Eserleri: 4 Bibliyografya: 4

BAYBURT ULUCAMİİ 4

BAYBURTLU ZİHNİ 4

Eserleri: 4

Bibliyografya: 4

BAYEZİD, ŞEHZADE 5

Bibliyografya : 6

BAYEZİD I 6

Bibliyografya: 8

BAYEZİD II 9

Bibliyografya: 12

BAYEZİD II CAMİİ ve KÜLLİYESİ 13

BAYEZİD II KÖPRÜSÜ 13

BÂYEZÎD-I BİSTAMÎ 13

Bibliyografya: 16

BÂYEZÎD-İ ENSÂRÎ 16

Bibliyografya: 18

BAYEZİD HALİFE 18

Eserleri: 18

Bibliyografya: 18

BAYEZİD HAMAMI 18

BAYEZİD PAŞA 18

Bibliyografya: 19

BAYEZİD PAŞA CAMİİ 19

Bibliyografya: 20

BAYEZİD UMUMİ KÜTÜPHANESİ 21

BAYEZİD YANGIN KULESİ 21

BAYGINLIK 21

Bibliyografya: 21

BAYINDIR 21

Bibliyografya: 22

BAYINDIR KÖPRÜSÜ 22

BAYKAL, BEKİR SITKI 22

Bibliyografya: 23

BAYKARA, ABDÜLBÂKİ 23

Bibliyografya: 24

BAYKARA, AHMED CELÂLEDDİN 24

BAYRAK 24

Bibliyografya: 31

BAYRAKLI CAMİ 31

Bibliyografya: 32

BAYRAKTAR 32

Bibliyografya: 33

BAYRAKTAR CAMİİ 33

Bibliyografya: 33

BAYRAKTAREVİÇ, FEHİM 33

Bibliyografya: 34

BAYRAM 34

Bibliyografya: 37

Bibliyografya: 39

Bibliyografya: 42

Bibliyografya: 44

BAYRAM ALAYI 44

Bibliyografya: 45

BAYRAM PAŞA 45

Bibliyografya: 46

BAYRAM PAŞA KÜLLİYESİ 46

Bibliyografya: 47

BAYRAM SALASI 48

Bibliyografya: 48

BAYRAMÎYYE 48

Bibliyografya: 53

BAYRAMPAŞA DERESİ KÖPRÜSÜ 54

Bibliyografya: 54

BAYRAMZADE ZEKERİYYÂ EFENDİ 54

BAYRI, İSMAİL 54

BAYRI, MEHMED HALİD 54

Eserleri: 55

Bibliyografya: 55

BAYSUN, MEHMET CAVİT 55

Bibliyografya : 56

BAYSUNGUR, GIYÂSEDDİN 56

Bibliyografya : 58

BAYTAR 58

Eserleri: 58

Bibliyografya: 59

BAYTARLIK 59

Bibliyografya: 64

BAYTAZZÂDE ABDULLAH SERMEST 64

BAYUR, YUSUF HİKMET 64

Eserleri: 65

Bibliyografya : 65

BÂZÂN 66

Bibliyografya: 66

BAZAR 66

BÂZDAR 66

BAZEHR 66

BÂZERGAN 67

BAZGEŞT 67

BAZNAME 67

Bibliyografya: 67

BECE 68

Bibliyografya: 69

BECELİ, ALİ B. HÜSEYİN 69

Bibliyografya: 69

BECELÎ, HASAN B. ALİ 69

Bibliyografya: 70

BECEUYYE 70

BECÎLE (BENÎ BECÎLE) 70

Bibliyografya: 71

BECKEM 71

Bibliyografya: 72

BECKER, CARİ HEİNRİCH 72

Bibliyografya: 73

BEÇ 73

BED'-İ BESMELE 73

Bibliyografya : 74

BEDA 74

Bibliyografya: 75

BEDAHET 76

BEDAHŞAN 76

Bibliyografya: 77

Bibliyografya: 78

BEDAHŞİ, ŞAH MUHAMMED 78

Eserleri: 78

Bibliyografya: 78

