Eşleştirme Projesi tr 08 ib en 03

PES & PES karışımlarının dispers boyalarla boyanması (28142 sayılı ÇŞB Tebliğinin B.2.8 sayılı bölümüne denk gelir)

• 
  Tehlikeli carrierlarin kullanımından aşağıdaki şekillerde kaçınmaktır:
  
  • 
    Carrier’sız boyanabilen polyester liflerinin kullanılması
    
  • 
    HT koşullarında carrier kullanmaksızın boyama yapılması.
    
  • 
    Klasik boya carrier’ları yerine, benzilbenzoat ve N-alkilftalimid esaslı bileşiklerin kullanılması.
    
• 
  PES art işlemlerinde sodyumditiyonit kullanımının ikame edilmesi.
  
• 
  Yüksek derecede biyolojik elemine edilebilirliğe sahip dispergatörler içeren optimize edilmiş boya formülasyonlarını kullanmaktır.
  

Kükürt boyalarıyla boyamalar (28142 sayılı ÇŞB Tebliğinin B.2.9 sayılı bölümüne denk gelir)

• 
  Geleneksel toz ve sıvı kükürt boyalarının yerine, stabilize edilmiş ön-indirgenmemiş sülfür içermeyen boyarmaddelerin veya sülfür içeriği %1’den az olan ön-indirgenmiş sıvı boya formülasyonlarının kullanılması
  
  • 
    Sodyum sülfürün yerine öncelikle kükürt içermeyen indirgen maddelerin veya bu olmuyorsa sodyumditiyonitin kullanılması.
    
  • 
    Sadece boyarmaddenin indirgenmesi için gerekli olacak kadar indirgen maddenin kullanılmasını sağlamak amacıyla gerekli önlemlerin alınması (örneğin, makine içindeki flotteden ve havadan oksijenin uzaklaştırılması için azot kullanılması)
    
  • 
    Oksitleyici olarak tercihen hidrojenperoksidin kullanılmasıdır.
    

Reaktif boyalarla kesikli boyamalar (28142 sayılı ÇŞB Tebliğinin B.2.10 sayılı bölümüne denk gelir)

• 
  Yüksek fiksaj sağlayan, düşük tuz oranlı reaktif boyaların kullanılması.
  
• 
  Rekatif boyalarla boyanan pamuğun son yıkamasında deterjan kullanımından kaçınılması.
  

Reaktif boyalarla pad-batch (emdirme) yöntemine göre boyamalar (28142 sayılı ÇŞB Tebliğinin B.2.11 sayılı bölümüne denk gelir)

• 
  Selüloz kumaşın reaktif boyalarla kesiksiz (ve yarı kesikli) boyanmasına yönelik alternatif prosestir. Bu proses fulard üzerinde bir emdirme safhasını da içermektedir. Kumaşlar sıkıldıktan sonra bir rulo üzerine sarılarak oda sıcaklığında bekletilir. Rulo, istenen kimyasal proses (örneğin boya maddesinin sabitlenmesi) tamamlanıncaya kadar, yavaş yavaş döndürülerek rotasyonda tutulur. Son olarak kumaş açık ende yıkama makinesinde yıkanır. Bu proses ön terbiye (örneğin haşıl sökme) ve boyama işlemleri için (çoğunlukla direkt ve ve reaktif boyalar ile) sıkça kullanılır. Temel özelliği su ve enerji tüketiminin (geleneksel sistemlere göre %50 – 80 oranında) daha düşük ve yinelenebilirlik düzeyinin iyi olmasıdır.
  

Şekil 10.13 (Tekstil MET Referans Dokümanı): Bir pad-batch (emdirme) tesisinin şematik düzeni

Yün boyama (28142 sayılı ÇŞB Tebliğinin B.2.12 sayılı bölümüne denk gelir)

• 
  Yün için düşük kromlu ve ultra düşük kromlu sonradan klorlama yöntemleri.
  
• 
  Yün metal kompleks boyaları ile boyandığında, oluşan emisyonun azaltılması.
  
• 
  pH kotrollü boyama teknikleri.
  

1. Baskı

Genel olarak işlemler (28142 sayılı ÇŞB Tebliğinin B.2.13 sayılı bölümüne denk gelir)

• 
  Rotasyon baskı makinelerinde baskı patı kayıplarını şu şekilde azaltmaktır:
  

• 
  Rotasyon baskı makinelerinde baskı patı tedarik sistemlerinin hacminin en aza indirilmesi,
  
• 
  Rotasyon baskı makinelerinde baskı patının geri kazanımı sağlanarak
  
• 
  Kalıntı halindeki baskı patının geri kazanımı sağlanarak,
  

• 
  Temizleme işlemlerindeki su tüketimi azaltılarak,
  
• 
  Düz kumaşlar için dijital ink-jet baskı makinelerini kullanılarak,
  
• 
  Halı ve hacimli kumaşların baskısı için dijital jet baskı makineleri kullanılarak.
  

Reaktif baskı (28142 sayılı ÇŞB Tebliğinin B.2.14 sayılı bölümüne denk gelir)

• 
  Reaktif baskıda üre kullanımının ikame edilmesi ve/veya azaltılması.
  
• 
  İki adımlı reaktif baskı yöntemi.
  

Pigment baskı (28142 sayılı ÇŞB Tebliğinin B.2.15 sayılı bölümüne denk gelir)

• 
  Çevresel performans optimize edilmiş pigment baskı patlarının kullanımı.
  

4.