Eşleştirme Projesi tr 08 ib en 03

"Paketten pakete" yıkama makineleri nispeten daha az yaygın ve daha yeni bir tasarıma sahip makinelerdir. Bu makine sayesinde, kurutma dâhil olmak üzere tüm proses otomatikleştirilebilir. Bobinli donanımlar, ipliği sarılı bulunduğu bir dizi konikten ayrı ayrı alarak üst üste binmiş bobinlerde sonsuz bir battaniye oluşturur ve bu da hareket etmekte olan bir taşıyıcı bant üzerine otomatik olarak serilir. Daha sonra bu iplik battaniyesi geri çözülür ve nihayetinde koniklere geri sarılır.

Yıkama teknelerinin hacmi, bantlı yıkama makinelerindeki teknelerden daha geniştir (3500 litre) ve ısıtma da doğrudan doğalgaz yakarak elde edilebilir. Çoğu makinelerde çiftli iplik bobinleri bulunur ve bu bobinler, makinenin genel kapasitesini saatte 500 kg'a kadar çıkarabilir.

Hem çile makineleri hem de tek uçlu makineler sadece yıkama amacıyla kullanılabilir ya da proses, hem iplik katlı bükümünün kimyasal işlemini hem de böceğe karşı dayanıklılık (IR) sağlayan kimyasal maddeleri aynı anda işleyecek şekilde değiştirilebilir.

• 
  Lubrikant giderme amacıyla yıkama
  

Makineler sadece lubrikant giderme amacıyla çalıştırıldığında, ilk iki tekneye deterjan ve alkali katılarak bu teknelerde 50 - 60 °C'de işlem yapılır. Geri kalan tekneler ise, ipliği temiz su ile 20 - 30 °C'de durular. Kimyasal eklemeler, başta banyo konsantrasyonunu önceden belirlenmiş düzeye getirmek amacıyla yapılır; bu düzeyin korunması amacıyla proses esnasında gereken diğer eklemeler yapılmaya devam edilir.

• 
  Yıkama ve böceğe karşı dayanıklılık terbiyesi
  

Eğer temizleme prosesi ile aynı anda böceğe karşı dayanıklılık (IR) terbiyesi yapılacaksa, normalde dört tekneli temizleme makineleri kullanılır. 1. ve 2. tekneler temizleme amacıyla yukarıda belirtilen şekilde hazırlanır, 3. teknede durulama için temiz su bulunur ve 4. tekne de böceğe karşı dayanıklılık aplikasyonu için hazırlanır. 4. Tekne, proses flottesinin miktarını ve buna bağlı olarak da oluşacak emisyonu düşük tutmak amacıyla özel tasarlanmış düşük hacimli bir tekne türü olabilir (100 - 200 litre).

Bu işletmelerde, böceğe karşı dayanıklılık kimyasalı fiziksel çektirme yerine "kesiksiz çekim" prosesi ile uygulanır ve aktif madde, iplik tarafından banyodan çekilir. Banyo konsantrasyonunun dengesi, işlemden geçirilen iplik miktarıyla orantılı olarak sürekli kimyasal ölçme donanımlarının ekleme yapmasıyla sağlanır.

Uygulama, ipliğin teknede kısa sürede kalarak aktif maddeyi hızlı almasını sağlamak için asidik koşullar altında 50 - 60 °C'de gerçekleştirilir (formik veya asetik asit ile yaklaşık pH 4,5 olarak ayarlanır).

Teknedeki insektisit içeriği atık su yoluna deşarj edilemez ve bu yüzden çevrimler arasında flotteyi tutmak için depolama tankları kullanılır. Flottenin ipliğin bıraktığı boyarmadde yüzünden ağır olarak kirlenmesi, bundan sonraki ipliklerin renk tonunda değişime yol açacağından, flottenin depolanmasından önce boyarmaddenin giderilmesi için basit bir toplayıcı filtre sistemi kullanılabilir. Bu filtre sistemi, bir filtre yuvasına yerleştirilmiş ve flottenin içinden geçerek sirküle edilebileceği bir miktar yün lifinden oluşmaktadır. Boyarmaddenin giderilmesine yardımcı olmak için, flotte önceden 70 °C'ye ısıtılır. Bu yeni flotte ıslah sistemi, flottenin tahliyesine gerek kalmadan yeniden kullanımını mümkün kılmaktadır.

Bu tür azaltıcı sistemlerin mevcut olmadığı durumlarda, kullanılmış olan terbiye flottesi, yıkama makinesinden çekilerek yüksek ısıda yapılan boyamanın aktif maddenin emisyonunu en aza indirdiği koyu tonlu bir boyamaya ilave edilebilir. Hem açık elyaf hem de iplik boyamayı bu şekilde gerçekleştirmek mümkündür.

Üçüncü bir azaltıcı seçenek de, geriye kalan insektisiti yok etmek amacıyla aktif içeriğin kimyasal hidrolize tabi tutulmasıdır. Kullanılmış flotte makineden çekilir ve sodyum hidroksit (4g/l) bulunan 98 °C sıcaklıktaki ayrı bir tankta işleme sokulur. Permetrin ve siflutrine bağlı ester ve siyano-ester bağları bu koşullar altında hızla hidrolize girer ve böylece %98'in üzerinde azaltım elde edilir. Ana molekülle karşılaştırıldığında, bozunmadan elde edilen birincil ürünler, su omurgasızlarına en az bir büyüklük kertesi kadar daha az zehirlidir. Bu şekilde işlemden geçirilen flotteler atık su yoluna tahliye edilir ve yüksek alkali içeriği burada boyama proseslerinden gelen asitlerle nötrlenir.

• 
  Kimyasal bükümleme
  

Eğer temizleme prosesi ile aynı anda kimyasal bükümleme de gerçekleştirilecekse, beş tekneli makineler kullanılır. Bu proseste 1. ve 2. teknelerde, deterjan ve alkalinin yanı sıra sodyum metabisülfit (10 g/l ila 20 g/l) de eklenir ve 4. tekneye de kalıntı bisülfitin nötrlenmesi için hidrojen peroksit ilave edilebilir (5 g/l ila 10 g/l). Tüm diğer açılardan, proses yukarıda tarif edilenin aynısıdır.

Çileler, yıkama hattının son sıkma merdanesinden çıkarken kg (kuru ağırlık) başına yaklaşık 8 litre nem tutmuştur. Eğer materyal daha fazla yaş prosesten geçirilmeyecekse, bu geri kalan ıslaklık, önce santrifüjden geçirilip ardından sıcak hava kurutucusunda buharlaştırılarak giderilir.

Çile halinde temizleme aynı zamanda çözücü işleme donanımıyla yapılabilse de, bu uygulama artık yaygınlığını kaybetmiştir. Çözücü olarak tercih edilen madde perkloroetilendir ve bu makineler yatay bir tambur üzerinde yıkama, durulama ve kurutma işlemlerini art arda yaparak tamamen dışa kapalı bir prensipte çalışırlar. Tüm makinelerde kullanılmış çözücüyü distile etmek ve kurutma boyunca oluşan çözücü buharını toplamak amacıyla, çözücü gerikazanım sistemleri bulunmaktadır.

•