BEDAHŞİ, ŞEYH MUHAMMED 79

Bibliyografya: 79

BEDÂİU'S-SANAİ' 79

Bibliyografya: 80

BEDAİU'Z-ZÜHÛR 80

Bibliyografya: 81

BEDÂİYYE 81

BEDAÛNÎ, ABDÜLKÂDİR 81

Eserleri: 81

Bibliyografya: 82

BEDÂÛNİ, NİZÂMEDDİN 82

BEDÂÛNÎ, NUR MUHAMMED 82

Bibliyografya: 83

BEDÂYİU'L-ASÂR 83

Bibliyografya: 83

BEDÂYİU’L-LÜGAT 83

Bibliyografya; 84

BEDÂYİU'L-VEKÂYİ' 84

Bibliyografya: 84

BEDBİNLİK 84

BEDDUA 84

Bibliyografya: 85

BEDEL 85

Bibliyografya: 88

BEDEL 88

Bibliyografya: 88

BAYBURT ULUCAMİݹ

BAYBURTLU ZİHNİ

(1797-1859) Saz şairi.

Bayburtlu Hacı Osman Efendi'nin oğ­ludur. Asıl adı Mehmed Emin olmasına rağmen bütün şiirlerinde Zihnî mahla­sını kullanmıştır. Doğum yeri olan Bay­burt'ta başladığı tahsilini Trabzon ve Er­zurum medreselerinde tamamladıktan sonra yirmi yaşlarında İstanbul'a gitti. Bazı devlet büyüklerine sunduğu kasi­deler sayesinde Dîvân-ı Hümâyun Kale-mi'ne kâtip oldu. On yıl sonra 1826'da tekrar Bayburt'a döndü. 1828-1829 Rus istilâsı sırasında memleketini terkede-rek Erzurum'a gitmek zorunda kalan Zihnî orada önce Morali Derviş Paşa'nın, daha sonra Erzurum valileri Rauf, Galip ve Eğinli Salih paşalarla Hazinedarzâde Osman Paşa'nın kâtipliklerini yaptı. Bir süre sonra tekrar İstanbul'a gidip Ça­nakkale muhafızı Vâsıf Paşa'ya mektup-çu oldu. 1838'de hacca gitti, geri dönü­şünde tahta çıkan Sultan Abdülmecid'i bir cülûsiye ile tebrik etti. Tertip ettiği divanını 1839'da Babıâli'ye takdim et­mesi üzerine "hocalık" rütbesiyle taltif edildi. Gözlüklü Reşid Paşa'nın divan kâ­tibi olarak donanmayla Akkâ'ya gitti, ora­dan Mısır'a geçti, Mısır'dan tekrar İs­tanbul'a döndü. 1846 yılında Sadrazam Sârim Paşa'nın emriyle önce Hopa, son­ra Of mal müdürlüklerine tayin edildi.

Vâsıf Paşa'nın Trabzon valisi olması üze­rine azledilip daha sonra sırasıyla Ünye, Karaağaç, Sürmene, Vakfıkebir, tekrar Ünye mal müdürlüklerinde bulundu.

Ünye'de ikinci defa görevliyken hasta­lanan Zihnî istifa ederek Trabzon'a dön­dü (1858). Burada Bayburt'u özleyen şair kendini biraz iyi hissedince Bayburt'a dönmeye karar verdi ve bu yolculuk sı­rasında Trabzon'a dört saat mesafede Olasa (Maçka ilçesine bağlı Bahçekaya) köyünde bir handa vefat etti.

