d) Sahabenin Sözleri
Sahabenin sözleri, Kurân sözcüklerinin manası hakkında müfessire, vahyin indiği dönemde yaygın olan manaya ulaşması noktasında yardım edecek kaynaklardan birisidir.908 Hatta eğer sahabenin sözlerinin, Kurân ayetlerinden Allah’ın gerçek muradını ve Kurân’da kullanılmış sözcükleri anlama hususundaki rolünde şüphe etsek bile ancak sahabenin sözünün bizi, sözcüklerin nüzul çağındaki kullanılan manalarına götürdüğü konusunda hiçbir şüphe bulunmamaktadır. Elbette bu sözlerin muteber yollarla sahabeden geldiği ispat edilmelidir. Bu hususta sahabenin (özellikle de Arap yarımadasında ikamet etmiş, hususen Mekke ve Medine’de uzun yıllar vahyin indiği ortamda yaşamış olanların) sözü, diğer şahitlerden ve ezcümle cahiliye şiirlerinden daha faydalıdır. Çünkü onların kültürü, kısmen ve büyük ölçüde Kurân kültürüdür. Kurân’ın onların yaşamındaki merkezi konumu ve ehemmiyeti dikkate alınırsa, onların Kurân’ın diliyle konuştuklarını; nüzul çağında müteaddit Kurân sözcüklerinin manaları arasından Kurân’ın kastettiği veya ona yakın olan manaları daha çok kullandıklarını görürüz. Bu sözler başlangıçta sineden sineye intikal etmiş909 ve daha sonraları söylem kültürü yazıya dönüşmüştür. Yani Tabiin’den sonraki zamanda bir grup kimse Kurân’ın müşkül sözcüklerinin şerhi hakkında sahabenin sözlerinden bir kısmını ihtiva eden kitaplar yazma çabası içinde olmuştur ve bu tür çalışmaya literatürde “Garib’ul Kurân”910 ismi verilmiştir.
Dostları ilə paylaş: |