Ergashxodjaeva Sh. Dj., Yusupov M. A., G’oyipnazarov S. B., Sharipov I. B. Marketing asoslari

4.2-rasm. A.Maslouning taklif etgan ehtiyojlar ierarxiyasi
1
 
A. Maslouning fikricha ehtiyojlarni ahamiyati bo‘yicha saralash mumkin: biz 
keyingi toifaga o‘tishdan avval asosiy ehtiyojlarni qondirishga urina boshlaymiz. Quyi 
tabaqadagi ehtiyojlarni qondirish yuksakroq ehtiyojlarga xulq-atvor uchun motivator 
bo‘lib xizmat qilish va unga ta’sir ko‘rsatish imkonini beradi. Qondirilgan ehtiyojlar 
intensivligi susayib boradi va hali qondirilmagan yuksak ehtiyojlar intensivligi ortadi. 
Shaxs umumiy yashab qolish yoki hayot minimumini ta’minlash kabi maqsadlardan 
turmush tarzi yoki sifatiga taalluqli yuksakroq maqsadlarga o‘tganda uning 
rivojlanishiga bog‘liq ravishda ehtiyojlar tarkibining evolyusiyasi yuz beradi. 
Xaridorning vaziyatni qay darajada qabul qilishi uning harakatlariga qay darajada 
ta’sir qiladi. Inson axborotni 5 ta xis: eshitish, hid bilish, ta’m bilish, ko’rish, sezish 
orqali qabul qiladi. Zero, bu axborotni qanday talqin qilish, qanday qabul qilish 
barchaning o’ziga bog’liq.
Inson uchta qabul qilish jarayoni tufayli bitta holatni turlicha qabul qilishi 
mumkin. Insonlar katta miqdordagi ma’lumotlar har kuni qabul qiladi. Misol uchun 
Shaxsiy 
kamol
topish 
ehtiyojlari
Hurmatga bo'lgan 
ehtiyoj (o'z-o'zini 
e'zozlash, status)
Ijtimoiy ehtiyojlar (ma'naviy 
yaqinlik, qadriyat, muhabbat 
va hokazo)
Shaxsiy muhofazaga oid ehtiyojlar 
(xavfsizlik, himoyalanganlik)
Fiziologik ehtiyojlar (ochlik, chanqoqlik, turar-joy)

---

80 
inson, kuniga atrofdan 3000 dan 5000 gacha habar oladi. Ularning barchasiga alohida 
e’tibor qaratish mumkin emas. Jamlovchi e’tibor – bu insonlar atrofdagi barcha 
axborotni qabul qilib olishidir, shu sababdan marketologlar xaridorning e’tiborini 
qozonish uchun qo’lidan kelgan barcha hatti harakatni amalga oshirishlari darkor.