Ergashxodjaeva Sh. Dj., Yusupov M. A., G’oyipnazarov S. B., Sharipov I. B. Marketing asoslari

muhit barqarorligini ta’minlovchi strategiya va amaliyotlar ishlab chiqmoqdalar, 
sayyorani noaniqligiga ko’maklashuvchi dunyo iqtisodiyotini yaratishga 
intilmoqdalar. Muhit barqarorligi kelajak avlod extiyojlarini qondirishga imkon 
qoldirgan holda bugunning extiyojini qondirishni anglatadi.
Ko’p kompaniyalar iste’molchilar talabiga muhitga javobgar maxsulotlar bilan 
javob bermoqdalar. Boshqalar qayta ishlanadigan yoki chiriydigan o’ramlarni, qayta 
ishlangan materiallar va komponentlarni, yaxshiroq ifloslanish nazorati va energiya-
samarali amaliyotlarni rivojlantirmoqdalar. ●Misol uchun “Timberland”ning maqsadi 
faqatgina mustaxkam, yuqori sifatli oyoq buyumlar va boshqa kiyimlar ishlab chiqarish 
emas. Bu savdo belgisi egalari o’z maxsulotlari va jarayonlarining atrof muhitga salbiy 
ta’sirini kamaytirishga intiladilar.
Texnologik muhit ehtimol bugungi kunda taqdirimizni shakllantirayotgan eng 
shiddatli kuch hisoblanar. Texnologiyalar antibiotiklar, robot jarroxligi, elektronika, 
smartfonlar va Internet kabi ajoyibotlarni ishlab chiqdi. U shuningdek atom bombasi, 
kimyoviy qurollar va tajovuzkor qurollar kabi tahdidlarni ham yaratdi. Yana u 
televizor, avtomobil va kredit kartalari singari in`omlarni ham taqdim etdi. Bizning 
texnologiyaga bo`lgan munosabatimiz biz uning ajoyibotlarimizdan ta`sirlanishimizga 
ko`proq bog`liqdir.
Yangi texnologiyalar marketologlar uchun hayratlanarli imkoniyatlarni taqdim 
etadi. Masalan, siz o`zingiz xarid qilayotgan tovarlarinigizga juda kichik uzatkichlar 
o`rnatilishi va uni sotib olish joyidan boshlab to uni iste`moldan so`ng uloqtirib 
yuborguningizgacha jarayonlarni yozib borishi haqida nima deb o`ylagan 
bo`lardingiz? Bir tomndan u iste`molchi va sotuvchilarga ustunliklarni taqdim etadi. 
Ikkinchi tomondan, u biroz qo`rqinchli bo`ladi.

---

59 
Ko`plab firmalar allaqachon tovarlarni taqsimot kanallaridagi turli nuqtalarda 
kuzatib borish uchun “RFID” texnologiyasini qo`llamaoqda. ●Masalan, “Wallmart” 
o`zining taqsimot markazlarida “RFID” texnologiyasini joriy etishlariga 
ta`minotchilarini undaydi. Bugungi kungacha, 600 mingdan ortiq “Wallmart” 
ta`minotchilari shunday qilishmoqda.
Texnologik muhit juda tez o`zgarmoqda. 100 yil yoki xatto 30 yil muqaddam 
mavjud b`olmagan bugungi kunning tovarlari haqida o`ylab ko`ring. Abraham Linkoln 
avtomobillar, samalyotlar, radiolar, eletr lampalari haqida umuman bilamagan. 
Woodrow Wilson televizor, avtomat idish yuvish moslamalari haqida bilmagan.
Yangi texnologiyalar yangi bozorlani va imkoniyatlarni yaratdi. Biroq, har bir 
yangi texnologiya eskisini o`rnini egallaydi. Tranzistorlar vaakumli trubina sanoatiga 
zara keltirdi. Raqmli forografiya plyonka sanoatiga ziyon keltirdi. Agar eski sanoatlar 
yangi texnologiyaga qarshi kurashsa yoki unga e`tabor bermasa, ularning biznesi 
yo`qolib boradi. Shuning uchun marketologlar yangi texnologiyalarni uzluksiz kuzatib 
borishlari kerak.