Zihnî, her asırda mevcut olan birçok benzeri gibi taşrada, devrinin edebî mu­hitlerinden uzakta yetişmiş ve bu mu­hitlere ancak şahsiyeti teşekkül ettik­ten sonra girmiştir. Bir aruz şairi olan Zihnî'nin halk şiiri geleneklerine olduk­ça açık bir muhitte ve devirde yetişme­si, onu hece veznini de kullanmaya yö­neltmiş ve hece vezniyle yazdığı şiirler kendisini devrin en dikkate değer sanat­kârları arasına koymuştur. Zihnî, hem aruz hem de hece vezninden yürüyen zevki hece vezni geleneğinde birleştir­meye çalışan ilk şairdir. Ahmet Hamdi Tanpınar onun, Bayburt'un Ruslar tara­fından işgali üzerine kaleme aldığı ve Nevres Paşa tarafından şehnaz, Sadet­tin Kaynak tarafından da tâhir-bûselik makamında bestelenen "Vardım ki yur­dundan ayağ göçürmüş" mısraıyla baş­layan meşhur şiirinde ulaştığı şekil mü­kemmelliği ile koşma tarzını âdeta de­ğiştirdiğini öne sürer.

Zihnrde dil hece ile yazdığı şiirlerinde kısmen sade iken aruzla yazdığı şiirlerinde yer yer Türkçe olmaktan çıkar, âde­ta Arapça ve Farsça söylenmiş bir mıs­ra yapısına ulaşır. Ancak onda dil şiirin şekli ve bilhassa konusu ile yakından il­gilidir.

Daha çok içinde yaşadığı devirden ve karşılaştığı haksızlıklardan şikâyet eden hicviyyeleri ve sıla hasretini dile getiren koşmalarıyla dikkati çeken Zihnî, gönlü­nün acılarını ve mizacının taşkınlıklarını şiirlerine dökmek suretiyle sıla hasreti­ni dindirmeye çalışmıştır.

Eserleri:

1- Divan. Şiirlerinin çoğunlu­ğunu aruz vezni ile yazılanlar teşkil eder. Bu vezinie yazdığı şiirlerden meydana gelen Dîvân-ı Zihnî 1839 yılında tamam­lanmış, 1854'te gözden geçirilmiş ve da­ha sonra oğlu Ahmed Revâyî tarafından İstanbul'da yayımlanmıştır (1293),

2- Ser-güzeştnâme. Yazma halinde olan bu ese­rin 1854'ten sonra yazıldığı tahmin edil­mektedir. Müellif hattıyla olan nüshası² dışında başka nüsha­ları da vardır.

3- Kitâb-ı Hikâye-i Gari­be. Eserdeki olayın kahramanları, 1817'-de Bayburt beylerinden olan Paşazade Hacı Sâdullah Bey, ailesi ve özellikle ba­şından uzun maceralar geçen Sâdullah Bey'in oğlu Abdullah Bey'dir. Yer yer divan nesrinin ağdalı ifadelerine de rast­lanan eserin bitirilişi 1261 (1845) yılı ola­rak verilmiştir. Eserin bilinen üç nüsha­sından ikisi İstanbul Üniversitesi Kütüp-hanesi'nde³, diğe­ri de Erzurum eski milletvekillerinden Yeşüoğlu Salih Bey'in kütüphanesinde bulunmaktadır.

Bibliyografya:

Osmanlı Müellifleri, II, 179; Ziyâeddin Fahri [Fırıdıkoğlu], Erzurum Şairleri, İstanbul 1927, s. 64-70; a.mlf.. Bayburtlu Zihnî, İstanbul 1928; a.mlf., "Bayburtlu Zihnî ve Tezkirecilerimiz", Türk Halk Bilgisi Haberleri Mecmuası, yıl: 17, sy. 1 (125], istanbul 1947, 5. 12-14; Köprülü. Türk Saz Şairleri, III, 469-472; İbnülemin. Son Asır Türk Şairleri, ili, 1971-1978; Tanpinar. Türk Edebiyatı Tarihi, s. 101-104; Banarlı, RTET, s. 851-852; Saim Sakaoğlu. Bayburtlu Zihnî, İstanbul 1988; a.mlf. - Ali Berat Alpte­kin, Bayburtlu Zihni Bibliyografyası, Ankara 1990.