Ergashxodjaeva Sh. Dj., Yusupov M. A., G’oyipnazarov S. B., Sharipov I. B. Marketing asoslari

Marketingni rejalashtirish - marketing rejasini tuzish, tovarlarni sotish 
hajmining o‘sishi va firma foydasini maksimallashtirishga qaratilgan marketing 
strategiyasi tanlash bilan bog‘liq jarayon. 
Marketingning tashkiliy tuzilmalari - menejmentning asosiy tamoyillari - 
markazlashtirish, detsentralizatsiya va moslashuvchanlikni modifikatsiya qilishga 
asoslangan marketing xizmati asosiy bo‘linmalarining o‘zaro harakatlari sxemasi 
turlari. Funksional, mahsulot, bozor va matritsa tuzilmalari va ularning 
modifikatsiyalarini ajratib ko‘rsatish mumkin. 
Mikromuhit - firma marketing muhitining tarkibiy qismi, bevosita firmaning 
o‘ziga va uning mijozlarga xizmat ko‘rsatish imkoniyatlariga munosabatlariga taalluqli 
kuchlar, ya’ni ta’minotchilar, marketing vositachilari, mijozlar, raqobatchilar bilan 
ifodalanadi. 
Motivatsiya - 1) ehtiyojlarni qondirish bo‘yicha qaror qabul qilishda 
individuumlar harakatini faollashtirish maqsadida ularning motivlarini kuchaytirish 
jarayoni; 2) xaridorning xarid qilish qarorini qabul qilish jarayonida uning faolliga 
ta’sir ko‘rsatuvchi majburlovchi harakatlar. 

---

240 
Multimedia - texnologiyalar - 1) reklama faoliyatini rejalashtirish, tashkil 
tatbiq boshqarish jarayonida foydalaniluvchi zamonaviy audio-, tele-, vizual va virtual 
kommunikasiya vositalari majmui; 2) marketingni boshqarish tizimini tashkil etish 
tizimiga kiritiluvchi tovar va xizmatlarni harakatlantirish usul va vositalari. 
Narx - 1) qiymatning pul ko‘rinishida aks ettirilishi, iste’molchilar tovarga ega 
bo‘lish uchun to‘lashlari lozim bo‘lgan pul miqdori. Firma belgilagan narx qabul 
qilinuvchi taklifning qiymatiga mos kelishi lozim; 2) marketing-majmuasi, marketing-
miksning samarali vositasi. 
Narx hosil bo‘lishi usullari - mahsulot va xizmatlar narxini shakllantirishda 
qo‘llanuvchi usullar. Xarajatlarga asoslangan, xaridorlar liniyasiga asoslangan va 
raqobatchilar narxiga asoslangan turlari mavjud. 
Narx siyosati - narxni va narx hosil bo‘lishini boshqarish tadbir va strategiyalari, 
tovar yoki xizmatlarga ishlab chiqarish xarajatlari va bozor kon’yunkturasiga mos 
keluvchi, xaridorni qondiruvchi va rejalashtirilgan foydani keltiruvchi narx belgilash 
san’ati.