STOPFORD, M. (1997)Maritime Economics. New York: Taylor and Francis Press, s.562.

RHODES, R. A. W. (1996). The New Governance: Governing Without Government. Political Studies, 44(4), s.652- 667.

ABMYO Dergisi. 33-34, (2014) (-67) 49